deku

deku(貓頭鷹)

deku(貓頭鷹)

kakiliman(摘要)

貓頭鷹，是鴞形目（學名：Strigiformes）的鳥類。鴞形目是鳥綱中的目。眼睛大，嘴短而粗壯前端成鉤狀。

deku aledec ku azdih (mitesekay a nipangangan: Strigiformes) a ayam, matiya u sisalilay azihan ku mata, yasangucuc nidaapuyu' tabaki malecad tu sakulawit.

相對於頭部碩大的雙目均向前是本目鳥類共有且區別於其他鳥類的特徵，頭部正面的羽毛排列成面盤，部分種類具有耳狀羽毛。

yauzip nidasa tabaki ku tangah atu mata caykalecad tu zuma ku kaliyut, yabanuh nu tangah mamaluy kapah adihan u zuma a ayam sa masatangila ku banuh.

nilacul(內容)

在除南極洲以外所有的大洲都有分布。大部分的種為夜行性肉食性動物。

caykai Nan-ci-cuw a cacay i dawamin zumazuma amin, u labiyamin ku sapiadup u heci ku kanen.

貓頭鷹在西方的愛琴海和基督教文化中是「幸運、智慧」的象徵，而在中國文化中卻有「厄運、恐怖」的意義，這恰巧與蝙蝠在中西文化中的定位正好相反。

u nipitapal nu Ay-cin-hay atu milihayay sa u pakalemeday u sitangahay a ayam sa.nika Cung-kuo sa katalawanu sakacay kalemed saan, anu pakaynien Cun-si a azih macacukas.

ngangan (名稱)

本目鳥類雙目的分布，面盤和耳羽使數種本目鳥類的頭部與貓的頭部相似，故本目鳥類俗稱貓頭鷹。

ya uzip nu deku adihen ku mata masakimulmul u pasutangila, malcad tu nu nani' ku tangah a azihan sisa pangangan han tu nani' a tanghaayam.

wayway nu udip (體型 )

Diw-siaw a tangahay aukak (雕鴞的頭骨)

本目鳥類體形大小不一，大者如鵰鴞體長可達90厘米，小者如東方角鴞體長不及20厘米。

u uzip nu deku izaw ku bakiyay, tabakiyay tabakiyai mahica u Diw-siaw a ayam, tanaya', siwaay a bataan a li-mi, adidi'kay sa mahica u nu walian a Ciw-diw a uzip tanaya' caykala tu tusaay bataan a mi.

本目鳥類的耳孔位於頭部兩側且分布和形狀均不對稱，這有利於他們在黑暗中準確定位聲音的來源。

i ya tangila matatapal i tangah sakacacay kalecad ku tabakisa, sakasiwantan nuheni mitengil yuduud tayniya a cacanan a suni.

i ya tangila matatapal i tangah sakacacay kalecad ku tabakisa, sakasiwantan nuheni mitengil yuduud tayniya a cacanan a suni.

本目鳥類瞳孔很大，使光線易於入眼，視網膜中視杆細胞（只有一種視覺色素，即視紫紅質能辨明暗，不能辨細節和顏色）非常豐富，卻不含視錐細胞（在強光刺激下方會被活化，有三種視覺色素，能辨細節和顏色），

yaitebanay yamaluway numata sa tabaki sa kakapah micumed nu adingu nu cilal, i mata iyamisiketay malecad tiya calay salil abanges, cacay kukulit maadih a nu edawan tu atu sumanahay tu siwantan ku takelal, atu duud malituh misametek tu kulit, caykau nikaicelang miazih yumapaideng likat sa malawpes, ku tuluway asaazih, kapah aca kasa metek tu hicahica a kulit.

以至眼內成圓柱狀（而非球狀），對弱光也有良好的敏感性，適合夜間活動。

i ya masakimeluway i teban nu matasa sakasiwatan misi ayaw tu demiad caay a katakelal masitudung sakalabi'.

由於柱狀的眼球有堅硬的鞏膜環支撐，所以眼睛並不能向不同方向轉動，要望不同方向時，需轉動整個頭部。也因此本目的鳥有著靈活的頸骨，頸部可旋轉270度。

u mata nu deku malecad tu mapasiketay, ka a tekek i daw, kya kubesitay, a banges mapaliyut sisa laetus masiyul ku mata nu heni, anu misamelau melau ku deku sa caykanca a masiyul ku tangah, sisaida ku kamedaymi', ku liel nu deku sa, kapah masitul tusa lasubu izaw ku pituay a bataan tu.

另外，眼中有3張眼瞼，上眼瞼會於眨眼時放下，下眼瞼會於睡覺時蓋上，而中眼瞼是一線狀組織，會於眼面上下移動清潔眼面。

u zuma sa tu malatulu ku pising, nu mata i pabaway sa sapapelek i sasaay sa, sapitahab tu mata anumakemet i tebanay sa mabalat kapah tapabaw tasasa, sapisipu tu mata.

不同於其他鳥類，雙目向前，視區重疊，可因此分辨距離。 本目鳥類翅形不一，一般短圓，初級飛羽11枚，次級飛羽缺第五枚，尾短圓，尾羽12枚，部分種類10枚。

u zuma a ayam i nu ayawan ku mata, siwantan tu mabataday a miazih, ina deku a sakubad sa, tu mabataday a miazih, ina deku sakubal sa masa sizuma, masakimulu, amin ku katuuday, saiyaway a sabahel sabau cacay ku banuh, sakinatusa sa inai' ku sakalima' a banuh. kikul masakimelu. sabaw tusa ku banuh nu kikul, u zuma a ayam sa cacay a bataan.

目鳥類腿強健有力，爪強銳內彎，部分種類如鵰鴞，整個足部均被羽，外觀極其強悍。本目鳥類趾形均為轉趾足，即第四趾可以前後轉動。

i na deku icelang ku cepi' sakalus malecad tu u zuma, ya aledec cay ku mata apalang sa sibanuh ku kuku' icelang azihan i hekal nikasa inadeku a kuku' masiyul, ya sakasepat akuku' sa taayaw tazikud kapahamin.

長耳鴞的羽毛

本目鳥類全身羽毛柔軟輕鬆，羽色大多為啞暗的棕褐灰色，柔軟的羽毛有消音的作用，使本目鳥類飛行起來迅速而安靜，加上啞暗的羽色，非常適合夜間活動。

ina deku u banuh nida, u daumi'ay ahemaw, aca i yakulit sa silumeni'ay kala abuwan iyadawmi' nida sa milaupes, tu hacu ung, sisa yu mubahel ku heni sa, siduba' inai'ay ku suni macu nu sacaniya, kibutulay nu banuh masitudung tu labi a mabahel.

nanam (習性)

橫斑林鴞晚上大多棲於樹上

u labi' i buyu' i kilakilangan a pahan han.

本目鳥類大多棲息於樹上，部分種類棲息於岩石間，仙人掌內和草地上。

u deku manamuh i kilalilangan, u zuma a ayam sa i ba' batuwan, i nu uncungan, i yadahai kulutuk.

本目鳥類大多數是夜行性動物，晝伏夜出，白天隱匿於樹叢岩穴或屋檐中不易見到，但也有部分種類如斑頭鵂鶹、縱紋腹小鴞和鵰鴞等常夜間外出活動；雪鴞能於白天夜間皆保持清醒。

i nazuma ku sa u labi ya caku sabahel, mikilime tu kakanen mabi'tu demiad, milimekilakilangan i buhang nu ba'tu, i cungus nu luma' caay ka azih, nikauzuma ya sikulitay ku tangan, sikulitay ku baluwang adidi' kay iyatabaki ya palang malecad ulabi' ku sakatahkal suy-siyu hananay demiad u labi' manengil tu.

本目鳥類均以小型動物為食，包括昆蟲、蚯蚓、蛙、蜥蜴、小型鳥類和哺乳動物等。

i na deku u adidi'ay a cilkay, ku kakane a tikak balaud kakitil a didi'ay a yam, atu micucuway aadupen.

大的貓頭鷹也會捕食其他小體型種屬的貓頭鷹。特別是對於雕鴞，灰林鴞和長耳鴞是它不可忽視的食物來源。

tabakiyay a deku sa midakep tu adidi'ay a deku, mekan mangaleb kya a palang, iya pahapahaw iya tanayaay ku ngila, u mekanayay a mitu adidi'ay kay a ayam.

本目鳥類常將獵物整個吞下，待消化後將不能吸收的皮毛骨頭幾丁質等雜物混成團狀吐出，稱為食繭。

u niadupan nu deku eluelud han ku nikan, sauni mapelec tu kya nikanan sa, u ta'en tu ni daku banuh atu ukak u kamu sa se-cien.

mibuwah (繁殖)

mitanengay tu sakubad (展翅飛翔的雪鴞 )

本目鳥類通常一雄一雌配對，但個別種類如鬼鴞的配對是一雄多雌和一雌多雄。

sacacacacay sa a malacawa, nika izaw kya misengi ya tu diet, a ayam cacay ku tama' iyadah ku tayna, izaw ku cacay ku taina katuud ku tama.

