"Hong Kong" misumad laeday sasizuma

makayzaay i Wikipitiya
刪去的內容 新增的內容
Sabak Tutuysasukamu | paanin
Sabak Tutuysasukamu | paanin
silsil 56: silsil 56:


1941 a mihcaan sabaw tusa a bulad walu a demiad, “Ye-cou a demiad” Lipun misamamaw midebung tu Cen-cu-kang, uyzaay tu a demiad micumud tu Hong Kong, Hong Kong malulud tu Tay-pin-yan a ngangayaw, masasepaway a kanatal misuayaw tu Lipun a mangangayaw. Hong Kong malingatu tu mitena’ mipuput a ngangawaw, Ing-kou a hitay atu Cou-kouay a tademaw Ing-kou a hitay, katukuh i Hong Kong mipadang tu Cya-na- ta a hitay atu adidi’ay a hitay nu In-tu, atu hitay nu Li-pun madademec mangangayaw kakelulkilul satu maduka. sabaw tusa a bulad tusa a bataan izaw ku lima a demiad, uyzasa Hong Kong a hitay caay kataneng atu patelac ku nilekawaan tu sapingayaw, namahiza sa Hong Kong kalamkam satu mademec.
1941 a mihcaan sabaw tusa a bulad walu a demiad, “Ye-cou a demiad” Lipun misamamaw midebung tu Cen-cu-kang, uyzaay tu a demiad micumud tu Hong Kong, Hong Kong malulud tu Tay-pin-yan a ngangayaw, masasepaway a kanatal misuayaw tu Lipun a mangangayaw. Hong Kong malingatu tu mitena’ mipuput a ngangawaw, Ing-kou a hitay atu Cou-kouay a tademaw Ing-kou a hitay, katukuh i Hong Kong mipadang tu Cya-na- ta a hitay atu adidi’ay a hitay nu In-tu, atu hitay nu Li-pun madademec mangangayaw kakelulkilul satu maduka. sabaw tusa a bulad tusa a bataan izaw ku lima a demiad, uyzasa Hong Kong a hitay caay kataneng atu patelac ku nilekawaan tu sapingayaw, namahiza sa Hong Kong kalamkam satu mademec.

香港總督楊慕琦在駐港大英國協軍隊奮戰十多日不果後宣布向日本投降,楊慕琦成為戰俘。香港人稱此日為黑色聖誕節(Black Christmas)。三年零八個月的香港日據時期開始。但仍有中華民國國軍守著日佔時期的香港,直到1945年美國戰機空襲日佔時期的香港島北部,日本宣布無條件投降。

Hong Kong sakakaay nu mikuwanay ci Yang-mu-ci i Hong Kong tabakiay a Ing-kou miedap tu hitay mingayaw tu cacay bataan a demiadan hawsa nai’ ku laheci banzay satuway tu  Linpun, ci Yang-mu-ci malubuay nu pingangayaw, Hong Kong a tademaw pangangan han tuwni a demiad u lemeniay kelisimas (Black Christmas)han. tulu a mihcaan waluay a bulad u Hong Kong i ka Lipunan henay malingatu tu. nika izaw tu ku Cung-huwa-min-kou a hitay miading tu picalapan nu Lipun tu Hong Kong, katukuh 1945 a mihcaan A-mei-lika ngangayaw a hikuki u picalapan nu Lipun a mihcaan tu nuwamisan Hong Kong a subal, sakamu satu ku Lipun nai’ ku tatelek a mibanzay.


==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan==
==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan==

2021年2月18日 (sakasepat a demied nu lipay) 22:20 a sumad

Flag of Hong Kong.svg
u hata nu Hong Kong
Hong Kong

u Hong kong (香港) sa ilabu nu Yaco, itiza i 22 15 N, 114 10 E

u ahebal nu lala’ mapulung sa 1,108 sq km

u ahebal nu lalaay sa 1,073 sq km, u ahebal nu nanumay sa 35 sq km

hamin nu tademaw sa 7,167,403.

kakalukan umah sa 5%, kilakilangan umah sa 0%, zumaay henay umah sa 95%

caay kau cabayay a kanatal nu Taywan.

kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)

kakining nu kanatal demiad sa 1 bulad 7 demiad.

tabakiay a tapang nu kanatal (元首)

u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Carrie Lam, micakat a demiad sa i 2017 a mihca 7 bulad 1 demiad.

Hong Kong (香港)

香港(簡稱港,雅稱香江;英語:Hong Kong,縮寫:HK、HKSAR)位於南海北岸、珠江口東側,西隔珠江與澳門及廣東省珠海市相望,北接廣東省深圳市,南與南海鄰接,現在是中華人民共和國的特別行政區。

Hong Kong " pangangan kang, salunganay a ngangan Syang-cyang han, Ing a kamu Hong Kong, sadidi’ tu sulit HK、HKSAR” tini i  Nan-hay amis a tukus, Cu-cyang-kou  nuwaliana takinilan, satipan silaed tu Cu-cyang u Aow-men atu Kong-tung a niyazu’ Cu-hay-se masapapauwang, nuamisan mitules tu kow-tung-sen Sen-cin-se, nutimulan atu Nan-hay belaw matatules, ayza u Cung-huw tademaw masakaputay kapilungan a kanatal u micidekay mikawawa tu nu kanatal a kakitizaan.

位於中國大陸南端,地處西太平洋沿岸各國中心,又當太平洋和印度洋航運要衝。全境由香港島、九龍和新界組成;地理環境上則由九龍半島等大陸土地,以及263個島嶼構成。截至2020年,香港人口約750萬人。

tini i Cung-kou ta-lu satimulan, kakitizaan i satipbayu a tukus kasaupuan nu paykanatal, mala u walibayu aca atu In-tubayu saculu’ a zazan. hamin a hekal nu Hong Kong a subal, Cuw-lung atu sin-ciye a nisakaput, hekal a lala’ nu Cuw-lung pela’ a subal hekal a lala’, atu 263 a subal a subal. katukuh 2020 a mihcaan, Hong Kong a tademaw pakal tu 750 a mang ku tademaw.

siwkay( 簡介)

1842年,清朝與英國簽訂《南京條約》,永久割讓香港島;後再簽訂《北京條約》和《展拓香港界址專條》,分別割讓九龍和租借新界,這就是現今香港的雛形。二戰期間,香港曾被大日本帝國佔領約三年零八個月。

1842 a mihcaan, hungti a ziday atu Ing-kou matatelek tu “Nan-cin a katatelek” tahdikud kelapan paeli tu Hong Kong, zikuzan matatelek aca tu “Pei-cin a katatelek” atu “milekakawa tu Hong Kong a kenis a cedang”, pasasumaen mikelit pabeli tu Ciw-lung atu pacaliw micaliw tu Sin-cye, uynian nu ayzaay a Hong Kong masaadidi’. sakatusa a ngangayawan hawsa, Hong Kong nanialan nu Lipun tu tuluay a mihcaan walu a bulad.  

1997年7月1日,香港主權由英國移交予中華人民共和國,成立香港特別行政區,實行港人治港、高度自治,僅有國防、外交事務由中國中央政府直接管轄。

1997 a mihcaan pitu a bulad cacay a demiad, Hong Kong a sakuwan u Ing-kou ku pabeliay tu Cung-huw a tademaw masakaputay kapulungan a kanatal, patizeng tu Hong Kong micidekay pikawawan a kakitizaan, mikawaw mikuwan tu Hong Kong a tademaw, icelang ku nisakaku, uyza dada’ u mipuputay tu kanatal, mikawaway tu hekal a kawaw u Cung-kou cung-yang cenhu ku mikuwany.

laylay (歷史)

香港開埠之前,明朝末年已經有香港此名稱,當時香港特指鐵坑對面的小島,即現今黃竹坑對面的鴨脷洲,而非今日的香港仔。

Hong Kong ayaw a kasiminatuan, hungti a ziday sazikuzay a mihcaan izaw singangn tu Hong Kong, itawya Hong Kong patuzu’ tu Tei-keng nuayawanay adidi’ay a subal, ayzaay a Hang-cu-ken nuayawan nu Ya-li-cou, caayay ku nuayzay a Hong Kong.

