Ulaw Lalapa

makayzaay i Wikipitiya
u kamu ni Ulaw Lalapa miadup

mibihkac[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

1

00:00:04,366 --> 00:00:10,366

i ayaw kasumamadan sa miadup kamu? i buyu' isaw miadup

以前您們有打獵嗎?在山上打獵


2

00:00:10,366 --> 00:00:17,966

miadup, nayi' ku aadupen uyni sa u pibihkac ku izaay yu

打獵,沒有可以打獵的,只有放陷阱


3

00:00:18,033 --> 00:00:26,733

tayni kulesuk nu ayam u tababakiyay sa u tubiyak

侯鳥來這裡最很大隻的 tubikak


4

00:00:26,866 --> 00:00:33,366

uay u taduk munabuy tini nipalumaan tu kalitang

tubiyak 和鴨爬在種花生的地方


5

00:00:33,466 --> 00:00:42,700

ya tubiyak hananay a ayam u tubiyak uynian u lilip hananay tubuyak 這個鳥,tubiyak 就是 lilip


6

00:00:42,800 --> 00:00:49,733

matineng kisu tu lilip hananay adidi' kiyam hawsa asu'  kiyami kya lilip 你知道這個 lilip 很小隻但這lilip 很好吃


7

00:00:49,800 --> 00:00:56,100

u sisal han nu Pangcah u lilip han nu Sakizaya asu'  kiya hiya 

阿美族叫 sisil,撒奇萊雅族叫 lilip


8

00:00:56,166 --> 00:00:59,066

hicaen namu miadup

您們如何設陷阩


9

00:00:59,166 --> 00:01:07,066

bihkac u salil ku zuma u bikac ku zuma na itini i buyu'

有的用陷阱、網子有的是在山上放陷阱


10

00:01:07,233 --> 00:01:13,000

izaw ku ya tikulac talakalen kuyza

那個 tikulac 是用捕鳥陷阱


11

00:01:13,000 --> 00:01:19,533

u tengil isu tu kungku isu haw, nu mahiniay alikakay tadatada sanay    您所聽過的故事,如alikakay tadatada


12

00:01:19,566 --> 00:01:21,833

u  kungku nu babalaki

老人家的故事


13

00:01:21,833 --> 00:01:25,133

sakamuwamay

說說看


14

00:01:25,366 --> 00:01:29,466

u katengilan tu kungku nu babalaki aku sa

我所聽到老人家的故事


15

00:01:29,533 --> 00:01:34,200

ci Butung hananay sa

福通的故事


16

00:01:34,233 --> 00:01:44,066

ci Butung hananay sa mikadabu tiya niyazu'an

福通入贅那個部落


17

00:01:44,333 --> 00:01:49,933

mahiza maluk patadas hena tu buyu'  kiyami haw sa

那時在山上正在開墾耕種


18

00:01:49,966 --> 00:01:54,666

kunikaluk nu babalaki yu mahidanay patadas tu nu buyu

老人家在耕種,像在山上開墾


19

00:01:54,800 --> 00:02:00,800

melaw hantu ci Butung sa sademiad sa i luma' sa

看著福通整天在家


20

00:02:01,000 --> 00:02:04,033

musanga' tu culen ya culen hananay

做陀螺


21

00:02:04,166 --> 00:02:06,700

matineng kamu haw?

你們知道陀螺嗎


22

00:02:06,700 --> 00:02:13,666

wayaan tu taumah mitadas tuyni u babulesakan

要什麼時候到田裡開墾撒種子


23

00:02:13,666 --> 00:02:17,900

tuynian u tipustipus u panaypanay sa ku babalaki

老人家就說,撒這個稻榖、糯米的種子


24

00:02:18,166 --> 00:02:23,300

aycansaw caay kademec ci Butung misamga' tu culen sa

要怎麼辦勸不動福通還是繼續做陀螺


25

00:02:23,466 --> 00:02:29,966

ci Butung ahebal tu ku nu tau nipatadasan tuya buyu'

福通別人開墾的山很寬了


26

00:02:30,166 --> 00:02:37,933

papalumaan tu tamulak palumaan tu tipus

要種南瓜種稻穀


27

00:02:38,033 --> 00:02:44,500

melaw han ci Butung sa i luma', matatungus tu Sakizaya i  

看著福通在家,適合撒奇萊雅族


28

00:02:44,900 --> 00:02:54,533

ci Butung sa tahkal satu ci Butung sa miawi tya culen sa   

福通握著陀螺出去


29

00:02:55,200 --> 00:02:56,400

tatenga'

說真的


30

00:02:57,200 --> 00:03:04,900

sulsulen hantu niya sulsulen ni Butung kya culen

福通把陀螺做成一串一串的


31

00:03:04,900 --> 00:03:11,800

i cebecebedan i buyu' mahamin sa mabelbel kya lutuk

在山上雜草叢生的地方,結果陀螺一轉草全都砍光 光


32

00:03:11,800 --> 00:03:16,400

amalahica tu ku nu tau nipatadas niza tuwaca ku a hebalay sa 

別人開墾的算什麼,換成他的比較寬了


33

00:03:17,000 --> 00:03:21,766

mahini kya kungku niya babalaki ci Butungan

這是老人家的故事福通


34

00:03:22,933 --> 00:03:28,333

tumahiza satu sa izaw ku limulak nu niyazu'

