elielip, tiluc

紅尾伯勞

elielip, tiluc (伯勞鳥)

伯勞科（學名：Laniidae）在鳥類全基因組測序分類系統中是鳥綱雀形目中的一個科。這是一種食肉的小型雀鳥，生性兇猛。

u elielip hananay sa (mitesekay a nipangangan: Lanidae) sakay nu ayam a kahicaan ku masapilas, mapasilacay nu pikingkiwan sa u masadumaay a sipangangan tu ya niyaw-wang-ciye sipalecaden tu ya nu cilucilukay hananay ku sapamata. ina mahiniay a ayam sa mukanay tu titi adidiay ku udip a ayam, makatal ku wayway caay kadengan.

nikalaliwasakan (分布)

伯勞科鳥廣泛分布於歐洲、亞洲、北美洲和非洲大陸。

ina elielip a ayam sa ahebal ku sikalaliwasak icuwacuwa idaw i Oco, Yaco, kaamisan nu Amuhuwan, atu ya Africa hananay nu tukusan.

u nina nu sakaudip (習性)

伯勞科鳥類性情兇猛，有「雀中猛禽」之稱。常立於高處俯視，伺機而動，捕捉昆蟲、蛙類、蜥蜴、小鳥和鼠類等，有把屍體插在棘刺上撕食的習性，有時不全吃掉，用這種方式儲存食物。因此英文中也稱其為「butcher birds」 (即「屠夫鳥」)，但是澳大利亞的butcher birds並不是伯勞，而是一種與牠們佔據相同生態位的鐘雀屬（Cracticus，原為獨立的鐘雀科的成員，1990年代被併入燕鵙科）

ina elielip hananay a ayam sa, u ma'desay ku balucu' caay kadengan, sikaidaw nu ( i kasahidaanay nu ciluciluk a ayam siicelangay sa ) ku mapangangan. sikadih nu i hekal sa micekaw tu i satalakaway a kitidaan mucekulan, misamawmaw tu a kaidaw nu tekiteki, piadup nu udip sa idaw ku cilekay, balaud, sasula', ayam, atu e'du, padakaw atu canacanan. alahican sa sipahecek nida i masadicemay nu tuud a mucelit tu kakanenan a nina', uduma sa caay hamineng a mukan ku kakaneng, nikahida sa u mamisupet tu tuud ku kahida nida a padadan.kyu i nu yingu a mapangangan sa, u ( butcher birds ) ( u mamicikcikay tu titi sananay a ayaman ), nika itida i Austalia hananay a tukusan sa ina ‘butcher birds' a ayam sa, caay kau elielip saan, masa u nu pisengian tu kaicelangan a mucalapay tu kakitidaan, ya cung ciye hananay a ciluciluk a ayam, ( Cracticus, masa nu kaidaway tu masacacayay pisengian tu ciluciluk a mamalecaday a kaput, iti 1990 a mihcaan sa sipalecad han tu ya yin-niyaw hananay ku ngangan nu sapamata ).

masakiketay nu kasasiduma (有關物種)

灰伯勞

Lanius excubitor (灰伯勞)

灰伯勞（學名：Lanius excubitor）為伯勞科伯勞屬的鳥類，俗名北寒露。分布於歐洲中部、亞洲北部，在中亞、印度、非洲越冬，也見於中國大陸的黑龍江、吉林、遼寧、內蒙古、新疆、甘肅、寧夏、河北等地，多生活於從平原到山地的疏林或林間空地附近。該物種的模式產地在瑞典。

