nipaluma-kakanen nu tengaan

makayzaay i Wikipitiya

kakanen nu tengaan[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

金線蓮(學名:Anoectochilus roxburghii)又稱金線連、金線蘭、金絲草、烏蔘,是蘭科開唇蘭屬的植物,可以入藥,可治療高血壓、心臟病、糖尿病等疾病。

kakanen nu tengaan, siey-ming (學名mitesekay a pangangan): Anoectochilus roxburghii, zuma a ngangan sa, cing-siyeng-lien (金線連), cing-siyeng-lang (金線蘭), cing-se-caw (金絲草), wu-seng (烏蔘) .

nu lan a kaput (lan-ke, 蘭科), mutuwaay ku bilbil lan su (kay-cung-lan-su, 開唇蘭屬) a nipaluma, kapah malasapaiyu, sakay talakaway nu idang( kaw-sey-ya, 高血壓), balucu'ay a imelang (sing-cang-ping, 心臟病), siwanengay a imelang (tang-niyaw-ping, 糖尿病) .

kalakalakan (分布)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

分布於福建、台灣、廣東、廣西、海南、四川、貴州、雲南,湖北等亞熱帶及熱帶地區。

ina nipaluma-kakanen nu tengaan 金線蓮, kalakalakan sa i Hu-ciyen(福建), Tay-wan(台灣), Kuwang-tung(福建), kuwang-si(廣西), Hay-nang(海南), Se-cuwang(四川), Kuey-cu(貴州), yiin-nang(雲南), Hu-pey(湖北), atu itiza i tanegay ku cadesay a kakitizaan, atu caldesay a kakitidaan.

nipaluma a wayway (植物特徵)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

金線蓮葉面成墨綠色,有金色條紋,金線之名由此而來。味甘性涼,富含胺基酸和微量元素。

nipaluma-kakanen nu tengaan ya hekal nu papah sisumilaway a kulit, idaw ku ekimay a kulit, kyu Cing-siyeng-lien(金線蓮) han. u sanek nina Cing-siyeng-lien(金線蓮) kalusicedaman atu mibanihiw tu lalabu nu uzipuzipan, yadah ku An-ci-suan(胺基酸) atu Wyi-liyan-yuan-su(微量元素) musakapahay tu uzip nu tademaw a tuud.

1974年吳進錩發表金線蓮的神奇用途。

1974 a mihcaan ci U-cing-cang (吳進錩) hananay, mihapiy tu nipaluma-kakanen nu tengaan a mucidekay sapikapahay tu uzip tu tademaw a kamu.

另有一種銀線蓮,與金線蓮類似,又稱假金線蓮

idaw aca ku mahizaay Ing-siyeng-lien(銀線蓮) hananay, masasengiay tu Cing-siyeng-lien(金線蓮), nika u pacebaay a Cing-siyeng-lien(金線蓮)sa.

sapakapah atu sasapaiyuan (功能與主治)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

清熱涼血,除濕解毒,平衡陰陽、扶正固本,陰陽互補、生津養顏、調和氣血、五臟、養壽延年的功用。

mibasaw tu akuti' atu mibanihiw tu idang, milawpes tu suemet atu mibuliyas tu duku, palecad tu cilal/takelal/iselang/tatamaay atu bulad/duut/dawmi'/tataynaay, pakakumeced tu udip, masubet ku kapahay a udip, pasasuala tu cilal/takelal/iselang/tatamaay atu bulad/duut/dawmi'/tataynaay, micunus tu kayadah nu ngangay, mikapahay tu sabangcal, palamlam mikiwakiw tu idang kapah azihen ku bibihid pasu ya limaay nu cacananay a babaluwan namin, sisa u mikapahay tu uzipuzipan nu tademaw, pakatanayu' tu nikaudip, sisaicelangay a epucan sa.

