cuwi'

makayzaay i Wikipitiya

cuwi'(台灣夜鷹)

i satimulan nu Ya-cuo a cuwi' (南亞夜鷹)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

nikalaliwasakan nu kakitidaan (分布地區)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

主要分布於東南亞至南亞一帶,分布範圍西起喜馬拉雅山脈與興都庫什山脈南側、經印度除了塔爾沙漠以外所有地區、孟加拉、中南半島中西部與中國華南,東至臺灣及菲律賓群島,南抵巽他群島與西南群島。

tatungusan a nikalaliwasak nu kitidaan sa, iti nu walian kasatimulanay nu Ya-co katukah i nutimulan a Ya-co, nikalaliwasak sa sipakayliwliwan niya Si-ma-la-ya hananay a buyu'buyu'an kalingatan, atu ya Sing-Tu-Ku-Se a buyu'buyu'an satimulan a liwliw, micaliway tiya Ing-Tu nika caay picumud tu nu tukutukusan nu liken ya Ta-el(塔爾) hananay, i hekalay kahaminan a kenis, ya Mun-ciya-la, Cung-nan-pan-taw iteban kalanutipan a buluku atu ya nu cung-ku huwa-nan, nuwalian sa katukuh i Taywan atu ya Fi-li-pin hananay a lalitilitin sananay a subal, nutimulan sa katukuh i Sun-ta hananay a kapulungan a subal atu ya nutipanay kalatimulan a subal.

南亞夜鷹在以上大部分地區都屬於留鳥,惟在印度中南部為冬候鳥,在巴基斯坦至印度西北部一帶屬(春)夏候鳥,在金門和馬祖則屬稀有過境鳥。

i satimulan nu Ya-cuo a cuwi' sa, masayadahay samenmeng saan i nu udipan a buluka caay piliyas, nika itida sa ya Ing-tu nutebanay kalatimulan ku masa nu kasienawan a ayam, hananay kitidaan sa katukuh i Pa-ci-se-tan atu Ing-tu nutipanay kalaamisan sa tungusay u nu adingsingan atu kalaludan a ayam, itini sakay nu King-mun atu ya Ma-cu' hananay a nipicaliway sa u masaadidingay a nikahida.

sapahanhan a kitidaan (棲息環境)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

南亞夜鷹通常棲息於海拔1500公尺以下的中低海拔地區,但在1600至3100公尺高的中高海拔地區也有出沒紀錄。常見於開闊的草原、灌木叢、農田、岩石露頭和低海拔森林,亦可見於內陸溼地、潮間帶、溝壑、沙質或礫石遍布的河床,以及部分地區的紅樹林、山坡地、機場、城鎮與人車稀少的郊區。近半世紀以來亦有愈來愈多在大都市出沒,乃至穩定繁衍的紀錄。

i satimulan nu Ya-cuo a cuwi' u nina a sapahanhan nu kakitidaan makasasa nu 1500 a dipah kasausi nu bayuan, nika kitalakawan tu 1600 katukuh i 3100 nu dipah sa idaw tu ku mucebang nikatahkalan a kenis, sanisani madih ku pilakalak nu cuwi' i enaenalan, atu ikilakilangan, i umah aca, kasatungduh nu ba'batuan, atu i kasasaan nipaluma tu kilang a kitidaan, caay sa i masawahelulay nu takutakuan, atu masacilisay nu likelikenan a sauwac, idaw henay ku niculal i sumanahay a kilakilangan, i sacakat kalbahuyan nu hikuki,i tuse caay sa i kalainayay nu tademaw a liwliwan. picapian tu enemay a bataan nu mihcaan sa yadahyadah tu ku tayniay i tukay a culal sananay nu cuwi', katukuh i kaidaw nu kaladamsayan nu mapaading tu mucelak ku nipabuwah nipapilasan.

katanektek nu patinakuay (外形描述)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

體型 wayway nu udip

體長20至27公分,翼展長度64公分。雄鳥通常大於雌鳥,雄鳥體重54至98公克,雌鳥體重75至110公克,屬於中小型的夜鷹。南亞夜鷹的體型有地域分布上的差異,其中又以大陸支系體型較大,體長皆大於23公分。下表以各個亞種的翼長與尾長為例,說明 大陸支系 與 馬來支系 的差異。nikatanaya nu udip sa makaala tu 20 katukuh 27 a sinci, u sapikpik sa makaala tu 64 sinci katanaya. u kikang sa kitabakian ku laang,talamangawan a cuwi' sa 54 katuku kaidaw tu 98 kungke ku nikaba'ketan,nu laang a udip sa 75 katukuh tu 110 kungke ku nikabaketan, u masatanengay ku udip. ina massatimulay a co nu cuwi' sa, caay tu kalalecad ku katabaki nu udip, ya nu Taluay a cuwi' sa tabaki ku udip, nikatanaya sa makaala tu 23 a sinci. nipasilac i sasa sa nunu ya-coay a nikasasidumaan nu sapikpik atu kikul ku sapatinaku, paheci tu nu taluay a kasasiduma nu udipay atu nu Malay a lihat a nikacaay kalecad.

u suni a nipisiwsiw (叫聲)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

雄性成鳥會發出音頻上揚的「逐伊!」,並且重複多次。其聲高亢、尖銳而嘹亮,聲頻約在2至14千赫之間,主能量則大多落在2至5千赫的範圍內,音量可達90分貝以上,且傳播距離可超過800公尺,在文獻中尚有以「甚吵」、「擾人清夢」、「不入耳的哀鳴」描述者。這種叫聲通常是在飛行時所發出,有宣示領域和求偶的作用,自一月下旬,至十一月中旬都有其紀錄,其中又以二月至六月的繁殖期有特別高的鳴叫頻度。

nu talamangawan a cuwi' a ngiha sa kalacingan ku suni a musiwsiw hini sa "cuwi'!" kinapinaan a muliyaw a musiwsiw. ya suni sa kalacingan talakaw sa, madicem aca ku katabakian nu suni, kalalitinan nu suni sa kala tu 2 katukuh i 14 malebut kya he hananay.u tatungusan a suni sa kaidaw nu 2 katukuh i 5 nu malebut ku he (赫) hananay nikasaliyutan, ya suni a pibesul sa makaala tu 90 hun-pye (分貝) iziw, ya nipalatlat a ngiha mangasiw ku 800 a depah ka baat, i mapalamitay a ulic sa idaw ku masulitay tiya “kacangalan” sa, u (mamilawlaway tu kasatedep nu pikabi') nu tademaw sa, (cayay picumud i tangila misatal a suni sa) ku patinakuay. nikahinian a a nipisiwsiw sa unina tu i kalbahelan a nipangihaan, kaidawan tu sapakatineng tu duma a cabay tu sakay nu liwliwan a tatungusan nu kitidaan sananay, sipakay i sayaway a bulad nu mihcaan katukuh i sabaw cacay a bulad kalatebanan, idaw tu ku mucebang mapasiket, kahida sa i tusaay a bulad katukuh i enemay a bulad, pikasibilian u lalecuhanay a tatukian, micidek ku pisiwsiw nu kalacingan a lalidlidin sa ku suni.

u kulit nu wayway (形態)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

南亞夜鷹雌雄羽色相近,全身大致呈灰褐色,雜有細小白點與淺黃色、栗色或深褐色的蟲蠹斑,斑紋大小與形狀在個體間有很高的多樣性;大陸支系的羽色較深且偏褐色,其中又以西方亞種的羽色最深[11],馬來支系則較淺且偏鐵灰色。

i satimulan nu Ya-cuo a cuwi' sa malecad tu ku kulit nu banuh nu laang atu tamalangaway, u udip nu kulit sa kalaacakan, mapacamul tu atudi nu salengacay atu caayay ka sametek nu kalawlaway nu kulit,atu ya masalulutimay sikaacakan a kulitay kasacilekay babulatak sananay, ya babulatak sananay a kulikulitan sa u nikatabakian, i udiudipan idaw ku kasasidumaan a nikaadih, sakay nu Taluay a cuwi' sa picapian tu kalikatan masaacakay ku banuh, kahida sa nutipanay a cuwi' ya banuh sa micidek ku kaselepan, ya nu Malayay a cuwi' sa caay kakibetul ku kulit masamukimg sicamul tu nu abuabuwan a kulit.

虹膜深褐色,眼周有黃色細眼圈。喙紅褐色,尖端為黑色。前額至眉部羽色稍亮。後頸羽色稍淺,形成一圈不甚明顯的黃褐色區域。肩羽外羽片端部為米色,基部為黑色,內羽片則有米色蟲蠹斑,停棲時肩羽交疊,於肩部周圍彷彿形成一條V形米色斑紋。

liwliwan nu mata sa kalawlaway ku saliyut nu kulit. sapitulcek nu laway sa i iluc nu calincingan sa masalumeniay ku kulit. ayaw nu dayis katukuh i kalaw a banuh kalalikatan, i nuilucan a kulit nu banuh sa caay kakibetul manmantaan, nikasadit sa sikacaay nu wantanay a melawen kya maacakay nu kulit,abalaanay a sapikpik sa kalikatan kya kulit misengi tu nubelacay, kasatektek nu angangan sa u lumeniay a kulit, labu nu kakilian a kulit sa masabelacay mahida u nu cilekay a babulatakan, pahanhan na mibahel sa mapapiket tu sapekpek, adihen sa mahida u masalebungay nu dihap kalabelacanay a siladay tu babulatakan a kulit.

雄鳥的喉部兩側各有一個橢圓形白斑,雌鳥的斑塊則較暗淡,且後端較狹長,成頸圈狀。胸部至腹部密布深褐色細橫紋,腹部以下橫紋愈漸不明顯;胸部呈深灰色至褐色,至腹部以下逐漸過渡為米色,有些個體的尾下覆羽會接近白色。

u talamangawan a cuwi' sa ya takulaw nida sa, i tapiingan nu bihid sa idaw ku masakimuluay salengacay babulatak sananay a kulit, nu tamalangaway sa ya masababulatakan a kulit sa duut ku nikasadit, u kikul sa masatanayu, adihen sa mahida u masaliyutay i liel, namakay  baluwang tasasa i bili sa mamin nu makulahayay a banu balaten ku kulit kasadit, makasasa nu bili sa ya mabalatay a kulit caay tu kasiwantan a melawen, tulcek ya nu baluwangay a kukit kalaabuabuwan micapi tu kasahida nu makulahay,tasasa nu kikul nu bili sa haymaw satu nu belacay a kulit, idaw ku kasadumaan a cuwi', i iluc nu kikul sa micapi tuway masasanglacay ku kulit.

misasengiay a kasaduma (相似種)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

除了南亞夜鷹,東洋界同時也在其他多種夜鷹屬鳥類的分布範圍內,因此,在一些夜鷹物種多樣性較高的區域有機會看到多種夜鷹群聚。

caay kau nu timulay a cuwi' adada ku kasasengian, i kawalianay a co sa kutusisa idaw tu ku kiyadahay nu kasadumaan nu cuwi' a lihat, i labiay a cuwi' sa kalaliwasakan tu itini a kenis misaungay, kyu iti nu labianay a pisaungay a cuwi', maadih amin ku nilatlatan masaupu itini.

Taywanay a cuwi' (台灣夜鷹)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

台灣夜鷹(學名:Carimulgus affinis stictomus)是夜行性鳥類,野外觀察不易,過去在台灣有關台灣夜鷹的分布、繁殖以及牠們的習性,所做的記錄甚少,本文是首次針對台灣夜鷹的繁殖行為,進行深入詳細的研究報告.

u Taywanay a cuwi' (mitesekay a nipangangan: Carimulgus affinis stictomus) u masalabiay ku katahkal a cuwi sa, i hekal ku pimelaw caay kadayum a misawantan tu kasadumaan, inaayaw sa sakay nu Taywanay a cuwi' a nikalaliwasak, atu nisapilasan a nina , milusimetay tu mucebang caay kahacica, ina ulic sa sapisuayaw tu nu Taywanay a cuwi', i labi' a nisapilasan pisaungayan, mamikingkiway tu a pisulit sapangiha.

malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan (參考資料)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

[1]中文維基-南亞夜鷹:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%9E%97%E5%A4%9C%E9%B9%B0

[2]台灣夜鷹的繁殖行為研究:http://www.kwbs.org.tw/web/study/data/20121121044920.pdf