後來部落有活動


35

00:03:28,600 --> 00:03:33,600

amibuting kya Malungayangay hanay sa papubu ku tau    

要在七星潭捕漁別人放魚筌


36

00:03:33,600 --> 00:03:41,066

i nananuman ku tau papubu sa ci Butung sa i lututukan

      別人在水裡放魚筌,福通在草原地


37

00:03:41,266 --> 00:03:47,600

mahiza sudakhan kya pubu ni Butung matumes nu buting 

福通的魚筌拉出來滿滿都是魚


38

00:03:47,733 --> 00:03:51,066

inananumay nu nipapuban nu tau

別人在水裡放魚筌


39

00:03:51,266 --> 00:03:54,633

icaawa tulutul kiya buting i labu sa

那裡有只有兩三條


40

00:03:54,633 --> 00:03:56,933

mahiniay ku kungku nu babalaki

老人家的故事就是這樣


41

00:03:57,066 --> 00:04:05,866

simsimen nu mita ci Butung hananay nau kungku nu babalaaki

我們要好好的想福通是老人家的故事


42

00:04:06,066 --> 00:04:08,766

manay maluk ku babalaki kiyam taumah

所以老人家到田裡工作


43

00:04:08,766 --> 00:04:14,333

kuynian u tatayna sa aminiwaniw kya isaw

這個女生要去田裡除草


44

00:04:14,400 --> 00:04:22,033

miapa han tu ku balakiay tu a wawa mahiza sa

讓較大的小孩揹小的


45

00:04:22,166 --> 00:04:27,533

katukuhan tu ku pacucuan niya niyamiapaay

被揹的餵奶的時間到了


46

00:04:27,633 --> 00:04:31,866

tayza sa i winaan pacucu sa mahiza u makemetay

就去媽媽那裏餵奶小孩像似在睡覺


47

00:04:31,966 --> 00:04:36,766

buhat han sa mabetas tu kuyni u bili sa

打開一看肚子以破開了


48

00:04:36,866 --> 00:04:43,766

kaen niya alikakay kuyni u bili ya alikakay

肚子內已被魔族吃掉了


49

00:04:43,866 --> 00:04:49,733

anu mahica ku wina sa mahiza ya pising niya siwawaay

媽媽長的怎樣他會模仿小孩媽媽的臉


50

00:04:49,733 --> 00:04:58,700

yapising niya alikakay mahini kya lalikakay hananay u kungku nu babalaki 魔族會模仿別人的臉,魔族是老人家的故事


51

00:04:58,700 --> 00:05:00,966

wyzasa tu imelangi

如果生病了怎麼辦


52

00:05:00,966 --> 00:05:09,833

anu kasumamadan sa izaw ku ising haw? anu imelangi kitani hicahan?  從前有醫生嗎?假如我們生病了怎麼辦?


53

00:05:11,166 --> 00:05:16,900

imelang anu imelang izaw kya si Di'tuay hananay

生病如生病有個巫師


54

00:05:18,033 --> 00:05:22,933

u kamu nu Pangcah u sikawasay hananay kiyam

阿美族說的是 sikawasay 巫師


55

00:05:23,400 --> 00:05:28,500

matakus tu mahizaay ii

去邀請巫師


56

00:05:28,500 --> 00:05:36,600

imelang sa yu adada ku bili sa mitakus tu mahizaay u siDi'tuay

當肚子痛時會去邀請巫師


57

00:05:36,700 --> 00:05:40,800

sikawasay hananay pasanga'

請巫師醫病


58

00:05:40,966 --> 00:05:44,833

kinapina hen kaku yu hiyaen nu babalaki

我老人家有多次的邀請巫師來醫病


59

00:05:44,833 --> 00:05:52,533

takusen ku yu siDi'tuay hananay amisanga' itakuwan

請巫師來醫治我的病


60

00:05:52,533 --> 00:05:54,900

kapah tu?

好了嗎?


61

00:05:55,000 --> 00:06:03,733

u balucu' ita sa kapah tu isaw sa sawni tahkal ahica saw

我們心態上是很好,但待會又出來了


62

00:06:05,833 --> 00:06:12,866

u balucu' ita ku manamuh ku balucu' ita kyam haw mang'aay

我們的心情一高興病就好了


63

00:06:13,033 --> 00:06:22,400

manga'ay nuyza tahkal aca yu nayi' tu mahiza ku nu babalakinay          被他治好了又出來了老人家就是這樣


64

00:06:22,566 --> 00:06:29,033

ucansaw ku sapaising nayi' ku sapaising nayi' naicuway ku paysu'         用什麼來看病沒有錢那裡拿


