Banun

Banun (宜蘭縣大同鄉樂水村:碼崙部落)

Banun

u sulit nu Hulam: 碼崙部落

Yilan sian, Tatung siang, Lesui chun, itabal nu Yinse chun, macapi nu Lanyangsi sa'wac atu buyu' nu Yinsesan(buyu'), macekul(遙望) tu tabakiay a zazan. izaaw ju Dorei Barloon Chinau, tatuluay a niyazu'. nuzikuzan u buyu', iayaway u sa'wac, sisi, bangcal tu azih itini. itaban nu Lanyansi(sa'wac) a buyubuyu'an. ahebal kya niyazu'. sizazan katukuh tina niyazu', saaimsan u Niutou niyazu', satimulan u Tuchang niyazu'.

Lesui chun izaw ku malumanay a sapabetikay a luma' nu kalipunan. 1943 a mihcan, tina luma' sa, sapibetik tu kalipunan a tademaw atu di'di'tuwan.

宜蘭縣大同鄉樂水村

本村位於大同鄉中部，緊鄰英士村，依傍蘭陽溪與英士山，與公路相隔相望，全村並分東壘【Do rei】、碼崙【Var loon】、智腦【Chi nau】等三個部落，背山面溪風景宜人，有曠野之美。樂水村位於蘭陽溪中游山區，幅員相當遼闊，宜 51 線為主要對外聯絡道路，北通牛鬥，南往土場。

樂水村有一處濁水祠神社殘跡。在日治時期，宜蘭縣大同鄉樂水村 (バヌン；碼崙社，原名濁水) 建有バヌン (濁水) 祠。根據昭和 18 年 (西元 1943 年) 由臺灣總督府文教局社會課編印的《臺灣に於ける神社及宗教》記載，濁水祠於昭和 9 年 (1934 年) 6 月 10 日鎮社，祭神為北白川宮能久親王、開拓三神 (大國魂命、大己貴命、少彥名命)、天照大神，例祭日為每年的 11 月 28 日。

濁水祠神社原址位在樂水活動中心後方，如今已成為墓地。日治時期非常重視神社的設置，尤其是在都會城鎮重要地點，設置的地理位置通常在山麓平坦地，倚山面視開闊地，有俯視大地之意。而神社的配置，由參拜道到鳥居、拜殿，再到正殿幾乎是成一直線排列，而正殿的大小規模都有規定而不得逾越。

樂水社區的神社名為濁水神社，因為鄉治機關所在地，故規模屬於鄉治大小。而所在地碼崙部落，目前已很少人知道其所在正確位置，憑藉部落耆老口述與摸索揣測，在發掘的過程中，由參拜道的發現，發現神社的正確位置。參拜道筆直緩坡的向上延伸到神社正殿平坦區，兩旁皆有護坡小駁崁，已有部份遭人為破壞，且草木叢生。

資料來源：http://cjyyou.pixnet.net/blog/post/229169168-%E5%AE%9C%E8%98%AD%E7%B8%A3-%E5%A4%A7%E5%90%8C%E9%84%89-%E6%BF%81%E6%B0%B4%E7%A5%A0%E6%AE%98%E8%B7%A1

u siwkay nu niyazu'

i Yilan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Banun. u kasalumaluma’ nu Banun sa, 65 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 234 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 219 ku tademaw, pakalatu 94%.

u asip nu cidekay a tadeamw

u zuma sa, cay ku Ingcumin, 15 ku tademaw, pakalatu 6%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 80%, Pangcah(Amis) 2%, zumazuma 12%.

u Tayan a niyazu'

u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, inayi' tu ku zuma a cidekay a tademaw.

u Sakizaya a tademaw

inay ku Sakizaya itini.

u cidekay nu Taywan yincumin

cidekay	民族別	cidekay	民族別
Sakizaya	撒奇萊雅族	Rukay	魯凱族
Pangcha(Amis)	阿美族	Cou	鄒族
Tayan(Tayal)	泰雅族	Saysia	賽夏族
Paywan(Paiwan)	排灣族	Kabalan	噶瑪蘭族
Yuwatan(Bunun)	布農族	Tau/Yami	雅美族
Sejek(Sdeeq)	賽德克族	Saw	邵族
Taluku(Truku)	太魯閣族	Kanakanabu	卡那卡那富族
Puyuma	卑南族	Laaluwa	拉阿魯哇族

u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis).

tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 9 a bulad

etul	pulung sausi	Pangcah	Tayan	Paywan	Yuwatan	Rukay	Puyuma	Cou	Saysiat	Yami	Saw	Kabalan	Taluku	Sakizaya	Sejek	Laaluwa	Kanakanabu	zuma
pulung	557,920	207,940	89,234	99,884	57,982	13,225	14,011	6,628	6,580	4,584	775	1,456	31,195	916	9,854	382	324	12,950
tatama	270,979	101,780	42,277	48,319	27,958	6,399	6,751	3,148	3,165	2,265	373	715	15,073	460	4,907	199	168	7,022
tatayna	286,941	106,160	46,957	51,565	30,024	6,826	7,260	3,480	3,415	2,319	402	741	16,122	456	4,947	183	156	5,928

tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 5 a bulad

pulung sausi (561,916), Pangcah (209,668), Tayan (90,185), Paywan (100,775), Yuwatan (58,465), Rukay (13,319), Puyuma (14,170), Cou (6,635), Saysiat (6,630),

Yami (4,612), Saw (790), Kabalan (1,470), Taluku (31,530), Sakizaya (940), Sejek (10,023), Laaluwa (401), Kanakanabu (335), zuma (11,985)

1 ku cacudadan i Banun niyzau

1 ku kyukay i Banun niyzau’.

1 ku pakincalan i Banun niyazu’.

inayay ku pikuwanan i Banun niyazu’.

inayay ku pacudacudadan i Banun niyazu’

1 ku padekuan i Banun niyazu’.

malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan

內政部戶政司全球資訊網