Liechtenstein
u Liechtenstein (列支敦斯登) sa i labu nu Oco, itiza i 47 16 N, 9 32 E
u ahebal nu lala’ mapulung sa 160 km2
u ahebal nu lalaay sa 160 km2, u ahebal nu nanumay sa 0 km2
hamin nu tademaw sa 37,937.
kakalukan umah sa 37.60%, kilakilangan umah sa 43.10%, zumaay henay umah sa 19.30%
tapang tusu nu kanatal (首都)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
u tapang tusu nu kanatal sa u Vaduz (瓦杜茨城堡).
kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
kakining nu kanatal demiad sa 15 bulad 8 demiad.
tabakiay a tapang nu kanatal (元首)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Hans-Adam II, micakat a demiad sa i 1989 a mihca 11 bulad 13 demiad.
列支敦斯登侯國，也譯作列支敦斯登公國、列支敦斯登親王國，歐洲中部的內陸小國，夾在瑞士與奧地利兩國間，為世界上僅有的兩個雙重內陸國之一（另一個為烏茲別克）。
ina Liechtenstein a kanatal, nipabelihan nu sipangangan sa u Liechtenstein han i hekal u masahungtiay a kanatal, i kalatebanan nu Europe (O-cuo 歐洲) masaadidingay i tukutukusan a kanatal, masaemicay nu Austria atu Switzerland a kanatal, i kitakit sa ya malatusa ku sakasicapi nu nipangangan nu kanatal (u duma sa u ya Uzbekistan).
同時該國也是唯一一個德語是官方語言但與德國沒有交界的國家。這個君主立憲制的山區小國，雖然土地狹小兼人口稀少，國民收入水準卻極高，人均國民生產總值高達60,000歐元，以阿爾卑斯山美麗風光、避稅天堂與高生活水準而著稱。
kutusi sa ina Liechtenstein hananay a kanatal sa, u masacacayay a maysakamu tu nu Zimanay a kanatal u sakaihekal, nika caay kau nikasibiyaw a namalalacalay a kanatal. kasahini nu hungtiay mapahulicay i buyu'buyu'an adidiay a kanatal sa, kanahatu u sikahepuc ku kakitidaan atu nikaadiding nu tademaw, sakasaan u nikaala tu paymihcaan a sikalisiw talakaw sa, sapalalen sa masacacay nu tademaw makaala tu 60.000 a mang nu European (Ocoay 歐洲) a kalisiw i mihcaan, kasinganga nu tayniay sa ya Alps (A’le-pi-se 阿爾卑斯) hananay a buyu' nikasalungnan micepcep tu mata nu tayniay, atu ya u lalaliwan tu sapadamsu a lalimekan a kakitidaan, nikaudip sa u mahidaay amin u kakitaan, caayay kacelu ku nikaudip.
很久以前，列支敦斯登的領土曾經是羅馬帝國瑞提亞行省的一部分。多個世紀以來，由於這塊領土地理上並不處於歐洲的戰略要地，因此在歐洲歷史上少有影響力。在現今這個王朝統治以前，這個地區曾是連續幾位霍恩埃姆斯伯爵的封地。列支敦斯登人為阿勒曼尼人的後裔，是在約公元500年以後才到目前的地區定居。
matenesay tu iayaw sa, i na Liechtenstein a kanatal nikaidaw nu zibunay a kakitidaan sa, nau nu Romaay masahungtiay a kanatal ya Rhetia (Zewy-tiya 瑞提亞) masacacayay a kenis, kayadahan tuway a seci nicaliwayan sa, pasu ina kakitidaan cayay ka i ti nu European (Ocoay 歐洲) a sakahenulanay a kangangayawan kutideng, kyu i ti European (Ocoay 歐洲) masulitay i likisi sa nayay ku nikalawilawan. i ayaw nu aydaay a nu hungtian a nipikuwan sa, ina kenis nau tatatulis hananay nu ya Ho-en-ay-mu-se Pociy a sakaku sananay pqtideng a kakitidaan. ina Liechtenstein a tademaw sa nau Allemagne (Ale-maniay 阿勒曼尼) a tademaw a iluiluc, hakya i ti 500 a celacan a mihcaan i nudikudan idaw ya malimad tayni itini a kenis mu’neng.
