lihalayay a sasing nu tatayna a dungi
lihalayay a sasing nu tatayna a dungi自由女神像
lihalayay a dungi nu amilika：Statue of Liberty suma anganga sa sapaading tu kitakit a lihalayay , tini i Amilika nu niw-yi a minatu lihalayay a subal idaw kya nisangaan tu tabakiay a tademaw , naci hu-te-li-ke. aw-ku-se-te. Pa-tu-l-ti mu misikiay , ci ku-se-ta-hu. Ay-huy-l kumisangaay, 1886 amihcaan 10 abulad 28 a demiad milasisiki , nu huwaku a binacadan nipabeli tu amilika a sinubu tu binacadan .
自由女神像（英語：Statue of Liberty）又名自由照耀世界，是位於美國紐約港自由島的巨型古典主義塑像，由菲德里克·奧古斯特·巴托爾迪設計，古斯塔夫·艾菲爾建造，1886年10月28日落成，是法國人民送給美國人民的禮物。
nisangaan a tademaw sidikuc tu tanayu’ay a tatayna, malamikutayay tu kamu nu luma ya pahelak sananay a dungi , u kawanan alima sa mudikec tu sapalamal , kawilialima sa musikec tu cudad idaw kya nisulitan tu luma asulit atu nu amilika nikasasulitan tu kamu a demiad “JULY IV MDCCLXXVI” “1776a mihcaan 7ay a bulad 4ademiad , isasanu kuku idaw ku maputunay a budiki . ina nisangaan tu tademaw mahida u sapahelak paydang a wayway , mahida pasubanaay tu hekalay a tademaw tayni i tini sananay a cizu .
塑像人物是身穿長袍的女子，代表羅馬神話中的自主神，她右手高舉火炬，左手的冊子上用羅馬數字寫有美國獨立宣言簽署日期：「JULY IVMDCCLXXVI」（1776年7月4日），腳下還有斷裂的鎖鏈。這座塑像是自由和美國的象徵，也是對外來移民的歡迎信號。
u huwaku-a hulicay a ciyaw-su atu mikuwanay i 1865 a mihcaan , hu-waku atu amilika mapuling midanga tu amilika macacay lasubu a mihcaan a kining, u nidateng nida sa i tawya akay namakayni nu timul atua mis malepacaw atu makata ku amisay u duma malakuli kaykayda satu mapatay kyu mahedek ku kawaw
法國法學教授和政治家曾於1865年提議，法國和美國人民應該共同製作美國獨立一百周年的紀念品，他的構想可能是出於當時南北戰爭以北軍勝利且奴隸制壽終正寢結束之故。
pa-tul-ti lingatun ni lapulay a malingatu misiki tu tademaw, itwya sa pakuyuc ku siy-hu nu huwa-ku, kyu itawya apatideng sa katukuh i 19 asiki 70 amihcaan kya malingatu. 875 amihcaan , ci la-pu=lay patahekal I hu-waku tu mahiniay a kawaw, u amilika painiay tu lala’ amisanga tu sasa sapaneknek .
巴托爾迪正是受拉布萊啟發而開始設計塑像，但由於當時法國的政治形勢陷入困境，因此塑像建造工作直到19世紀70年代初才展開。1875年，拉布萊提出法國為塑像注資，美國提供場地並製造底座。
namakacuwa ku lingatu 源起
pahelakay a dungi namakacuwa ku lingatu mukilul kitanu nuayawan katukuh nu hu-wa-ku a hulicay a cacudadan nu sasaydan pasu mikuwanay ci ay-te-huwa.
Le-na.te.la-pu-lay i 1865 amihcaan nu teban musakamu cinida .
自由女神像的起源可以追溯到法國法學教授兼政治家愛德華·勒內·德·拉布萊於1865年中期所說的一句話。
sakamu sa , ina timul wali anikalpacaw nu hitay katuud kumu cuduhay a tademaw itawya u udip nay i huwan-l-say a capi nu luma’ , tiya kalabian masasusakamu atutaw sakamu sa “ani I amilika patideng tu mahiniay a sapakining a muteked sa , nidateng nu maku sa ita tu a kanatal mapulung patideng kya matatudungay sa”.
據稱，這位南北戰爭中北軍的熱心支持者當時正在自己位於凡爾賽鎮附近的家裡，他在晚飯後與人交談時說：「如果要在美國建立一座紀念碑來紀念其獨立，我認為只有在我們兩個國家共同建造的情況下才是最合適的」:7-9。
nika u amilika mikuwanay tu aaidangan nu kanatal idaw ku cudad cacay 2000 amihcaan a pakatineng ppaadih , ina kamu tuyni sa namakayni i 1885 amihcaan ya nisulitan tu sapa husu , sapatideng tu mahiniay anidateng akay katukuh 1870 a mihcaan a patahekal.
不過從美國國家公園管理局一份2000年的報告來看，這一傳說是源於1885年的一份集資宣傳單，建造塑像的設想很可能要到1870年才提出。
u amilika aaidanga nu kanatal mikuwanay patahekal I calaycay tu duma anisulitan sakamusa , ci la-pu-lay sayaway akay pasay amisay a hitay anu uheniku kata atu idaw ku kapahay a heci ; “1865 amihcaan amisay a hitay namalepacaw makata kuheni sa lawpesen nu hemi ku sapikalung a kawaw, ci la-pu-lay maydih pakasadep tu binawlan kyu muucul tu amilika a palutatenga tu mahiniay a kawaw .
美國國家公園管理局網站上的另一篇文章認為，拉布萊的初衷可能是向北軍的勝利及其成果致敬：「隨著1865年北軍在內戰中取勝並且廢除了奴隸制，拉布萊對和平和民主的願望在美國成為了現實。
amikukay tuyni katuuday , idaw ku patahekal ni da hanu hu-wa-kun amisanga tini mahiniay sapanubu tu amilika sa . ci lapilay han maydih palekal tu binawlan pakatineng tina kawaw u amilika imahini sa manamuh idaw ku nikawawan . u huwaku atademaw ku panengilay , masuayaw tu makatalay a mikuwanay, maydih paculil tu sadep sananay a dadan nu binacadan .
為了向這些成就致敬，他提議以法國的名義建造一件禮物送給美國。拉布萊希望通過呼籲人們關注美國這段時間取得的成就，讓法國人受到啟發，對抗專制的君主制，走上自己的民主道路」。
1871 a mihcaan 6 abulad , pa-tul-ti mukelid tu nipanganganan a sulit pakayakay tu mulakuwiytay a ta-si-yang .
1871年6月，巴托爾迪帶著拉布萊簽名的介紹信橫渡大西洋:39-40。
Kattukuh sa I niw-yi a minatu , ci pa-tul-ti sakamu sa pay-tu-lu a subal mahica itini apadeng kinanisangaan a kitidaan sa, u makayniay a balunga micaliwaynaming itini tina subalan sa maekek’ cinida .
到達紐約港後，巴托爾迪覺得貝德羅島正是放置塑像的理想位置，並對所有到達紐約的船隻都需經過該島感到震驚。
tanu namuh sa cinida matineng a i tini i niw-yi u lalubangan itini 1800 tu amihcaan makayni tina minatuan amisinanut tina subalan inasubal anu u pulung nu amilika nu siy-hu . sisa hini han nida pacuda ci la-pu-lay itigami sakamu sa tini “ tiniay a lala”.
他非常高興地得知紐約州議會已在1800年出於港口防禦需要將該島轉讓給美國聯邦政府。為此他在給拉布萊的信中稱這裡是「所有州共有的土地」:12-13。
ci pa-tul-ti masasuaduh kuheni tuytiniay a sakakaay atu kakitaan nu niw-yi, mididaw tu tawyaay a cung-tung ci yu-li-si-se.si-pu-sen.ke-lan-te, patucek han tu kupatubeli , u pay-te -lu asubal mala papatidengan tina nisangaan tu hekalay a dungi cayay kautiih.
巴托爾迪會見了紐約各界名流，還拜訪了時任美國總統尤利西斯·辛普森·格蘭特，後者給出了非常肯定的答覆，由貝德羅島作為塑像的選址不會有太大困難:102-103。
ci pa-tu-l-ti mikacaw aca tu silamalay kinatusa milakuwit tu amilika , atu katuuday u mamisanga tina nigiw amikiyakuay manamuh kuheni tu wayway nu amilika kyu miadih .巴托爾迪又乘火車兩次橫穿美國，和許多可能會對塑像計劃持樂觀態度的美國人見面:39-40。
nika idaw ku kabiyalawan nu heni tu amilika pasayni i binawlan tu mahiniay a kiyaku akay caay henay kataneng sa, kyu pasu ci la-pu-lay patucek satu mududuc muhalhal tu tanengay a demiad.不過他還是擔心美法兩國公眾對這一計劃的支持程度尚有不足，因此和拉布萊決定繼續等待合適時機:16-17。