lalicay

lalicay (kamu nu Hulam: 雲雀)

kananan a wayway (習性)

小雲雀，學名Alauda gulgula，屬於百靈科雲雀屬，一般棲息與雲雀相似，在離水近的草地原,小雲雀經常快速沖入天空，展翅高歌之後落地。

adidi’ay a lalicay (Siyaw-ying-ciey, 小雲雀 ), Sey-ming (學名, mitesekay a pangangan) Alauda gulgula, u Pay-ling-ke yuing-ciey-su (百靈科雲雀屬) hananay, u aenengan nuheni masasengi tu nu lalicay (yuing-ciey, 雲雀). i itiza i micapiay tu sinanumay a lutulutukan sa, ya adidi’ay a lalicay (Siyaw-yuing-ciey, 小雲雀) hananay, hina kasenun sa tababaw i tapuku, mucebal tu sakubad, tanutuwa sa mudadiw,  kasenun sa tasasa tu i lala’.

kananaman a wayway nu tamaan a lalicay (雄性小雲雀習性)

雄性有時會停在半空中歌唱，吸引伴侶。

u tamaan a lalicay alahicaan masatezep i tebanan nu tapuku mudadiw, maydih a misulut tu balucu’ nu tatayna a lalicay malucabay.

azihen i hekal (外觀)

全長約15公分，上身有黃棕色條紋，白色尾羽，短冠。雌雄外形相似。

azihen i hekal nu lalicay u tanayu’ nu uzip niza sabaw lima  kung-feng(公分 ), i pabaw nu uzip izaw ku patelekay makulahay a kulit, atu sisalengacay a banuh i kikul, apuyu’ku tangahay a adiping, i hekalay a wayway  nu tamaan a  lalicay atu tatayna a  lalicay azihen masasengi  tatusa.

kakitizaan atu kakanan (棲息地與食物)

台灣兩種亞種，一為台灣雲雀，二為澎湖雲雀，主要棲息於旱田、草原等較寬廣的地區，海拔300公尺是他們的分布上限，小雲雀在地上築巢，以昆蟲、植物種子為食

i Tay-wan (台灣)  tatusa ku Cubelan(ya-cung, 亞種) nu lalicay , cacay sa nu Tay-wan yuing-ciey (台灣雲雀), sakatusa sa Pung-hu yuing-ciey(澎湖雲雀), sakaydihan nuheni mueneng sa i tukustukusan , lutulutukan, mahizaay i ahebalahebalay a kakitidaan, atu caay ka talakaway a buyu’,  i tulu a lasubu nu haypa(海拔) ku kakitizaan nuheni hatiza. tu i  lala’lala’an kuheni misadibu, u cilekay atu nipalumaan a paenu ku kakanen nuheni .

u Pung-huay adidi'ay a lalicay (澎湖小雲雀)

澎湖小雲雀常出現在空曠草地會飛到半空中鳴叫歌聲嘹喨有「半天鳥」之稱是澎湖特有的野生鳥類。

u Pung-huay adidi'ay a lalicay (澎湖小雲雀) hina tahekal i ahebalay a lutulutukan, azihen mubahel ciniza sa  yu katukuh tu i teban nu tapuku mudadiw, asu’tengilan malacing ku dadiw niza, kiyu u “Pang-tien-niyaw (半天鳥) han pangangan, u itizaay i Pung-huayay(澎湖) micidekay i hekalay a ayam.[1]

台灣繁殖的A. g. wattonsi亞種為小型雲雀，有中等長度的細喙，尾短，小而上聳的羽冠。

sasapahabayan atu sasalecu’an i Tay-wanay (台灣) nu mahiniay A. g. wattonsi hananay a Yacung-siyaw-yuing-ciey (亞種為小型雲雀) sa,  sitanengay ku tanayu'  nu laway, apuyu’ku kikul, atu adidi’ay tapabaway a adiping.

頭頂及背面黃褐色，頭上有三條黑褐色縱帶，背上有濃密的黑褐色縱紋。

i tukus nu tangah atu kulul izaw ku takuliyaway a kulit, i tangah izaw ku tuluay lumeni’ay  abuabuan mahiza u sasebad a kulit, i kulul sa makedec ku abuabuan mibalatay a masakeliway a kulit.[2]

hican pahabay (保育)

小雲雀在台灣的分布廣泛，而且數量普遍。本種及其棲息環境並未遭受重大威脅，在全世界也沒有重大威脅。

u kakitizaan nu Siyaw-yuing-ciey(小雲雀 ), u ahebalay ku nikalakalak nuheni,  itini i Tay-wan(台灣), yadah aca. mahiniay a Yacung siyaw-yuing-ciey(亞種為小型雲雀 ) hananay, u liwliw nu  kakitidaan  nuheni , caay ka pakatalawen nu tademaw, nayi aca ku micalilaway tu sakauzip nuheni i kitakit.[3]

wayway (行為)