65

00:06:29,033 --> 00:06:38,300

paungan tu nu tademaw miala tu patayza ayza i buyubuyu'an

會害人把人們帶到深山


66

00:06:38,400 --> 00:06:43,066

lalimenah kuyda

鬼魅


67

00:06:43,100 --> 00:06:48,200

tateng' yu imelang kita kyami

真的當我們生病


68

00:06:48,400 --> 00:06:51,533

i sumamaday kuyni asausi

在很久以前說起


69

00:06:51,666 --> 00:06:56,366

u babalaki yu mayza a mabi i kakabian sa

當老人家在房間睡覺時


70

00:06:56,466 --> 00:07:02,533

tayni ku lalimenah sa u adididi' sakiyami

鬼魅來時體型矮小


71

00:07:02,733 --> 00:07:11,333

lilid han tu kya ta patayzan i iluc nu yu bitunay iluc nu da'dac sa

鬼魅把人抬起來放在刺竹及檳榔的末端上


72

00:07:11,466 --> 00:07:16,866

ku nu tu tademaw pazeng sa mahini ku sausi i sumamad

以前的人就這樣放著


73

00:07:17,066 --> 00:07:20,900

izaw kya mahizaay lalimela hananay

有那種鬼魅的鬼


74

00:07:20,966 --> 00:07:28,300

i iluc nu hacica ku takalaw pazengan i pabaw sa

樹梢上有多高就放在那裡


75

00:07:28,633 --> 00:07:37,033

liliden niya lalimenahay i iluc nu bitunay

鬼魅抬放在刺竹的樹梢上


76

00:07:37,266 --> 00:07:42,600

haycan tu nu cekak tuya bitunay a auk

有的刺竹都是刺


77

00:07:42,900 --> 00:07:48,333

padengen i iluc nu bitunay  ahicaen budebu

人放在刺竹的梢上要怎麼下來


78

00:07:48,500 --> 00:07:55,800

mahiza kya kahiza niya lalimenah sa

鬼魅真會捉弄人


79

00:07:56,033 --> 00:07:59,133

hang sakamumay

好說看看


80

00:07:59,233 --> 00:08:02,566

ucanan  ku wantan nikanan nu uzip sa

你吃了什麼為何會長壽


81

00:08:02,766 --> 00:08:08,666

anu kamu itini pimelaw aku tu cudad kyam haw

這裡所說的,我看書本裡


82

00:08:09,066 --> 00:08:16,600

u ya katanaya' nu uzip nu mita sa unyni u ngayay amin ku kawaw 我們人的生命能長壽要多行善


83

00:08:16,766 --> 00:08:22,266

kaisa tu la'cusay a kawaw

不要做壞事


84

00:08:22,366 --> 00:08:26,466

sakatanaya' nu nikauzip sa

人能長壽


85

00:08:26,566 --> 00:08:33,533

ucanan ku kaen a sizuma sa ku kaen u tubah ku kanen i

要吃什麼隨便吃地瓜


86

00:08:33,666 --> 00:08:42,200

au tubah ku kanena tanaya' ku uzip

吃地瓜才會長壽


87

00:08:42,466 --> 00:09:01,533

u tademaw mitengilay aucanan ku kaen isu maila sanay

有人會打聽你吃什麼會長壽


88

00:09:01,666 --> 00:09:05,500

uycanan ku kanen malecalecad tu

要吃什麼還都不是都一樣


89

00:09:05,500 --> 00:09:26,366

sakalanam asiduma sa nicakayan nu adiwawa sakalanam

早餐隨意,早餐是小孩買的


90

00:09:26,466 --> 00:09:30,133

u tawling

如豆漿


91

00:09:30,666 --> 00:09:35,000

kana cecaceca kaku tu mahidaay

我偶而喝酒


92

00:09:35,233 --> 00:09:48,566

cacay a demuad kinapina mienip, anu tau sa inaayaw tusatusa ku mahinian alesa tu 一天喝多少酒,有人來會喝二杯