入腎、心、肺三經,能全面提高人體免疫力,增強人體對 疾病的抵抗力。

zuma sa, misakapah aca tu buwa', balucu', bala', misaicelang tu uzipuzipan nu tademaw, sakacaay kadayum imelang, micunes tu mikai tu laecusay a imelang.

sasapaiyuan (主治)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

主治肺熱咳嗽,肺結核咯血,尿血,小兒驚風,破傷風,水腫腎炎,風濕痛,跌打損傷,毒蛇咬傷、支氣管炎、膀胱炎、糖尿病、血尿、急慢性肝炎、關節炎、腫瘤等疑難病症。

cing-siyeng-lien (金線蓮) sa, mipaiyu tu akuti' nu bala' , muuhuh, imelang tu bala' muta' tu idang, siidang ku isi', malaliya ku wawa, nikalatan nu wacu, malebawaw ku buwa', mabaliay a adada, madebay, mapulin adada ku uzipuzipan, kalatan nu sidukuay a bau, sisuni ku takulaw, adada ku aisian, tacebuwan, siwanengay a imelang, siidang ku isi, alahicaan kalamkamay, alahicaan mahaymaway a imelng nu atay, adada ku pukuh, sipuecu', hatizaay cacanan a imelang.

hicaen paluma tu cing-siyeng-lien (金線蓮種植方法)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

金線蓮種植方法技巧,涉及選擇,基質,種苗。

anu maydih a mipaluma tu cing-siyeng-lien yadah ku tatudungan tinaku:

mipili' tu kapahay a angang, kapahay a sapaluma a lala', mipaluma' tu sapaluma'an a angang.

金線蓮是非常常見的的綠色植物,由於其外形特別,很多花友將其作爲盆栽放在室內養護,另外金線蓮的藥用價值非常高,引起了很多人興趣,不少人會選擇一塊的,大批量種植金線蓮,那麼在種植金線蓮的時候,我們需要注意哪些事項,下面整理金線蓮種植方法。

cing-siyeng-lien (金線蓮), u hinaadihay i cuwacuwa a sumilaway a nipaluma, tu masaduma azihen ku hekalay niza, kiyu katuud ku manamuh tina cing-siyeng-lien (金線蓮), izaw ku malacabayay balu a kaput, padengen nuheni i tumunaw a pahabay.

duma sakapahay sa sapisanga' tu sapaiyu ku cing-siyeng-lien (金線蓮), talakaw ku epuc nida, kiyu katuud ku tademaw micakay tu ahebalay a lala' misasayadah sa paluma.

Imahini wyca ku dadatengan a kawaw yu paluma tu cing-siyeng-lien (金線蓮) saw, i sasa idaw ku nisilutan tu daduducan.

mipili' tu kakitizaan (場地選擇)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

金線蓮在生長期間,系統發育過程中形成了喜陰涼、潮溼的生態習性。

anu maydih mipaluma tu cing-siyeng-lien (金線蓮) sa, saayaway mikilim tu kapahay a kakitidaan mipaluma, zayhan yu pilangawan a demiad nu cing-siyeng-lien (金線蓮), manamuh ciniza tu sapi'ay , suemetay a kakitizaan, u kauzipan a wayway niza kyuni.

種植金線蓮,建議選擇地勢開闊、座北朝南、周圍有高大闊葉林、遠離污染源的地段種植。

atu paluma tu cing-siyeng-lien (金線蓮), idaw ku sapasubana'an, kanca pikilim tu ahebalay a lala', u aenengan sa pasaamisen, tu mayzaen i timulan ku panan, u liwliw kasi tatalakaway ahebalay ku papah a kilang, miliyas tu miuningay a kakitidaan atu itiza i kapahay ku nananuman a kakitizaan a paluma.

misanga' tu tabakiay a bintang (搭建大盆)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

人工栽培需要模擬野生金線蓮的生長環境。

anu maydih paluma' pahabay tu cing-siyeng-lien (金線蓮) ku tademaw sa, a mitudung tu nikauzip nu cing-siyeng-lien (金線蓮) i lalayan a nikauzip.

搭建抗風能力強的鋼架大棚,大棚南北走向,棚長25-30米,寬15-20米,棚高5-6米,肩高3-3.5米,棚頂及四周先覆蓋薄膜再蓋上遮陽網。

sisa a misanga' tu tabakiay mukinay a dabek,u saicelangay caayay kabahel nu bali, ina mukinay a dabek u aenengan nida sa pasaydaen i timulan, u pana pasaydaen i amis, tanayu' nu dabek tusa idaw ku lima tu tulu a bataan a mi(米), u ahebal sa sabaw lima tu tusa a bataan a mi(米), talakaw sa lima tu enem a mi(米), u abala nu talakaw sa tulu tu tulu tin lima kung-hun a mi(米), u badahun atu liwliw tahaben tu duhepicay a sapitahab, mamin sa tahaben aca tu sakay caay pakapacilal a salil .

