Lay-te malkaka
Lay-te malkaka 萊特兄弟
Lay-te malkaka “kamu nu inggu Wright brothers” nayi amilika a lecuh i in-dian-na-atu ey-hay-ey-cu, nu ayawan nu amilika pahikukuay,cacayay ku puna nuheni malkaka awwil.laytw nu ing a kamusa; Orville Wright，1871 a mihcaan 8 abulad 19 ademiad katukuh 1948 amihcaan 1 abulad 30 ademiad” atu wi-pul-lay-te “nu ing a kamu Wilbur Wright，1867 amihcaan 4 abulad 16 ademiad katukuh 1912 a mihcaan 5abulad 30 ademiad”.
萊特兄弟（英語：Wright brothers），生於美國印第安那州及俄亥俄州，美國航空先驅、親生兄弟奧維爾·萊特（英語：Orville Wright，1871年8月19日—1948年1月30日）和威爾伯·萊特（英語：Wilbur Wright，1867年4月16日—1912年5月30日）。
1903 amihcaan 12 abulad 17 ademiad Lay-te malkaka paculil kuheni tu nikingkiwan nuhine a hikuki sakacacay ku banggu malaheci inemekan sayaway kubaeket nu balia sapaculil tu hikuki matulun kapah a saungayay kyu mabahel, ayda sa matineng tu naming ku katuuday tu nipikingkiw nuheni tu hikuki.
1903年12月17日萊特兄弟駕駛自行研製的飛機飛行者一號成功的在人類歷史上首次重於空氣的航空器持續而且受控的動力飛行，被廣泛譽為現代飛機的發明者。
Lay-te malkakacaay kaw heni ku sayaway mikingkiw tu sapacumud tu sabahel nu hikuki a tademaw, nika u heni kusayaway a mitanam tu sapabahel tu satedep atu sapisa ungaay nu canan nu hukuki, nanutawya sa mapatucek nu misangaay tu hikuki maneknek tu, wini analimaan a gigice neknek satu i hikuli.
萊特兄弟雖然不是進行航空器飛行試驗的第一人，但他們首創了讓固定翼飛機能受控飛行的飛行控制系統，從而為飛機的實用化奠定了基礎，此項技術至今仍被應用在所有的固定翼航空器身上
yum atabal henay ci Lay-te malkaka y anisibayan nuheni tu miinsacuay a kikay, batikal, kadideng atu duma u kikayay masasuala, wini a gigicu nu nalimaan nuheni u paneknekay tu patetekay, macalilaw ku sapabahel nu neni tu hikuki makakic tu kunidatenga nu heni.
早年萊特兄弟經營他們的店鋪時常與印刷機、自行車、汽車和其他機械打交道，這為他們的機械技術打下了堅實的基礎，也影響了他們在應對飛行難題時的解決思路。
u heni ani sangaan tu adidi’ay a cacumudan nu bali nitanaman nuheni, yadah tu kunisuped masatungus tuway ku sulit, nisikian nuheni idaw ku talakaway a sakubad nu hikuki atu pulupila.
他們利用自製的小型風洞進行了大量實驗，收集了比前人更精確的數據，從而設計出了更高效的機翼和螺旋槳。
Lay-te malkaka atu makakadum misiki tu sayaway a hikuki nu inzing. Namakayni i 1900 amihcaan malingatu katukuh i 1903 amihcaan nuheni sayawaw apabahel tu musaungayay nu ayawan sa, malwkaka naw saselic sananah a micumud misatabaki a mitanam atu miecaw, mala u sakapahay a paculilay tu hikuki kuheni, u hen isa kapah kuni pahabay nuheni tu nikasasupaini tu baluau’ u kapahay a paculilay tu pabahelay tu hikuki a tademaw.
萊特兄弟與人合作設計並製造了他們的首台飛機引擎。從1900年開始到1903年他們進行首次動力飛行之前，兩兄弟用滑翔機進行了大量試驗和訓練，使他們成為了優秀的飛行員，而他們倆也培養出了大量優秀的早期飛行員。
Lay-te malekaka pakayni i tademaw idaw ku nipakihu, sisa imahini mulangatu tu sapikingkiw kanahatu idaw ku alialiyac idaw aca ku matudungay a nisangan tu pacakatu tu kakawaw.
萊特兄弟對人類的航空事業做出了重大貢獻，而與此同時他們引發的專利糾紛又曾在一定程度上鉗制過航空製造業的發展。
Wawhenay 童年
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]Lay-te malekaka wama nuheni sa u ciwlu nu midindusiay, sisa hinatahekal midang. 1878 a mihcaan adidi’ henay kuwawa pataluma tu baluhay sakahemekan a canan.
萊特兄弟的父親是基督教協基會的主教，因此常常出門旅行。
1878 amihcaan, namiliwku taluma pataluma tu kahemekan a cacanan; mahidaay u bahel sananay a hikuki a sasalamaan.
1878年，旅行歸來的父親給年幼的孩子們帶回一個新奇的手信：一個像是直升機的玩具。
ina sasalamaan namakayni nu huwaku nu sayaway ni al-hung-se.ban-naw anikingkiwan nisikian kyu masanga, hatida cacay a adepah ku tanayu’,u tatipeluk, u culay atu dawmiay a kilang nisangaan, odaw kiyani pakabit tu cowling sapasaungay malapulipila.
這個玩具根據法國航空先驅阿爾馮斯·潘瑙的發明設計而成，大約一英尺長，用紙、竹子以及軟木製成，並附有一個橡皮圈用來驅動它的螺旋槳。
Lay-te malekaka tanunamuh sa makaadih tu mahiniay a baluhay kahemeka a sasalamaan,mapeci nuheni sa misangaaca kuhini hida nu sayaway.
兩兄弟興高采烈地把玩這件新奇的玩意，把它弄壞以後還試著自己仿製了一個。
Lay-te malekaka nadikuda dateng sa kuheni nanutawya mapacekil kuheni tu sakay bahel tu hikuki
萊特兄弟日後曾回憶說是這個玩具激發了他們對飛行的濃厚興趣。在小學讀書期間奧維爾非常調皮搗蛋，以至於曾一度被學校開除。