baluhay a dikuc nu kuo-wang
baluhay a dikuc nu kuo-wang (kamu nu Hulam: 國王的新衣)
國王的新衣(丹麥語:Kejserens nye Klæder,英語:The Emperor's New Clothes),也譯作《皇帝的新裝》。安徒生童話系列中的故事,首次發表於1837年,收錄在《講給孩子們聽的故事》中。
baluhay a dikuc nu ku-wang(國王), (kamu nu Tan-may[丹麥]: Kejserens nye Klæder han, kamu nu Ing-yi[英語]: The Emperor's New Clothes) han, izaw aca ku zumaay a nisulit u“baluhay a dikuc nu hung-ti(皇帝)”han. maazih i lalabu nu "An-tu-sengg wawaay a kungku"(安徒生童話), aazihen nu adiwawa a kungku (kungku nu adiwawa) kina baluhay a dikuc nu kuo-wang(國王). saayaway a nipihapiy sa i 1837 a mihcaan, nisupedan i lalabu nu "sapatengilen tu adiwawaay a kungku".
原型為流傳於14世紀西班牙卡斯提地區的一則故事,指一個摩爾人的國王被三名騙子愚弄,說他們為皇帝編織的一件華麗的衣裳是私生子看不到的,後來皇帝驅車到市集向眾人展示這件想像中的新衣服時,被一名有意挑釁的非洲人揭穿。
ina kungku sa u i sabaw-sepatay a siy-ki(世紀), u sasakamuen i Si-pang-ya Ka-se-ti(西班牙-卡斯提) a kakitizaan. ya kungku sakamu sa: izaw kya cacay a kuo-wang(國王) nu mul(摩爾) hananay a tademaw, masabana’ pacebaan masamsam nu tuluay pacebaay a tademaw ku kuo-wang(國王) nuheni.
ya tuluay pacebaay a tademaw misamsam kuheni tu kuo-wang(國王) sakamu sa: ya nitenunan nuheni bangecalay a dikuc sa, kanahatu paazhen ku bucud a wawa, cacaay pakaadih tiya bangecalay a dikuc saan, hang han sa patatenga’kiza kuo-wang(國王) tu mahiniay misabana’ay a kamu, malawlaw kiya kuo-wang(國王).
nadikudan sa makakadideng kina kuo-wang(國王), tayda i nabakuwaw pakaazih tu katuuday a patinankay atu midateng tina baluhay a dikuc. nika izaw kya cacay Af-ri-ka(非洲) a tademaw, yu makadih niza kya baluhay a dikuc nu kuo-wang(國王), caay ka sizikuz kya kuo-wang(國王), misamsamay u pacebaayay amin kuheni sa ku balucu’niza pasu ya kuo-wang(國王), u maydihay a pakakalat ciniza, u maydih mupuelac ciniza.
miliyaw aca misulit ci An-tu-seng tu kungku (安徒生重寫故事)
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]5個世紀後,安徒生重寫故事,使之成為一個家喻戶曉的故事。
安徒生基本完整保留了原作者堂胡安·馬努埃爾(Don Juan Manuel)《盧卡諾爾伯爵》中一則故事的情節,只是將看不見布料的人從私生子改為愚蠢的人,將揭發者從一個非洲人改為一個天真的小孩,並經過潤色和文字加工。
malakuwit tu ku limaay a si-ki(世紀), miliyaw aca misulit ci An-tu-seng(安徒生) tu kungku.
malakakatinengan tu nu luma’luma’an a kungku kya nisulitan amin niza.
ci An-tu-seng(安徒生), sakapahen niza a miliwan tiya nisulitan nu sayaway misulitay ci Dan-u-an Ma-nu-ay-le(堂胡安-馬努埃爾) masuped ku i lalabuay a kungku ni Lu-ka Nu-le pu-ciy (盧卡諾爾伯爵). nika ayaw nisulitan tu bucud a wawa hananay, sumaden ku nisulitan mabelilihay han tu; zuma a nisulitan tu Af-ri-ka(非洲) a tademaw sa, sumaden u tingalaway a wa han tu, imahini pakayda nipisumad tu nisulidan tu kungkuay a tademaw miliyaw aca misulit micunus tu nisulitan, malakapahayay tu a aazihen nu wawa tu.
mahini kina kungku (故事概要)
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]在很久以前,有一個很愛打扮的國王,經常都要穿新衣裳。有一天,城裡來了兩個騙子,他們自稱是織工並對國王保證他們能織出既美麗又奇特的衣裳。他們自稱這種布,凡是愚蠢和不稱職的人都看不見。國王聘用了他們,兩個騙子也在空空如也的織機上忙碌起來。
yu sumamadsumamad henay , idaw kiya hina siyangsiyangay a kuo-wang(國王), hina sicaedung tu baluhay a dikuc.