[1] sakacacay

灰伯勞準噶爾亞種（學名：Lanius excubitor funereus）。分布於突厥斯坦。該物種的模式產地在中亞天山山脈。

masa nu abuabuway nu kulitan a elielip sa (mitesekay a mapanganganay nu hulam sa, ya Lanius excubitor funereus) u nu elielipay tu ku sausi sa, kasumamadan a nipangangan sa ya kaamisanay i cucu'detanay a lesingan sa.kalaliwasak sa iti Ocoay masatebanay a kititaan, nu Yaco sa pasay nu kaamisan, atu cungya hananay, kilul satu u ingtu, atu ya Africa milakuwit tu kasienawan, alahican sa maadihen iti Cunggo ya salumeniay a sauwac, ya cilin, liyawlin, ya malabuway nu Munggu, Singciyan, Kansu, Lingsiya, Hepye hananay ku nipilatlat nina elielip. nikaudipan tu a mulatlat sa maadih tu i liwliw nu buyu'buyu'an, atu i enal nu kilakilangan. ina kasadit nu wayway a ayam sa nu makaydaay i Sweden a kanatal. nu duma sa u ya kalaabuabuwanay ku banuh a elielip sa, u nagngan nida sa (Lanius excubitor funereus). nikalaliwasak sa itida i Tuciye-setan. ya mahidaay a ayam sa nikaidawan a kitidaan, namakay i ya Cungya hananay a buyu'buyu'an.

[2] sakatusa

灰伯勞新疆亞種（學名：Lanius excubitor homeyeri）。分布範圍：歐洲東南部從保加利亞、羅馬尼亞經烏克蘭到烏拉爾山、西伯利亞至阿爾泰山脈北部、高加索、伊朗及中國大陸的新疆等地。該物種的模式產地在中亞。

kala abuabuanay a kulit ya nu i sing-ciyangay a kasaditay (mitesekay a nipangangan: Lanius excubitor homeyeri ). nikalaliwasakan a sikaudip nu pilatlatan sa, makay i Ocoay nuwalian pasay nutimulan, kalingatuan tu ya Bulgaria, ya Romania a kanatal micaliway tu ya Ukraine a kanatan pabesut sa katukuh tu ya Ulael a buyu', nu ya Sipuliya sikatukuh i Aeltay hananay a buyu'buyuan i amisan, tu ya Caucasus,Ilang atu ya Cungko a tukutukusan pasu ya Singciyang hananay a kitidaan. kasahinian nina elielip sa malcadcad ku kasapilas nu nikaudip.

[3] sakatulu

灰伯勞天山亞種（學名：Lanius excubitor leucopterus）。分布於西伯利亞、伊朗及中國大陸的新疆等地。該物種的模式產地在中亞。

sakay nu masaabuway nu elielip iti Tiyensanay a nikasadit  (mitesekay a nipangangan sa: Lanius excubitor leucopterus). nikalaliwasakan sa itida i Siberria a kitidaan, Ilang atu nu Cungkoay a tukutukusan pasu ya singciyang. kahinian nina pilas nu lihat sa itini tu ya cungya hananay.

[4] sakasepat

灰伯勞東北亞種（學名：Lanius excubitor mollis）。分布於俄羅斯、蒙古、日本及中國大陸的遼寧、內蒙古、河北、甘肅等地。該物種的模式產地在俄羅斯阿爾泰山。

sakay nu abuabuwanay nu makay walian makaamisay nu yaco a lihat sa (mitesekay a nipangangan sa ya Lanius excubitor mollis . kalaliwasak sa iti Russia, monko, Dipun atu ya nu Cungkoay a liyawling, maylabu nu monko, hepi,Kansu a kakitidaan. kasahidaan nu lihat sa malacdcad tu nu i Russia ya A'ltay hananay a buyu'.

[5] sakalima

灰伯勞寧夏亞種（學名：Lanius excubitor pallidirostris）。分布於阿斯特拉罕、伏爾加、西伯利亞、土耳其斯坦、阿富汗、非洲及中國大陸的寧夏、甘肅、新疆等地。該物種的模式產地在非洲東部。

sakay nu abuabuwanay a kulit u lihat niya lingsiya hananay a elielip sa (mitesekay a pipangangan sa u Lanius excubitor mollis). kalaliwasakan sa itida i Asela-tela-han, huelciya, ya Siberria, Turker-setan, Afghanistan, Africa, atu ya Cungkoay lingsiya, Kansu, singciyang a kakitidaan. kaidaw nu lihat nu elielip sa nu makay i walianay nu Africa.

[6] sakaenem

灰伯勞北方亞種（學名：Lanius excubitor sibiricus）。分布於西伯利亞、蒙古、朝鮮半島及中國大陸的黑龍江、吉林、三江平原、松嫩平原、內蒙古、遼寧、河北等地。該物種的模式產地在西伯利亞。

sakay nu abuabuwanay a elielip a lihat makay i kaamisanay sa (mitesekay a nipangangan: Lanius excubitor sibircus). kalaliwasakan iti si-ber-ri-a, Monglia, malapangkiway nu Koria atu Cung-ko ya lumeniay nu sauwac, cilin, san-ciyang a enal, atu ya sung-nen hananay a enal, malabuay nu Monglia, liyawling, atu hepi a kakitidaan. kaidawan nu lihat nina elielip sa i Siberria.

