Bosnia and Herzegovina

Bosnia and herzegovina (波士尼亞赫塞哥維納)

u siwkay nu kanatal

u Bosnia and Herzegovina sa i labu nu Oco, itiza i 44 00 N, 18 00 E

u ahebal nu lala’ mapulung sa 51,197 km², u ahebal nu lalaay sa 51,187 km², u ahebal nu nanumay sa 10 km²

hamin nu tademaw sa 3,861,912.

kakalukan umah sa 42.20%, kilakilangan umah sa 42.80%, zumaay henay umah sa 15%

tapang tusu nu kanatal (首都)

u tapang tusu nu kanatal sa u Sarajevo (塞拉耶佛).

kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)

kakining nu kanatal demiad sa 25 bulad 11 demiad.

tabakiay a tapang nu kanatal (元首)

u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Bakir Izetbegović, micakat a demiad sa i 2016 a mihca 3 bulad 17 demiad.

u hata

u kulit nu hata nu Bosnia atu Herzegovina, u semilaway u takuliway atu salengacay.

u sulit nu zuma a kamu

u sulit nu Hulam: 波士尼亞赫塞哥維納
u sulit nu Lipun: ボスニア・ヘルツェゴビナ
u sulit nu Amilika: Bosnia atu Herzegovina

波士尼亞與赫塞哥維納，簡稱波赫，是歐洲南部巴爾幹半島西部的多山國家，首都塞拉耶佛。

Bosnia atu ya Herzegovina a kanatal sa, nipicaluway a nipangangan sa u Poche (Bo-He波赫) han, sakay nu European (O-cuoay 歐洲的) nu timulan ya Balkans (Pa-el-ka 巴爾幹) hananay a subal, i nu etipanay kayadahan nu buyubuyu’an a kanatal, u masatatangahan a tukay sa ya Sarajevo (塞拉耶佛).

nu likisi (歷史)

最晚在舊石器時代晚期，波赫地域已經有先民聚居，斯托拉茨巴丹吉洞穴古遺址距今超過一萬二千年，是目前已知的歐洲東南部最早的洞穴古遺址。

sakautangan sa na i kalumanay a ba’tuan a ziday, ina Poche (Bo-He波赫) hananay a kitidaan sa idaw tu ku tayniay mueneng masaupu, ya Badanj (Se-to-la-ce-pa-tan-ci 斯托拉茨巴丹吉) a buhang, nu nipisubelitan nu i mahida katukuh ayda, masausiay nu mihcaan sa makaala tu cacay a mang idaw ku tusaan a malebut nu mihcaan, u sakiaydaay a nikatineng tu nu European (O-cuoay 歐洲的) sawalian kasa nutimulan, masasayaway a nienegan a piliyasan a kasumamadan a kakitidaan sa.

此外，新石器時代的文物也時有發現，當時的居民為伊利里亞人。波赫地域於公元前168年由羅馬帝國占領。455年時東哥特人將該地區占領，6世紀時東哥特人被拜占庭擊敗，現波士尼亞與赫塞哥維納南部地區一度成為拜占庭帝國的一部分。

namahini satu, kabaluhayan a babatu’an a ziday idaw ku nikatepaan tu tuudtuud, nusikatineng i mahida sa u ya Illyrian (I-li-li-ya 伊利里亞) a tademaw ku muenengay itida sa. u Poche (Bo-He波赫) hananay a kakitidaan sa, na i celahcan i ayaw nu 168 a mihcaan, namacebis nu Roma hananay a kanatal. 455 a mihcaan sa ya Ostrogoths (Tung-ke-te’ 東哥特) a tademaw taynien a micebis tina kakitidaan, katukuh i enemay nu celahcan sa ya Ostrogoths (Tung-ke-te’ 東哥特) a tademaw sa mademec nu Byzantium (Pay-can-ting 拜占庭), sakuaydaay a Bosnia atu ya Herzegovina i nutimulan a kenis sa, ku atudi tu a malanu Byzantium (Pay-can-ting 拜占庭) a masahungtiay a kanatal.

阿瓦爾人於6世紀和7世紀時開始入侵，塞爾維亞人和克羅埃西亞人也相繼進入巴爾幹半島。

u A-wa-el hananay a tademaw na i enemay a celahcan atu pituay a celahcan, kalingatuan a midebung, ya Serbian (Say-el-bi-ya 塞爾維亞) atu ya Croatia (Ke-low-ay-siya 克羅埃西亞) a tademaw, kakilukilul sa micumud tiya Balkans (Pa-el-kan 巴爾幹) a subal.