93

00:09:48,700 --> 00:09:55,900

tanu tuluhu' sa kiyami haw alesan tu aku

因很多痰所以我戒掉了


94

00:09:56,133 --> 00:10:03,533

saayaway miales kaku sa sadumiad sa adada ku tangah

我第一次戒菸整天頭痛


95

00:10:03,733 --> 00:10:10,800

maliyuh tabakuen

不能再抽菸


96

00:10:10,900 --> 00:10:14,333

sawni paisingen nu wawa

等一下小孩帶去看病


97

00:10:14,366 --> 00:10:16,833

sawni paisingen nu wawa

等一下小孩帶去看病


98

00:10:16,933 --> 00:10:20,833

adada' ku tangah namiales kaku tu tabaku

我戒菸會頭痛


99

00:10:21,100 --> 00:10:26,266

u kinatusa aku kuyni ayda

現在這次是我第二次戒菸


100

00:10:26,400 --> 00:10:34,733

manay tu nu tuluhu' sakita tanamennay nu mita

所以我很多痰,我們來試試看


101

00:10:34,733 --> 00:10:39,066

miales adada hena kina tangal

戒掉頭還很痛


102

00:10:39,266 --> 00:10:42,066

ahica kya miales sanay kaku sa

我在想要如何才能戒掉


103

00:10:42,100 --> 00:10:46,900

tanamen aku sakana tusa mitanam miales ales han naku sa   

我第二次試試戒掉,我決定戒掉


104

00:10:47,066 --> 00:10:55,100

mihalhal kaku caay tu ka adada kina tangal aku sa cay satu ka adada  我在等我的頭就不會痛時


105

00:10:55,166 --> 00:11:00,166

caay tu pitabaku caay satu ka adada ku tangah

頭不會痛了


106

00:11:00,466 --> 00:11:04,533

aleales satu kaku ayza mitabaku

不抽菸頭就不會痛了


107

00:11:04,633 --> 00:11:16,033

nau mitabakuay kaku tahasandeb tulutulu i yu mahida mitabaku           現在我已戒菸了,我是會抽菸的


108

00:11:16,266 --> 00:11:26,200

u paysu' ku han numita sa mikizay kita mihadidi' kita mitabaku

我們還是預算錢,我們要節省,我們要少抽


109

00:11:26,466 --> 00:11:32,900

anu paydang han nu mita kunikangalay mitabaku tutulu a tabu

我如果我們不節制抽菸也會抽到兩三包


110

00:11:33,700 --> 00:11:41,666

mahiza ku tabaku nay u da'dac nay u pah nay yu sumamad    

以前除了香菸、檳榔及酒


111

00:11:42,100 --> 00:11:47,500

bai naimelang kisu kaw, naadi'di katuku ayza, naimelang haw?

阿公您有生病過嗎?


112

00:11:48,066 --> 00:11:51,933

tabakiay aku a imelang haw

我最大的病是


113

00:11:52,100 --> 00:11:54,266

nasisasumidang kaku i Pukpuk

我有情人在仁里村


114

00:11:54,433 --> 00:11:59,033

tatayna sa ci Bunuk ku ngangan niya tatayna

那位女生的名字叫 Bunuk


115

00:11:59,133 --> 00:12:05,400

namahiza satu sa namalahita kaku tu nu Hulam kiyami

後來我當台灣兵


116

00:12:05,533 --> 00:12:06,700

mademec ku Lipud sa

日本戰敗了


117

00:12:06,800 --> 00:12:11,866

malahitay kaku tu nu Hulam misebeng tuya fay-ci-cang

我當台灣兵在飛機場當警衛


118

00:12:12,033 --> 00:12:13,700

yala i pukpuk kiyam haw

我的女朋友在仁里村


119

00:12:13,766 --> 00:12:17,333

u misebengay kaku itila ya fay-ci-cang

我在飛機場當警衛


120

00:12:17,566 --> 00:12:24,366

manay itini sa kaku i Pupuk midang i tu tatayna

所以我就在仁里村交女朋友


121

00:12:25,033 --> 00:12:30,233

kaku itawya ziwkiwsay kaku itawya kaku itawya

那時我19歲


122

00:12:30,233 --> 00:12:39,066

tangasa itawya sa izaw ku libung ita itini izaw ku libu hananay a imelang 到那時我們這裡有溫疫


123

00:12:39,066 --> 00:12:47,533

tidintu hananay kiyami mahiza u tabilas ku pising

是天花病毒臉像玉米


124

00:12:47,533 --> 00:13:09,700

mahiza hansa maala niya libung ciyama aku itawya sa

那時我爸爸染上天花病毒


125

00:13:10,366 --> 00:13:13,966

taluma’ales satu kaku itiza mikuli i

我辭掉那裡的工作就回家


126

00:13:13,966 --> 00:13:23,333

tamahiza sa, awiyca miales tuna babalaki

後來怎麼能離開老人家


127

00:13:23,333 --> 00:13:29,466

mangalay tu makadih tya mamidang yada i Pukpuk

我好想見在仁里村的女朋友


128

00:13:29,466 --> 00:13:37,533

u imelang aku itawya kuyamaybiw tabaki ku imelang aku itawya

那時我重大病得了相思病


129

00:13:37,533 --> 00:13:45,066

misimsim tuya tataynaan mahiza ku satabakiay aku a imelang

我在家很想去找她,聽說她已嫁人了


130

00:13:45,066 --> 00:14:01,233

tengil sakaku sa iluma' mangalay kaku tayza tengil siacawa tu sa

我在家很想去找她,聽說她已嫁人了


131

00:14:01,233 --> 00:14:07,333

mangaleb ku imelang aku mahiniay kaku itawya

那時我病的更嚴重


132

00:14:07,333 --> 00:14:19,133

papina ku sasumidang isu

您有幾個女朋友


133

00:14:19,133 --> 00:14:24,100

tayla tuyza a niyazu'an mangalay takuwan

到那個部落就有人喜歡我


134

00:14:24,133 --> 00:14:26,666

tayla tuyza a niyazu'an mangalay takuwan

到那個部落就有人喜歡我


135

00:14:27,133 --> 00:14:32,133

awican ku mahiniay amasausi caay ka sausi malakapah saisaw

那該怎麼辦,喜歡我的女生算不完,因很帥嘛


136

00:14:32,733 --> 00:14:48,233

awican ku mahiniay amasausi caay ka sausi malakapah saisaw

那該怎麼辦,喜歡我的女生算不完,因很帥嘛

Katangka a niyazu' u pipakanan niyam tu katalan[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

