naw-mu-yin
naw-mu-yin腦膜炎
naw-mu-yin “nu Amilika; meningitis u naw-ci-mu-yin han , mutudu tu anu i naw-c-mu a mabaluduhay atu mahaymaway madada’.
腦膜炎（英語：meningitis）是腦脊膜炎的簡稱，指發生於腦脊膜的急性或慢性發炎，腦膜與脊膜常同時發炎。
naw-c-mu sa pasu tangah atu kulu nu ukak a sapisikul tu mu , pasu punu’ nu dumaay u naw-mu , pasu ukak nu kulul kyu u ci-mu han .
腦脊膜是包裹大腦和脊髓的保護薄膜，包裹腦的部分稱為腦膜，包裹脊髓的部分稱為脊膜。
u naw-mu-yin hinaadihay a imelang sa akuti’, adada ku tangah, atu ubecang ku liel . duma a imelang sa pasu mahicay kyu ku wayway atu nidateng masumad, maydih muta, metalaw tu takelal atu cay pakadungdung tu tabakiay a tuwa .
腦膜炎最常見的症狀是發燒、頭痛和頸部僵硬。其他症狀還包含精神錯亂或意識改變、嘔吐、畏光或無法忍受大聲的聲響。
u mulaay hinatahkalay sa u umahicaay hakiya a wayway , hinabalucu’ uwayway mahicaay hakiya, utiih mukan .
兒童通常只會出現一些非特異性的症狀，如易怒、精神萎靡或餵食困難。
anu tahekal ku tibeni’ nu banges sa , u mahiniay sa mahida u pasubana’ay tu naw-mu-yin a malingatu tu sa , anu u naw-mu-yin masamaliay a palekal tu naw-mu-yin u mahiniay sa akay pacabay tu micidekay a wayway nu tibeni; nu bangws
如果出現皮疹，則可能暗示腦膜炎發生的原因，如由腦膜炎球菌引發的腦膜炎就可能伴隨特定形態的皮疹。
naw-mu-yin a imelang nu sayaway akay nu duku, baking atu duma wiy-sen-u , sapaiyu alahican makani tu kyu si naw-mu-yin .
腦膜炎的病原體可能為病毒、細菌或其他微生物，藥物偶爾也會引致腦膜炎。
naw-mu-yin anu maduka’ nu kitidaan micapi tu tangah nu ci-suy , akay mapatay yu , kyu u kasenub hananay a imelang .
腦膜炎的發炎位置接近大腦和脊髓，可能致命，因此被歸為急症。
u sasa nu tatelecan anu katinengan atu nayay ku naw-mu-yin nu sabaeketay a sapakayda , nu sapikawaw sa pakayuni nu dinum cucuken isasanu kulul pacumudaen ku dunum , muwal tu suluy nu tangah atu liwliw nu punu’ a suluy u “CSF” nu nikinsaan , patayda aca i kakinsaan mitaayaw mikinsa tu nu isingay.
腰椎穿刺是診斷或排除腦膜炎的重要依據，其作法是將穿刺針戳入脊椎管，採集大腦和脊髓周圍的腦脊髓液（CSF）檢體，再送往實驗室進行醫學檢驗。
ni kauduma a naw-mu-yin kapah pakaynin i micucuk tu sapalangaw ngay cay picumud ku imelang , anu naw-mu-yin tusaay a bayking, hayali nu baeng, bala nu baking, atu B hananay a malaliyan atu siidang abayking sa namakayda ku naw-mu-yin .
有些腦膜炎可藉由疫苗接種來預防，如腦膜炎雙球菌、流行性腮腺炎、肺炎鏈球菌、以及B型流感嗜血桿菌等引發的腦膜炎。
dumaay a nipili’an a naw-mu-yin kapah micukaymas tu sapaculi tu bayking a sapakapah , ayda u naw-mu-yin nu sayaway a sapakapah u kasenun sananay pabiyan tu sapaculi tu bayking a sapaiyu atu sapaculi tu duku a sapaiyu .
一些類型的腦膜炎可以用抗細菌藥治療，目前腦膜炎的第一線治療即是立即給予抗細菌藥或抗病毒藥物。
nu banges a lay-ku-cun hananay kapasapaculu tu pihacengay a madada’ay a mitudungay a imelang malecad tahekal .mahiniay a baeketay matenesay a nadikudan nu naimelang sa matulek, mabulilah, macumud nu nanum ku punu’, u kakatinengan maapatu , anu cay Kabili a paising sa hina dayum imelanga aca yu .
皮質類固醇則可預防嚴重發炎引發的併發症，這些嚴重的長期後遺症包括失聰、癲癇、腦積水、認知障礙等，尤其在未及時治療的情況下特別容易發生。
2015 a mihcaan , u kitakit imelangay tu naw-mu-yin a tademaw sa makaala tu 870 a emang a tadwmaw , kyu 37.9 aeman nu tademaw mapatay.
2015年，全球罹患腦膜炎的人口約有870萬人，造成37.9萬人喪生。
anu hidan i 1990 a nikapatay nu 464,000 a tademaw maselep .
比起1990年致死的464,000人已有所下降。
anu sadep sa paising , u bayking nida tu naw-mu-yin nu mapatayay maselep tu 15% sa.
在妥善治療下，細菌性腦膜炎的死亡率可以降至15%以下。
i mu-nan-huy-cu tumihmihcaan sabaw tusaay a bulad katukuh tu cila a mihcaan nu enemay a bulad nu laad , mabakuhac tu tabakiay a bayking nu naw-mu-yin a milaliday , ya tiniay a kitidaan pangangan han tu lie-naw-tay han .
漠南非洲每年12月至隔年6月之間，會爆發大規模的細菌性腦膜炎疫情，該區域甚至因此被稱為流腦帶。
duma a kitidaan sa alahican idaw ku mabakuhacay nu adidiay a miladiday . naw-mu-yin nu amilika a sulit sa “meningitis” han , namakayni i nu mukasi nu si-la “μῆνιγξ” “meninx” u imi nida sa u “mu” nu dikudan sa “-it is” u kutay a kamu sa “madada’” sananay a imi .
其他區域有時也會爆發小規模的疫情。腦膜炎的英文單詞「meningitis」，來自於古希臘語「μῆνιγξ」（meninx），意指「膜」；而後面的「-itis」則代表「發炎」之意。
namakacuwa ku imwlang病因[編輯原始碼]
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]naw-mu-yin hina u wiy-se-u kumilalday kyu . u sayadahay ani kalalid sa nu duku ku sayaway , kilulsa u bayking, tatengaay a bayking, atu nudaan a cilukay , nika u naw-mu-yin nu milaliday akay caay kaw nu milaliday .
腦膜炎通常是微生物感染所致。大部分的感染是由病毒引起，其次為細菌、真菌和原蟲，但腦膜炎也可能非感染所致。
inayay ku bayking nu naw-mu-yin mutudu’ tu cayay henay kaadih a bayking nu milaliday nu naw-mu-yin a imelang , u mahiniay a naw-mu-yin nu dukuk kyu siimelang tu mahiniay , akay idaw ku ni paisingan nu duku mapalekal , nika akay tu duma anipaising sa idaw ku bayking milaliday atu tepal nu naw-mu-yin a duma a kitidaan a milalid u “ cihek madada’”.
無菌性腦膜炎指未發現細菌感染的腦膜炎病例，這類腦膜炎通常由病毒引起，但也可能是部分治療後的細菌感染或鄰近腦膜的其他區域感染（如鼻竇炎）。
nubalucu’-mu-yin “nu papah nu balucu’ anu malalod pakayni i idang milakalak milalid tu bayling” u mahiniay sa akay haw inayay ku baking a naw-mu-yin .
心內膜炎（即心臟瓣膜感染通過血流傳播細菌）也可能引起無菌性腦膜炎。
inayay ku baking a naw-mu-yin akay namakayni i nu mahidaay kacumuli hananay a bayking a palekal , u mahiniat a bayking pasu may-tu nu kacumuliay a bayking i udip “may-tu abayking” atu pu-se-su cumuliay “lay-mu a imelang” .
無菌性腦膜炎也可能由螺旋菌而引起，這類細菌包括梅毒螺旋體（梅毒的病原菌）和博氏疏螺旋體（萊姆病的病原菌）。
naw-mu-yin akay mukilul tun aw-niy- ci “milaliday tu punu’ a imelang” atu hu-se-nay-ke-li-a-pa-naw-mu-yin “makayni i nananuman malalid nu hu-se-nay-ke-li-a-pa-naw-mu-yin a malingatu .
腦膜炎可能還會伴隨腦瘧疾（感染腦部的瘧疾）或福氏內格里阿米巴腦膜腦炎（如經由淡水水源而感染的福氏耐格里變形蟲）發生。
超連結:namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan