pakakakah tu tademaw nu dingki sapiteltel
pakakapah tu tademaw nu dingki sapiteltel波頻共振治療人
nu dingki sapiteltel ktu tademaw sa nu udiudipan sa, lihalay ku udiudipan sa.
波頻共振治療人人都能輕鬆做到(一)
maydihay muhini tu udiudipan sa uni kateltel nu udiiudipan tatenga masumad ku ekeng sa, sakapahay tu sakay udip sa wini tu u"pahelak tu hekal ku kapahay", nu hekal a nipakapah tu udip wida ku han i palaay atademaw kumasasuala tu palecad tu siletn.
想運用波頻共振效應改善健康狀態，最簡單的方法就是「親近大自然」。大自然的頻率通常會與地球上萬物的頻率相吻合而產生共振效應。
itanamin u tademaw cay kaw sawsawni amitepal tu cacanan sidingkiay, masasupatiyung sawsawni apacuna,
我們每個人不僅隨時都在與各種能量狀態的波頻接觸、互動，同時我們自己的身體裡也有波頻時時刻刻在運作。
iudip wini u idang atu ucacanan nu udiudipan idaw aca ku mahiniay udingki malecad ku pisateltelen, anu wicacanan aimelang idaw aca ku pitatebut malcadcad, Kyu capi tu ayda u ising ayda mududuc nami tu mahiniay akikay tunikalcadcad nu nisaungay a tatebut, amiedap tu tademaw apalekal tu ekeng.
人體每一個細胞和器官都有各自的頻率，而每一種疾病也有各自特定的頻率，因此近年來東西醫界皆不約而同地想運用波頻共振原理，來幫助人們恢復健康。
nika anu hini kunisakapah sa, caay kanu ising a tatuding, wida sa inaupulung mitatebuday namakay ni i nisausian tu namakaudipay anipitatebut uni isingtu anikatepaan, alaw han namakayni nikaudip nu nitatebut, u nikatengilan asuni,nikaadihan tu kulit, malecad atu tatebut nu udiudipan, sisa maydihay a pateltel tu udip amusumad tu eking nu udip sa, anu mahida ita u tadwmaw maka sanga tu udipi nu udip apakalihalay.
然而要做到這一點，並不是醫師的專利，因為波頻共振原理雖然奠基於深奧的量子醫學，但其實它就在我們的生活裡，我們聽到的每個聲音、看到的每個色彩，都可以和我們的頻率共振，所以想運用波頻共振效應改善健康狀態，事實上每個人都能輕鬆做到。
micapi tu helak kapah ku wayway ahemaw ku udiudipan u papanataan nitasa maydih pakakapah tu udip nu eking, nika amatineng kisi tu kaku nu udip a udip,”pateltel” hanany pakayni iudip pakatukuh tu udiudipan nika kanca amatineng tu udiudipan kiya pateltel, palakikay atu sapitelyel tusa kinamahiniay, kiyu musakamu tu udiudipan apateltel, katuuday atademaw sakamusa ukaku saupu nu udiudipan namakay idang ku sayaway apateltel. nikatatenga, ukaku nu udiudipan sidingki tu.
親近自然則精神飽滿既然我們的目的是改善健康，當然得先弄清楚人體的波頻。「波」是依能量傳導時是否需要傳導介質，而分成機械波和電磁波二種形式，所以提到人體內的波，許多人或許認為必然是以人體組織細胞為介質的機械波。但事實上，人體也會發出電磁波！
mikingkiway makatepa, ukaku nu udiudipan patahekal tu teltel masasitingus sa, ubalucu’ nu tademaw kumasaicelang sa ateltelan, u tangah sakatusa. Kya uudip nu tademaw kya si teletl saw?
科學家發現，人體各個器官都會發出特定頻率的電磁波，其中又以我們心臟所發射出的電磁波強度最強，大腦次之。為什麼人體會產生電磁波呢？
uudip nu tademaw caay naming kalecad kyucaay kalecad kunisaungay nu kikay, udingki aca ku pasaungayay, yu malingatu apadingki malingatu ku cuwacuwaay a pukuh mapadingki yadingki pakatukuhay ipukupukuhan, mahini yu padingki tu balucu’ utangah.