u kakitidaan (地理)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
列支敦斯登是一個內陸國家。列支敦斯登坐落於歐洲阿爾卑斯山地的萊因河谷，其西邊是以萊因河作為邊界與瑞士相鄰，東側則是以屬於阿爾卑斯山脈的山嶺地帶與奧地利為界。全國只有西側約三分之一的面積位在平坦的河谷裡，其餘地區大都屬於山地。
u Liechtenstein a kanatal sa masa nu maylabuay i tukutukusan ku nikasa, i na Liechtenstein a kanatal sa,u eneng nu European (Ocoay 歐洲) i dihep nu ya Alps (A’l-pise 阿爾卑斯) a buyu' ya Rhine (Laying a sauwac 萊因河), nutipan sa masa nu liwliw nu kacacapian nu kanatal, ina Rhine (Laying a sauwac 萊因河) a sakaltaseman tu sikaidaw nu kenis atu nu Zeuyse, nu walian sa masa nu buyu'buyu'an niya Alps (A’l-pise 阿爾卑斯) a kitidaan kalalitinan tu ya Austria (Au’-tili 奧地利) a kanatal malcapi. i labu nu kanatal uyda sa i nutipanay tulu nu cacay a nikasaenal i ti bukebukelal nu sauwac a tu dihep, siliwan satusa tikakitidaan u masabuyu'ay tu amin.
列支敦斯登唯一的天然湖是Gampriner Seele湖，是由於1927年水浸的萊茵河侵蝕造成的。
i na Liechtenstein a kanatal sa i labu nu kitidaan sa, kaidawan tu cacayay masalahaday a banaw, ya Gampriner Seele hananay,namakay nikalenuan nu nanum nu Rhine (Laying a sauwac 萊因河), mahaymaw sa cumud kakayda satu mala banaw.
該國境內唯一的可耕地集中在萊因河沿岸的沖積平原，曾經一度滿是沼澤的此地區經過人工的抽乾後變成農地，除了少數的農耕活動外，列國境內的農業還是以畜牧為主，主要農業區，是周圍的萊茵河谷，種植玉米、馬鈴薯、大麥、小麥和蔬菜。首都瓦都茲座落於一塊可以俯視萊因河谷的高地上。
u Liechtenstein a kanatal sa i labu nu lala sa, u masacacayay a taneng kasapulungan i liwliw nu Rhine (Laying a sauwac 萊因河), nikaydaan nu nanum a masabukelalay a tukus masaenal itida a maluk tu papalumaan, nau masa nu takutakuanay a kenis sa, sicunus tu nu tademaway a nipicuhcuh sa kaacakan tu ku masalebungay nu taku, kyu sakapah satu mala kakalukan nu malukay, caay kau nu malukay a dada ku sakasitungus, u labu nu kakitidaan nu kanatal sa idaw henay ku pahudingay a kalukawaw, nika u sakatatungus nu kakalukan sa, i ti liwliwan tu nu Rhine (Laying a sauwac 萊因河) i dihepan, paluma tu kubkub, mugi atu lami, u masatatangahan a tuse nu kanatal sa ya Watu-ce hananay i nipatideng a kakitidaan sa, i ti sakapahay nu aadihan masapabaw niya Rhine (Laying a sauwac 萊因河).
政治 sakay nu cengce[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
列支敦斯登是一個君主立憲國家，且與歐洲其他僅具象徵意義卻沒有政治實權的王室不同，列支敦斯登的王族擁有相當程度的實際權力。該國的元首稱為親王。
ina Liechtenstein a kanatal sa u masahungtiay idaw ku nipahulican a kanatal, sipalalecad han tu nu European (Ocoay 歐洲) atu nu dumaay a kanatal sa, nu tau a kanatal uyda sa nuhekal ku siadih tu nipawayway, nayay ku sasitungus nu udip tu a mayuculan tu sapikuwan, i na Liechtenstein sa kalaidaw nu tatengaay a situngus tu sapikuwan, u tapang nu Kanatal sa nipanganhan u hungyi han.
經濟 sakay nu kalisiw
雖然列支敦斯登是個小國寡民、缺乏天然資源的國家，但是該國經濟在二次大戰之後急起直追，列支敦斯登也從一個原本以農業為主的山區小國，發展成為全世界最高度產業化的富有國家之一，並且成為世界上人均公司數最多的國家之一。同時該國平均每人50,000美元的國民生產毛總值名列全世界第一，這種均富的狀態也間接造就了該國極高的生活水平以及幾乎可以忽略的犯罪率。
kanahatu i na Liechtensteis a kanatal masa u nu adidingay sikaidaw nu binawlan a kanatal, caay kataneng ku sakay nu lahaday kasilacul nu kanatal, nika i na kanatal sa katukuh i sakatusa nu kitakitay a nikalalais, misabilil a mulalaba pakasamata tu sakay nu pakalisiw a sasikawaw, i na Liechtenstein a kanatal nau nu malukay ku sasitungus a aidaan tu sakaudip masa i buyu'buyu'an a adidiay a kanatal, ayda han tu sa mapalekal tu sakay i kitakitay a masatalakaway nu nipalekalan tu ku nikaudip tu malakakitaan a kanatal, masa u nu i kitakitan kalaidaw nu kusi nipisapalan u sayadahay sa, kutusi sa i na kanatal paymihcaan sikaidaw nu nipalecadan nu kalisiw sa makaala tu 50.000 nu Amilikaay a kalisiw, u sakasilacul tu paytademaw sa, masausiay i kitakitay a pasilac u icibang ku nipangangan, nikahida sa sikaidaw nu katalakaw nu kulas atu masakakitaan ku wayway, masa nu kasenengan ku nikasa zentoman ka kasibalucu’, sikapawan tu ku a hicaen pawayway tu sakasila’cus nu kasicumi
軍事 nu hitay a kasikawaw
列支敦斯登奉行中立政策，由於運作成本太高因此在1868年解除武裝後就沒有再恢復過軍備，現在是世上少數完全沒有軍隊的國家之一。
ina Liechtenstein a kanatal u sipili tu caay pisasulacus tu dumadumaay a cedang, i mahida sa tadatalakawen tu sapicukaymas tu sapalekal tu hitay sa, na i 1868 a mihcaan sihulak tu kya dikuc nu hitay katukuh ayda caay tu puliyaw a mutiku a palekal tu sakaidaw nu hitay, ayda hantu sa mala u nu nayiay ku hitay a kanatal.
國內只有一支小規模的警察單位負責內部安全，同時有一些市鎮擁有自己的市政警察。
itini i labu nu kanatal sa, idaw ku adidiay nu mamidimata tu sapaading tu kangaay nu kalukawaw nu kanatal, u tayling ku mamikuwanay, kutusimu idaw aca ku nu dumaay a masakaputay nu tayling mayading tu sakay nu kenisay a cenghu, sakasingalih nu nipiedap tu kadamsay nu kalalacalan nu binawlan.
文化 sakay nu lalangawan
由於國家很小，來自其他國家的外部影響對列支敦斯登造成很大影響。列支敦斯登是個太過迷你的國家，以致於無法在境內產生出自有的文化特色，最著名的古蹟是瓦都茲城堡，而博物館裡面展示的，則是富有的王族長久以來所收集到的皇家收藏。各類藝文活動在此地也非常興盛。
kaidaw nina kanatal sa u masa adidingay, nu makay i nu hekalanay a kanatal, nipicumudan sa, yadah ku nikalawilawan, matiyung ku Liechtenstein a nikaudipan nu binacadan, hicanaca saw mahini kaadiding ku kanatal, kyu caay pakasiwatan tu nu udipayay tu a lalangawan atu sikaidaw nu micidekay a kasasiduma, ya sakasingangan a kasumamaday a kitidaan ya Watu-ce masa nu hungtiay a nisaluma’, i labu nu sapaazi sa nipasilacan sa, mahmin u nu hungtiay a nikatenesan nanisingaan ku sipatahkal, u canacanan ku kasumamadanay a nidikecan pakatineng tu tayniay mizizaw. sakay mahiniay a pabinawlan sa caay ka kici i pilatlatan pasilac, kyu itini sa kalabangbangan ku nipalekalan tu sakay nu laylayay a sikaidaw.