灰背伯勞

主要棲息於自平原至海拔4000m 的山地疏林地區、在農田及農舍附近較多、常棲息在樹梢的干枝或電線上以及在榆、槐等闊葉樹或灌木上築巢。該物種的模式產地在喜馬拉雅山脈Simla-Almore地區。

u tatungusan nu sikaudip sa itini tu i enal nu bukebukelal sikatukuh talakaway nu buyu'buyu' a kilakilangan a buluku, nikatalakaw sa makaala tu 4000 a depah, atu i umaumahan a picapian tu luma' ku sakayadahay, u nina' sa manamuh i iluilucan nu kilang caay sa itida i telay nu dingki, atu micekaw i Yi, atu ya kuway masaahebalay nu papah caay sa ya i kilakilangan a misadibu. u lihat nina elielip sikaidaw sa itida i simalaya hananay a buyu ya Simla-Almore a buluku.

紅頭伯勞

當北國入冬，食物減少時，牠們就會南遷。紅頭伯勞的度冬地點是海南島、中南半島一帶中低海拔的叢林。度冬來台灣的機率很低，最近1次的紀錄是民國97年（2008年）；2012年年初，在新北市金山區清水路60巷的偏僻菜園中，再次出現了1隻紅頭伯勞時，立刻震驚鳥界。

i kasienawan nu makaamisay nu kanatal sa, kaselepan nu kakanena tuudtuud, ina elielip sa pasatimulan a malimad. ya sumanahay nu tangah a elielip a pilakuwit tu kasienawan a sikataydaan sa ya Haynan hananay a subal ku kitidaan atu ya cungnan-pantaw hananay a subal, masaapuyuay nu kasadit nu kilakilangan a sikatayda. sikaydih a tayni i Taywan nu ungalal sa adidin, sacapiay a nikatayni sa na iti siwaay a bataan idaw ku pitu nu mihcaan ( 2008 a mihcaan ); 2012 a kalingatuan nu mihcaan sa, itida i Sinpise Cinsan a kenis cinseuy a dadan 60  nu sacumudan, itida i cu'cudan a bawbi, kinacacay aca culal sa kina sumanahay nu tangah a elielip, kasenunsa mapatawit ku nutinengay tu ayam hananay nu masakaputay.

澎湖縣花嶼國小教導主任黃國揚表示，2007年首度在花嶼島發現紅頭伯勞蹤影，接連5年都在3月中旬左右發現其造訪，2011年提早於3月1日就出現，紅頭伯勞連台灣都視為罕見迷鳥，卻接連出現在澎湖離島花嶼，為澎湖增添新鳥種紀錄。

ya Pung-hu ku hananay i adidiay a malaculenay a saydang ci Huwan-ko-iyang tungusay, iti 2007 a mihcaan sayaway a sikaadih i huwayi a subal, ina sumanahay ku tangh a elielip nipiculalan sa, matatulis i limaay nu mihcaan iti tuluway nu bulad, sikaadih tu ku piculal tayni mizizaw, i 2011 a mihcaan katabalan i tuluway a bulad i sayaway nu demiadan iniw tu, iti Taywan sa sikasateman itawya a tayni sikadih kina kasamelana a mamelaw a ayam sa, tatulitulis sa a nikataynian i Pung-huay a subal ya huwayi, sicunus nu punghuay tu kasabaluhay nu ayamay ya elielip hananay nu mucebang.

namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考文獻)

[1]中文維基-伯勞科：

https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%BC%AF%E5%8A%B3%E7%A7%91

[2]中文維基-灰伯勞：https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%81%B0%E4%BC%AF%E5%8A%B3

[3]中文維基-灰背伯勞：https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%81%B0%E8%83%8C%E4%BC%AF%E5%8A%B3

[4]中文維基-紅頭伯勞：https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%89%9B%E5%A4%B4%E4%BC%AF%E5%8A%B3