nipaluma-wangsuci, wangsoci

makayzaay i Wikipitiya

wangsuci, wangsoci[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

萬壽菊

(俗名:金菊、黃菊、紅花、柏花、里苦艾、蜂窩菊、金花菊、金雞菊、萬盞菊)

u siwkay nu nipaluma[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

kakuniza 植物分類 ()tabakiay a kilang ()adidi’ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma

()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma

()yadah a mihca ku uzip (v)cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma

takalaw nu bayu' 生長海拔高度
mauzip subal 生長區域
nipaluma sasahicaan 栽種功能 yumah野生(v) mukan食用() sapayu’藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他()
takalaw maka 株高 30-90cm
papah tanaya’ 葉長 5-10cm
papah ahebal 葉寬 4-8cm
papah mapela’ 葉瓣
balu ahebal 花徑
balu kulit 花色 kama-takuliway, sibalu i 5-8 a bulad
heci 果實 0.8-1.1cm
paenu 種子

u sanek nu nipaluma[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

1 sanek 7 dawmi
2 letek 8 siceka'
3 cedam 甘,甜 9 dieku
4 aledah 辣,辛 v 10 cuedet 寒,涼 v
5 atekak v 11 acak
6 cupelak 12 zuma 其他

malaheci tu imelang[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

1 pangangay (生)津 27 kaliwates (消)小疔
2 akacay-akuti (減)燥熱 v 28 malebawa (消)跌打腫傷
3 cuedet (減)寒冷 29 akuti' (消)燙傷
4 patezep tu izang (消)出血 30 tunatun (消)瘀血
5 paisi' (利)排尿 31 tibeni (消)泡疹、痱子
6 taluktuk (減)發炎 32 kebing (消)麻疹
7 sulalis (退)發燒 33 sizaz (消)濕疹
8 cebu' taluktuk (消)尿道膀胱炎 34 butus (消)水腫
9 mapudasay (減)皮膚病 35 kalad nu bau (減)蛇咬
10 atay taluktuk (減)肝炎 36 bulad adada' (消)經痛
11 adada' (減)痛 37 cadi'ci (減)心痛
12 sicedam isi (減)糖尿病 38 pasicucu (增)乳汁
13 ngidngid (消)嘴破嘴角發炎 39 bali-malalemed (減)風濕
14 teluhu (消)濃痰 v 40 calenged (止)皮膚癢
15 takulaw adada' (減)喉嚨痛 41 sinawal (減)暈眩
16 tuzu malebawa (減)關節炎,風濕痛 42 manah (消)痔瘡
17 mabanic (消)腹瀉 43 pucu' (消)淋巴痛
18 muta' (調)嘔吐 44 buyu' (解)中暑
19 masikata' (調)便秘 45 suaw (止)渴
20 adada' tangah (減)頭痛 46 muni' ku banges (消)皮膚潰爛
21 malihen (怯)咳嗽 v 47 takalaw ku izang (減)高血壓
22 makamaw (減)感冒 v 48
23 milisawada' (調)腸胃病,胃痛 49
24 walak (解)中毒 50
25 maduka' (消)破皮傷 51
26 puces (消)膿包、大疔 52 zuma 其他(頭昏目眩、風火眼痛、小兒驚風

百日咳、乳癰、牙痛)

v

pasubana i cacudadan a lacul[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

u cudad a ngangan Tagets patula L.
u sapamat a ngangan Compositae(菊科)
u Amilika a ngangan Africa marigold

u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

cidekay ngangan miungay
Sakizaya wangsuci, wangsoci v
Pangcha
Tayan
Paywan rabakasu v
Yuwatan sauhapashpas tu puah v
Sejek
Taluku
Puyuma
Rukay
Cou vungavung me'i ngisa v
Kabalan
Tau/Yami maidcyo v
Saw
Kanakanabu
Laaluwa
Saysia

u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

萬壽菊英名的由來據說在五百多年前,有位西班牙的軍官去墨西哥,發現了萬壽菊的野花,覺得非常可愛,便將種子帶回歐洲。當時許多人看見它開的全是金色的花朵,便用來供奉聖母瑪利亞,並將之命名為「Mary is Gold」意即「金色的瑪利亞」,後來便稱它為「marigold」。萬壽菊在十六世紀中便已傳到中國,因其花期長的特性,有些地方將其選為敬老之花,祝頌老人們健康長壽。所以萬壽菊的花語為:「長壽、多福、康寧、永駐的青春」。而在民間的中草藥應用上,據說有袪風降火、化痰止咳的功用。當然在秋季的花壇佈置時,更是不可或缺的重要角色。萬壽菊不但容易栽培,生長也很強健,開花時圓圓滿滿的大花,盆栽時幾乎不見綠葉,也難怪會有人稱它為「滿盆金」了。

i ayaw 500 mihcan,

namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

Hulam talakaway a nipaluma nalunasulitan a sulu pulungamin a sulu《中國高等植物資料庫全庫》. Hulam kagak a yuan adidiay a mauzipay migankiway a suo中國科學院微生物研究所. [2009-02-24].

Yuancumincu weiyuanhuy-  sapayu' a nipaluma nu Yuancumin 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p242

http://plant.tesri.gov.tw/plant100/WebPlantDetail.aspx?tno=539101010 萬壽菊

邱年永等著 原色臺灣藥用植物圖鑑(2) 223臭芙蓉 p254 台北南天書局

中國植物誌 第 75 卷 389 頁 PDF 萬壽菊

http://web.igarden.com.tw/magazine/show_one.php?serial_s=1201&serial_m=4 萬壽菊

臺灣藥用植物資源名錄 行政院衛生署中醫藥委員會 編 萬壽菊 92年10月467頁