nipaluma-cisu, ciso

makayzaay i Wikipitiya

cisu, ciso 檄樹 (俗名:海巴戟天、諾麗果、紅珠樹、水冬瓜、椿根、鬼頭果)

Morinda citrifolia Flower

u siwkay nu nipaluma[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

kagak kakuniza(科學分類)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

salaedan界:植物界 Plantae

panan門:被子植物門 Magnoliophyta

upiz綱:真雙子葉植物 Eudicots

mata目:龍膽目 Gentianales

sapamat科:茜草科 Rubiaceae

mikitinay屬:羊角藤屬 Morinda

hicahicaay種:檄樹 M. citrifolia

YoungNoni
kakuniza 植物分類 (v)tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma

()mahetik ku papah (v)dauc landaway ()zuma

()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma

takalaw nu bayu' 生長海拔高度
mauzip subal 生長區域 Taywan, sawali atu satimulay a Yaco, Awco, Taypinyang subal
nipaluma sasahicaan 栽種功能 yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他()
takalaw maka 株高 2-5m, awcoay a kilanga katukuh 8m
papah tanaya' 葉長 10-30cm
papah ahebal 葉寬 5-15cm
papah mapela' 葉瓣
balu ahebal 花徑
balu kulit 花色 sibalu i 6-8 a bulad
heci 果實 4-7cm
paenu 種子

u sanek nu nipaluma[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

1 sanek 7 dawmi
2 letek 8 siceka'
3 cedam 甘,甜 v 9 dieku
4 aledah 辣,辛 10 cuedet 寒,涼 v
5 atekak 11 acak
6 cupelak 12 zuma 其他

malaheci tu imelang[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

1 pangangay (生)津 27 kaliwates (消)小疔
2 akacay-akuti (減)燥熱 v 28 malebawa (消)跌打腫傷 v
3 cuedet (減)寒冷 29 akuti' (消)燙傷
4 patezep tu izang (消)出血 30 tunatun (消)瘀血
5 paisi' (利)排尿 31 tibeni (消)泡疹、痱子
6 taluktuk (減)發炎 v 32 kebing (消)麻疹
7 sulalis (退)發燒 33 sizaz (消)濕疹 v
8 cebu' taluktuk (消)尿道膀胱炎 34 butus (消)水腫
9 mapudasay (減)皮膚病 35 kalad nu bau (減)蛇咬
10 atay taluktuk (減)肝炎 36 bulad adada' (消)經痛
11 adada' (減)痛 37 cadi'ci (減)心痛
12 sicedam isi (減)糖尿病 38 pasicucu (增)乳汁
13 ngidngid (消)嘴破嘴角發炎 39 bali-malalemed (減)風濕
14 teluhu (消)濃痰 40 calenged (止)皮膚癢
15 takulaw adada' (減)喉嚨痛 41 sinawal (減)暈眩
16 tuzu malebawa (減)關節炎,風濕痛 42 manah (消)痔瘡
17 mabanic (消)腹瀉 43 pucu' (消)淋巴痛
18 muta' (調)嘔吐 44 buyu' (解)中暑
19 masikata' (調)便秘 45 suaw (止)渴
20 adada' tangah (減)頭痛 46 muni' ku banges (消)皮膚潰爛
21 malihen (怯)咳嗽 47 takalaw ku izang (減)高血壓 v
22 makamaw (減)感冒 v 48
23 milisawada' (調)腸胃病,胃痛 49
24 walak (解)中毒 v 50
25 maduka' (消)破皮傷 51
26 puces (消)膿包、大疔 52 zuma 其他(哮喘、赤痢、肺結核、熱症、

血糖過高、視力衰退)

v

pasubana i cacudadan a lacul[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

u cudad a ngangan Morinda citrifolia L.
u sapamat a ngangan Rubiaceae(茜草科)
u Amilika a ngangan India Mulberry, Noni, Great Morinda

u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

cidekay ngangan miungay
Sakizaya cisu, ciso v
Pangcha
Tayan
Paywan
Yuwatan hangsulas tu lukis v
Sejek
Taluku
Puyuma
Rukay
Cou
Kabalan
Tau/Yami kamannonoka 'apatot v
Saw
Kanakanabu
Laaluwa
Saysia

u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

Morinda citrifolia is a tree in the coffee family, Rubiaceae. Its native range extends through Southeast Asia and Australasia, and the species is now cultivated throughout the tropics and widely naturalized.

Among some 100 names for the fruit across different regions are the more common English names, great morinda, Indian mulberry, noni, beach mulberry, and cheese fruit.

namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24].

行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p280