Katangka a niyazu' u pipakanan niyam tu katalan

1

00:00:04,466 --> 00:00:10,266

yu sumamad sa natizaan ku pipakanan niyam tu katalan             很久以前我們曾在那裡放牛過


2

00:00:10,800 --> 00:00:15,266

yu masa wawa nay kaku sa cecay nay bataan ku mihcaan            在我還是小孩10歲而已


3

00:00:15,266 --> 00:00:18,166

sabaw tusa a mihca ku sasabaay

最小12歲


4

00:00:18,166 --> 00:00:21,133

u pikanan niyam kina hikuziw

飛機場是我們放牛的地方


5

00:00:22,400 --> 00:00:24,066

tumahiza sa

後來


6

00:00:24,200 --> 00:00:30,933

nu saayaway tayni i hukuziw sa uyu tusaay sakubad a hikuki       最先來飛機場的是兩個翅膀的飛機


7

00:00:31,100 --> 00:00:38,500

tusaay sakubad nu Lipunay a hikuki nu saayaway tayni itini       最先來這裡的是日本兩個翅膀的飛機


8

00:00:38,833 --> 00:00:46,933

caay nay kasanga' debu asanay i lutulutukan a hikuki mahizanay 機場還沒建立,飛機降落在草皮上


9

00:00:49,133 --> 00:01:03,733

tunamahiza sa izaw tu ku kalisiw isaw nuyniay takalaway sa sanga' hantu i kina hikuziw 後來政府有錢了就蓋起這個飛機場


10

00:01:04,366 --> 00:01:13,100

misanga' tu sa namisucungiw tu kaku namicudad

蓋機場時我已畢業了


11

00:01:13,633 --> 00:01:19,966

sabaw tu lima sabaw enem ku mihcaan aku tya masanga'

我15、16歲才蓋完


12

00:01:20,033 --> 00:01:24,366

misanga' kangtang han i kuni pisanga' nu saayaway

最先簡單蓋起來的


13

00:01:24,533 --> 00:01:29,266

ayza sa sadimel han tu kina hikuziw ayza

現在飛機場蓋的非常很好


14

00:01:29,333 --> 00:01:34,500

uyni ku sakauzip niyam u Hupu itini i Sanzisya hanay

我們北埔是靠在機場周邊的來生活


15

00:01:34,566 --> 00:01:37,233

lakuan mala hikuziw tu ayza kiyam

原是田地現變成飛機場了


16

00:01:38,166 --> 00:01:43,800

mala hikuziw tu uynian ku sakauzip nu niyazu'

現在變成飛機場了部落就是靠這個生活


17

00:01:44,600 --> 00:01:45,666

siumah

是田地


18

00:01:45,766 --> 00:01:47,700

u lakulakuan

以前全都是田地


19

00:01:47,833 --> 00:01:53,366

yunziw nansay kaku yunziw nansay

我40歲


20

00:01:53,433 --> 00:02:00,733

malingatu balaki tuway kaku yunziw nansay tu kaku

開始時我40歲邁入中年


21

00:02:01,033 --> 00:02:05,500

kahulaman nangning sa misausi nay kita

民國幾年了我們還要算


22

00:02:05,600 --> 00:02:08,766

mahidaay yunziw nansaya kaku sa

我好像是在40歲


23

00:02:08,866 --> 00:02:12,633

pinaan tu a mihca yunziw naning tu

40幾歲了


24

00:02:12,700 --> 00:02:20,066

50 nananing 50 do-nian tu kina hikuziw

50年這個飛機場有50多年了


25

00:02:20,533 --> 00:02:23,266

iayw namibuting kamu baki haw

以前您們老人家有補魚嗎?


26

00:02:24,033 --> 00:02:26,766

mibuting, tabayu mibuting kami haw

您們有去山上補魚嗎?


27

00:02:27,166 --> 00:02:30,066

hang namibuting kami

是的,我們有捕魚


28

00:02:30,133 --> 00:02:34,500

sikakelic kami tamitimu

我們有竹筏捕飛魚


29

00:02:34,866 --> 00:02:45,166

mamin maluk sa mamin tu miniwaniw tu tipus kiyami

種田完就除稻穀草完工後


30

00:02:45,166 --> 00:02:53,333

i 3 gace tahkal ku timu kiyam haw i bayu sa

在3月份飛魚在海邊出現


31

00:02:54,100 --> 00:03:01,900

tayza sikakelic henay kami itawya sa mitimu kami i bayu             那時我們還有竹筏我們就去海邊捕飛魚


32

00:03:02,233 --> 00:03:12,200

sikakelic kaku ahicantu culil han ahicaen

我有竹筏都是用走路的到海邊要怎麼辦


33

00:03:12,466 --> 00:03:18,933

izaw ku nipatayni namaka tipay hananay

有從西部帶來的


34

00:03:19,066 --> 00:03:22,933

i sehu haw izaw ku patayniay a auk sa

政府有送來的竹子


35

00:03:23,033 --> 00:03:26,333

wami tu ku misanga'ay

由我們自己製作竹筏


36

00:03:28,600 --> 00:03:34,566

izaw saw ku pasubana'ay a misanga'  tya kakelic sasa

會有人教製造竹筏的嗎


37

00:03:34,666 --> 00:03:40,133

matineng haw kami ahicaen ku pisanga' tu kakelic

我們怎麼知道要怎麼製作竹筏


38

00:03:40,200 --> 00:03:42,866

izaw ku pasubana'an nu Taywan sa

也有漢人來教


39

00:03:42,866 --> 00:03:49,066

u auk sa cakay sa kami wami tu ku misanga'ay tu kakelic              竹子我們自己買也是我們自己製作竹筏


40

00:03:49,133 --> 00:03:58,233

anu tabayu sa pakelakela'en tu i pakelakela'en pataza i bayu     如到海邊放竹筏用鐵牛車運到海邊


41

00:04:01,500 --> 00:04:04,133

mamin tu ku kawaw i laku sa

田裡的工作做完


42

00:04:04,300 --> 00:04:12,600

tayzaay tu kami i tuluay a bulad hananay sa

到3月我們就去捕魚


43

00:04:12,633 --> 00:04:15,533

izaw tu ku tinghu itawya sa

那時已經有媒油燈了


44

00:04:15,533 --> 00:04:17,966

tayza tu mihmihcaan

每年都會去


45

00:04:18,066 --> 00:04:26,300

uyni nikaluk tya pibuting tuhiya hatiza i

我的生活就是作農捕魚只有這樣


46

00:04:26,366 --> 00:04:30,500

u hica ku sakauzip i sumamad

以前用什麼來過生活


47

00:04:30,733 --> 00:04:32,633

masasumidang henay

我唱戀愛時的歌


48

00:04:32,700 --> 00:04:53,033

"uy yan oya oyan sa owa hayan ina luwan na iyenan u hay yan na lu wan hay yan".


49

00:04:53,633 --> 00:04:59,133

nukasiay a dadiw, aku kuayaw

以前的歌,我先唱


50

00:04:59,133 --> 00:05:06,800

iayaw malipah kami u babalaki, izaw ku dadiw tanamoyu, pasumanaen kamu 以前老人家喝酒時會唱的歌tanamoyu教我們


51

00:05:06,800 --> 00:05:15,100

yu dadiw sa mapawan tu kaku tu dadiw nu mita

我們的歌我都忘了


52

00:05:15,600 --> 00:05:19,800

u kiwkay tu ku dadiw nu mita kyami sa

我們都是教會的歌了


53

00:05:19,900 --> 00:05:25,100

mapawan tu nu ayaway a dadiw

以前的歌都忘了


54

00:05:26,666 --> 00:05:30,166

dadiw sa nu kiwkay tu ku dadiw kiyami

一唱就唱教會的歌


55

00:05:30,233 --> 00:05:33,966

mapawan tu nu ayawayaway

以前的歌都忘了


56

00:05:33,966 --> 00:05:38,733

haw?maydih kaku mipalita tisuwan ama, iayaw kiyami haw?

老伯我想要請教您,從前


57

00:05:38,733 --> 00:05:41,966

tatama ku mikadabuay u tatayna haw?

是男生嫁女生的是嗎?


58

00:05:41,966 --> 00:05:52,233

mikadabu ku tatama i tatana cayay? hang sa mahicaay ku mahiniay cow-hung nu Hulam  嫁娶是男生嫁到女生家,這是以前走婚時代是什麼呢?


59

00:05:52,233 --> 00:05:56,133

haw siacawa tiniyay sa anmakasic kinatatama sa

結婚後若是這個男人懶惰的話


60

00:05:56,133 --> 00:06:02,400

sibakah nu siluma'ay nu acawa ku zikuc i putah laliw han tu kinatatama sa kiyami 家人會將這男人的衣服丟到外面請這男人離開


61

00:06:02,400 --> 00:06:04,133

ayaw nu kungku nu babalaki

老人家的故事


62

00:06:04,166 --> 00:06:06,233

tatenga' izaw mahicaay a kawaw haw?

真的有這樣的事情嗎?


63

00:06:07,600 --> 00:06:11,700

hang, izaw tu

是的,有的


64

00:06:11,700 --> 00:06:16,900

tu nu wawa sakiyami anu sakakaay sa mahiniay a wam

很多爸爸,老大是這個爸爸


65

00:06:16,900 --> 00:06:20,066

ma u ni sakatusa uzumaay a wawa sakiyami

老二是另外一個爸爸


66

00:06:20,066 --> 00:06:25,566

mahicaay ku bai niyam iayaw tunisiacawa sa ku bai niyam          我的祖母都是這樣的,很多老公


67

00:06:25,566 --> 00:06:29,266

izaw ku mahiniay i Hupu haw?

北埔有這樣的嗎?


68

00:06:29,266 --> 00:06:32,300

izaw mahiniay ku kawaw iayaw a kawaw micadabu tatama kiyami 從前有這樣的事情嗎?


69

00:06:32,300 --> 00:06:40,900

sa hicasa niza mitapid nu timul ku mahiniay u

像是這樣的事情南部的人叫走婚是mitapid


70

00:06:40,900 --> 00:06:46,033

mahiniay u anu maydih kiya tatayna sa a pakasuyen nisu cayay? 就像是你喜歡這個女生,就會給木材這樣的事情


71

00:06:46,033 --> 00:06:48,466

izaw ku mahiniay a kawaw

有這樣的事情嗎?


72

00:06:48,833 --> 00:06:52,566

yu maydih ciniza tya tatayna haw

當他喜歡那個女生時


73

00:06:52,733 --> 00:06:56,166

pakasuy isaw miala tu kasuy saw?

去找木材找木頭


74

00:06:56,433 --> 00:07:00,733

miladun mahida ku babalaki sumamad

借住一宿,以前老人們就是這樣


75

00:07:00,733 --> 00:07:03,266

sakamuwamay maydih mitengil

說說看,說看看我們想聽


76

00:07:03,266 --> 00:07:08,566

yu maydih ciniza tya tatayna haw

當他喜歡那個女生時


77

00:07:08,600 --> 00:07:13,933

saayaway hida sa malepadang tu labu nu luma' isaw

首先跟女方家人聊天


78

00:07:13,933 --> 00:07:21,666

manamuh kya babalaki sa, mahiza sa u canan ku kasiacawa nu mita sa 老人家喜歡,就想我們用什麼娶老婆呢


79

00:07:21,666 --> 00:07:27,766

meduk satu malatal tu sananal mikasuy tu i buyu'

早上一大早悄悄的到山上拿木材


80

00:07:27,766 --> 00:07:38,600

anu kinatulu ciniza mikasuy pataluma'

如他拿三趟的木材帶回家


81

00:07:38,600 --> 00:07:47,466

pacangzay tu kasuy pipazengan tu kasuy, izaw ku pisanga' tu mahizaay 將木材站立放在放木頭的地方, 有這樣的地方被製造出來


82

00:07:47,733 --> 00:07:51,033

u kasuy ku sapikadabu i

用木頭來當作嫁妝入贅


83

00:07:51,333 --> 00:08:00,166

kinaayaw u tatama ku mikadabuay caay ku tatayna

以前男人入贅,不是女孩


84

00:08:04,133 --> 00:08:08,833

u kasatiman nu babalaki itawya

那時的老人家女孩是最珍惜的


85

00:08:09,100 --> 00:08:11,233

caay ka icelang kiyam

因工作沒有力量


86

00:08:11,366 --> 00:08:17,666

anu mikadabu a sawacu han ciniza sanay ku babalak

如他嫁人會擔心會被欺負


87

00:08:18,800 --> 00:08:21,100

caay papikadabu tu tatayna

不讓女孩嫁人


88

00:08:21,466 --> 00:08:25,433

u tatama ku papikadabuen icelang kiyami ku tatama

是讓男生入贅,因男生很有力


89

00:08:25,633 --> 00:08:29,100

caay kasawacuen nu tau ku tatama

不會被別人欺負


90

00:08:29,266 --> 00:08:36,700

u tatayna sa kadihian nu babalaki i sumamad

以前老人家覺得女孩子最可憐


91

00:08:37,033 --> 00:08:47,366

manay caay papikadabu i u cacabuan tatama mahizaay

所以那時不讓女孩嫁出去


92

00:08:47,766 --> 00:08:49,733

ayaw izaw ku ce-lay-suy haw baki

阿公,以前這裡有自來水嗎?


93

00:08:49,733 --> 00:08:57,033

u nanum nananuman i cuwa miala nu mita nu luma'

家裡的水在那裡拿


94

00:08:57,766 --> 00:09:01,433

izaw ku ce-lay-suy haw iayaw

阿公,以前這裡有自來水嗎?


95

00:09:01,666 --> 00:09:14,166

nanum nayay na izaw ku tebun yeyza, u tebun wawa yunnisy kaku 水沒有,原本有水井在那裡,有水井我四年級還是小孩子


96

00:09:14,366 --> 00:09:31,400

kay lalabu nina tebun yunziwsyaku yunziwnisyaku hatini kyami 井的深度有40尺寬42尺深


97

00:09:31,700 --> 00:09:35,933

itini misatebun kami tya misamga' tu kya Lipun

我們在這裡打水井,日本人才做水井


98

00:09:35,966 --> 00:10:02,266

namaka buyu' patayza tya tangku niya hasisiw hang

水從山上流到現在的派出所的水塔


99

00:10:02,266 --> 00:10:10,700

i tiza mihiya kiyami milatun miala tu nanum

您們在哪裡拿水


100

00:10:10,966 --> 00:10:17,166

hang, itini sa tagesul sa mapeci' ku patang milacul

是的在這個井用桶子打水桶很快就破掉


101

00:10:17,566 --> 00:10:33,500

mapeci sa' ahicantu u patang ku sapihiya

用桶子打水裝破了要怎麼辦


102

00:10:33,733 --> 00:10:45,666

itini isaw katuud ku tademaw kiyami haw sawni la'cus sawni la'cus satuwa satu patang 這裡打水的人很多,桶子一下子就壞掉了


