Swaziland (Eswatini)

makayzaay i Wikipitiya
(miliyaw patatuzu’ Swaziland)

Swaziland(史瓦濟蘭)

Flag of Eswatini.svg
u hata nu Swaziland(史瓦濟蘭)

u Swaziland sa i labu nu Africa (Fey-cuo 非洲), itiza i 26 30 S, 31 30 E.u ahebal nu lala' mapulung sa 17.364 km2.u ahebal nu lala'ay sa 17,204 km2, u ahebal nu nanumay sa 160 km2. hamin nu tademaw sa 1,451,428. kakalukan umah sa 68.30%, kilakilangan umah sa 31.70%, zumaay henay umah sa 0%.

kiwkay nu Eswatini (宗教與史瓦帝尼)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

namisumad tu ku kanatalay a ngangan u "Swaziland (史瓦濟蘭)" tu Se-waw-ti-ni wan-kuo (史瓦帝尼王國, Kingdom of Eswatini). u Se-waw-ti-ni ku cacay a Afric (Fey-cuo 非洲) saadidi'ay nu kanatal.

史瓦帝尼位於非洲東南部,北、西、南三邊為南非所包圍,東邊與莫桑比克相鄰,人口約110萬,與南非維持密切貿易關係。

Se-wati-ni Kingdom of Eswatini (史瓦帝尼王國) idai i Afric (Fey-cuo 非洲) nu walian timulan, amis, nutipan, timulan tulu a lilisan malaup nu South Africa (南非), walian atu Muosan-pike (莫桑比克) mababiyaw, tademaw kya cacay a lasubu cacay a bataan (110) a mang, atu Na-fa (南非) South Africa (南非) masasungaay ku sasiwbayan nuheni.

史瓦帝尼有一夫多妻的傳統,國王不定時會舉行選妃活動,目前國王擁有15名妻妾與30位子女。

Se-wati-ni (史瓦帝尼王國) cacay ku acawa nu tatama pina ku tataynaan a acawawan nu lalid nuheni. Kuo-wan (國王) nai' ku wantan tu demiad amipili’tu tatayna a kawawan, ayda nina kuowan sabaw tu lima (15) ku tataynaan a acawaw atu tulu a bataan (30) ku wawaw.[1]

tapang tusu nu kanatal (首都)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

u tapang tusu nu kanatal sa u Mbabane (墨巴本).

kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

kakinging nu kanatal demiad sa 6 bulad 9 demiad.

tabakiay a tapang nu kanatal (元首)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

u tabakiay a tapang nu kanatal (cong-tung) ayza sa ci Mswati III, micakat a demiad sa i 1986 a mihca 4 bulad 25 demiad.

u cunli nu Swaziland(史瓦濟蘭)ayza sa ci Themba N. Masuku, micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 12 bulad 13 demiad.

laylay (歷史)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

史瓦帝人原屬班圖族之一支,16世紀時班圖族自非洲中部遷徙至南部。18世紀中葉,史瓦帝蘭脫離班圖自立,其領袖為恩史瓦濟(Mswazi),其後該族即以「史瓦帝」為其族名。

Se-wati (史瓦帝) a tademaw naw Pantu (班圖) a binacadan, cacay a bataan idaw ku enem (16) a seci nu Pantu (班圖) a binacadan namakayda i Africa (Fey-cuo 非洲) nu tebang mabulaw tayda i nu timulan, sabaw tu walu (18) a seci, Sewa-cilan (史瓦濟蘭) miliyas tu Pantu (班圖) a patideng, u sakakaay ci N-sewa-ci Mswazi ( 恩史瓦濟), nikudan a binacadan u Swati (史瓦帝) han a binacadan.

1902年布爾戰爭之後,史瓦帝蘭成為英國的保護國。1968年9月6日獨立。1973年4月,索布扎二世廢除憲法並解散議會,禁止政黨活動。1978年制定新憲法,但並沒有向國民公布,直到2005年才重新施行憲法。

cacay a malebut siwaw a lasubu idaw ku tusa (1902) a mihcaan nikudan ni kalepacawan nu Bu-Er (布爾), Se-waci-lan (史瓦濟蘭) mala Ingkuo (英國) masimaway a kanatal. cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan idaw ku walu (1968) a mihcaan siwa a bulat enem a demiad misiteked. cacay a malebut siwa a lasubu pitu a bataan idaw ku tulu (1973) a mihcaan sepat a bulad misiteked sepat a balad, Suopu-ca (索布扎) ese milawpes tu sinfa bulasakan ku ehun, pasaluimeng ku kawaw nu centan. cacay a malebut siwa a lasubu pitu a bataan idaw ku walu a mihcaan misa baluhay tu sinfa, caay sipasiydai tu katuuday amihapu, katukuh tu tusa (1978) misabaluhay tu sian-fa (憲法) caay pihapu tu tademaw, katukuh tu tusa a malebut idaw ku lima (2005) a mihcaan misa baluhay tu sian-fa (憲法).[2]

sumad sa tu kanatalay a ngangan (改國名)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

2018年史瓦濟蘭國王恩史瓦帝三世宣布史瓦濟蘭(Swaziland)將改名為Kingdom of Eswatini,將史國新國名的中譯名稱相應調整為「史瓦帝尼王國」。

tusa a malebut cacay a bataan idaw ku walu (2018) a mihcaan Sewa-cilan (史瓦濟蘭) kuo-wan ci En-se-waw-ti san se (恩史瓦帝三世) kumihapuay tu Sewa-cilan (史瓦濟蘭) misumad tu ngangan u Kingdom of Eswatini) , kalecad nu baluhay a kanatal nu sakalecad misumad tu tu "Sewa-tini wan-kuo" (史瓦帝尼王國).

史瓦濟蘭4月19日舉行獨立50週年及國王恩史瓦帝三世(H.M. King Mswati III)50歲生日的「雙慶活動」時,恩史瓦帝三世在儀式中致詞時表示,「史瓦濟蘭」是英國人訂下的國名。宣布將其國名正名為「Kingdom of Eswatini」。

Sewa-cilan (史瓦濟蘭) i sepat a bulad sabaw tu siwa a demiad patideng tunipi siteked tu lima a pulu atu kuo-wan ci En-se-waw-ti sakatuluay a se (恩史瓦帝三世 H.M. King Mswati III) tu lima a pulu anilecuhan maleapi ku kawaw, ci En-se-waw-ti sakatuluay a se (恩史瓦帝三世) tini kasikawawan sakamusa Swaziland (史瓦濟蘭) u UK (Ing-kuo 英國) anipanganganan a kanatal. mihapu sa pangangan tu kanatal han u "Kingdom of Eswatini".

恩史瓦帝三世當時說,史瓦濟蘭的改名已遲到太久,尤其看到其他國家獨立後,紛紛以本土化的名字做為國名,因此,他要在50、50這個歷史性的一天,將國家改名為Kingdom of Eswatini。

tawya sakamusa ci En-se-waw-ti sakatuluay a se (恩史瓦帝三世), tada mautang tu misumad tu nganga saci Swaziland (史瓦濟蘭), makaadih tu duma a kanatal ni pisiteked, unu niyadu'ay tu kusapangangan tu ngangan nu kanatal, sisa, mangalay cinida itini i lima a bataan , lima a bataan nu likisian, mangalay misumad tu ngangan nu kanatal u Kingdom of Eswatini han.[3]

史瓦濟蘭的名稱沒有出現在國歌裡。而史瓦濟蘭護照上雖有英文與法文的原國名,但因下方已有新國名伊史瓦帝尼(eSwatini),儘管字體較小,但護照毋需立即更改。

Swaziland (史瓦濟蘭) u ngangan inai tahekal i dadiw. i Swaziland (史瓦濟蘭) sakatahekal nu mibunsiw idaw ku igu atu faiun a ngangan nu kanatal, nika i sasa idaw ku baluhay a ngangan u E-Swa-tini (伊史瓦帝尼(eSwatini)), amica kunika adidi’ nu sulit, saka tahekal nu mibunsiw acaay tu kasumad.

非洲南部其他國家在脫離殖民地獨立後多已改名,像是貝川納蘭(Bechuanaland)改名波札那共和國(Botswana)、羅德西亞(Rhodesia)變身辛巴威共和國(Zimbabwe)、尼亞薩蘭(Nyasaland)易名馬拉威共和國(Malawi)。

Africa (Fey-cuo 非洲) timulan a nutaw a kanatal miliyas tu mabulaway a kitidaan misiteked satu misumad tu ngangan, mahida u Pacun-nalan (Bechuanaland 貝川納蘭) sumadeng tu Puoca- na-kunhekuo (Botswana 波札那共和國)、Luode-siya (Rhodesia 羅德西亞) mala Sinpa-wi-kunhekuo (Zimbabwe 辛巴威共和國)、Niya-salan (Nyasaland 尼亞薩蘭) masumad tu Ma-lawi-kunhekuo (Malawi馬拉威共和國).

史瓦濟蘭國王恩史瓦帝三世今天宣布,為避免外國人分不清史瓦濟蘭(Swaziland)和瑞士(Switzerland),國名將改為伊史瓦帝尼王國(Kingdom of eSwatini,暫譯)。

Swaziland (史瓦濟蘭) kuo-wan ci En-se-waw-ti sakatuluay a se (恩史瓦帝三世) sakamu sa ayda, matalaw acaay ka tinengi nutaw ku Swaziland (史瓦濟蘭) atu Switzerland (瑞士) u nganga nu kanatal samad han tu Kingdom of eSwatini (伊史瓦帝尼王國).[4]

lalangawan atu limulak (文化及娛樂)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

史國每年有兩項主要傳統文化慶典活動,一為蘆葦節(Umhlanga, Reed Dance)慶典,史國各地之少女每年八月底或九月初集結於Ludzidzini王宮外之廣場,連續舉行兩天之歌舞慶典活動。

Sekuo (史國) tu mihmihcaan idaw ku tusaay a angangan nu lalangawan nu lisin a kawaw, cacay han u penen a lisinan "Umhlanga" (Reed Dance, 蘆葦節), Sekuo (史國) a limucedan tu mihcaan nu walu a bulad atu siwa a bulat mapulung i "Ludzidzini" wan-kun (王宮) a putah, tusaay a demiad i putah mudadiw malimulak.

另一為豐年祭勇士節(Incwala, the First Fruit Festival)慶典,每年十二月中、下旬或隔年一月初在Ludzidzini王宮內之牧牛場舉行。

duma u lalikid nu tatamaan a limulak "Incwala" (the First Fruit Festival) , tu paymihcaan sabaw tusa a bulad, atu sakatusa a mihcaan tu cacay a bulad itida i "Ludzidzini" wan-kun (王宮) i labu nu papakatalanan a limulak.

史國每年4月間慶祝史王Mswati Ⅲ壽辰,輪流在史國4個省舉辦慶祝活動,藉以讓各地區居民可參與該項慶祝活動。

Sekuo (史國) tu mihcaan a sepatay a bulad milimulak tu Mswati Ⅲ (史王) pilecuhan, makakutay i sepatay a niyadu' malimulak, kya milihidanamin ku niyadu'ay a tademaw tu nina limulak.

另史國每年於8月底至9月上旬舉辦為期10日之「國際貿易商展」(International Trade Fair),除具促進對外貿易之目的,藉由該商展場合亦結合各項娛樂表演活動,近年已成為史國人民年度休閒娛樂盛事之一。

duma nu Sekuo (史國) a mihcaan nu walu a bulad katukuh tu siwa a bulad sikawaw tu cacay a bataan a demiad asikawaw tu kitakitay a pisiwbayan (International Trade Fair, 國際貿易商展), kya katinenga nu pasa putahay numisiwbaya, kya milihida ku katuuday nikasilacan tu cancanan masaup amalimulak, nuaydaay amihcaan mala Sekuo (史國) a tademawan tu mihmihcaan a kalimulakan a kawaw.. 

當地主要休閒娛樂設施及觀光點,史國主要觀光旅館為王家太陽飯店(Royal Swazi Spa Hotel附設有高爾夫球場、賭場及溫泉游泳池)、Lugogo Sun Hotel,首都墨巴本地區有Mountain Inn。

niyaduay a angangan nu kalimulakan atu aidangan, Sekuo (史國) angangan nu tataydaan midang a liwkangan u Wancia taying hutin (王家太陽飯店)(Royal Swazi Spa Hotel)idaw ku mammalian tu adidi'ay a sanglacay a mamalian, papakiwan atu ngangaduyan tu wuncin, "Lugogo Sun Hotel", sutu Muo-papen (墨巴本) a kitidaan idaw ku"Mountain Inn".

另Mbabane Club有小型高爾夫球場及網球場, The Gables購物中心設有史國唯一之現代化電影院,主要播映美國好萊塢電影。整體而言,史國休閒娛樂設施較為匱乏,且晚間較無處可去。

duma nu "Mbabane Club" adidi'ay a sasalamaan tu mali (高爾夫球場) atu wunciucen (網球場), tabakiay a cacakayan nu The Gables idaw kunipatidengan tu Sekuo (史國) nu aydaay a kakacuduan, angangan nu sapaadih u Amilika (美國好萊塢) a kacudu. mahedek ku nakamuan. Sekuo (史國) lalimulakan caay ka yadah, labiihantu inayay ku kataydaan.

史國觀光景點較少,主要包括Hlane、Mkhaya及Mlilwane三處野生動物保育區及藝術蠟燭廠(Swazi Candle)、玻璃工廠(Ngwenya Glass)、Maguga水壩等。

Sekuo (史國) adidi' ku aaidangan, tada anganganan han u "Hlane", "Mkhaya" atu "Mlilwanea" tuluay kiya aadupan nu dadiputan a kitidaan atu nalimaan amisangaan tu lacik (Swazi Candle), galasuwan a kakulian (Ngwenya Glass), "Maguga" cascas sa.[5]

malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]