nipaluma-cizeyun

cizeyun

Starr 030612-0047 Breynia disticha

七日暈

(俗名：紅珠子、紅仔珠、山漆莖)

台灣特有種。常在低海拔的山坡疏林下，路旁灌木叢中、海濱、平原或原野，尤其海邊居多。其根會抓土，加上枝葉茂密，因此也提供其他生物良好的棲地。

Breynia disticha DSCN3127

u siwkay nu cizeyun

u Taywanay a kauzipay kuyni. pacek tu lala', caykatalaw tu bali. muuzip i caykatakalaway a buyu. hali i bayubayu'an i bukelalay. u lami' sa mizakep tu lala'. manamuh milimek i sasa' nu cizeyunay ku aadupan.

akenek mukan, cilemin, siledek cayka yadah. u papah sa, 4-5cm ku tanaya' , 3cm ku ahbal. u heci sa sumanahay i hekal. kimulmul ku heci. lameneng ku puci'.

cayka tabaki ku balu. u kulit nu balu sa, si sangelacay atu sumanahay, bangcal ku balu nu cizeyun, sisa manamuh ku taw mipaluma i putah nu luma'.

u siwkay nu nipaluma

kakuniza	植物分類	()tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma
takalaw nu bayu'	生長海拔高度
mauzip subal	生長區域
nipaluma sasahicaan	栽種功能	yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他()
takalaw maka	株高
papah tanaya'	葉長
papah ahebal	葉寬
papah mapela'	葉瓣
balu ahebal	花徑
balu kulit	花色
heci	果實
paenu	種子

u sanek nu nipaluma

1	sanek	味		7	dawmi	軟
2	letek	毒		8	siceka'	刺
3	cedam	甘,甜		9	dieku	溫
4	aledah	辣,辛		10	cuedet	寒,涼	v
5	atekak	苦	v	11	acak	乾
6	cupelak	澀		12	zuma	其他(酸)	v

malaheci tu imelang

1	pangangay	(生)津		27	kaliwates	(消)小疔
2	akacay-akuti	(減)燥熱	v	28	malebawa	(消)跌打腫傷
3	cuedet	(減)寒冷		29	akuti'	(消)燙傷
4	patezep tu izang	(消)出血		30	tunatun	(消)瘀血	v
5	paisi'	(利)排尿		31	tibeni	(消)泡疹、痱子
6	taluktuk	(減)發炎		32	kebing	(消)麻疹
7	sulalis	(退)發燒		33	sizaz	(消)濕疹
8	cebu' taluktuk	(消)尿道膀胱炎		34	butus	(消)水腫
9	mapudasay	(減)皮膚病		35	kalad nu bau	(減)蛇咬
10	atay taluktuk	(減)肝炎		36	bulad adada'	(消)經痛
11	adada'	(減)痛		37	cadi'ci	(減)心痛
12	sicedam isi	(減)糖尿病		38	pasicucu	(增)乳汁
13	ngidngid	(消)嘴破嘴角發炎		39	bali-malalemed	(減)風濕
14	teluhu	(消)濃痰		40	calenged	(止)皮膚癢	v
15	takulaw adada'	(減)喉嚨痛		41	sinawal	(減)暈眩
16	tuzu malebawa	(減)關節炎,風濕痛	v	42	manah	(消)痔瘡
17	mabanic	(消)腹瀉		43	pucu'	(消)淋巴痛
18	muta'	(調)嘔吐		44	buyu'	(解)中暑
19	masikata'	(調)便秘		45	suaw	(止)渴
20	adada' tangah	(減)頭痛		46	muni' ku banges	(消)皮膚潰爛
21	malihen	(怯)咳嗽		47	takalaw ku izang	(減)高血壓
22	makamaw	(減)感冒		48
23	milisawada'	(調)腸胃病，胃痛	v	49
24	walak	(解)中毒		50
25	maduka'	(消)破皮傷		51
26	puces	(消)膿包、大疔		52	zuma	其他(扁桃腺炎、支氣管炎、過敏性皮膚炎)	v

pasubana i cacudadan a lacul

u cudad a ngangan	Breynia officinalis Hemsley var. officinalis
u sapamat a ngangan	Euphorbiaceae(大戟科)
u Amilika a ngangan	Officinal breynia

u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay

cidekay	ngangan	miungay
Sakizaya	cizeyun	v
Pangcha
Tayan
Paywan
Yuwatan	talpitu pisainunu	v
Sejek
Taluku
Puyuma
Rukay	thipelrengane	v
Cou	karu takuvucun	v
Kabalan
Tau/Yami
Saw
Kanakanabu
Laaluwa
Saysia

u zuma a ngangan

u cudad a ngangan: breynia officinalis hemsley var. officinalis

u sapamat a ngangan: euphorbiaceae

u Amilika a ngangan: officinal breynia

u zuma cidekay a kamu

Yuwatan: talpitu pisainunu, Cou: karu takuvucun, Rukay: thipelrengane

Starr 030612-0049 Breynia disticha

mukan atu misaugnay a cidekay sa, u Sakizaya u Cou u Rukay u Yami atu Pangcah.

u sulit nu Hulam

彩葉山漆莖，英文名Foliage flower，學名Breynia disticha J.R. Forst. ，別名︰五彩龍、觀葉九芎仔、甜豆木，為常綠灌木。

u sulit nu Amilika

Breynia disticha is a plant in the family Phyllanthaceae, first described in 1776. It is native to New Caledonia and Vanuatu in the western Pacific, but naturalized on a wide assortment of other islands around the world (West Indies, São Tomé, Seychelles, Chagos Islands, Bonin Islands, Norfolk Island, Fiji, Line Islands, Society Islands, Hawaii, etc.), as well as in the U.S. state of Florida.

namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan

應紹舜，《台灣高等植物彩色圖誌》，第四卷，台北市，1992年。

行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物 p.6