通常單獨活動，不喜成群。飛行靈巧，飛行路徑帶有若干顫動及盤旋。

siyaw-yuing-ciey (小雲雀), sacacaycacay sa tatacuwa ciniza, makai masabelengbeleng, atu masediwsediw ku bahel niza, yu mubahel mahuyahuy atu misaliyutliyut.[4]

wayway nu tamaay a lalicay (雄鳥行為)

雄鳥常常奮力垂直飛到高空中，越飛越高，直到成為空中的一個小黑點，然後在空中快速振翅，維持在固定的位置大聲鳴唱，一場演唱約可持續10分鐘之久，歌聲結束後隨即降落於地面，隔沒多久又會再度登場表演，有時也會站在較高的地面鳴唱。

u tamaay a tamaan hina saicelang sa kasenun sa  patelek  tapabaw  i tapuku, talakawtalakaw ku nibahelan, caay ka tenes kasenun satu patelek aca mubahel a tasasa, anu malacacayay  lumeniay  azihen i tapuku, satu  mucebal tu sakubad mubahel mihuyahuy, tizatiza satu tanutuwasa mudadiw, u nipidadiw niza kinacacay makaala tu cacay a bataan a hung-cung(分鐘) ku tenes, mamin mudadiw sa kasenun sa tasasa, caay katenes tapabaw aca mudadiw hizahiza saan, alahican mutizeng i talakaway nu enal a mudadiw.[5]

wayway (行為)

「澎湖小雲雀」是澎湖地區特有亞種的鳥，「澎湖小雲雀」相貌雖平淡無奇，但是卻有上天賦予輕靈婉轉的歌喉，春天繁殖季時，公鳥便一面垂直上昇，一邊高歌不停，民間發現牠們常懸浮在半空中鳴叫，故俗稱牠們為「半天鳥」。

Pung-huay adidi'ay a lalicay (澎湖小雲雀 ), u itizaay i Pung-huay (澎湖) ku kakitizaan micidekay ya-cung (亞種) a ayam, ina Pung-huay-Siyaw-yuing-ciey(澎湖小雲雀 ) , caay  kabanghangcal azihen nayinayi ku kasazuma, nika payni i sikapahay a takulaw matineng mudadiw, i sadingsingan  kalecu’an nu aadupan a puu’, u tatamaay a tamaan  tapabaw tasasa mudadiw kuheni caay pipahanhan, hina makaazih ku itizaay mueneng a tademaw tu mahiniay a wayway nuheni , kyu Pang-tien-niyaw(半天鳥) han pangangan.[6]

misingkiw tu Pung-huay (澎湖) a ayam (票選澎湖縣縣鳥)

澎湖縣為增進澎湖縣縣民對本土鳥種之認識，澎湖縣政府特舉辦此票選縣鳥活動。請澎湖縣野鳥學會推薦八種澎湖縣較具代表性之鳥類，分別為澎湖小雲雀、綠繡眼、白眉燕鷗、東方環頸、斑頸鳩、岩鷺、白頭翁、玄燕鷗，其中以澎湖小雲雀所獲得票數最高， 經縣長公佈為「澎湖縣縣鳥」

Pung-hu-siyan (澎湖縣) sa, maydih micunus tu kakatinengan nu Pung-hu-siyan a binawlan (澎湖縣縣民) tu itizaay a ayam, Pung-hu-siyn-cen-hu(澎湖縣政府) mitanam masasetset misingkiw tu ayam a kawaw.

mitakus tu Pung-hu-siyan yey-niyaw siey-huey (澎湖縣野鳥學會) patahekal tu waluay situngusay tu Punghu(澎湖) a ayam, masitekeday sa wuya: Pung-huay adidi'ay a lalicay (澎湖小雲雀), li-siw-eyng (綠繡眼), pay-mey-ieyng-u (白眉燕鷗),tung-fang-hang-cing(東方環頸),pang-cing-ciw(斑頸鳩 ), yeng-lu (岩鷺), pay-tu-ung (白頭翁), sieyng-ieyng-u(玄燕鷗), uyni satu Pung-huay adidi'ay a lalicay (澎湖小雲雀 ) ku sayadahay satalakaway ku paya, u kingciw tu ku mihapiyay, kiyu mala Pung-hu-siyan (澎湖縣) a ayam.[7]

U-ya yuing-ciey (歐亞雲雀)

歐亞雲雀（學名：Alauda arvensis）又稱叫天子、告天子、告天鳥、阿蘭、大鷚、天鷚、朝天子等，隸屬於雀形目，百靈科。

U-ya-yuing-ciey (歐亞雲雀), Siey-ming (學名) Alauda arvensis: zuma a nipangangan tinaku: Tiyeng-ce (天子), Kaw-tiyeng-ce (告天子), Kaw-tiyeng-niyaw (告天鳥), A-lang(阿蘭), Ta-liw (大鷚) Tiyeng-liw (天鷚), Ceaw-Tiyeng-ce (朝天子), u nu Ciey-sing-mu(雀形目)，Pay-ling-ke (百靈科), hatiniay ka yadah a ngangan u Uya-yuing-ciey (歐亞雲雀) han namin kuheni.

azihen i hekal (外觀)

歐亞雲雀體形似蒙古百靈，但個體較小，體長約19cm 左右，上體黑褐色，翅、尾各羽外緣淡棕色。

Uya-yuing-ciey (歐亞雲雀), u uzip niza masengi tu Mungku-Payling (蒙古百靈), nika amica adidi’ ku uzip niza, ya tanayu’ nu uzip niza makaala sabaw siwa a kung-feng(公分), i pabaw nu uzip silumeniay makulahay a kulit, u sakubad atu kikul  azihen i hekal, i lilis nu banuh siahemaway makulahay a kulit.

歐亞雲雀羽色雖不華麗，但鳴聲婉轉，歌聲嘹亮，能與蒙古百靈媲美，素有「南靈」之稱，是中國著名的籠鳥，在國外也深受養鳥者歡迎。

Kanahatu caay kaw bangbancalay ku kulit nu banuh nu U-ya yuing-ciey (歐亞雲雀 ), nika u pipatahkal nuheni a nidadiwan a ngiha, asu’ tengilen, u sakakapah sakazahkez ku balucu’nu tademaw yu mitengil, nidadiwan a ngiha malecad ku asu’ tengilen atu nu Mungku-Payling (蒙古百靈), kyu u "timulay a ling" (nan-ling, 南靈) han pangangan, i Cung-ku (中國) u katinengan a mapuluay a ayam (lung-niyaw, 籠鳥), nika i nutawan a kanatal manamuh pahabay tu mahiniay a ayam.

雌雄羽色相似，上體沙棕色或皮黃色，有的沾有灰褐色、具黑褐色羽干紋，其中頭、枕、後頸及尾上覆羽黑褐色干羽較細，背部黑褐色羽干紋較粗。

masasengisengi ku kulit nu banuh nu tamaan a lalicay atu tatayna a lalicay, u pabaway a uzip simakulahay takuliyaway a kulit, alahicaan izaw ku masipsipay i banuh ku abuabuan a kulit, silumeni’ay a kulit aca, tu i tangah , abala, nuzikuzan a liel atu pabaw nu kikul , belineng sa itiza ku lumeni’abuabuan  simadicemay a kulit adidi’, i kulul sa u lumeni’abuabuan  simadicemay a kulit, nika kibetul kuni.

masitekeday a wayway (形態特徵)

歐亞雲雀屬於小型鳴禽，體長大約15～20厘米。

U-ya yuing-ciey (歐亞雲雀 ) sa, u adidi’ay matinengay pangiha a ayam, u tanayu’ nu uzip niza sa sabaw lima katukuh tu tusa a bataan a li-mi (厘米).[8]

kasasizumaay nu yuing-ciey (雲雀之異處)

與日本歐亞雲雀容易混淆。與小歐亞雲雀易混淆但體型較大，後翼緣較白且叫聲也不同。

hina malalamlam ku Uya-yuing-ciey (歐亞雲雀) atu Lipun U-ya yuing-ciey (日本歐亞雲雀),  malalamlam masasengi atu wuya  Siyaw-U-ya yuing-ciey (小歐亞雲雀 ), nika u uzip nu Uya-yuing-ciey (歐亞雲雀) pikitabakien tu henian , atu u salengacay ku nuzikuzanay lislisan nu sakubad, u ngiha niza caay kalecad aca.[9]

namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (資料來源)

• nisulitan ni Mahi Takas aci Uwi Habay.
• 維基百科https://zh.wikipedia.org/wiki/小雲雀
• 維基百科 https://zh.wikipedia.org/wiki/云雀
• 澎湖縣政府https://www.penghu.gov.tw/ch/home.jsp?id=10036
• 臺灣生命大百科-小雲雀(澎湖亞種)：https://taieol.tw/pages/74638