Kuabar

makayzaay i Wikipitiya
Chunrih

Kuabar[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

u sulit nu Hulam: 古華部落

屏東春日鄉古華村

春日鄉地處屏東縣東南隅,是以排灣族人為主的原住民鄉鎮,東與臺東縣達仁鄉為界,南隔士文溪支流草山溪與獅子鄉為鄰,西於山麓與枋寮鄉、枋山鄉相接,北則以力里溪與來義鄉鄰界,目前全鄉共分為六個村。春日村、古華村、士文村、歸崇村、力里村及七佳村。

清末時屬於臺南府鳳山縣番社。

日治時期明治三十七年(1904)間部分屬於恆春廳枋山支廳率芒番,包括萃芒、南平、丁的、小籬藕、龜仔籠藕、割肉、大茅茅、媽嘮喇等社,部分屬於阿緱廳枋寮支廳的排灣番,包括歸化門、 rikiriki 、 chikatan 等社,分別由萃芒、大茅茅等警察官吏派出所管轄。大正九年(1920)以後,本區行政區屬於高雄州潮州郡番地,由,rikiriki社、歸化門(kinaliman社)、率芒(svon社、nanpln社)、割肉(koabal社、chivovo社)等四個駐在所。

u siwkay nu niyazu'[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

i Pingtung a kuwan ku niyazu’ nu Kuabar. u kasalumaluma’ nu Kuabar sa, 224 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 821 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 788 ku tademaw, pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Yingcumin, 33 ku tademaw, pakalatu 4%.

u asip nu cidekay a tademaw[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

u kasabinacadan, Paywan(Paiwan) 94%, Pangcah(Amis) 1%, zumazuma 1%, , u zuma sa, cay ku Yingcumin.

u niyazu’ nu Paywan(Paiwan)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) kuyni, katuud ku Paywan(Paiwan) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis). inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng.

Paywan(Paiwan,Payuan) a cideaky sa, u Taywan Yincumincu, nalemangaw nay Amis-Tawu buyu'(Kavalugan).  

ayzasa, mueneng isasa' 1000m bayu-talakaw. saungay i timul nu Taywan. mikitinay ku Timul Subal kamu cidekay.

satimul katukuh Henchun zen, saamis katukuh Santimen siang, sawali sa katukuh Tamali siang timulan.

yamalyilu ilabu nu Pingtung sian atu Taytung sian, u sakatusa tabakiay a cidenay nu Taywan Yincumincu, izaw maka mangasiw cacay bataan a mang ku tademaw.

saca uzamaay a mililiday nu niyazu', matekesay (貴族), makapahay atu habutud binawlan, uzumaay a selal-hecek (階級制度). singangan nu mapalaway atu nalimaan lalangawan.   

u cidekay nu Taywan yincumin[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

cidekay 民族別 cidekay 民族別
Sakizaya 撒奇萊雅族 Rukay 魯凱族
Pangcha(Amis) 阿美族 Cou 鄒族
Tayan(Tayal) 泰雅族 Saysia 賽夏族
Paywan(Paiwan) 排灣族 Kabalan 噶瑪蘭族
Yuwatan(Bunun) 布農族 Tau/Yami 雅美族
Sejek(Sdeeq) 賽德克族 Saw 邵族
Taluku(Truku) 太魯閣族 Kanakanabu 卡那卡那富族
Puyuma 卑南族 Laaluwa 拉阿魯哇族

u siwkay nu Yincumin[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal.

u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan.

u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw.

silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'.

i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa.

u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis).

situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay.

u Sakizaya a tademaw[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya.

tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 1 a bulad[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

pulung sausi Pangcah Tayan Paywan Yuwatan Rukay Puyuma Cou Saysiat Yami Saw Kabalan Taluku Sakizaya Sejek Laaluwa Kanakanabu zuma
559,918 208,761 89,741 100,317 58,210 13,287 14,081 6,641 6,593 4,592 778 1,460 31,375 924 9,942 393 329 12,494
271,910 102,171 42,514 48,539 28,049 6,425 6,789 3,149 3,166 2,272 374 717 15,161 465 4,961 205 167 6,786
288,008 106,590 47,227 51,778 30,161 6,862 7,292 3,492 3,427 2,320 404 743 16,214 459 4,981 188 162 5,708

tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 4 a bulad[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

pulung sausi (561,327), Pangcah (209,430), Tayan (90,059), Paywan (100,689), Yuwatan (58,390), Rukay (13,314), Puyuma (14,140), Cou (6,635), Saysiat (6,607), Yami (4,606), Saw (785), Kabalan (1,465), Taluku (31,501), Sakizaya (929), Sejek (9,992), Laaluwa (399), Kanakanabu (334), zuma (12,052)

malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]