在接下來的幾個世紀內，波士尼亞以及赫塞哥維納地區多次分屬周圍的各個國家。1377年時特弗爾特科·科特羅曼尼奇建立了一個獨立的波士尼亞王國，但1463年時鄂圖曼帝國入侵，波士尼亞被鄂圖曼帝國所併吞。

iti kakilul sananay a celahcan sa, ya Bosnia (波士尼亞) atu Herzegovina (赫塞哥維納) a tademaw, u kakitidaan nunuheni sa, kinapinaay tu hakiya masanu dumaay a kanatal a nipidebung. 1377 a mihcaan sa ya Tftko Kotromanic (Te-bu-el-te-ke. ke-te-lo-man-ni-ci 特弗爾特科·科特羅曼尼奇) patideng tu kunida sananay a kanatal ya Bosnia, nika i 1463 a mihcaan sa debungan nu Ottoman (El-tu-man 鄂圖曼) a hungtiay a kanatal micebis, i mahida sa u Bosnia kakayda satu a mademec nu Ottoman (El-tu-man 鄂圖曼) kalawpesan tu.

在鄂圖曼帝國統治時期，以武力、宗教人頭稅等方式迫害當地塞爾維亞人和克羅埃西亞人。並規定凡是穆斯林，可進入上層社會；農民如改信伊斯蘭教，可免交某些捐稅。

iti pikuwan nu Ottoman (El-tu-man 鄂圖曼) nu hungtiay a kanatal sa, u kaicelang nu hitay, kiwkayay a sapatangah tu milidamsu’, misawacu tu itidaay tu ya Serbia (Say-el-bi-ya 塞爾維亞) atu ya Croatia (Ke-low-ay-siya 克羅埃西亞) a tademaw. mikilac tu masakaydung nu kaudip, u ya Muslim (Mu-se-li 穆斯林) hananay a tademaw sa, taneng a maycumud i kasenengan nu siyakay sa, u malukay a tademaw sa, anu misinggu tu ya Islamic (I-se-lan 伊斯蘭) a kiwkay sa, masulul a taneng caay padamsu tu masadumaay nu sukiti.

sakay nu cence (政治)

波士尼亞與赫塞哥維納主席團由三人所組成，每人各屬一個民族（波士尼亞克人、塞爾維亞人、克羅埃西亞人），任期為四年，四年中每人輪流就任八個月主席團主席的職位。

u Bosnia atu ya Herzegovina sa makakutay a malatapang nu kanatal, tulu ku nikasakaput a mikuwan, masacacay a binacadan ku sasitungus, (Bosnia, Serbian (Say-el-bi-ya 塞爾維亞), Croatia (Ke-low-ay-siya 克羅埃西亞)) a tademaw, sasitudung sa makaala tu sepatay nu mihcaan, i sepatay a mihcaan sa makakutay sikaidaw nu pidimata tu kawaw makaala tu waluay a bulad, masa nu mikuwanay atu sikining.

主席團成員由人民直選，其中波赫聯邦選出波士尼亞人、克羅埃西亞人成員，塞族共和國選出塞爾維亞人成員。

u malatapangay sa au nu binawlan ku mamisiwasiw tu papilian, i labu nu kasaduma nu binacadan sa, au nunuheniay tu a binacadan ku mamipiliay, sakay nu Bosnia atu ya Herzegovina sa, mamipilian tu Bosnia a tademaw, atu nu Croatia (Ke-low-ay-siya 克羅埃西亞) a tademaw ku nipisiwasiwan tu kalatapangan a tademaw, u nu Serbian (Say-el-bi-ya 塞爾維亞) kapulungan a kanatal sa, u nu Serbian (Say-el-bi-ya 塞爾維亞) tu a tademaw ku nipatapangan.

主席團提名部長會議主席，由議會通過。部長會議主席負責任命各部長。

波士尼亞與赫塞哥維納議會擁有立法權，分為兩院：人民院有15名成員，每個民族各5名；代表院有42名代表，三分之二來自波赫聯邦，三分之一來自塞族共和國。

u masakaputay nu sakatapangay ku panganganay tu lalubangan nu mamikeliday tu lalubangan, au tatengilan nu pikaygian ku mamilayapay tu nikahini. sakay nu pu hananay a tapang sa au satalakaway tu ku miculculay. ya Bosnia atu ya Herzegovina sa, iti pahulicay a nikasihedek tu tatudungan, palatusaen kiya pahulicay, u sakay nu binawlanay a pahulicay sa, sikaidaw ku sabaw lima nu kasadid, paybinacadan sa sikaidaw nu kasadid nu tatungusan, lima a tademaw ku sapatademaw. u kasitungusay nu lalubangan sa idaw ku 42 a dayhiw, nikaidaw tu tulu tu tusa makay i nu kapulungan a Poche (Bo-He波赫), tulu tu cacay sa namakayi Serbian (Say-el-bi-ya 塞爾維亞) a binacadan a kanatal.

