Liwkiw 琉球
Liwkiw binacadan 琉球族
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]Liwkiw binacadan(Liwkiw kamu:Liwkiw binacadan/ルーチュー ミンズク Rūchū minzuku ?;Dipun:Liwkiw binacadan/りゅうきゅうみんぞく Ryūkyū minzoku ?)u Liwkiw subal a binacadan, sakacaay nu nika udipan a kitidaan “Ukinawa, Sindaw subalan atu Yinmin subalan” nika kenihan, pala Ukinawa a tademaw, Sindaw a tademaw atu Yinmin a tademaw, nu aydaay nu Dipun a saka tusa nu satabakiay nu binacadan, ihakalay na tademaw saan tu nuhenian u Ukinawa han “うちなーんちゅー”.
琉球族(琉球語:琉球民族/ルーチュー ミンズク Rūchū minzuku?;日語:琉球民族/りゅうきゅうみんぞく Ryūkyū minzoku?)是琉球群島的土著民族,或按所其生活的地域的不同(沖繩群島、先島群島與奄美群島)劃分,分別稱為沖繩人、先島人和奄美人,為現今日本第二大民族。海外多稱作沖繩人(うちなーんちゅー)。
Liwkiw cundaw naw masacacayay a kanatal, alaen nu Dipun sisa mala Dipun, sisa micidek tu nilecuhan a “ukiwana a tademaw”, “ Sindaw a tademaw”, “yenmin a tademaw”, i imihan caay kaw malecaday ku idang atu lalangawan nu cudad a Liwkiw binacadan, sakamusa tu kitidaan, duma satu musakamu tu lalangawan, nina tusaay caay kaw malecaday.
琉球群島原本為獨立的國家,至被日本吞併才成為日本的一部份,因而有強調出身地的「沖繩人」、「先島人」、「奄美人」,在意義上不完全等同於血統及文化論的「琉球族」,一個講地點上,另一個講文化上,兩者不能畫上等號。
sisa, ayda ni kinsaan nu Dipun sa, inaya ku “Liwkiw a tademaw” atu “ Liwkiw binacadan “ nipipulungan amisausi, pulung han amisausi u Dipun a binacadan, duma satu, i Ukinawaay a Dipung yadah ku tidaay, muenengay i tidaay a tademaw caay kaw nakamuwan u “Liwkiw a tademaw” atu “ Liwkiw a binacadan”, sisa, aydaay a kawaw nai’ ku tada malucekay atu misausi.
此外,目前日本的國勢調查中,並無所謂「琉球人」或「琉球民族」之類的統計項目存在,大小種族盡量統稱為日本民族,另外,日本的沖繩縣民籍貫很多,居住在此也不等同於所謂「琉球人」或「琉球民族」,所以,目前的狀況是無法精確的定義或算出數目等。
itini likisi nakamuwan a Liwkiw binacadah tatengaay nika kenihan itini i Liwkiw cundaw (pulung nu aydaay a Ukinawa atu Luedaw nu Yenmin cundaw), idaw ku muenengay i Dipu a maudip, Taywan cundaw atu i nutawan a kanatalan mueneng.
而歷史上的所謂的琉球族主要分布於琉球群島(包括今沖繩縣和鹿兒島縣的奄美群島),另有部分人生活在日本本土、臺灣群島以及其他海外地區。
Liwkiw binacadan tada kamu u Liwkiw a kamuan, ayda nu Liwkiw a binacadan maliyuh tu musakamu tu Liwki a kamuan, ayda kapulungan musakamu han u Dipun a kamuan atu Ukinawa nu Dipun a nakamuan.
琉球族的原生語言是琉球語,如今有些琉球族人已不會說琉球語,今日較通用的語言為日本語或沖繩辯(沖繩式日本語)。
Liwkiw a tademaw u kamu nuheni nai’ ku sakalecada a nakamuan, pasu Yemin a kamu, Ukinawa a kamu, aydaay a Kuyzen a kamu, Pacun-san a kamu, Kunku a kamu, atu Nakuo a kamu.
琉球人的本民族語言是一組互不相通的語言,包括奄美語、沖繩語、今歸仁語、八重山語、宮古語、與那國語等。
pulung han u Liwkiw a kumu han, milecad tunu Dipun a kamuan.
