Cencu

makayzaay i Wikipitiya

Cencu藏族[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

Cencu tada sakaudip nuhein itida i Cincen buyuan, u Cenyi a kamu nu binacadan, saan tu kunuheni “ puopa” Cenyi བོད་པ་, sumaden nu Wili misulit “ bod pa, aasipen nu Cenyi Pöba. tadaangangan nika kenihan itida i Cunha-minkuo kunhekuo atu labutu nu kanatalan a Sicen, Cun, Cin, Kan, Din, kanatalay a tademaw makaala tu nemlisep a wangan ku tademaw, itida i Nipuoe, Intu’, Pudan, Pacise-tan sa i liwliw nu Cincen buyuan a kanatalan idaw nikakenihan tu tademaw, duma satu idaw ku namaka Cunkuo kanatalan mabulaway nu Cencu atu iluc makaala tu tusep a wangan, u ihekalay a Cen-zen han.

藏族是主要生活在青藏高原上、使用藏語的民族,自稱「博巴」(藏語:བོད་པ་,威利轉寫:bod pa,藏語拼音:Pöba)。主要分布在中華人民共和國境內的西藏、川、青、甘、滇,境內人口650萬餘人;在尼泊爾、印度、不丹、巴基斯坦等青藏高原周邊國家亦有分布;另有從中國境內移民出境的藏族及其後代近20萬,即海外藏人。

pitu a seci, Suncen-kanpu palecaden tu Cincen buyuan, patideng tu Tulu-dikuo. kunyun caycay , caytu a seci, hamawsa malingatu ku Cencu a binacadan. Cencu nakamuan u Cenyi, milecad tu Cenwen. angangan nu kakawawan u sapahutin tu katala, sakayliwmah. Palutatengaan nuheni a lisin u mipaypaya, micidek ku sasinzaan nuheni.

7世紀,松贊干布統一青藏高原,建立吐蕃帝國。公元11、12世紀,藏民族開始逐漸形成。藏族使用藏語,通用藏文。主要從事畜牧業、農業。主要信奉藏傳佛教,宗教氣氛濃厚。

daduducan tu dikuc u Cencu a dikucan, u tengliw ku tatengaay. u tunuc ku kakanen, katalan atu sidi ku yadahay a nikanan, manamuh minanum tu suyuca, cinkuociw. papahutinan u dabek ku yadah, patiyamay han u nipatunduhan tu ba’tu ku luma’. pasayda han i tapukuwan ku tadem. pisiwgacuan u tada kanamuhan nu Cencu a demiadan. matenesay t uku lalangw nuheni, micidek ku balubaluan nu melitmelit, yadah ku nipaini nu taw, sasapayuen nu Cencu, kuyumi nu heni, lalalukiyawan, tanka, kimkimkiman nu tademaw nisangaan uyda ku picidekan. Sese, zekun nalimaan, papalawan caay kaw tatengaay a lalangawan nu laliwanan a nikilukan.

傳統服裝為藏服,又以藏袍為主。以糌粑為主食,多吃牛羊肉,喜飲酥油茶、青稞酒。牧區多住帳篷,城鎮多住碉房。多行天葬。藏曆新年為重要節日。藏族文化悠久、燦爛而獨特,文獻眾多,藏醫藥、藏曆、歌舞、唐卡、金銅佛像等都獨具特色。史詩、熱貢藝術、藏戲入選人類非物質文化遺產代表名錄。

nananaman a sasalisinan風俗習慣 kakikungan婚姻 yadah ku wayway nu nipikikungan. Hanaadih kita tu cacay ku tatama cacay ku tatayna anikaleacawaan, itida i mawmahay nu niyadu’an atu nika lamelan tu dumaan a tademawan nu niyadu’an makaala tu siwlim a lasubuan. Sakaadihan numita u mikadabu ku tataynaan tu tatamaan. anu inai’ay nu tatamaan a wawaan taneng mikadabu tu tataynaan.

藏族傳統婚姻形式多樣。一夫一妻制最為常見,在農區和民族雜居區可達95%以上。其中最普遍的是男子將女子娶進家中。有女無男的家庭亦可給女兒招贅。 katuuday nu tatamaan a acawa nu lumaan, sipakayda i tatamaan a malekakaay ku acawaw, mikikun sat uku sakakaay a tatamaan, kilul sat uku sabama milabu tida lumaan, siwawa satu u sakakaay a kakaan ku wama han, saba hantu u biki tu ku sausi. nu tatusaay a malekakaay nu tatamaan cacay ku tataynaan a acawaw mihniay hina adih kita. Dumasa idaw ku calekakaan nu tatamaan tu acawawan atu cabay milabutu kasiacawa.