便於人工控制棚內溫度、光照、溼度,有條件的要安裝空調、抽風機、水簾系統及微噴灌系統。

zuma sa anu maydih a musakapah tu nipalumaan tu cing-siyeng-lien (金線蓮), kanca mipatideng tu sapiadih tu akuti' nu lalabu nu dabek, nipacilal nu liwliw, susuemet, anu idaw ku sausi pipatidengi tu sasapih tu labu nu dabek a sapasapih a kikay (ci-ci,機器), sapihelup sapatahekal tu bali a kikay (ci-ci,機器), caculilen nu nanum atu sapanaum a husu sapibuwak miepesay tu sapananum.

patideng tu papalumaan mukinay a dabek (安裝種植鐵架)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

爲充分利用空間,提高單位面積的種植株數,生產上通常採用種植鐵架擺放種植托盤,栽培基質置於托盤內。

tu maydih a caay ka lawpes ku kakitidaan, maydih a patalakawen ku nipaluma a epuc atu maydih misayadah ku nikaala tu nipalumaan, padengen namin ku sapaluma i tiza i mukin a nisanga'an a papadengan, kanca i ayaw padengen tu kapahay a lala' i labu nu tipid. padeng han ku tipid i lalabu nu mukin a nisanga'an a papadengan.

ahebal atu laad (寬與間距)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

鐵架寬1米,高1.5米,長度依大棚而定,分3層種植,層間距45釐米,爲便於日常管理和保持良好的通風條件,要求兩排鐵架之間保持60-80釐米間距。

u mukin a nisanga'an a papadengan ahebal cacay a Mi(米), talakaw cacay tiyn lima a Mi(米), u tanayu' sa payzaen i hacica ku nipisanga'en a tanayu' nu dabek, nika palatuluen ku nika tatungdud a sapalumaan, u laad nu katatuduh sepat idaw ku lima a Li-mi(釐米), maydih a madayum a musakakawaw tu dedemiad i labu nu dabek ,a sakapahen ku cacululan nu bali, sisa ya tetebanan nu mukin atu mukin kanca kasilaad, u laad sa enem a bataan katukuh walu a bataan ku Li-mi(釐米) nu laad.

milangec (採收)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

爲避開1-2月低溫和7-8月高溫對金線蓮生長的影響,生產上通常一年種植兩季。

paluma tu cing-siyeng-lien (金線蓮), piliwasaken tu tadacuedetay a cacay tu tusa a bulad, piliwasaken aca tu tadaakuti'ay a pitu tu walu a bulad, anucaay sa a caay ka kapah ku nikauzip a nipalumaan, tu cacay a mihcaan kinatusa a puu' adada mipaluma tu cing-siyeng-lien (金線蓮).

第一季3月初移栽,6月下旬採收,第二季9月初移栽,12月下旬採收,確保植株在土壤中生長4個月以上,以提高產量和產品的藥性成份。

Sayaway ya pipalumaan a puu' sa, i sayaway nu tuluay a bulad milimad tu tu nipaluma', i sazikuzan nu enemay a bulad milangec. sakatusay ya pipalumaan a puu' sa, i sayaway nu siwaay a bulad milimad tu nipaluma', sazikuzan nu sabaw tusa a bulad milangec. wuya sasapaluma a langaw kanca lakuwiten tu sepatay a bulad ku nipipadengen i labu nu lala', ngay a kapah ku nikauzip nikabalaki nu langaw, tu izaw ku sakapahay a langec atu kapah aca ku sapisanga' tu sasapaiyu.

mipili' tu kapahay a lala' (基質選擇)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

