Pawlu
Pawlu 保羅 (使徒)
ci Pawlu “u tinsukiw atu tatenga'ay a kiwkay Pawlu , yu tang-caw henat ci Pawluhuwang; nu mukasi nu Sila a kamu; Παῦλος，Latin a kamu：Paulus; yu 3 amihcaan ya 67 amihcaan, utatenga'ay angangan sa “Sawlu.yiliya” “Shaul Eliyahu” dumasa ci Sawlu han “Saul of Tarsus”, nu tinsukiw a pibelin tucuda ci talasu a Sawlu”.
保羅（天主教與正教會譯保祿，唐朝景教譯寶路法王；古希臘語：Παῦλος，拉丁語：Paulus；約3年－約67年），本名掃羅·以利亞（Shaul Eliyahu）又稱大數的掃羅（Saul of Tarsus，天主教譯塔爾索的掃祿）。
cinidasa sayaway nida a kiwkay tatenga' macalilaw ku sunghu, nu ciwlu nu sayaway mukeliday sa . namakay da mikiaku pasayda i yutay a tademaw palakalak tu yisukilisetu nu kapah, sisa pangangan han tu hekalay a tademaw, nika caay kaw situ ni yisu tu sabaw tusa a situ.
他是早期教會最具有影響力的傳教士之一，基督徒的第一代領導人之一，因為他首創向非猶太人傳播耶穌基督的福音，所以被奉為外邦人的使徒，但他並不是耶穌的十二使徒之一。
hatiniay kayadah milabuay tu kilisetu a nipahusu a kawaw nudindusu sa, ci pawlu hina sakamusa tu yisu a kawaw nu hekal, sisa u katuuday mi kilisetu a likisi sa sabaeketay a tademaw, widasa u sakasenengan nu mukeliday a tapang, kilisetu sayaway nuda a situ sa ci senpite saka silsil tu saka tulu.
在諸多參與基督信仰傳播活動的使徒與傳教士之中，保羅通常被認為是除了耶穌基督之外，整個基督教歷史上最重要的人，並且是史上最偉大的宗教領導者之一，基督的第一門徒聖彼得排行則是第三。
ci pawlu tulubataan ku mihca nida katukuh lima bataan, i adidiay yasiya patideng tu pinaay a kiwkay, patedeng tu adidiay yasiya a kiwkay, i awcu sanyaiay tulu ku nipatideng tu liwkay, pasu kelitu a kiwkay.
保羅自三十幾歲至五十幾歲，在小亞細亞建立了好幾個教會，在歐洲建立了至少三個，包括哥林多教會。
nikaudipan nida kina tulu mihaymaw sa miliwku a pasinding tu milihay, u nadipaan nida katukuh i adidiay yasiya, sila,yitali a cuwacuwa, inutawan sa idaw kuni oatideng nida tu kiwkay, macalilaw ku katuuday.
他一生中至少進行了三次漫長的宣教之旅，足跡遍至小亞細亞、希臘、義大利各地，在外邦人中建立了許多教會，影響深遠。
u tisukiwatu senkunhuy, miking t usen a demias I 6 ay abulad 29 a demiad, atu senpite mapulung milisin.
在天主教會及聖公會，其紀念聖日為6月29日，與聖彼得聯合慶祝。
pakayni ci Pawluan nikaudip nida a nisulitan
對於保羅生平的記載[編輯原始碼]
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]pakayni ci Pawluan nikaudip nida, u nipakatineng sa nakayni i tigaminida atu niculilan nida tu tatacuwa, paini tu sulit, nika pakayni nikaudip nida tu pinaay anikilukuwan.
關於保羅的生平，主要的信息來源就是他的書信和《使徒行傳》中提供的資料，但是對於他一生的幾個部分都缺少紀錄。
tusabataan a siki u misulitay aca atu usitinengay a siwaywayaya , ci Hansome Conzelmann atu yihan.nukese, pakayni I niculilan nida tu nisulitan idaw ku cinglaw tu tatenga haw cayay haw sa. ci Pawlu pasayni nu udip a kawaw sakamusa i “ciyalatay a cuda” makatepa sa.
二十世紀的學者和精神學家，比如Hansome Conzelmann和約翰·諾克斯，對於使徒行傳的歷史真實性亦有所爭辯。保羅對他自己背景的記述主要可以在《加拉太書》中找到。
napakayni nu sitangahay a piadih, niculilan pakani ci Pawlian namidadaw tu yilusaleng a nikilukuwan a cuda atu tigami sa masasubelih. duma asitangahay nipiadih sa nudikudan nanay ku palutatengaay.
根據有些學者的見解，使徒行傳中對於保羅走訪耶路撒冷的記述與保羅書一信中的記述社會矛盾。有些學者認為後者更為可靠。