tu cacay a demiad, i nabakuwan tayni kida tatusaay pacebaay a tademaw, sakamu sa ku heni: mitenunay kami saan, mihusiw tu kuo-wang(國王), ya nitenunnan nuheni a dikuc sa u sabangcal masaduma a dikuc sa.
musakamu aca kuheni u mahiniay a dawa, u maapaay atu nayiay ku laheci a tademaw caay pakaadih sa.
alaw patatenga’kiya kuo-wang(國王) tu henian, mitakus patayni musakawaw, mitenunen tu dikuc nu kuo-wang(國王). satu sa ina tatusaay pacebaay a tademaw, i tida inayinayiay ku cacanan a pitenunnan malingatu sanayinayi saku lawad, pacebaceba sa musakawaw mitenun.
pacebaay namin a ta-cen (大臣們的欺騙)
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]不久,國王派出大臣視察衣服的製作情況。大臣們見自己甚麼也沒看到而害怕起來,紛紛向國王欺騙說自己看到了極其美妙的布料。
caay katenes, ya kuo-wang(國王) muculcul tu ta-cen(大臣) milidu tu nipisanga’ tu dikuc anu mahica tu sa.
adih sa kida ta-cen(大臣) naming, nayinayi ku maadihay, matalaw ku heni tu nika nayinayi ku maadiha, mipaceba naming i kuo-wang(國王) kuheni, sakamu sa maadih nuheni ku mahicahicaay a dawa sa.
mipuelac (揭穿)
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]最後當騙子們向國王獻上根本不存在的「衣服」時,國王雖然甚麼也沒看見,但因為不願承認自己的愚蠢,所以便依騙子的指示「穿上」了這件「衣裳」。後來更穿著這件「衣裳」出巡,結果被天真的小孩揭穿了國王根本沒有穿衣服,而淪為國人的笑柄。
sadikuday ya tusaay pacebaay a tademaw, patayda pabeli tu mahizaay caayay ka idaway a dikuc tu kuo-wang(國王)sa, kanahatu caay pakaadih kida kuo-wang(國王) tu cacanan. nika kayi sa pisuayaw tu kaapaapa nu balucu’niza, kiyu duduc han nida ku nitudu a mucaedung tina nayinayiay maazih a“dikuc”hananay.
nadikuda sa sadikuzan nida kida nayinayi maazih a“dikuc”hananay,tacucuwa mizizaw, miliwliw i luma’luma’an nu binawlan, namahida sa pakatawaan nu adiwawa puelacen inayay ku dikuc nu kuo-wang(國王) han sa, katawaan han tu nu binawlan kiza kuo-wang(國王).
sadikuday (結局)
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]原著的結局是國王明知自己沒有穿衣服,也要繼續出巡。但在後期有時會被改成國王在事後嘉許那天真的小孩,從而決定做個好的統治者,改善人民的生活;有些結局會有騙子把在國王騙到的錢分給窮人的說法。
saayaway ya nisulitan tu sadikuday a kungku, u kuo-wang(國王) matineng tu nayinayiay ku dikuc, pacici sa tayda a mididaw.
nika i nadikudan sumaden ku sulit, ya kuo-wang(國王) pakawlahan nida kida matawaay a adiwawa, nanutawya patucek satu a malakapahay a mikuwanay a kuo-wang(國王) ciniza sa , misumad tu nikauzip nu binawlan. atu izaw aca ku duma a nisulitan i sadikuday, ya tusaay pacebaay a tademaw tu kuo-wang(國王), ya nisabana’an a kalisiw sa sipabilien nuheni tu pakuyucay sa,u dumaay a kamu kyuni.
patinaku tu kungku (故事寓意)
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]故事教訓我們無論什麼事都要自己親手去做和觀察,不能盲目的相信別人,同時間,我們一定要說實話,做個誠實的人。
ina kungku mitudawa titaan anu mahicahica ku kawaw, a u udip numita ku mikawaway atu mikinsa tu kawaw ita, amana palemang sa palutatenga’ tu tawan, ka u tingalaway a balucu’ ku sapisuayaw tu tademaw.
misanu hulamen a misulit (中文翻譯)
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]《國王的新衣》較早的譯文有劉半農的《洋迷小影》(發表於《中華小說界》,1914年)及周作人的《皇帝之新衣》(收入於《域外小說集》再版,1920年)。而最早的譯文為日治台灣的〈某侯好衣〉(發表於《台灣教育會雜誌》「漢文報」,1906年),也是首篇譯為中文的安徒生童話。
baluhay a dikuc nu kuo-wang(國王)” ya saayaway henay idaw ku ni Liw-pan-nung(劉半農) a “Ying-mi-siyaw-ing”(洋迷小影) mihapiy i “nu Cung-huwa-siyaw-su-ciy”(中華小說界).
i 1914 a mihcaan atu ci Cu-ce-zen(周作人) a “u dikuc nu Hung-ti”(皇帝之新衣), suluten i Ceng-yuy-siyaw-su-ci(域外小說集) miliyaw nisulitan aca, i c1920 a mihcaan.
saayaway nipicuyaku na i Dipun Tay-wanay(日治台灣) a Mu-hu-haw-i(某侯好衣), namihapiy i Tay-wanay ciyaw-yu-huey-ca-ce(台灣教育會雜誌), Hang-uen-paw(漢文報), 1906 a mihcaan .u saayaway a micuyaku sanu hulamen ku ni sulitan tina An-tu-seng(安徒生) adiwawa a kungku(kungku nu adiwawa).
sakasu atu tilibi a kacudu (動畫片和電視劇)
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]該故事是安徒生著名的童話故事之一,常常出現在安徒生作品的選集以及兒童故事書中,也曾被改編成動畫片和電視劇等。
ina baluhay a dikuc nu Ku-wa(國王) sa, u cacayay katinengan singanganay adiwawa a kungku(kungku nu adiwawa) a nisulitan ni An-tu-seng(安徒生), sisa hinatahekal i zumaay nisulitan ni An-tu-seng(安徒生) a cudad atu tahekal aca i lalabu nu wawaay a kungku, izaw aca mapasumad malasakasu atu aazihen i ti-li-bi(電視) a kacudu.
An-tu-sengg (安徒生)
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]漢斯·克里斯汀·安徒生(丹麥語:Hans Christian Andersen,1805年4月2日-1875年8月4日),統稱安徒生。
Han-se Ke-li-se-tin An-tu-sengg (漢斯·克里斯汀·安徒生) (kamu nu Tan-may [丹麥]: Hans Christian Andersen, i 1805 a mihcaan 4 a bulad 2 a demiad a nilecuhan ciniza, kapatay niza sa i 1875 a mihcaan 8 a bulad 4 a demiad). kananaman ci An-tu-seng(安徒生) han ku ngangan niza.
丹麥作家暨詩人,因為其童話作品而聞名於世,童話中帶出含義,哲學家。
u singanganay nu Tan-may(丹麥) a misulitay atu miasipay a tademaw ciniza. zayhan katinengan aca kya nisulitan niza tu adiwawa a kungku (kungku nu adiwawa), sisakaicelang nu sakauzip nu tatademaw a imi labu nu nisulitan niza, kiyu singangan aca tu ce-siy ciya(哲學家) ciniza.
singanganay a nisulitan (著名的童話故事)
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]其筆下著名的童話故事包括《冰雪女王》、《拇指姑娘》、《賣火柴的小女孩》、《醜小鴨》和《國王的新衣》等。
ya katinengan singanganay a nisulitan niza a adiwawa a kungku(kungku nu adiwawa) sa, tinaku: “sulsuledaan a ni-wan(女王)”, “taludu’ a limecedan”, “pacakayay tu anahuy a wawa”, “salacu’say a taduk” atu“baluhay a dikuc nu kuo-wang(國王)” hatida.
kasenengan ni An-tu-sengg (安徒生的榮耀)
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]安徒生生前獲得皇家致敬,被高度讚揚為給予全歐洲的一代孩子帶來了歡樂。
ci An-tu-sengg (安徒生)sa yu maudip henay mapakawlah mapakasikazaw nu Hung-ca(皇家) ciniza, u masenengay ku nipipakawlah tuya nisulitan niza a adiwawa a kungku(kungku nu adiwawa), u mipatayniay tu yadayadah kanamuhan nu adiwawa i U-cuo (歐洲) mamin a kakitizaan.
他的作品他的作品被翻譯為超過150種語言,成千上萬冊童話書在全球陸續發行出版。他的童話故事還激發了大量電影、舞台劇、芭蕾舞劇及動畫的創作。
u nisulitan nida mamin sanu canacanan a kamu makaala tu cacay lasubu izaw ku lima a bataan ku masasizumaay a kamu, izaw aca ku malebut ,emeng ku sausi a nisulitan nu adiwawa a kungku(kungku nu adiwawa) mapatahekal i kitakit.
u adiwawa a kungku (kungku nu adiwawa) nida mapacekil ku balucu’nu tatademaw, kiyu yayadah satu ku maydihay pisakacudu, malusapigiki, malapaliy a lukiyaw atu misakasu a patadas misanga’.
namakayiniay a nisulitan (參考資料)
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu][1]中文維基網站-國王的新衣:https://zh.wikipedia.org/wiki/國王的新衣
[2] 中文維基網站-安徒生:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%AE%89%E5%BE%92%E7%94%9F