kahiw
kahiw (kamu nu Hulam: 果子貍), sipangangan aca pei-bi-sin (kamu nu Hulam: 白鼻心).
kahiw misasengiay tu nani’ pacucuway a adup.
kagak kakuniza (科學分類)
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]salaedan(界)：動物界 Animalia (kamu nu Amuhuwan)
panan(門)：脊索動物門 Chordata (kamu nu Amuhuwan)
upiz(綱)：哺乳綱 Mammalia (kamu nu Amuhuwan)
mata(目)：食肉目 Carnivora (kamu nu Amuhuwan)
sapamat(科)：靈貓科 Viverridae (kamu nu Amuhuwan)
nu sasaay a sapamat(亞科)：棕櫚貍亞科 Paradoxurinae (kamu nu Amuhuwan)
mikitinay(屬)：果子貍屬 Paguma Gray, 1831 (kamu nu Amuhuwan)
hicahicaay(種)：果子貍 P. larvata (nu Amuhuwan)
micidekay (特徵)
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]u kahiw sa makupi tanayu aca ku udip, sepatay a kuku’ apuyu nika masakibetul, anu mucelak ya udip nida makaala tu 45 aca sa 65 a hunan, nikaba’ket makaala tu sepat a malebut idaw ku lima a labusu katukuh i waluway a malebut a (公克). u kanus nu kahiw masinang(鋒利) masatanayu ku bihid, u cihek nida sa masapucu taayawan, u a iluc nida sa pasuayaw nida sa masakibetul, u mata nida tabaki masakimulu, tusaay niya tangila adiding, i pabaw nu kulul masatusaay idaw ku tusa a bataan masalumeni’ay atu sanglacay mapasilac, pasu idaw aca ku bani nu nisnis, i tangah idaw ku pituway masasidumaay lumeniay a banuh atu sanglacay masilacay a babulatak(斑塊), sisa pangangan sa masabaluway ku bihid a kahiw.
sakaliwasak (分布)
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]kahiw sa i tini aca i Ya-co(亞洲) caledesay a kakitidaan atu siakuti’ay nikatalakawan makaala tu 200 katukuh 2200 a depah a buyubuyu’an, i tida i nu (中國大陸) i (華南) a kenis ku sayadahay.
nina' (習性)
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]u kaen nu kahiw micidek aca, u nikan u lutuk atu pahpah nu kilang, sangaleb manamuh mukan tu heci, nikasasiduma tu dumaay a aadupan caay kalecad.
u kakanan tu aadupan, u liwaliwan tu a mukan. u edu sa u sakanamuhan nu kahiw a kakanan, mukan aca tu bau, ayam, balaut, atikak atu tuudtuud.
u kahiw halikayakay, u teban nu labi’ sakanamuhan mussaungay, sakalecad nu nani’ i demiadan mabi’ duutan tahekal.
nikasasidumaan (分類)
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]果子貍有17個亞種，包括：
- 海南亞種 - P. l. hainana(kamu nu Amuhuwan)
- 西南亞種 - P. l. intrudens(kamu nu Amuhuwan)
- 藏南亞種 - P. l. lanigerus(kamu nu Amuhuwan)
- 指名亞種 - P. l. larvata(kamu nu Amuhuwan)
- 印緬亞種 - P. l. neglecta(kamu nu Amuhuwan)
- 察隅亞種 - P. l. nigriceps(kamu nu Amuhuwan)
- 秦巴亞種 - P. l. reevesi(kamu nu Amuhuwan)
- 台灣亞種 - P. l. taivana(kamu nu Amuhuwan)
ya kahiw atu ya SARS hananay a imelang idaw ku pihacengay a liheng a nipahanhanan (果子貍與嚴重急性呼吸道綜合徵 (SARS))
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]i nu katimulan nu (中國) micidek i tida i (雲貴) masatalakaway a enal atu i tida i (兩廣), hina kanen sisa i paisingan masakaputay, yadah ku maydatengan u tademaw namukan tiya kahiw, sisa malalid amin tu pihacengay a mahiniay(SARS) a imelang.
i tida i (廣東) mamupenecay mitesekay pabinawlan a tademaw i tini i (廣東) milaliday caay kau tatenga’ay nu bala’ay a imelang(SARS) mikingkiw, i tini i mitesekay a nikalahecian pawacay tu nikalalubangan, i na kahiw sa sakaidaw nu SARS a udip. nika i na kahiw i tebanay a dada a palaliday, u sakatatangahan nikaidaw sa ya (中華菊頭蝠) ya pedaduki, sisa ya kahiw nu malaliday tu.
u pahabayay tu kahiw (果子貍的養殖)
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]u tademaway nipahabayan namak i 1980 a mihcaan ku nikalingat, i mahiza nipiacawan tiya kahiw, alamihcaan(經常) sa makalikeluh aca tu mabanicay, caay kangalay masikata’ aca atu nu letekay nu sawada‘ay(腸) a imelang.