本目鳥類的繁殖一般從3月至5～6月，有的種類較早，1月就已經開始繁殖。

kasiwawaan nu deku sa tuluway abulad maka tukuh i enem a bulad, izaw ku matabalay cacay yabulad siwawa'.

lalangawan (文化)

在日本文化中，貓頭鷹的發音「ふくろう」（Fukurou）音同「不苦勞」、「福來郎（朗）」，引申出不辛苦、招福之意。

i tida i Dipun pangangan tu deku sa (ふくろう」:Fukurou）malecad ku ngiha sa, sakacacay ka ngelu' sakalemed sa.

在臺灣文化中，貓頭鷹因其習性與叫聲，台語又稱暗光鳥或姑嫂鳥，貓頭鷹是原住民布農族的送子鳥，也是嬰兒的守護神；

i daku kamu nu Taywan u nanam nu deku, masuni tu labi' malikat ku duutan a ayam, misengi tu malali ya, ina deku u patay niya i tuwawa a ayam, u paleday tu lutungay adungi.

阿美族相信貓頭鷹是森林的守護神，夜間登臨係傳遞族人婦女懷孕的佳音，並以其鳴叫聲判斷嬰兒性別；

anu misaPangcahay a binacadan sa, u deku udungi nu kilakilangan sa, ulabi' anu i cuwa, ku mesabil i ya nu tatay na sa anu tatayna, tatama ku lalecuhen, caykalecad ku ngiha.

卑南族相信貓頭鷹鳴叫是帶來喜訊；

anu Puyuma binacadan sa masunikud ku sa patay ni tu kakadih a takus sa.

邵族認為貓頭鷹是靈鳥，是吉祥的象徵；

anu Thau binacadan sa udungi ku deku sa ,u kanamuhan sa.

達悟族則認為是不吉利的象徵。

Tau a binacadan sa u kabidangan caay kawkapahay sa.

在中華文化中，古代是不祥之兆，有「報喪鳥」、「逐魂鳥」之稱；

nu Hulam a binacadan sa, u sakacaay kalecad pasubana' tu mumulay, palaliway tu adinge sa.

在印度文化中，貓頭鷹是財富女神吉祥天的同伴，是豐饒的信使。

anu India a lalangawan sa u deku hananay sa u mikeliday tu tuutuud a dabung nu luma' sa amin mesay tu lemed nu luma'.

在希臘文化中，貓頭鷹象徵智慧，也是女神雅典娜的使者。由於貓頭鷹象徵知識與智慧，因此在很多童話故事中，貓頭鷹都以博士、智者形象出現。

anu Si-la sa u sitangahay midateng sa mamidiput tu Ni-sen- ys-dian-na,sisa u kapahay ku tangah midateng, sanay naida ku kungku, iya wawaan u deku anu metahkal tu sa mahida u bu-se.

夜行性（英語：nocturnality）生物於日間休息，在晚間活躍，與我們所熟悉的日行性行為不同，於黃昏時期出沒的生活習性。

i tepan a labi nulekal, "u alimika a kamu sa: nocturnality" , uzip i demiad sa mabi', i tebak nu labii' mubahel, caay kalecad ku tademaw i demiad mikawaw, izaw ku mucelen ku cilal tahekal mauzip.

台灣有12種貓頭鷹，他屬於夜行性，是一種既神秘又有趣的動物，貓頭鷹在西方神話裡，代表「知識」，所以常常可以看到很多貓頭鷹在卡通­或電影中以博士的型態出現；在印度神話裡，貓頭鷹也代表「財富」。

Taywan izaw ku sabaw tusa ku deku. tatungusay u labi ya caku sabahel, mikilime tu kakanen mabi'tu demiad, u kaliwhanay a salunganay a aadupan, u deku sa uutipan kaliwhanay a kamu sa, tungusay u "sitangahay" sa, sisa sawsawni maazih i labu nu ka-tung atu giki deku anu metahkal tu sa mahida u bu-se, u deku sa u kakudizaanay a ayam.

夜行性（英語：nocturnality）生物於日間休息，在晚間活躍，與我們所熟悉的日行性行為不同，也有介乎兩者之間，於黃昏時期出沒的生活習性。晝伏夜出的習性是生態位分化的表現，不過並不以資源的多寡來決定，而是根據睡眠時間而定。

namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (外部連結)

[1]中文維基-貓頭鷹: https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%B2%93%E9%A0%AD%E9%B7%B9

[2]中文維基-夜行性: https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%9C%E8%A1%8C%E6%80%A7

[3]youtube-許貓頭鷹一個家: https://www.youtube.com/watch?v=64LkBbnpvI0