波士尼亞與赫塞哥維納憲法法院掌握波士尼亞與赫塞哥維納全國的最高司法權，由9名法官組成，其中四人為波赫聯邦所選出，二人為塞族共和國選出，三人由歐洲人權法院選出，並且不能是波赫或波赫鄰國的公民。

ina Bosnia atu Herzegovina a kanatal sa, u sakay nu hulicay a kasitungus mimetmet tu nu kanatalay a satalakaway nu sapahulic, sasiwa ku nisakaputan tu sakay hulic a nikahida, i labu sa sepat ku nu Bosnia atu nu Herzegovina a nipilian, u tatusaay sa au nu Serbia a kapulungan a kanatal ku mamisingkiw, u masatuluay nu Europe hananay a kasitungus sa, u nu European (O-cuoay 歐洲的) tu a pahulicay nu huying ku mamisingkiway, sisatena tu sapalangat la’cus a u nu Bosnia atu Herzegovina a tademaw ku mamisingkiway sa.

nu sasikawaw a nipapelaan (行政區劃)

藍色為波赫聯邦，紅色為塞族共和國，綠色則是布爾奇科區。根據1995年11月21日所簽署的岱頓協定，波士尼亞與赫塞哥維納境內被區分為兩個政治實體：波赫聯邦與塞族共和國，雙方各自統領一半的國土，擁有自己的首都、政府、國旗、國徽、總統、議會等。

u masasumilaway a kulit sa u nu kapulungan nu Bosnia atu ya Herzegovina, masasumanahay sa u nu Serbian (Say-el-bi-ya 塞爾維亞) kapulungan a kanatal, nu langdaway sa u ya Brcko (Pu-el-ci 布爾奇科) a mitesekay a kenis kyuda. masalamitay a nipisulit i 1995 a mihcaan cacay a bataan a bulad tusa a bataan idaw ku tusa a demiadan, nikalalacalan a papaina tu pisulul tu sakikawaw, i Bosnia atu Herzegovina sa i pikuwanan a kakitidaan nunuheni sa, malatusa ku kasaheci nu situngus nu kanatal, ina kasakaputan sa mapapela tu sapikuwan tu tukus nu sasitudung, sihedak tu nu udipay tu a tukay, cen-hu, hata, cung-tung, atu sikatatengila a kakitidaan.

位於波士尼亞東北的布爾奇科特區為一自治區，直屬波士尼亞與赫塞哥維納政府。

u eneng i nuwalian kasaamisanay nu Bosnia ya Brcko (Pu-el-ci 布爾奇科) hananay a masadumaay a kunida sananay a kenis, mapabesuc a masa nu Brcko (Pu-el-ci 布爾奇科) a nipikuwan nu cenhu.

u pakalisiwan (經濟)

波士尼亞與赫塞哥維納在南斯拉夫時期便是聯邦內較貧窮的地區之一，獨立後又發生了內戰，經濟受到嚴重損害。目前波赫經濟正在漸漸復甦，同時還要進行從計劃經濟到市場經濟的轉型。

ina Bosnia atu Herzegovina a kanatal sa, iti ya Yugoslavia (Nan-se-la-bu 南斯拉夫) a tatukian sa, masa u nu kapulunganay a sapakuyucay a kenis, kunida saan a masakanatal sa kalpacawan aca nu labu nu kanatal, u sakikalisiw pihacengan a sikala’cus. i ayda tu kina Bosnia atu Herzegovina masahaymaw a kasamata nu nipakalisiwan, kutusi sa a muteka paybalucu’ tu sakay nu icibaay a nipakalisiw, mapaliyun tu nu kasumadan nu sikakapah.

波士尼亞與赫塞哥維納貨幣為可兌換馬克，曾經和德國馬克保持一比一的匯率。德國馬克由歐元所取代後，可兌換馬克繼續和歐元保持固定的匯率。

u sakay nu Bosnia atu Herzegovina a kalisiw sa, taneng henay a sipaliyun tu nu German mark hananay a kalisiw, na singalal henay atu nu German a kanatal sikalecad ku katabaki nu kalisiw nu Bosnia atu Herzegovina nikasaan. ina Germanay a kalisiw sa, mapakutay tu nu European (O-cuoay 歐洲的) a kalisiw i nudikudan sa, taneng henay a tatulis asaan maypaliyun tu nu European (O-cuoay 歐洲的) a kalisiw, sikalaluung nu kalalacay nu sakay kalisiw a nipainian.

malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan