Vietnam

makayzaay i Wikipitiya

Vietnam(越南)

Flag of Vietnam.svg
u hata nu Vietnam(越南)

u Vietnam sa i labu nu Ya-Cuo, itiza i 16 10 N, 107 50 E. u ahebal nu lala' mapulung sa izaw ku 331,210 km2. u ahebal nu lala'ay sa izaw ku 310,070 km2, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 21,140 km2. hamin nu tademawan sa 95,261,021. kakalukan umah sa 34.80%, kilakilangan umah sa 45%, zumaay henay umah sa 20.20%.

tapang tusu nu kanatal (首都)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

u tapang tusu nu kanatal sa u Hanoi(河內市).

kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

kakinging nu kanatal demiad sa tusa bulad siwa demiad.

tabakiay a tapang nu kanatal (元首)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

u tabakiay a tapang nu kanatal (cong-tung) ayza sa ci Trần Đại Quang, micakat a demiad sa i 2016 a mihca sepat bulad tusa demiad.

Hanoi (河內市)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

河內市(越南語:Thành phố Hà Nội)是越南的首都,古稱「大羅」、「古螺」、「昇龍」。位於越南北部,紅河三角洲西北部,紅河右岸和紅河與天德江的匯流處,因位在紅河與蘇瀝江(越南語:Sông Tô Lịch)之間而得名「河內」。河內是越南的工業、文化中心,同時也是越南歷史上的古都,其擁有1000多年歷史,從西元11世紀起就是越南北部的政治、經濟和文化中心,市區歷史文物豐富,名勝古跡遍布。人口約為800萬,多為京族。[1]

Hanoi(河內市) u satabakiay a tukay nu Vietnam (越南). u Hanoi(河內市) i amis nu Vietnam (越南), teban nu satip atu amis, kawanan nu Hung-He (紅河) atu Tan-Te-Ciyang (天德江), i teban nu Hung-He (紅河) atu kakumudan nu Hung-He (紅河), Tan-Te-Ciyang (天德江) i teban nu Hung-He (紅河) atu Tan-Te-Ciyang (天德江) sisa pangangan han tu Hanoi (河內). u lumlum nu Kuziw (工業) kacapuan nu selangawan kalimulakan i ayaw nu Ye-Nan (越南), 1000 a mihca ku likisi. namaka 1000 a mihca nu kalecuhan ni Ye-Su (耶穌) (11 a se-ci [世紀]), u tapan tu nu Ye-Nan (越南) i tukay yadah ku mukasiay a kining piyadahan 800 a mang ku tademaw, Cing-Cu (京族) ku katuuday.

likisi nu Hanoi (河內歷史)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

公元前2世紀,漢朝征服越南北部,設立郡縣。越南進入了長達千年的「北屬」時期(屬於在北方的中國)。河內一帶隸屬「交趾郡宋平縣」。

ayaw hen nu 200 a mihcaan nu kalecuhan ni Jesus (耶穌), laisan nu Han-Caw(漢朝) ku amis nu Vietnam (越南) patizeng han tu Cin kenis (郡縣), cacay a malebutay a mihcaan a kuwanan nu China (中國). Hanoi (河內) mala nikuwanan nu Ciyaw-Ce-Song-Pin kenis (交趾宋平縣).

622年,中國唐朝接管交阯、日南和九真等地方,設立交州總管府。後改為「安南都護府」,這是越南得名「安南」的開始。

622 a mihca, u Tang-Caw (唐朝) nu China (中國) ku mikuwanay tu Ciyaw-Ce (交趾), Re-Nan (日南) atu Ciyu-Cen (九真) patizengan tu Ciyaw-Cu-Cung-Kuwan-Fu (交州總管府). likul u An-Nan-Tu-Hu-Fu (安南都護府) An-Nan (安南) han ku China (中國).

1428年,黎朝開國君主「黎利」擊退中國明朝軍隊,建立黎朝,定都昇龍城(今天的河內市)。1802年,阮朝建立。

i 1428 a mihca Li-Caw (黎朝) a tapang nu mikeliday ci Li-Li (黎利) mademec ku hitay nu Mi-Caw (明朝) nu China (中國), patizeng han tu Li-Caw (黎朝). i Sen-Lung-Ceng (昇龍城) hantu ku satabakiay a tukay (Hanoi (河內) han ayza). 1802 a mihcaan patizeng han tu Zuwan-Caw (阮朝).

1873年,法國殖民者侵占河內。1888年,阮朝正式割讓河內市、海防市和峴港給法國。1902年,法國殖民政府將首府從西貢(今天的胡志明市)遷到河內。

1873 a mihca, debungan nu Fa-Kuo (法國) ku Hanoi (河內) . 1888 a mihca papechnen nu Zuwan-Caw (阮朝) ku Hanoi(河內市) , Hay-Fang-Su (海防市) atu Sin-Kang (峴港) ku France (法國). i 1902 a mihca, linghen nu France (法國) ku tapang a tukay. namaka Sai Kung (西貢) (ayca a Hu-Ci-Min (胡志明) patayzaen i Hanoi (河內).

1940年,河內被日本侵占。1945年,日本無條件投降。「越盟」領袖胡志明領導發動八月革命,成立「越南民主共和國」,定都河內。

1940 a mihca, mademec ku Lipun (日本) a malais. tapang nu mikeliday ci Hu-Ci-Min (胡志明) nu Ye-Meng (越盟), laisan i waluay a bulad, patizeng han Ye-Nan-Min-Cu-Kung-He-Kuo (越南民主共和國) patizeng han ku satabakiyay a tukay i Hanoi (河內).

1946年,法國殖民者在再次侵占河內。「越盟」不得不從河內撤退,前往越北山區進行游擊戰。經過9年時間的戰爭,北越於1954年收復河內。

1946 a mihcaan midebung aca ku France (法國) i Hanoi (河內), miliyas ku Ye-Mung (越盟) tayza milimek i buyubuyuan mala yu-ci-tuey (游擊隊) maka siwa a mihcaan, i 1945 a mihca, maalaw aca nu Pey-Ye (北越) ku Hanoi (河內).

在「越南戰爭」時期(1955-1975),河內的交通運輸設備因橋梁和鐵路的炸毀而遭到嚴重影響,然而越南人很快將其修復。1976年7月2日,越南統一,河內成為統一後的首都。

i “nakalas nu Vietnam (越南) ” (1955-1975), u zazan atu kayak a nu kazizeng, silamalay mamin a mapeci, nika kalah masanga’ masinanut nu tademaw nu Ye-Nan. 1976 a mihcaan pitu a bulad sakatusa a demiad, malimuut makedet, masinanut ku kanatal nu Vietnam (越南) . u Hanoi (河內) ku salikulay a tapang nu tukay.

Hu-Ci-Min tukay (胡志明市)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

胡志明市(越南語:Thành phố Hồ Chí Minh),原名西貢(越南語:Sài Gòn)。曾是「越南共和國」(俗稱南越)首都,現是越南最大的城市及其五個中央直轄市之一,為越南經濟、貿易、交通及文化中心。該市現名是為了紀念「越南民主共和國」(俗稱北越)建國領導人、越南「勞動黨」主席兼「越南民主共和國」主席胡志明。

Si-Kung (西貢) han i ayaw ku Hu-Ci-Min tukay (胡志明市) nanu satabakiay a tukay nu Vietnam (越南), u tatebanan nu sakaudip, pisiwbayan, pakacawan nu silamalay atu basu, u tatebanan nu selangawan nu binacadan. u nipangangan tu tatebanan nu mikeliday nu Vietnam (越南) ci Hu-Ci-Min tukay (胡志明市).

都會區包括了胡志明市市區、平陽省土龍木市、以安市、順安市、同奈省邊和市和周邊城鎮,人口超過900萬人。是越南與「前法屬印度支那」(法蘭西殖民帝國在東南亞的領土之一[2])最大的都會區。在胡志明市都,大都市區覆蓋大部分地區。東南部加前江和隆安省正在規劃一個面積達30平方公里,人口20萬居民的城區,到2020年,根據「美世人力資源諮詢公司」(Mercer)、「經濟學人信息部」和「非洲國際經委會」,胡志明市在世界上最昂貴的城市名單上排名132。[3]

Hu-Ci-Min tukay (胡志明市), Tu-Long-Mu-Su (土龍木市), I-An-Su (以安市) atu Sun-An-Su (順安市) nu Pin-Yang kenis (平陽省), Piyan-Hu-Su (邊和市) nu Tung-Nay kenis (同奈省) atu capiay a niyazu'. malawit ku 900 a mang nu tademaw. u Hu-Ci-Min tukay (胡志明市) ku satabakiay a tukay i Vietnam (越南) atu "ayaw nikuwanan nu France (法國) a kanatal Ing-Tu-Ce-Nan (前法屬印度支那)" (u nikuwanan nu Fa-Lan-Si Ti-Kuo [法蘭西帝國] i Tung-Nan-Ya [東南亞]), malaba amin ku niyazu', teban nu wili atu timu Ciya-Ciyen-Ciyang (加前江) atu Lung-An kenis (隆安省), 30 km2 adahal nu pala. 20 a mang ku tademaw. i 2020 a mihca, u kamu nu Mey-Su (美世, Merecer), Cin-Ci-Siye-Sin-Si-Pu (經濟學信息部) atu Fey-Cuo-Ku-Cin-Ci Wi Huy (非洲國際經委會). u tekes nu tukay i sikay u saka 132 ku Hu-Ci-Min tukay (胡志明市).

Hu-Ci-Min tukay satalakaway a yuping (胡志明市中央郵局)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

中央郵局位於市中心地區,是西貢最為著名的法式建築之一,也是法國殖民時期所建的第一座郵局,於19世紀末啟用。建築牆體為黃粉色,內部裝飾古典,有穹頂、圓形花窗等。

i teban nu maci nu Sai Kung (西貢, 胡志明市) ku satalakaway a yuping. u singanganay a luma nu France (法國) i Sai Kung (西貢). u Fa-Kuo hen a nipikuwan a nisangaan i likul nu 19 a se-ci (世紀). u kalawlaway a kulid ku cabeng nu nisanga'an a luma'. salungan ku lalabu nu luma' mahaen nu mukasi. mahida u pangciw nu mali ku badahung. masakimulmulay a malikatay a sasingalan.

胡志明肖像,左右側上方各有一張手繪地圖,據說為法國地理學家所畫。大廳內還有一排紅木製的電話亭,以前是西貢市少數可撥打國際電話的地方。中央郵局現在仍在使用,到胡志明市的旅客絕不能錯過在這裡寄一張明信片。[4]

u sasing ni Hu-Ci-Min (胡志明) mapacait tu i teban nu tumunaw, i pabaw nu kawanan atu kawili idaw ku nikulitan tu kitidaan nu tademaw a kitakit nu France (法國) a ti-li-siye-cia (地理學家) a nikulitan. i tamunaw izaw ku sumanahay nisangaan tu patelian tu sapatelay tu baaday a kitakit u balakiay tu a yubin. tayzaay a labang midang i Hu-Ci-Min (胡志明) aka pawan micakay tu minsinpen.

Sen-Mu-Ma-Li-Ya kiwkay (聖母瑪莉亞教堂, Notre Dame Cathedral)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

法國統治時期所建造的教堂。[5]紅教堂就在中央郵局對面,是胡志明市另一處地標建築。教堂仿巴黎聖母院設計,兩座鐘樓約40米高,所有的材料均來自法國,不過整座建築規模稍弱一些[6]。外觀用紅色磚塊構築,兩座尖塔聳立。教堂內採用歌德式建築、彩色玻璃窗、拱門形天花板。[7]教堂正前方佇立著一尊聖母瑪莉亞的雕像,為1945年時羅馬教會所贈送。[8]

sumanahay a kiwkay nipatizeng yu France (法國) hen ku mikuwanay, sumanahay a kiwkay, i ayaw nu satabakiay a yubing, u salungan a nipatizeng a luma', nika caay ka tanektek ya kiwkay nipatudung tu Paris (巴黎) Sen-Mu-Yuen (聖母院) pacaitan tu cung a badahung 40 m ku takalaw namakazaay amis i France (法國) ku sapisanga.u cabeng i putah u sumanahay a lingka ku sapisanga tu madicemay a badahung, u labu nu kiwkay mahica u nu Ke-Teay (歌德) a luma', yu kulikulitan a sasingalan atu masamulmulay a tenciw (天花板). ayaw nu kiwkay patizengan tu nisangaan ci Ma-Li-Yaan (瑪莉亞). 1945 a mihca nipakining nu Luo-Ma kiwkay (羅馬教會).

malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]