金線蓮喜疏鬆、肥沃的土壤,人工栽培通常按泥炭土:穀殼:細沙=10:1:1配置栽培基質。

cing-siyeng-lien (金線蓮), manamuh mulangaw i mabangbangay sidamekay a lala', anu makay tademaw a nipaluma sa katinenga kya sidamekay a lala', tinaku: ya lanu'lanu'ay sicelasay a lala' sa, a izaw ku cacay a bataaan ku tatungus, ya pudacay nu tipus sa, a izaw ku cacay ku tatungus, ya adidi'ay a liken sa, a izaw ku cacay ku tatungus, hatiza. mahiniay a nipipalamlaman sa, u sakapahay sapipaluma a lala' tu cing-siyeng-lien (金線蓮) kyuni.


u siwkay nu nipaluma[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

kakuniza 植物分類 ()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma

()mahetik ku papah (v)dauc landaway ()zuma

(v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma

takalaw nu bayu' 生長海拔高度
mauzip subal 生長區域
nipaluma sasahicaan 栽種功能 yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他()
takalaw maka 株高
papah tanaya' 葉長
papah ahebal 葉寬
papah mapela' 葉瓣
balu ahebal 花徑
balu kulit 花色
heci 果實
paenu 種子

u sanek nu nipaluma[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

1 sanek 7 dawmi
2 letek 8 siceka'
3 cedam 甘,甜 v 9 dieku
4 aledah 辣,辛 10 cuedet 寒,涼
5 atekak v 11 acak
6 cupelak 12 zuma 其他

malaheci tu imelang[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

1 pangangay (生)津 27 kaliwates  (消)小疔
2 akacay-akuti (減)燥熱 v 28 malebawa (消)跌打腫傷
3 cuedet (減)寒冷 29 akuti' (消)燙傷
4 patezep tu izang (消)出血 30 tunatun (消)瘀血
5 paisi' (利)排尿 31 tibeni (消)泡疹、痱子
6 taluktuk (減)發炎 32 kebing (消)麻疹
7 sulalis (退)發燒 33 sizaz (消)濕疹
8 cebu' taluktuk (消)尿道膀胱炎 34 butus (消)水腫
9 mapudasay (減)皮膚病 35 kalad nu bau (減)蛇咬
10 atay taluktuk (減)肝炎 36 bulad adada' (消)經痛
11 adada' (減)痛 37 cadi'ci (減)心痛
12 sicedam isi (減)糖尿病 38 pasicucu (增)乳汁
13 ngidngid (消)嘴破嘴角發炎 39 bali-malalemed (減)風濕
14 teluhu (消)濃痰 40 calenged (止)皮膚癢
15 takulaw adada' (減)喉嚨痛 41 sinawal (減)暈眩
16 tuzu malebawa (減)關節炎,風濕痛 42 manah (消)痔瘡
17 mabanic (消)腹瀉 43 pucu' (消)淋巴痛
18 muta' (調)嘔吐 44 buyu' (解)中暑
19 masikata' (調)便秘 45 suaw (止)渴
20 adada' tangah (減)頭痛 46 muni' ku banges (消)皮膚潰爛
21 malihen (怯)咳嗽 v 47 takalaw ku izang (減)高血壓 v
22 makamaw (減)感冒 48
23 milisawada' (調)腸胃病,胃痛 49
24 walak (解)中毒 50
25 maduka' (消)破皮傷 51
26 puces (消)膿包、大疔 52 zuma 其他(清涼退火、解毒、尿血、抗癌) v

pasubana i cacudadan a lacul[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

u cudad a ngangan anoectochilus formosanus Hayata
u sapamat a ngangan orchidaceae
u Amilika a ngangan taiwan jewel orchid

u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

cidekay ngangan miungay
Sakizaya kakanen no tengaan v
Pangcha
Tayan
Paywan sa u 'liun v
Yuwatan iupatas v
Sejek
Taluku
Puyuma lilrem v
Rukay saulriane v
Cou tavari v
Kabalan
Tau/Yami
Saw
Kanakanabu
Laaluwa
Saysia

namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

  • 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24].
  • 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p81
  • 維基百科:https://zh.wikipedia.org/wiki/金線蓮
  • 百花花卉谷:https://www.bhhhg.com/yanghuazhishi/zwzs/4381.html
  • nisulitan ni Mahi Takas aci Uwi Habay.