baluhay a dikuc nu kuo-wang

baluhay a dikuc nu kuo-wang (kamu nu Hulam: 國王的新衣)

國王的新衣（丹麥語：Kejserens nye Klæder，英語：The Emperor's New Clothes），也譯作《皇帝的新裝》。安徒生童話系列中的故事，首次發表於1837年，收錄在《講給孩子們聽的故事》中。

baluhay a dikuc nu ku-wang(國王), (kamu nu Tan-may[丹麥]: Kejserens nye Klæder han, kamu nu Ing-yi[英語]: The Emperor's New Clothes) han, izaw aca ku zumaay a nisulit u“baluhay a dikuc nu hung-ti(皇帝)”han. maazih i lalabu nu "An-tu-sengg wawaay a kungku"(安徒生童話), aazihen nu adiwawa a kungku (kungku nu adiwawa) kina baluhay a dikuc nu kuo-wang(國王). saayaway a nipihapiy sa i 1837 a mihcaan, nisupedan i lalabu nu "sapatengilen tu adiwawaay a kungku".

原型為流傳於14世紀西班牙卡斯提地區的一則故事，指一個摩爾人的國王被三名騙子愚弄，說他們為皇帝編織的一件華麗的衣裳是私生子看不到的，後來皇帝驅車到市集向眾人展示這件想像中的新衣服時，被一名有意挑釁的非洲人揭穿。

ina kungku sa u i sabaw-sepatay a siy-ki(世紀), u sasakamuen i Si-pang-ya Ka-se-ti(西班牙-卡斯提) a kakitizaan. ya kungku sakamu sa: izaw kya cacay a kuo-wang(國王) nu mul(摩爾) hananay a tademaw, masabana’ pacebaan masamsam nu tuluay pacebaay a tademaw ku kuo-wang(國王) nuheni.

ya tuluay pacebaay a tademaw misamsam kuheni tu kuo-wang(國王) sakamu sa: ya nitenunan nuheni bangecalay a dikuc sa, kanahatu paazhen ku bucud a wawa, cacaay pakaadih tiya bangecalay a dikuc saan, hang han sa patatenga’kiza kuo-wang(國王) tu mahiniay misabana’ay a kamu, malawlaw kiya kuo-wang(國王).

nadikudan sa makakadideng kina kuo-wang(國王), tayda i nabakuwaw pakaazih tu katuuday a patinankay atu midateng tina baluhay a dikuc. nika izaw kya cacay Af-ri-ka(非洲) a tademaw, yu makadih niza kya baluhay a dikuc nu kuo-wang(國王), caay ka sizikuz kya kuo-wang(國王), misamsamay u pacebaayay amin kuheni sa ku balucu’niza pasu ya kuo-wang(國王), u maydihay a pakakalat ciniza, u maydih mupuelac ciniza.

miliyaw aca misulit ci An-tu-seng tu kungku (安徒生重寫故事)

5個世紀後，安徒生重寫故事，使之成為一個家喻戶曉的故事。

安徒生基本完整保留了原作者堂胡安·馬努埃爾（Don Juan Manuel）《盧卡諾爾伯爵》中一則故事的情節，只是將看不見布料的人從私生子改為愚蠢的人，將揭發者從一個非洲人改為一個天真的小孩，並經過潤色和文字加工。

malakuwit tu ku limaay a si-ki(世紀), miliyaw aca misulit ci An-tu-seng(安徒生) tu kungku.

malakakatinengan tu nu luma’luma’an a kungku kya nisulitan amin niza.

ci An-tu-seng(安徒生),  sakapahen niza a miliwan tiya nisulitan nu sayaway misulitay ci Dan-u-an Ma-nu-ay-le(堂胡安-馬努埃爾) masuped ku i lalabuay a kungku ni Lu-ka Nu-le pu-ciy (盧卡諾爾伯爵). nika ayaw nisulitan tu bucud a wawa hananay, sumaden ku nisulitan mabelilihay han tu; zuma a nisulitan tu Af-ri-ka(非洲) a tademaw sa, sumaden u tingalaway  a wa han tu, imahini pakayda nipisumad tu nisulidan tu kungkuay a tademaw miliyaw aca misulit micunus  tu nisulitan, malakapahayay tu a aazihen nu wawa tu.

mahini kina kungku (故事概要)

在很久以前，有一個很愛打扮的國王，經常都要穿新衣裳。有一天，城裡來了兩個騙子，他們自稱是織工並對國王保證他們能織出既美麗又奇特的衣裳。他們自稱這種布，凡是愚蠢和不稱職的人都看不見。國王聘用了他們，兩個騙子也在空空如也的織機上忙碌起來。

yu sumamadsumamad henay , idaw kiya hina siyangsiyangay a kuo-wang(國王), hina sicaedung  tu baluhay a dikuc.

tu cacay a demiad, i nabakuwan tayni kida tatusaay pacebaay a tademaw, sakamu sa ku heni: mitenunay kami saan, mihusiw tu kuo-wang(國王), ya nitenunnan nuheni a dikuc sa u  sabangcal masaduma a dikuc sa.

musakamu aca kuheni u mahiniay a dawa, u maapaay atu nayiay ku laheci a tademaw caay pakaadih sa.

alaw patatenga’kiya kuo-wang(國王) tu henian, mitakus patayni musakawaw, mitenunen tu dikuc nu kuo-wang(國王). satu sa ina tatusaay pacebaay a tademaw, i tida inayinayiay ku cacanan a pitenunnan malingatu sanayinayi saku lawad, pacebaceba sa musakawaw mitenun.

pacebaay namin a ta-cen (大臣們的欺騙)

不久，國王派出大臣視察衣服的製作情況。大臣們見自己甚麼也沒看到而害怕起來，紛紛向國王欺騙說自己看到了極其美妙的布料。

caay katenes, ya  kuo-wang(國王) muculcul tu ta-cen(大臣) milidu tu nipisanga’ tu dikuc anu mahica tu sa.

adih sa kida ta-cen(大臣) naming, nayinayi ku maadihay, matalaw ku heni tu nika nayinayi ku maadiha, mipaceba naming i kuo-wang(國王) kuheni, sakamu sa maadih nuheni ku mahicahicaay a dawa sa.

mipuelac (揭穿)

最後當騙子們向國王獻上根本不存在的「衣服」時，國王雖然甚麼也沒看見，但因為不願承認自己的愚蠢，所以便依騙子的指示「穿上」了這件「衣裳」。後來更穿著這件「衣裳」出巡，結果被天真的小孩揭穿了國王根本沒有穿衣服，而淪為國人的笑柄。

sadikuday ya  tusaay pacebaay a tademaw, patayda pabeli tu mahizaay caayay ka idaway a dikuc tu kuo-wang(國王)sa, kanahatu caay pakaadih kida kuo-wang(國王) tu cacanan. nika kayi sa pisuayaw tu kaapaapa nu balucu’niza, kiyu duduc han nida ku nitudu a “mucaedung” tina nayinayiay maazih a“dikuc”hananay.

nadikuda sa sadikuzan nida kida nayinayi maazih a“dikuc”hananay,tacucuwa mizizaw, miliwliw i luma’luma’an nu binawlan, namahida sa pakatawaan nu adiwawa puelacen inayay ku dikuc nu kuo-wang(國王) han sa, katawaan han tu nu binawlan kiza kuo-wang(國王).

sadikuday (結局)

原著的結局是國王明知自己沒有穿衣服，也要繼續出巡。但在後期有時會被改成國王在事後嘉許那天真的小孩，從而決定做個好的統治者，改善人民的生活；有些結局會有騙子把在國王騙到的錢分給窮人的說法。

saayaway ya nisulitan tu sadikuday a kungku, u kuo-wang(國王) matineng tu nayinayiay ku dikuc, pacici sa tayda a mididaw.

nika i nadikudan sumaden ku sulit, ya kuo-wang(國王) pakawlahan nida kida matawaay a adiwawa, nanutawya patucek satu a malakapahay a mikuwanay a kuo-wang(國王) ciniza sa , misumad tu nikauzip nu binawlan. atu izaw aca ku duma a nisulitan i sadikuday, ya tusaay pacebaay a tademaw tu kuo-wang(國王), ya nisabana’an a kalisiw sa sipabilien nuheni tu pakuyucay sa,u dumaay a kamu kyuni.

patinaku tu kungku (故事寓意)

故事教訓我們無論什麼事都要自己親手去做和觀察，不能盲目的相信別人，同時間，我們一定要說實話，做個誠實的人。

ina kungku mitudawa titaan anu mahicahica ku kawaw, a u udip numita ku mikawaway atu mikinsa tu kawaw ita, amana palemang sa palutatenga’ tu tawan, ka u tingalaway a balucu’ ku sapisuayaw tu tademaw.

misanu hulamen a misulit (中文翻譯)

《國王的新衣》較早的譯文有劉半農的《洋迷小影》（發表於《中華小說界》，1914年）及周作人的《皇帝之新衣》（收入於《域外小說集》再版，1920年）。而最早的譯文為日治台灣的〈某侯好衣〉（發表於《台灣教育會雜誌》「漢文報」，1906年），也是首篇譯為中文的安徒生童話。

baluhay a dikuc nu kuo-wang(國王)”  ya saayaway henay idaw ku ni Liw-pan-nung(劉半農)  a “Ying-mi-siyaw-ing”(洋迷小影) mihapiy i “nu Cung-huwa-siyaw-su-ciy”(中華小說界).

i 1914 a mihcaan atu ci Cu-ce-zen(周作人)  a “u dikuc nu Hung-ti”(皇帝之新衣), suluten i Ceng-yuy-siyaw-su-ci(域外小說集) miliyaw nisulitan aca, i c1920 a mihcaan.

saayaway nipicuyaku na i Dipun Tay-wanay(日治台灣) a Mu-hu-haw-i(某侯好衣), namihapiy i Tay-wanay ciyaw-yu-huey-ca-ce(台灣教育會雜誌), Hang-uen-paw(漢文報), 1906 a mihcaan .u saayaway a micuyaku sanu hulamen ku ni sulitan tina An-tu-seng(安徒生) adiwawa a kungku(kungku nu adiwawa).

sakasu atu tilibi a kacudu (動畫片和電視劇)

該故事是安徒生著名的童話故事之一，常常出現在安徒生作品的選集以及兒童故事書中，也曾被改編成動畫片和電視劇等。

ina baluhay a dikuc nu Ku-wa(國王) sa, u cacayay katinengan singanganay adiwawa a kungku(kungku nu adiwawa) a nisulitan ni An-tu-seng(安徒生), sisa hinatahekal i zumaay nisulitan ni An-tu-seng(安徒生) a cudad atu tahekal aca i lalabu nu wawaay a kungku, izaw aca mapasumad malasakasu atu aazihen i ti-li-bi(電視) a kacudu.

An-tu-sengg (安徒生)

漢斯·克里斯汀·安徒生（丹麥語：Hans Christian Andersen，1805年4月2日－1875年8月4日），統稱安徒生。

Han-se Ke-li-se-tin An-tu-sengg (漢斯·克里斯汀·安徒生) (kamu nu Tan-may [丹麥]: Hans Christian Andersen, i 1805 a mihcaan 4 a bulad 2 a demiad a nilecuhan ciniza, kapatay niza sa i 1875 a mihcaan 8 a bulad 4 a demiad). kananaman ci An-tu-seng(安徒生) han ku ngangan niza.

丹麥作家暨詩人，因為其童話作品而聞名於世，童話中帶出含義，哲學家。

u  singanganay nu Tan-may(丹麥) a misulitay atu miasipay a tademaw ciniza. zayhan katinengan aca kya nisulitan niza tu adiwawa a kungku (kungku nu adiwawa), sisakaicelang nu sakauzip nu tatademaw a imi labu nu nisulitan niza, kiyu singangan aca tu ce-siy ciya(哲學家) ciniza.

singanganay a nisulitan (著名的童話故事)

其筆下著名的童話故事包括《冰雪女王》、《拇指姑娘》、《賣火柴的小女孩》、《醜小鴨》和《國王的新衣》等。

ya katinengan singanganay a nisulitan niza a adiwawa a kungku(kungku nu adiwawa) sa, tinaku: “sulsuledaan a ni-wan(女王)”, “taludu’ a limecedan”, “pacakayay tu anahuy a wawa”, “salacu’say a taduk” atu“baluhay a dikuc nu kuo-wang(國王)” hatida.

kasenengan ni An-tu-sengg (安徒生的榮耀)

安徒生生前獲得皇家致敬，被高度讚揚為給予全歐洲的一代孩子帶來了歡樂。

ci An-tu-sengg (安徒生)sa yu maudip henay mapakawlah mapakasikazaw nu Hung-ca(皇家) ciniza, u masenengay ku nipipakawlah tuya nisulitan niza a adiwawa a kungku(kungku nu adiwawa), u mipatayniay tu yadayadah kanamuhan nu adiwawa i U-cuo (歐洲) mamin a kakitizaan.

他的作品他的作品被翻譯為超過150種語言，成千上萬冊童話書在全球陸續發行出版。他的童話故事還激發了大量電影、舞台劇、芭蕾舞劇及動畫的創作。

u nisulitan nida mamin sanu canacanan a kamu makaala tu cacay lasubu izaw ku lima a bataan ku masasizumaay a kamu, izaw aca ku malebut ,emeng ku sausi a nisulitan nu adiwawa a kungku(kungku nu adiwawa) mapatahekal i kitakit.

u  adiwawa a kungku (kungku nu adiwawa) nida mapacekil ku balucu’nu tatademaw, kiyu yayadah satu ku maydihay pisakacudu, malusapigiki, malapaliy a lukiyaw atu misakasu a patadas misanga’.

namakayiniay a nisulitan (參考資料)

[1]中文維基網站-國王的新衣：https://zh.wikipedia.org/wiki/國王的新衣

[2] 中文維基網站-安徒生：https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%AE%89%E5%BE%92%E7%94%9F