103

00:10:45,833 --> 00:10:54,866

mibaca' tu zikuc iza i bukelal

洗衣服在那河川


104

00:10:54,966 --> 00:11:01,600

ku kamu sa abesa ku nu namu sa

據說你們的話很淡


105

00:11:02,133 --> 00:11:07,200

nu Takubuan sanay a kamuan

是達固湖灣說


106

00:11:07,433 --> 00:11:12,766

malecaday tu sa ahica hini saw

都一樣,怎麼會不同


107

00:11:12,766 --> 00:11:19,666

itiza kuyza sanay caay kalecad

那個在那裡不一樣


108

00:11:19,900 --> 00:11:24,800

amaaw i ayaw kuiza za atu da mahizaay sa kisu

阿公以前那個za與da有何不同


109

00:11:24,800 --> 00:11:36,866

u nu kamu nu Takubuan sa itida kiyda sa, u nu Takubuwan sa itiza kuyza sa 達固部灣說itida kiyda,達固部灣說itiza kuyza


110

00:11:36,866 --> 00:11:43,500

kiya mahini sa?u kamu nu Sakizaya saw

為什麼會這樣?為什麼撒奇萊雅族語會這樣呢?


111

00:11:43,600 --> 00:11:46,866

amatineng haw kita tina babalakian

為何這樣,我怎麼知道這些老人呢?


112

00:11:47,066 --> 00:11:54,800

naniyazu' na Hupu haw nu malaupuupuay namacuwacuwaay a niyazu' 北埔這個部落是集體來自不同的部落


113

00:11:55,100 --> 00:11:58,566

sedak caykasa kina niyazu'

這個部落不是平白無故的出現


114

00:11:58,733 --> 00:12:07,666

u malaupu tayni nu tebutebusan u cebedcebedan namin kuyni tiniay kiyamin haw是集體來這裡, 這個部落雜草叢生是甘蔗園


115

00:12:07,833 --> 00:12:13,066

mipatadas misalaku misalaku nu Lipun

都在開墾做田地, 日本人有做田地


116

00:12:13,100 --> 00:12:17,766

katuuday na niyazu' sa u Sakizaya

這部落最多的是撒奇萊雅族


117

00:12:17,900 --> 00:12:27,133

manay u Sakizaya ku kamu nu itiniay i sumamad, ayza tu masumad tu 所以以前這裡的人都說撒奇萊雅語


118

00:12:27,133 --> 00:12:31,600

mala Pangcah ta ayza sa malaTimul tu waca

成了阿美族到現在變成南勢阿美了


119

00:12:35,000 --> 00:12:41,733

melaw na u Sakizaya ku saayaway nakamu sa tu mala Pangcah 原先撒奇萊雅語後變成阿美語了


120

00:12:41,900 --> 00:12:47,466

nu Pukpuk nihiyaan nu Pukpuk ku kamu atu Natawlan sa

現是仁里田埔/荳蘭的語言了


121

00:12:47,833 --> 00:12:51,300

mahiza ayza satu sa mala Timul tu waca

後來現在變成南勢阿美的語言


122

00:12:51,700 --> 00:13:02,233

nu Timul tu ku cudan kiyami niya i sesiw a cudad nu Timul ku kamu 成了阿美族到現在變成南勢阿美了


123

00:13:02,666 --> 00:13:08,000

manay u kamu satu ayza sa u Timul tu amin ku tahkalay

所以現在出現的都是南勢阿美語


124

00:13:08,266 --> 00:13:16,400

u canan ku sinciy isu? kakilulan isu? u canan

您的信仰是什麼?


125

00:13:16,566 --> 00:13:25,166

nu kamu uyza u Tingsukiw u tingsukiw naadidi'

現在說的我從小信天主教


126

00:13:25,400 --> 00:13:28,300

malalais ku hiya

戰爭


127

00:13:28,300 --> 00:13:36,533

kuni Lipun atu Hulan, tebungan naHulan na u Lipun ku mikuwanay kucuwynem sa 日本人還有中國人,侵略我們,由日本人管理了50年


128

00:13:36,533 --> 00:13:46,233

tebungan sa nu Hulan malalais kuheni sa, naysay kisu itawya sakamuwamay?由中國人侵略戰爭,當時您幾歳,說看看


129

00:13:46,500 --> 00:13:51,400

caay tu pilais kiyami, malahitay caay tu pilais tu kiyami

已經沒有戰爭了


130

00:13:51,466 --> 00:13:54,466

caay katineng kaku tu mahiniay

關於戰爭的事我不清楚


131

00:13:54,533 --> 00:13:59,966

kungling sanay kaku nu kayngung

我是空軍志願兵


132

00:14:00,033 --> 00:14:03,566

yunlukusay kaku malahitay tu nu Lipun

我16歲當日本兵