Cawsin-wancaw
Cawsin-wancaw朝鮮王朝[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
likisi歷史[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
ayawan a likisi前期歷史[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
patideng tu kuoka建國 caysip tu hedek, hatidaay tu anikalepacawan atu debungan nu Munku-dikuo, ka balihenawan tu ku Kawli-wancaw. caylu-walwal mihcaan, mincaw patuduan ku kawli panukas tu kayyen-lu, kawli sakakaay, misimaway tu panan ci cuyi-ing milasul atu sakay lepacawan, uculen nida ci Licen-kuy patahekal tu hitay milepacaw tu Liwtun-pandaw.
14世紀末，由於長年戰亂和蒙古帝國的入侵，高麗王朝已經岌岌可危。1388年，明朝派特使要求高麗歸還開元路；高麗重臣、門下侍中崔瑩藉此準備與明開戰，並派李成桂出兵攻打遼東半島。
hitay ni Licen-kuy itida i Wuyhua-daw malitemuh tu tabakiay a nanuman, kaisa ku hitay tabadad, milaliw ku milaliway. kinapina ci Licen-kuy mangalay mutiku pataluma’ tu hitay, nika kaiyan ni Cuying, sakikuday malinges tu ci Licen-kuy belinen nida ci kuowan Wanyi tunipikuwan, patideng nida ku wawa ni Wanyi ci Wancen waluay henay ku mihcaan mala kuowan. katinengan ni Licen-kuy tu nipipaculi ni Wany isa, patay hantu ci Wanyi atu ci Wancen, patideng hantu ci Wanyaw mala kuowan.
李成桂的軍隊在威化島遭遇大水，士兵不願遠征，多有逃亡者。李成桂多次請求撤軍回國，但都遭到崔瑩拒絕，最終導致李成桂發動兵變推翻國王王禑的統治，並立王禑之子——年僅八歲的王昌為王。李成桂發現王禑復辟的企圖後，將王禑和王昌都處死，並立王瑤為王。
mala sakakaay satu ci Licen-kuy mangalay misuayaw tu nu Kawli a lalumaan milibatad asikawaw, kaynahen nida ci Cennan-cin, taydan nida ci Fulin mimelec mipatay pabelien tu sakay sakakaay nu mikuwanay atu saka tusa nida a wawawan. pasu ci Yipan-cin, sakakaay nu hetay ci Umun mabilil tayda i Cinhua-daw, Sunsin-cun, Sensiw- sen katukuh satu i Cicuo-daw, nu mapululay tu itini i tusaay a subalan nu lalumaan ni Kawli hamin han amipatay.
李成桂即位之後為了免除後患對高麗的王族宗親採取了大肆屠殺的政策，遣鄭南晉、咸傅霖絞死了恭讓王和其二子。將尹邦慶、大將軍吳蒙乙趕去江華島，孫興宗、沈孝生趕到巨濟島，並將囚禁在這兩座島上的高麗王族血親全部誅殺。
Kalawlawan nu Wance atu Taycun mikawaw王子之亂與太宗掌權[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
sakina cacay ni kalawlawan ni Wance atu sakina tusa nikalawlawan ni Wance
第一次王子之亂和第二次王子之亂
kilulsa tu Cawsin baluhay a Wance tunipalekal atu ni kasiteked, miduducay tu sakakaay nu Cawsin misatada mala adadaay nu tangahan a kawaw. saka lima ni Licen-kuy a wawaan ci Lifun-yun namiedap ci Licen-kuy yan mipatay ci Cenmum-cuo an, itini i wancean u sailaya a tademaw cinida.
隨著朝鮮新王位的產生和鞏固，王位繼承人開始成為朝鮮的一個問題。李成桂的五子李芳遠曾幫助李成桂剷除鄭夢周，在各王子中功勞是最大的。
nika sakakaay ci Cendaw-cun mangalay tu Cewsin patideng tu Caysin u tatelungan nu mikuwanay, malaheci nida ci Licen-kuy tu sakanamuhan nida a acawaw ci Sende-wanhuo nilecuhan a wawaw ci Lifun-sue mala sece.
但重臣奉化伯鄭道傳希望在朝鮮建立以宰相為中心的統治制度，並成功遊說李成桂將其最喜愛的繼妃神德王后所生的幼子李芳碩封為世子。
Cendaw-cun mala sece nu mipadangay a tademaw, ci Cendaw-cun pangihaan nida ci Licen-kuy palawpesan nida ku nilecuhan ni Senyi-wanhuo tu wawa mala mimelaway tu panan a hitay, mikiyaku mangalay mipatay tu nilecuhan ni Yunfai wance.
鄭道傳後成為世子輔佐人。鄭道傳勢力下令廢除李成桂元妃神懿王后所生王子的侍衛軍，並策劃剷除元妃所生的所有王子。 nika ci Lifun-yun lawpesen nida ku daduducan tu calekakaan ladayen nida ku lalumaan atu siidaay a tademaw mikiayaw misadesdes, debung hanida ku luma’ nu sakakaay patay hantu ci Lifun-yun, nai’tu ku ada nida tu ni Cendaw-yun a lalumaan, sakamusa itini i likisi “ sakina cacay nu kalawlawan ni Wance”. saka tusa nu wawa ni Licen-kuy ci Lifun-kuo itini nipalekalan ni Lifun-yun mala sece, miduduc tu wanuy, u dincun han. ci Lifun-yun mala tatengaay tu nu Cawsin a mikuwanay nu tademaw.
但李芳遠卻以破壞長幼之序為名率領宗親及其勢力搶先一步發動政變，闖入宮中將李芳碩殺死，並剷除了鄭道傳一派，史稱「第一次王子之亂」。李成桂次子李芳果在李芳遠扶植下成為世子，並繼承王位，是為定宗。而李芳遠則成為朝鮮實際掌權人。
mala mikuwanay satu, ci Lifun-yun u situngusay tu cancanan a kawawan atu misaahebal. Dincun cacay a mihcaan tu siwaay a bulad, patahekalen ni Lifun-yun ku sapilawpes tu nuudip a hitayan nu nakamuan, caay ka hademhem ku nabalucuan nu saka sepat a kakaan ci Lifun-kan. caysip-sepsep tu cacaya a bulad, ci Lifun-kan atu ci Pupaw atu ci Lifun-yun itida i Kaycin patiyamay malalebu, nika mademec cinida, uynihan u “ saka tusa anikalawlawan a kawawan”. sakakinatusa anikalawlawan ni wance, u dincun sipabeli hantu ci Lifun-yun na, u Taycun tu. palaliwen ci Lifun-kan, ci Pupaw han palaliwen nikuda patayen.
定宗即位後，李芳遠的權力與勢力得到進一步的鞏固和擴大。定宗元年9月，李芳遠提出廢除私兵的建議，引發其四兄李芳干一派勢力的不滿。1400年正月，李芳干及朴苞一派與李芳遠在開京街頭展開激烈的巷戰，但戰敗，史稱「第二次王子之亂」。第二次王子之亂後，定宗讓位給李芳遠，是為太宗。李芳干被流放，朴苞流放後被處死。nikudanay a likisi後期歷史 apuyu ku nikacelakan短暫復興 itini i Dipun atu nidebungan tu Cawsin a tusaay a lasubu nu mihcaan, Cawsin pandaw inai’ satu ku lepacaw. mapalekaltu ku picudadan. sumamad picudadan palekal ku nuheni tu kesie, suysuo, keci’ atu pisumadan tu kaliwmahan, tawya mapalekal satu nipiWuy atu Ni-cen pidisan tu kanatal. i Sin-cun pikuwanan a zitayan, Se-siece ci Cinyi misumad macunus ku Suysuo, mapalekal ku malukay.
在日本和後金入侵朝鮮之後的200年裡，朝鮮半島一直沒有戰爭發生。實學在朝鮮開始興起。早期的朝鮮實學者主張一系列包括科舉、稅收、科技和農業技術的改革，旨在復興被倭與女真損毀的國家。在顯宗統治時期，實學者金堉的改革不僅使朝鮮稅收增加，也使農民受益。
Cawsin ingcu朝鮮英祖[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
Cawsin ingcu atu Cencu pikuwanan a zitay, mapalekal t uku Cawsin. Cencu mikuwanan henay pakudida han ku binawlan, kanamuhan mapacukel nu Sesiece. lalangawan nu Cawsin Hidasatu muculak.
朝鮮英祖和正祖統治時期，朝鮮開始出現復興。正祖統治時期開展更為開放的社會改革政策，得到實學者的廣泛支持。朝鮮的社會文化在這一時期得到長足發展。