跳至內容

Suylmicidekay a tukay

makayzaay i Wikipitiya


Suyl micidekay a tukay首爾特別市

Suyl micidekay kamu nu han-ku 서울특별시/서울 micidekay a tukay Seoul Teukbyeolsi)pulung tu nganag sa Suyl “ u kamu sa: 서울 nu hanku a ngiha, nu wun-kuwan-pu-mupulung a pangiha: Seoul,IPA:[sʌ.ul]” nu tabakiay a han-ku kiyidaan nu kanatal a ngangan atu sapilacu, ke-ci- lalangawan a kitidaan, nu caw-siyn nu pangkiw a subal sayadahay ku tademaw atukay.  

首爾特別市(韓語:서울특별시/서울特別市 Seoul Teukbyeolsi)通稱首爾(韓語:서울 Seoul韓語發音,文觀部式拼法:Seoul,IPA:[sʌ.ul]),是大韓民國首都及經濟、科技、文化中心,亦是朝鮮半島人口最多的城市。

itini i pangkiw nu subal iteban, i han-ku nu tipan tu amisan idaw kya han-ciyang a banaw amalikida. Kaatukuhayda2020 amihcaan sa , puling nu tademaw sa 991 a emang; nika i suyl ku taban nu kitidaan u kitidaan nu kanatal, pulung nu tademaw sa 2,400 a emang , winisa u sayadahay nu tademaw itini nu kanatal, kasingangan nu kitakitsa u saka awmay a tabakiay a tukay.

位於朝鮮半島中部,韓國西北部的漢江流域。截至2020年,全市人口達991萬;而以首爾為核心的韓國首都圈,總人口達2,400萬,不僅位居韓國第一,亦名列世界第5大都會區。

Suyl itini nu sayaway sa nay cuwan-yi a ziday u cen-huwan a kanatal, pulung nu mihcaan i 18 a mihcaan, nu caw-siyn tulu akanatal u pay-ci han sayaway itini amueneng, nadikudan samala kaw-li han a kanatal nayi nan-cin.

首爾的位置最早為傳疑時代的真番國,公元前18年,朝鮮三國的百濟首先定都於此地,之後成為高麗王朝的南京。

1394 a mihcaan, caw-siyn a kanatal u tapang sa ci li-cen-kuy malimad tayni, sumad hank u ngangan u han-yang 한양 mala han-cen 한성, namakayni sa u caw-siyn pangkiw a sibal namakayni mikuwanay atu sapilacul nu teban sa. caw-siyn nay kadipunan sumad hank u ngangan u cing-cen 경성 han.

1394年,朝鮮王朝開國之君李成桂遷都於此,並改原城名漢陽(한양)為漢城(한성),自此成為朝鮮半島的政治及經濟中樞。朝鮮日據時期更名為「京城」(경성)。

Sakatusa namalpacaw nadikudan sa, nu hank utu ku ngangan sumad ha tu 서울 imi nida sa u “kiyidaan”

第二次世界大戰後,以韓語固有詞更名為「서울」,意為「首都」,中文繼續以「漢城」譯之。2005年,官方中文譯名改為「首爾」。

Kalepacawan masatedep sa tayda I ya-cu malihalaw tu kalisiw nu ayawan, mala hanku nu kitidaan a ngangan u sapilacul kasenun sa macakat alaw han kasenengan “ han-ciyang kabahalan” kyu sibili pahabay tu san-sin, siytay, LG、SK a tabakiay a sapilacul tu kalisie nu kanatal.

韓戰停戰後至亞洲金融危機前,作為韓國首都經濟快速恢復和發展,創造了「漢江奇蹟」,並孕育了三星、現代、LG、SK等大型財閥。

Suyl u naemekan malakuwit tu tusa a malebut ku mihcaan, u labu sa idaw ku cang-te-kung, cung-miyaw,caw-siyn lunem nu tapang tulu u kitakit a lalangawan anipaliwan atu cung-li-man a sabaeketay a mukasi a kitidaan.

首爾建城歷史逾兩千年,境內有昌德宮、宗廟、朝鮮王陵等3處世界文化遺產以及崇禮門等重要古蹟。

Suyl mikawaw tu 1986 amihcaan tu ya-cu madubaay, 1988 amihcaan nu lalud u aw-li-pi-ke a madubaay, 1002 nu kitakit mutukuday a mali akawaw, atu 2010 a mihcaan nu G20 a talakaway nu kanatal tu pilubang, makaala tu kawlah i 2010 a mihcaan tu kanatalmisikiay . Suyl makaala tu Alpha nu kanatal a tabakiay a Alpha a tukay.