這是由於人體各部位的細胞運作，主要都靠電子的傳導，當整體器官在自然運作的狀態下就可以測到電流的傳導訊號，例如，心臟的心電圖、大腦的腦波。
Kanca micumud tu iukaukakan atu pukuh nu udiudipan mapadingki, mahidasa ucacanan mukilulnamin tucaaya kalecad nu nikatatebut nu dingki.
既然各個器官的運作都有電流，那麼也就會伴隨著各種不同頻率的電磁波。
sisa,maydih amusumad tu udip nu eking sa, usadawmiay kumahiniay “micapi tu nu hekal” nuhekal anikatatebud malecad tu cikiway acacanan anikatatebut masasuala kumahiniay.
因此，想運用波頻共振效應改善健康狀態，最簡單的方法就是「親近大自然」。大自然的頻率通常會與地球上萬物的頻率相吻合而產生共振效應。
patinaku musakamu, nucikiw anikatatebud sa namaka inayay katukuh tulubataan a hece hananay, upunu’ nu tademaw anikatatebud malecad tu inayay katukuh tulu bataan a hece hananahy, uudiudipan nu mita tu cacanan apukupukuhan mahida tu nayay katukuh tulu bataan a hece sa.
舉例而言，地球磁場的頻率為○至三十赫茲，人腦的頻率也是在○至三十赫茲之間，我們身體各個器官的頻率也是在○至三十赫茲這個範圍。
Kyu, anu ihekal kita pahelak idaw ku pacunusay tu dingki, kapah ku udipnamitanam tumahiniay nika edemen kunipahanhan sakapahen beculen ku eking nu udip.
因此，當我們處在大自然的環境中通常都會有充電的感覺，身體好似真正感受到充分的休息而顯得精神飽滿。
Pakalihalayen ku punu’ palecaden tu hekal sadepaen mueneg, paka ahemawen lihalayen ku punu’, kiya u punu’ atu cikiw nu tatebut nu balucu’ “su-man-pu” palecad tu kasasuala.
大腦放鬆能天人合一其次靜坐等方式，讓大腦處於放鬆狀態，讓腦波與地球的心跳（舒曼波）產生共振效應。
sisa u cikiw nu balucu’, naw Teku ulisiy atademaw cu suman ku makatepaay, silaad tu lala’ cacay lasubu in-gli atu tapuku idaw ku cacay a kaytati nu dingki miliyasay a kaytati, atu hekal nu cikiw sasuala sat u cacay mahidaay u misiwasiway tu laad, yumacilal atu hekal nu tapuku idaw ku pakatineng lakuwit hank u miliyasay a kaytati, kiyu sinilacu tu cacanan a patatebud.
所謂地球的心跳，是德國的物理學家舒曼發現，在距離地面約一百英里的天空有一層環電離層，與地球表面剛好形成一個類似空腔濾波器的空間，當太陽光或是外太空的訊號穿過電離層時，便產生了各種頻率。
Pakaynien musausi kiyu katinengan, yacacay aduma nayi pitu walu ah-ce iadaw ku pakasubana mutulin pakay aidaw, umahinaay atatebud atu idaw ku tatebud mapulung ku nikalecad nu tatebut, kiyu utademaw mahida ulihalayay ku udip masadep, sisa umahinaay anikatatebud pangangan han u cikiw nu balucu ani katatebud, kiyu idaw aca ku kamu su-man-pu han.
透過計算後得知，其中有一種約在七．八三赫茲的訊號頻率會持續存在，這種頻率能和地磁產生共振效應，並且使人感到身心放鬆安定，因此這種頻率被稱為地球的心跳，同時又稱做舒曼波。
makatepa ku mikingkiway, yumasadep mueneg kita, pakaynien ipunu’ pakalihalayen hidan tu sa,unikatatebud nu punu’ malau α atatebud, imahini utangah nikatatebud micapi tu pitu. walu ahe-ce, madayum atu su-man-pu malecad kuni katatebud, mahida yadah kunipidateng nu punu’, mahida ulaziw nu sapiala tu dingki amupasasuala kiya malucek ku aymas kapah tengilan ku suni, masametek ku suni nu laziw.
