跳至內容

Ma-saw-e kanatal

makayzaay i Wikipitiya
hata nu Ma-saw-e
Amilika itida i Ma-saw-e kanatal mitaneng mibakuhac tu He-ce

Ma-saw-e kanatal kun-he-kuo “Ma-saw-e kamu: Aolepān Aorōkin M̧ajeļ: igu: Republic of the Marshall Islands” hamin han u Ma-saw-e kanatal, Ma-saw-e “igu Marshall Islands”, itida i amis Tay-pin-yeng a subalan a kanatal. Ma-saw-e kanatal u Mi-ke’-luo-ni-si-ya kanatalan, kitidaan nu ahebal makaala tu caywalcay pinhun-kunli, bayu a kitidaan makaala tu tusa a lasubu nu pina awang nu pinhun-kunli, tademaw makaala tu 68,480 ku tademaw, makakenis a mueneng tu caycaylimnum a subala pulungen a lusip a subalan. i bayu mababiyaway a kitidaan u amis a Wi-ke-daw, timul u Nuo-lu, nutipan u Mi-ke-luo-ni-si-ya-lin-pan atu wali timul a Ci-li-pa-se. sayadahay nu tademaw i subalan u Ma-ciw-luo, u Ma-saw-e kanatal a tukay. 

silusi nu Ma-saw-e kanatal

馬紹爾群島共和國(馬紹爾語:Aolepān Aorōkin M̧ajeļ;英語:Republic of the Marshall Islands) 通稱馬紹爾群島、馬紹爾(英語:Marshall Islands),是位於北太平洋的島嶼國家。馬紹爾群島是密克羅尼西亞群島的一部分,土地面積為181平方公里,海域面積達兩百多萬平方公里,人口為68,480人,分散定居在由1,156個島嶼組成的34個珊瑚環礁上。與之在海上相鄰的地區分別是北部的威克島,南部的諾魯,西部的密克羅尼西亞聯邦和東南部的吉里巴斯。人口最多的環礁為馬久羅,亦為馬紹爾群島的首都。

kun-yen tu tusa a malebut nu pina, Mi-ke-luo-ni-si-ya tademaw kakilukilul sa tayda i Ma-saw-e kanatal paluma’, micaliw ku nuheni tu kasuy a nitenunan a mubawbaway a salil itida i subalan a pacuna’. O-cuo a tademaw itida i sabaw tu enem nu secian tusa a mihcaan maadih ku Ma-saw-e kanatalan, mitahaway nu Si-pan-ya ci A-lun-suo. Sa-la-sa-e itida i caylimtunem mihcaan walu a bulad itida i bayu makaadih tina hun-ciw. nikuda matepa nu Si-pan-ya atu Ing-kuo mitahaway a tademaw kina subalan.Ma-saw-e a ngangan namakayda i mitahaway nu Ing-kuo ci Ye-han. Ma-sye-e.

公元前兩千年左右,密克羅尼西亞人陸續到馬紹爾群島定居,他們藉助由木棒編織的浮網在島嶼間航行。歐洲人在16世紀20年代發現馬紹爾群島,西班牙探險家阿隆索·薩拉薩爾於1526年8月在海上看到這一環礁。隨後其他西班牙和英國探險家也陸續發現了這一島嶼。馬紹爾群島的名稱源於英國探險家約翰·馬歇爾。

caysiwsiwsip mihcaan In-kuo a hitay itida i Kua-cya-lin-hun-cyw mikisa tu cacay a adaan nu lacu

caywalpicsip mihcaan, Ma-saw-e kanatal malanutipanay a In-tu subal. caywalwalsip mihcaan ina subal sipacakay i De-kuo, i caywalwallim mihcaan mala De-kuo nu Sin-ci-nae-ya. Di-pun itida i sayaway a nikalepacawan debungan ku Ma-saw-e kanatal, i caysiwcaysiw mihcaan u Kuo-ci-lin-mun pasitungus han ku Di-pen, Ma-saw-e kanatal makuwan nu Di-pun. saka tusa a nikalepacawan, Amilika itida i Ci-e-pu-te’ atu Ma-saw-e kanatal kalepacawan debungan nuheni kiya subal, itida nu subalan a Pi-ci-ni-hun-cyw, mikinkiw tu yadahay a kakinkiwan, ahican henay a mutiku tu nipilawpesan tu liklikan. nikudan namalepacaw, Ma-saw-e kanatal atu duma a Tay-pin-yeng subal, u Amilika a Tay-pin-yeng subal ku mikuwanay tiya kitidaan.

1874年,馬紹爾群島成為了西屬東印度群島的一部分。1884年這些島嶼被出售給德國,並在1885年成為德屬新幾內亞的一部分。日本在第一次世界大戰中占領了馬紹爾群島,並於1919年由國際聯盟將其正式移交日本,馬紹爾群島因此受日本南洋廳管轄。第二次世界大戰中,美國在吉爾伯特及馬紹爾群島戰事中占領了該群島,並在該群島的比基尼環礁,中進行了許多核實驗,對該群島造成無法彌補的環境損害。戰後,馬紹爾群島與其他的太平洋群島一同受美國治理的太平洋群島託管地管轄。

Ma-saw-e-kantal sayaway a tatayna nu cung-tun ci Si-e-ta. Hay-ni milihida miadih tu Amilika nu Wi-ci-ni-ya-cuo A-lin-tun kanatal a lunem

Ma-saw-e kanatal u cung-tun-ce-kun-he-kuo, atu Amilika kapahtu ku nikasasuwalan tu kapulungan a lihalay nu puc. patahekal ku Amilika tu sapabeli tu Ma-saw-e kanatal a kuo-hun, ce-cin atu se-huy tu sapidiputaw. caay ka kapah ku siwkace nu itidaay, sakaudip nu Ma-saw-e kanatal miida tu sapidiputaw tu pibutingan atu sakaliwmahan. tada u sakaudip namakaydaay i Amilika a nipipadangan. Ma-saw-e nu Amilika a kalisiwan ku kalapidaan nu heni. Ma-saw-e kanatal a tademaw idaway namin ku papunaan, pinaay kiya ku namaka Huy-li-pin atu duma Tay-pin-yeng subalan. Ma-saw-e kanatal tusa ku kamu nuheni u Ma-saw-e kamu atu Ingu. nipalutatengaan nu heni a tapang, kya makaala tu palasepat tu tulu a binacadan milabu tu lin-he kilisetu, Ma-saw-e kanatal kun-li-huy “UCCCMI” at usen-caw-huy.  

馬紹爾群島是一個總統制共和國,並與美國達成自由聯合關係。美國提供馬紹爾群島的國防、資金和社會服務。由於島上天然資源並不豐富,馬紹爾群島的經濟依賴於服務業以及部分漁業和農業。其國內生產總值的很大一部分來自美國的援助。馬紹爾群島採用美元作為貨幣。馬紹爾群島的大多數公民具有馬紹爾血統,小部分移民來自菲律賓及其他太平洋島嶼。馬紹爾群島的兩種官方語言是馬紹爾語和英語。幾乎全體國民信仰宗教,約四分之三的國民加入聯合基督教會,馬紹爾群島公理會(UCCCMI)或神召會。

Ma-saw-e kanatal katukuh ayda atu kitakid nu siwa a bataan nu kanatal mahida tu ku sungaay, Amilik, Dipun, Cung-hua-min-kuo idaw i Ma-saw-e kanatal patideng tu sakakawawan, Huy-li-pin, I-se’-ley, Tu-e-ci itida i Ma-saw-e kanatal idaw ku nipatideng tu kasenengan a kakitidaan, Ma-saw-e kanatal tida i Amilika, Dipun, pae-ci, Tay-wan idaw ku nipatideng tu Ta-se-kun. i hekalay a Ma-saw-e kanatal nu binacadan anu inai’ ku Ta-se-kun a kitidaan anu idaw ku sapipadangaw, taneng tayda i Amilika a ta-se-kun patahekal tu papadangan, Amilika a Ta-se-kun a patahekal tu Ma-saw-e kanatal binacadan atu Amilika binacada tu sakalecad a kawawan. 

馬紹爾群島迄今與全球90個國家保持正式外交關係,美國、日本、中華民國在馬紹爾群島設有大使館,菲律賓、以色列、土耳其在馬紹爾群島設有榮譽領事,馬紹爾群島亦於美國、日本、斐濟、臺灣設置大使館。海外的馬紹爾群島公民如在沒有大使館的地區需要急難救助,可以向當地的美國大使館提出協助,美國大使館應提供馬紹爾公民與美國公民相同的對待。

atu Amilika nu kanki與美國關係

[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

Ma-saw-e kanatal makuwan nu Amilika micapi tu sepat a bataan a mihcaan, katukuh ayda mahida t uku nikalecabayan a tu Amilika.

馬紹爾群島被美國託管近40年,至今仍與美國關係密切。

u Amilika a kalisiw ku picukaymas nu Ma-saw-e kanatal, u tuud nu heni miida tu Amilika tu nipataydaan a tuudan. saan “lihalay nikatulin a cudadan” kuepuc, Ma-saw-e kanatal a hitay u Amilika ku mikuwanay, binacadan taneng milabu tu Amilika nu heitayan. duma satu, Ma-saw-e kanatal a binacadan taneng misalihalay tayda i Amilika atu patideng tu luma’ mueneng, mikuli, micudad, cacay ka sasulit “ anu misacumi taneng a bahbahen nu Amilika” . Ma-saw-e kanatal a sakay hekal nu yiwbin u Ailika ku sisikiningay, kalisiw nu sapaduhepit hidantu nu Amilika ku matungusay, u sapatayda i Puo-liw, Mi-ku-luo-ni-si-ya-lin-pan, cuwacuwaay nu Amilika a Cuoan, kitidaan atu sakay hekal nu hitayan a cudad nu yubin hidan tu nuheni ku nipisawsian tu kalisiw. 

馬紹爾群島使用美元,各種現代商品均相當依賴美國進口。根據《自由聯繫條約》規定,馬紹爾群島軍事防衛任務交由美國執行,國民也可參加美國軍隊。另外,馬紹爾群島國民也可自由進出美國和在美居住、就業和就學,無需簽證(但犯事者可被美國驅逐)。馬紹爾群島的對外郵政由美國郵政負責,郵資也根據美國標準,寄往帛琉、密克羅尼西亞聯邦、美國各州、屬地和軍事外交駐地的郵件均按國內郵資計算。

“lihalay nikatulin a cudadan” dadidican nu Amilika tu Ma-saw-e kanatal sihu a cancanan a sapipadangaw tu kakalisiwan, atu hitay nu Amilika ni caliwan i Kua-cya-lin-huan-ciw a sakatatungus.

u sapatadu tu cancanan atu sapatahekal a tuudan, Amilika misuayaw tu Ma-saw-e kanatal a kawawan u Nei-cen-pu a subal mikawaway ku situngusay.

《自由聯繫條約》也規範美國對馬紹爾群島政府的各項財政支援,以及美國陸軍租借瓜加林環礁的條件等。因為各項的支援和撥款項目,美國對馬紹爾群島的事務主要由內政部的島嶼事務辦公室負責。

atu Cung-hua-min-kuo kanki 與中華民國關係 

[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

tusepcaypic mihcaan cacay a bataan a bulad, cung-tun ci Si-e-ta.Hay-ni atu Cung-hua-min-kuo cung-tun ci Cay-ing-wen itida i Ma-saw-e kanatal masasuadih   

2017年10月,時任總統希爾達·海妮與中華民國總統蔡英文在馬紹爾群島會面

Ma-saw-e kanatal nay tida i caysiwsiwsep mihcaan sabaw tu cacay a bulad sabaw tu enem a dimiad atu Cung-hua-min-kuo-kun-he-kuo atu kuo-cen-hu masasucabay, caysiwsiwwal mihcaan sabaw tu cacay a bulad tusa a bataan a dimiad Ma-saw-e kanatal misumad palutatengan tu Tay-wan a Cung-hua-min-kuo sihu, saka tusa a bulad atu Cung-hua-min-kuo-kun-he-kuo sihu makaketun ku nisacabayan, Ma-saw-e u Cung-hua-min-kuo nu saka sabaw tusa a cabayan nu kanatalan. 

馬紹爾群島曾在1990年11月16日與中華人民共和國政府方面建交,1998年11月20日馬紹爾群島轉而承認臺灣的中華民國政府,次月與中華人民共和國政府斷交,馬紹爾是中華民國政府現今12個邦交國之一。

https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%A6%AC%E7%B4%B9%E7%88%BE%E7%BE%A4%E5%B3%B6