它們被統稱為琉球語,其與日本語有一定的近似關係。
Liwkiw a kamuan cinglaw henay, situngusa a misulitay san u Aetay a kamuan, patucek tu Dipun a kamuan ku sapipulung, nika mikinkiway tu kamuan a tademaw idaw ku sasakamuen nuheni, saan Liwkiw a kamu atu Nandaw a kamu misengi sa.
琉球語的語言系屬有爭議,部份學者認為屬阿爾泰語系,並構造了「日本語族」來包含之;但語言學界亦有另一個意見,認為琉球語和南島語系諸語更為接近。
Liwkiw yadah ku kenih nu kamu nuheni, u Ukinawa ku tatelungan nu malucekay a kamuan, nakamuan nuheni caay kalecad, tabaki ku caaya kaw masasulaliday a nakamuan.
琉球語分為許多方言,以沖繩中央方言為標準,方言間有較大的不同,其間的差異會影響互通。
i Liwkiway a tademaw anu mapulung kuheni nu Dipun ku kamu nuheni, u Ukinawaay a tademaw katuu’d ku pahacengay nu ngalngal musakamu tu nu Dipun a nakamuan.
目前琉球人在正式場合一般使用日本語,而在沖繩民間亦有許多人使用帶有濃重沖繩腔調的日本語(沖繩辯)。
ayda pinaa malebut ku misakamuay tunu Liwkiw a kamuan, u babalaki ku musakamuay, sisa Liwkiw a kamuan hamaw satu a malawpes, musakamuay tu Pacungsan a kamuan atu Nakuo a nakamuan, micidek tu samalawpes sa.
目前僅有數千人使用琉球語,而且多為年長人士,因此琉球語有衰亡的趨勢,而使用人數更少的八重山語和與那國語,更是有瀕臨消失的重大危險。
lalangaw文化
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]Liwkiw cundaw i laad nu Cunkuo talu atu Dipun, Liwkiw kalalidan nu Cunkuo lalangawan atu Dipun a lalangawan, mala micidekay nu lalangawan.
琉球群島介於中國大陸和日本本土之間,琉球深受中國文化和日本文化的影響,形成自己民族特有的文化。
Liwkiw picidekan a lalangaw 琉球特有的文化
Liwkiw tademaw a bilanga nu lunem 琉球人的龜甲墓
itini i Liwkiw yadah ku milecaday tu Cuokuw atu Dipun a lalangawan.琉球亦有許多異於中國和日本的文化。
sakamusa, picidekan nu Liwkiw a Ukinawa a liwli sa, atu epahepahan, inai’ itini i Cuokuo atu Dipun.
例如,琉球特有的「沖繩料理」等,以及酒類食品泡盛,在中國和日本皆無。
tulu ku tada lunem nu kakuan nuheni, u bilangaay a lunem, puohun a lunem atu masalumaay a lunem.
琉球人盛行三種主要墓葬形式,為龜甲墓、破風墓和屋型墓。
bilangaaay a lunem itida i Cunkuo nutipan a Ce’-cin, Hu-cin, Kuen-tun, Puohu lunem han nu picidekan nu Liwkiw a lineman. itida i Liwkiw nu Wanciw a luneman u satabakiay nu kitakid a luneman.
龜甲墓亦盛行於中國南方的浙江、福建、廣東一帶,而破風墓則是琉球特有的一種墓葬。琉球王家陵園玉陵是世界上最大的破風墓。
yu mahida sumamad u huncen han. mapatay satu ku tademaw, itidan i buhung ku kidu milahul, katukuh tu tuluay a mihcaan tayda ku tataynaan a lalumaan misapud tu ukak mibanaw tamelac tu tadem hantu.
古代琉球人盛行一種叫風葬的習俗。人死後,將其屍體置於洞窟中風化,直到三年之後由其親族女性將其遺骨洗淨並埋葬。
milecad tu tawyaay nu Cunkuo nutipanay a ngayngayan nu tademaw sapuden ku ukak mitadem, tidaay a tademaw pangangan han tu “ mibanaw tu ukak” anipitadem han, ayda idaw ku hulic nu nipatucekan, idawtu ku tatuduhan tu tademaw i Ukinawa sa lapesen tu, nutaw a kitakid idaw henay ku tademen ku ukakay, nai’ tu maadih ku huncen hananay.
同時亦有中國南方客家人的拾骨葬相似,當地稱為「洗骨」的葬法,但現在因日本法律規定,在有火葬場的沖繩本島已經基本被廢除了,外島則仍有承傳拾骨葬,風葬則完全絕跡。