科學家發現，我們在靜坐、讓大腦處於放鬆的狀態時，腦波頻率是屬於α波，這時大腦的頻率會接近七．八三赫茲，很容易與舒曼波產生同頻的共振效應，使人感到特別有靈感，就好比收音機的天線在調對頻道時，就會收到清楚的聲音一般。
sisa mahida u ciwlu milihayay makaala tup aini nu paudipay, atu nutaywan akungku palutatenga tu tangka yu mulekal ku tangka, mahiniay atademaw makaala tu mahiniaya pakatukuh, nisausi aku namakayda ipunu’ atu cacanan hekalay nu cacanan a matatebudtay malecad ku nipakacalilaw.
所以像是基督教中常提的接受到聖靈，或是台灣民間信仰乩童起乩，這些人之所以真的能感受到訊息，我推測應是由於大腦狀態與某種外界的頻率共振所造成的影響。
nikabi’, kiya u pakamaysengay tu nikaudip a himicu.
睡眠，才是延長生命的秘密
ayda, idaw kiyacuda maseneng kaku, inacuda yangangan nida sa u “Why We Sleep”, ayda pakayakay kaku tinacuda idaw ku kanawlan a adihan.
最近，我被一本書完全迷住了。這本書的名字是《Why We Sleep》，今天，就給各位介紹一下書裡的精彩觀點。
“Why We Sleep”misulitay tinacuda sa ci Matthew Wale u kakabien nu namiecaway, naw sasaydan nu ha-hu a paisingan, ayda sa u pu-ke-lay a dayga nu balucuay atu pasubanaay tu singki asasadan.
《Why We Sleep》的作者是一位名叫Matthew Waler的睡眠學專家，曾是哈佛醫學院教授，現在是伯克萊大學心理學和神經科學的教授。
inacuda sayaway sa idaw ku ngatu, 書的一開頭有這樣一段：
ina ke-siy atademaw makatepa tu cacay taneng pakatanayu’ tu nikaudip sa idaw ku sapa katineng.
科學家們已經發現了一個可以讓你延長生命的革命性的秘方。
Kapah patalakaw tu dadatengan sa, micunus tu kapah;
它能提高你的記憶力，增加你的魅力；
pakahida tu tuudip ka kapah nu kaku, muselep tu kan sa; 讓你保持苗條，降低食慾；
musikul tu sakacay kasigang atu maunga ku tangah sa; 保護你不得癌症和老年痴呆；
cay kalalisan atu kazihiki 不讓你感冒和傷風；
maselep ku imelang nu balucu’ mapuut ku idang atu siwaneng a sakatalawan.
降低你心臟病、心肌梗塞和糖尿病的風險。
manamuh kisu haw? cakadawiy , mapilpil. Idaw ku kadih isu haw?
你會感覺更快樂，不抑鬱，不緊張。你有興趣嗎？
sakamusa ku sasaydan ci Walker: winisa kapahay asapaiyu mamin ku adada nu udiudipan kapah sa, wini “mabi”.
Walker教授說：這個可以包治百病的良方，就是「睡眠」。
第二段sakatusa angatu
nikabi’, sakamu satu kabi, aku tu tepalay aku atademaw mabiyalaw naming, miadih sa tina cuda, kiya matineng tu bi ilabi cay kakapah ku nikabi’, tatenga caay kaw nu demiad a nikangelu dada’, widasa usakatalawan maselep ku dadatengan maselep, u nikaudip nu imelang, uutiih nu balucu’ caykataneng nu nabalucu’an, atu idaw kusakatalawan nu nikaudip.
說起睡眠，我和我身邊很多人都為其煩惱，看了這本書，才明白晚上睡不好帶來的問題，絕對不僅僅是白天的疲倦，而是非常可怕的智力低下、生理疾病、心理障礙、性格缺陷，甚至有生命危險。
umahiniay a patucek tu sasakamuen cay palemang sa amusakamu, namakayni tu i tusabataan nu mihcaan anupina tu kunipikingkiw nikaydaan kiyu tahekal. Ayda sa palasit kaku tu nidatengan , nasasu paini kita.