首爾曾舉辦1986年亞洲運動會、1988年夏季奧林匹克運動會、2002年世界盃足球賽等國際體育賽事,以及2010年G20峰會等國際會議,並曾獲選為2010年世界設計之都。首爾獲評選爲Alpha級國際大都市。

naemekan歷史

Suyl namakayni i nu caw-siyn tuluay a tawyaay nu pay-ci-kutu-wiy-li a tukay “imi sa numita a tukay” patideng, malingatu i caw-sin pangkiw asubal mala kitidaan nu kanatal atu tatelungan a kitidaan nu tukay.

首爾從朝鮮三國時期的百濟國都慰禮城(意為「我們的城」)始建,就開始了它在朝鮮半島上作為首都或重要城市的地位。

nadikudan sa, ayda ademiad u Suylnaw u kaw-ku-li, pay-ci atu sin-lu tulu a lalumaan malalaw tu kitidaan.

此後,今日的首爾一直都是高句麗、百濟和新羅三家必爭之地。

Palecad tu sin-lu a zidat, malingatu pangangan u “han-yang”.

統一新羅時代,開始定名為「漢陽」。

nu kaw-li henay sa u hanyang nu nuancing, u kawli nu un-cung 23 amihcaan “1068 amihcaan” a pangangan, katukuh kingpin a ziday 1356 a mihcaan, malingatu malimad taydan i nan-cing, nika nadikudan maputun.

高麗王朝時期將漢陽定為南京,於高麗文宗23年(即1068年)時命名,到恭愍王時的1356年,開始遷都往南京,但其後中斷。

nadikudan sa i yi-wang, kung-zang-wang musakamu aca tu nan-ci a kawaw. 1392 amihcaan ,ci li-cen-kuy “aydaay a cin-kay-cen” patideng tu caesiyn nu tapang , 1394 amihcaan malimad taydan i han-yang, kyu han-yang sumad han tu “han-cen”

此後,在禑王、恭讓王時亦再提及過遷都南京的事。1392年,李成桂在開京(今開城)建立朝鮮王朝,1394年遷都漢陽,並將漢陽改為「漢城」。

capi nu aydaay近代[編輯原始碼]

1910 amihcaan dipun tu hanku mapulung tu dadikudan sa, u caw-siyn nu sakakaay a siyhu saka 7 a baggu, u han-cen sumaden ku ngangan mala “ cing-cen” u cing-cen hu, kyu u kaycenhu pulungen sa u cing-ci-taw “nu kadipunan a ziday kuyda” u “hu” itawya nu dipunay henay sa nu nuydaan sananay a “si” tu sinteb tu talakaw.

capi nu aydaay近代[編輯原始碼]

1910 amihcaan dipun tu hanku mapulung tu dadikudan sa, u caw-siyn nu sakakaay a siyhu saka 7 a baggu, u han-cen sumaden ku ngangan mala “ cing-cen” u cing-cen hu, kyu u kaycenhu pulungen sa u cing-ci-taw “nu kadipunan a ziday kuyda” u “hu” itawya nu dipunay henay sa nu nuydaan sananay a “si” tu sinteb tu talakaw.

1910年日韓併合之後,朝鮮總督府以府令第7號,將漢城改名為「京城」,置京城府,並與開城府一同併入京畿道(日據時代的「府」相當於日本本土「市」層級)。

1945 amihcaan 8ay abulad u caw-siyn miliyas tu dipun nadikudan sa cay katenes sikawaw tu may-su a kawaw, sayaway nu cin-cen-hu han

1945年8月朝鮮半島脫離日本統治後不久即實行美蘇分據,初期仍名為京城府。

1946 a mihcaan 8abylad 15 ademiad u amilika mihapiy tu saka 106 a banggu , namaka cin-cen-hu nu cing-ci-taw malaliyas,nu hank uku kamu atu cuda kyu sumad han tu 서울 nu la-tin- a sulit u “Seoul”, u imi nidasa u kitidaan nu kanatal.

1946年8月15日,美軍政廳公布法令第106號,將京城府從京畿道分離,以韓語固有詞更名為「서울」(拉丁字母轉寫為「Seoul」,義爲「首都」)。

inangangan sa inayay ku han-ce, nu hulamkumicukaymasay sumaden nuheni tu a sulit caw-siyn nu tapang atu ta-han-ti ku nu heni tu asulit “han-cen”.

由於該名稱沒有對應的漢字,中文使用者沿用了朝鮮王朝和大韓帝國時期的漢字名「漢城」。

u han-cen namakay tawya tu ademaad micidek a si, 1948 amihcaan kilul sananay tu tu ta-han-min-ku patideng kyu mala ngangan nu kanatal nu heni.

漢城從該日起改制為特別自由市,1948年隨著大韓民國成立而定為首都。