一妻多夫制家庭,一般是從夫居的兄弟共妻,長兄結婚,之後弟弟加入家庭,生下的子女稱長兄為父親,其餘為叔叔。兩兄弟共妻最為常見,此外還有多兄弟共妻和朋友共妻的情況。

Cencu nikaleacawaan amisawantan tu putun nu idangan atu lalabu nu lumaan a mikikung, malecaday ku wama han acaay kaleacawaw, nu calekakaan acaay tu kaleacawaw.

藏族的通婚範圍遵照嚴格的血緣外婚制和一定程度的等級內婚制。同父系祖先嚴格禁止通婚,表親之間數代內也不許通婚。

caysiw-walcay mihcaan, midui tu ku Sicen itidaay a dayhu tu Cunha-zenmin kunhekuo a kikungan nu hulic, saan ku hulic “ lawpesentu ku cacaya nu yadahay a tataynaan a acawaw, cacaya a tatamaan a acawawan, nu malaacawaay tu a waywayan, anu caay lawpesi nida ku taleacawaaan, hidan tu sa.

1981年,西藏自治區人民代表大會常務委員會通過了〈中華人民共和國婚姻法〉,條例規定「廢除一夫多妻,一妻多夫等封建婚姻,對執行本條例之前形成的上述婚姻關係,凡不主動提出解除婚姻關係者,准予維持」。

kanki nu binacadan民族關係 Cencu atu Cunyun hancu idaw ku sasupaini nuheni tu matenesay a lalangawan. Suncen-kapu zitay, Tencaw atu Tuhun malalitemuh tu Cenan Sinin Tankula pungkangan Naci Lasa a dadan. nikudan satu sakaudip nu Cenhan kapahtu ku nikasasungaayan nu heni atu lalangawan, Hancu a tawce, secuo, insua a nalimaan taydatu i Centi, Cencu pasayda i Hahti idaw tu ku yadahay nu cacacudadan.

藏族與中原漢族長期以來有著密切的文化交流。松贊干布時期,唐朝與吐蕃之間開通了長安—西寧—唐古拉山口—那曲—拉薩的道路。此後,藏漢之間的經濟、文化交流十分密切,漢族的陶瓷、絲綢、印刷等技術傳入藏地,藏族則向漢地傳輸了大量宗教文獻。

Cencu milakuuyd tu Cencu nipiduducan tu sapipaypaya a lisinan, ni kuwanan a liwliw nu binacadan a niyadu’an mapalalit, Yuncaw zitay a mikikakaay nu Mumku binacadan, mikikakaay tu Cincaw a Mancu, mikikaka tu Licen niyadu’an a Nasicu, miduduc tu sapalutatengaan a sinzaan, sakaudip, lisin, lalangawan caay namin kalacad ku nipaini tu sakatineng.

藏族通過藏傳佛教,對周邊地區的統治民族產生影響。元朝時的蒙古族上層,清朝時的滿族上層,麗江地區的納西族上層,都接受了藏傳佛教信仰,生活、習俗、文化等也都發生了不同程度的交融。

Cencu atu Cincen kawyun a Menpa binacadan, Lupa binacadan, Siaepa-zen a binacadan hatidaaytu nu tenes mapulung maudip, caay ka putun ku kalecabay nuheni. ci enem se ci Dalaycen-yinciacuo itidaay a nilecuhan i Menuo a Menpa a binacadan. Cencu u sapikiluk tu Cenyi a sulit nu Cenwen, alaen nu Pu’dan, Sicin a tademaw sipikiluk nuheni tu kamu.

藏族與青藏高原上的門巴族、珞巴族、夏爾巴人等民族長期共同生活,交流密切。六世達賴倉央嘉措就是出生於門隅的門巴族人。藏族用來記錄藏語的藏文,也被不丹、錫金等地的人們用來記錄自己的語言。

itida i Kancincun- dencen kalalitemuhan a Cenli saliningan, idaw ku nikakenihan a malaliday nu Cencu a binacadan, u Cenyi nami ku sakamuen, itini i labu musakamuay tu kamuan, mahida u Ciazen-zen, Muya-zen sa, caaya kaw kakatenengananay a binacada, palu Cencu han namin nu Cunha-minkuo kunhekuo kina binacadan.

在甘青川滇藏交界處的藏彝走廊,分布著一些深受藏族影響的民族,大多在外使用藏語,在內使用本族語言,如嘉絨人、木雅人等,列為未識別民族,中華人民共和國政府將這些族群認定為藏族。

namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]