並且這些結論都不是憑空臆造，而是經過二十多年無數例的科學試驗得出的。以下分享一些觀點，與大家共勉
01unikabi sabaeketay sa u NREM “cay kapelek ki mata cay kaasu kunikabi’, winisa patalakaw tu punu’” ina tusaay a patucek tu nikabi’.
睡眠裡面最重要的是NREM（不眨眼的深睡，主要功能是提高體質和免疫力）和REM（快速動眼的做夢睡眠，主要功能是提高大腦功能），這兩樣決定了睡眠質量。
mahiniay kapah hinin kukamu,halabiay awawa hinasepiay awawa sa kapah ku tangah sa!
也可以說，睡覺愛做夢的孩子聰明！
02tinusa, anu cacay ku labi mabi’ maselep tu lima atatukian, ulabu nuudip idaw ku sapaculi tu gang sacay picumud Natural Killer u idang maselep tu lasubu nu pitu bataan a pasintu!
只要一個晚上睡眠低於5小時，體內專門對付癌細胞的免疫Natural Killer細胞就會減少70%！
Sisa ucayay katumes nunikabi’ atademaw madayum siimelang tu gang nu sawada, atu ngang nu cucu’ “akay ayda atademaw si gangay macunus, ayda sa amatenes kitanamin maudip”.
所以睡眠不足的人容易患腸癌、前列腺癌或乳癌（也許現代人得癌症的比例增加，並不僅僅是因為我們活得更久了）。
03tinulu , anu cay kaedem ku nikabi’ kalamkam macunus ku gang a macunus. uedu malecad tu sipuces, anu cay kataneng kunikabi’ ulebawab nu udiudipankasenun sa macunus.
睡眠不足會加速癌細胞的增長。同樣患腫瘤的小鼠，睡眠不足的，腫瘤增大速度快很多倍。
sisa, ukitakit ukacikian a masaupuay pakayni nikabi cay kataneng nu tatangahan nu lungatu nu gang sa.
難怪，世界衛生組織已經將睡眠不足視為致癌因素。
04Lulu, nikabi’ ukan atu latlat nu udip sabaeketay.
睡眠比飲食和運動更重要。
anu kaswnu han ku nikabi nu cacay atademaw, atu kakanen atu milatlat tu udip tusa idaw ku sepat atatukian, umisatalay tu nikabikuyda.
如果剝奪一個人睡眠、或食物、或運動24小時，睡眠傷害最大。
05awmay, tu labi ani kabi anu maselaep tu enem a tatukian sa sepat ifaw kulima tu kumihcaan a tademaw, kiyadahay kubi pitu-walula tatukiyan masiadadaay tu mapuut ku balucu’ atu masued ku punu’ mikitalakaw tu tusalasubu a pasiyn tu katalakaw.
每晚睡少於6小時的45歲以上的人，比睡7-8小時的人得心肌梗塞和腦中風的概率高200%。
06tekelay anu cay kataneng ku nikabi’ sa maapa ku tademaw sa, “mahinisa REM “hanany cay kataneng ku eking micalilaw tu kapah nu banges sa”kyu madayum maapaku tangah.
睡眠不足會變傻（因為REM不足影響腦細胞健康)，容易得老年痴呆症。
ci caycil a tatayna atu cungtung nu Amilika ci liyken ukamu nu heni tu dedemiad nikabi sa sepat katukhu lima atatukuan sa, sadikuda sa balakitu siimelangay tu maapaku tangah.
柴栔爾夫人和雷根總統都是號稱自己每天只睡4-5小時的，最後都得了老年痴呆症。
sakamu sa ci Walker duduc sa amaapa ku tangah sa ci Cuwanpu cungtung sa’
Walker預言：下一個痴呆症患者也許就是川普總統。
07nimuya, anu matulin sabaw tu siwa cay kakemet sa , u punu’ nutademaw atu eking sa mahida umabusukay sa.
如果連續19小時不睡覺，人的腦力和體力狀態和醉酒是一樣的。
sisakatuuday a kanatal nu kingcal yu miunun kuheni sa; cay pakabii ku sicumiay atademaw sa.
所以很多國家警察採用的無痕跡逼供的方法就是：不給犯人睡覺。
anu malakuwit ku sepat bataan cay kabusa ku mapululay, anu hicahicaen papisulit tu cacanan sa kaisa paydangen sa widakuhan milunguc mabi sa.
超過40小時不睡覺的犯人，基本上叫他簽什麼字就簽什麼字，不求自由，只求睡覺。
08angyu,minanum tukahuy mahida nu cayay kaedem kubi mahida namuka tu sapaiyu sa.
喝咖啡是相當於在服用讓自己睡眠不足的藥物。
anu maapiyan tu, kanca minanum tu kahuy, mahida sa i kalahukan nuayawan nu cacayay ku tuki aminanum sa.
如果已經上癮，必須喝咖啡，那麼只能在下午1點前喝。
09putu’ u epah sa caypiedap tu sakabi sa, micalilaway sa tuni kabi sa.
酒精不但不幫助睡眠，而且影響睡眠。
u epah”kanca adidi’”mupatay tu REM hananay anikabi’, ngay cay sepi sa.
酒精（哪怕只有一點點）會扼殺REM睡眠，讓我們不會做夢。
anu cay sepi “nayay ku REM anikabi” mingaleb tu nikaapa nu punu’ sa.
不做夢（沒有REM的睡眠）嚴重影響智商；
10tekay, ucay kakapah nu nikabi tu labi sa nu sapihpih tu labi mahicay kya sa micalilaw tu nikabu nu sadep sananay.
我們晚上睡不好一部分原因是中央空調供應的恆溫環境，違背睡眠需要的自然規律。
11 caycay, usapalekai a tuki micalilaw tu eking nu balucu’ sa.
鬧鐘影響心臟健康。
misitekeday sa u katukuhan limaasasulitan kinacacay tu miawaw Snooze hananay micalalaway atuki, mabahal ku balucu’ tu apuyu’ay a nupaeteng kina tulu sepat, ledusa mahini tabaki ku calalaw tu idang nu balucu’ sa.
特別是那種每隔五分鐘就會叫一次的Snooze功能鬧鐘，讓心臟在短時間內受到3-4次壓力，長期持續對心血管的影響很大。
12 caysa, cay kataneng kubi sa macalilaw ku udiudipan sa
睡眠不足影響性功能。
caysa, cay kataneng kubi sa macalilaw ku udiudipan sa
tu dedemiad mikisasa tu lima a tatukiay kuni kabi’ sa wida malakuwitay tu walu nikabi nu tatama sa, u butul maadih yadah sa, uidang nu butul maselep makaala tu cacay bataan amihca sa.
每晚睡眠低於5小時的男人，比睡眠超過8小時的男人，睪丸明顯小很多，血液中睪固酮濃度降到十年後水準。
utatayna anu cay kataneng kunikbo’sa madayum cakasiwawa malikid ku wawa sa.
女性缺乏睡眠則容易不孕或流產。
13 caylu, cay kataneng kubi sa madayum kidemu sa
睡眠不足容易長胖。
caylu, cay kataneng kubi sa madayum kidemu sa
cay kataneng kubi sa maselep ku kabecul atu hulumung leptin, micunus tu ngalay nu bili pasu hulumung ghrelin sa.
因為睡眠不足降低跟飽腹有關的荷爾蒙Leptin，提高跟飢餓有關的荷爾蒙ghrelin。
14 caylu, Pisakakawawan cay kataneng kubi’ sa , kanahatu pihibangan anu hicahicaen muedem tu kakabien , caay paka edem sa.
如果工作日睡眠不足，即使週末再怎麼多睡，也是補救不了的。
15 caymay, tu tabakiay sakapatay a imelang sa, mahidanamin cakataneng kunikabi’
每一個致死的重大疾病，幾乎都和缺乏睡眠有關。
anu sakapah han pakabi ku imelangay sa, yadahay a cakakapah nayay ku eking a udip sa amasumad tu ku kapah .
而如果能讓病人好好睡一覺，很多健康問題都可以改善或解決。
Kanuhala nu cila kaceleman nu cila i Taywan “Sunrise, Sunset”tatenga bangcal ! idaw ku sulit nu hulam pakainal sa tu lalum umihca bahel sa yadatu?
日出、日落 在臺灣 (Sunrise, Sunset)，真的是美！ 這是有中文字幕的，讓人倍加傷感歲月的飛逝？