鴨脷洲上有隋唐時代開始已為人信奉的洪聖爺廟(鴨脷洲洪聖廟),而香港仔只有清初開始多人信奉的天后廟,故鴨脷洲的開發歷史應早於香港仔,而且現今黃竹坑、香港仔和田灣一帶,在100年前還是海灣,平地稀少,人口應該不多。

Ya-li-cou izaw ku Swi-tang a ziday malingatu misinzya tu Hung-sen-ye a biw “Ya-li-cou Hung-sen biw”, Hong Kong uyza dada’i saayaway nu hungti a ziday malingatu katuud ku tademaw misizyaay tu ten-huw biw, sisa Ya-li-cou a palahad tu laylay huntu iayaw tu nu Hong Kong, satu ayzaay a Huwng-cu-keng, Hong Kong atu itizaay a ten-wan, i ayaw nu cacay lasubu a mihcaan uyzaanay henay u Hay-wan, a didi’ ku masaenalay, huntu caay kakatuud ku tademaw.

香港地名來源有多種說法,其中一個故事是英軍最初登陸香港島赤柱時,漁民陳群帶領英 軍到港島北群帶路一帶時告知英軍「香港」此名。

Hong Kong kakitiza a ngangan nu lalekalan yadah ku canancanan a kamuan, uyza cacay a kungku u Ing-kou a hitay saayaway tatukus nu Hong Kong a subal ce-cu hawsa, mibutingay a tademaw ci cen-cin mikelid tu hitay nu Ing-kou tayza i Hong Kong a subal i nuamisan ci cin mipikelid pazazan tu tizaay hawsa pakatineng tu Ing-kou a hitay tu ngangan nu “ Hong Kong”.

picalapan nu Lipun a ziday (日佔時期)

1941年12月8日(亞洲時間),日本偷襲珍珠港,同日進攻香港,香港捲入太平洋戰爭,同盟國向日本宣戰。香港保衛戰開始,英軍與華籍英兵,抵港支援的加拿大軍隊和不列顛印度軍隊,和日軍激戰連塲。12月25日,由於駐港軍隊不足和戰略失誤,香港迅速淪陷。

1941 a mihcaan sabaw tusa a bulad walu a demiad, “Ye-cou a demiad” Lipun misamamaw midebung tu Cen-cu-kang, uyzaay tu a demiad micumud tu Hong Kong, Hong Kong malulud tu Tay-pin-yan a ngangayaw, masasepaway a kanatal misuayaw tu Lipun a mangangayaw. Hong Kong malingatu tu mitena’ mipuput a ngangawaw, Ing-kou a hitay atu Cou-kouay a tademaw Ing-kou a hitay, katukuh i Hong Kong mipadang tu Cya-na- ta a hitay atu adidi’ay a hitay nu In-tu, atu hitay nu Li-pun madademec mangangayaw kakelulkilul satu maduka. sabaw tusa a bulad tusa a bataan izaw ku lima a demiad, uyzasa Hong Kong a hitay caay kataneng atu patelac ku nilekawaan tu sapingayaw, namahiza sa Hong Kong kalamkam satu mademec.

香港總督楊慕琦在駐港大英國協軍隊奮戰十多日不果後宣布向日本投降,楊慕琦成為戰俘。香港人稱此日為黑色聖誕節(Black Christmas)。三年零八個月的香港日據時期開始。但仍有中華民國國軍守著日佔時期的香港,直到1945年美國戰機空襲日佔時期的香港島北部,日本宣布無條件投降。

Hong Kong sakakaay nu mikuwanay ci Yang-mu-ci i Hong Kong tabakiay a Ing-kou miedap tu hitay mingayaw tu cacay bataan a demiadan hawsa nai’ ku laheci banzay satuway tu  Linpun, ci Yang-mu-ci malubuay nu pingangayaw, Hong Kong a tademaw pangangan han tuwni a demiad u lemeniay kelisimas (Black Christmas)han. tulu a mihcaan waluay a bulad u Hong Kong i ka Lipunan henay malingatu tu. nika izaw tu ku Cung-huwa-min-kou a hitay miading tu picalapan nu Lipun tu Hong Kong, katukuh 1945 a mihcaan A-mei-lika ngangayaw a hikuki u picalapan nu Lipun a mihcaan tu nuwamisan Hong Kong a subal, sakamu satu ku Lipun nai’ ku tatelek a mibanzay.

malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan