Mong-low-wi-ya
.jpg)
Mong-low-wi-ya蒙羅維亞
Mong-low-wi-ya “Ing a kamu Monrovia /mənˈroʊviə/” anucaay nipabelin Men-low-wi-ya han, nu satipan Bey-cow-Lay-pi-zoy-ya kapulung a angangan nu tukay, namahiza u Lay-pi-zoy-ya t uku satabakiay a tukay. na samihmihcaan sa manganganyaw la’tus tu ku hekay nu tukay. uyni tukay a kezay angangan miida tu minatu, uyni a minatu angangan u Amilika a hitay i sakatusa nu kitakit a angangayawan misahebal patizeng. angangan patahkal tu tuud pasu suka atu mukin ba’tu. tizaaay mikawaw micunus tu uyaanay a zayliw, tinaku amutu, malasimalay kakanan, lingga, wa, luma’ay a aikenan, sapayu a kusi, uyni a minatu yadah ku sulu atu nisanga’an taneng pawapen tu sakawawan a sapisakapah tu balungha.
蒙羅維亞（英語：Monrovia /mənˈroʊviə/）或譯門羅維亞，是西部非洲賴比瑞亞共和國的首都，同時也是賴比瑞亞最大的城市。由於連年內戰，導致該市市容破敗。該市經濟主要依賴其港口，而這個港口主要是由美軍於第二次世界大戰期間擴建的。主要出口品包括乳膠和鐵礦。本地也有對原材料進行加工，例如水泥、成品油、食品、磚、瓦、家具、化學工業。該港口還有大量的倉庫和設施可以提供船隻修理服務。
a niyazu’ micapi tu satip bayu, nu Lay-pi-ya a angangan nu minatu,2008 a mihcaan nipikinsa iza ku 970,824 ku tademaw, macalap ku hamin nu Lay-pi-ya 29% pasentu ku tademaw, uyni a kanatal nu sakatuuday a tademaw nu tukay.
該城濱臨大西洋，是賴比瑞亞的主要港口之一，2008年人口普查時有970,824人，佔了全賴比瑞亞人口的29%，是該國人口最多的城市。
1816 a mihcaan, amipaeneng tu mapahulakay nu lumeni’ay a tademaw a tubang nu Amilika, pahuyayan sa pitizeng tu ziyazu’, midemungay a Amilika sye-huy mipadang tu saayaway nu lumeni’aa tademAw panukas i Bey-cow. 1822 a mihcaan sakatusa panukasan a lumeni’ay a tademaw, mapaeneng I Mey-su-la-tu-cyaw cacay singanganay tu “Christopolis” mapulung mueneng tina lala’an. 1824 a mihcaan a pikining tu tawyaay kalamkam sa amicukel tu midebungay a undu Amilika a Cong-tung ci Can-mu-s.Men-low tiniay a kitizaan pangangan han tu Men-low-wi-ya.
1816年，為了安置被解放的美國黑奴，自由城得以建立，美國殖民協會幫助第一批黑人返回非洲。1822年第二批黑人返回，被安置在梅蘇拉多角的一個叫做「Christopolis」的聚居地上。1824年為了紀念當時積極支持殖民運動的美國總統詹姆斯·門羅而將此地命名門羅維亞。
185 a mihcaan, midebungay a Amilikasye-huy itini mikawaw tu nu hulic a kalecapu, uyni a kalecapuan saayaway a hulic mala zikuz nu Lay-pi-zuy-ya mapulungay kanatal a patizeng. 20 a mihcaan tu saayaway, Mong-low-wi-ya malatusa misanga’ tu zumaay atu Amilika tu nutimulan misengi tu mey-sang nu Lay-pi-zoy-ya a tademaw a kitizaan atu angangan kitizaan nu Ke-lu, uyni a kitizaan u tademaw pasu Pa-long,Ke-lye-pow a tademaw atu zuma cayay kakatuuday a binacadan. kanahatu saayaway me-sang Lay-pi-zoy-ya macalap ku pangkiw tu nu tademaw, nika zikuz tizaay a binacudan haymaw satu malimad tayza i Mong-low-wi-ya nu pikilim tu sakawawan.
1845年，美國殖民協會在此舉行制憲會議，會議中起草的憲法成為了後來賴比瑞亞共和國建立的基礎。20世紀初，蒙羅維亞分成建築風格與美國南部相似的美裔賴比瑞亞人居住區和主要人口為克魯人的克魯區，該區的居民還包括巴薩人、格雷博人和其他少數民族。 雖然最初美裔賴比瑞亞人佔據了半數以上的人口，但後來本國民族也漸漸移民到蒙羅維亞以尋求工作。
i saayaway atu sakatusa a ngangayaw nu Lay-pi-zoy-ya, Mong-low-wi-ya pihacedng ku kapeci, mahaminay malawpes ku nisanga’an. 2002 a mihcaan Lay-man.Ku-pow-wi misakaput tu Lay-pi-zoy-ya as tatayna misatabaki lihalay a kawaw, uyni a undu sakay sakatusa a ngangayaw i 2003 a mihcaan a pahezek, uyni a kanatal atu Bey-cow saayaway a tatayna a cong-tung ci Ay-lon.Can-sen.se-li-bu.
在第一次和第二次賴比瑞亞內戰期間，蒙羅維亞遭到嚴重破壞，幾乎所有的基礎設施都被毀去。2002年萊伊曼·古博薇組織了賴比瑞亞女性大規模和平運動，這項運動對第二次內戰在2003年的結束起到了積極作用，並使得該國及非洲第一任女總統埃倫·詹森·瑟利夫當選。