palita tunikaudip

palita tunikaudip 生活大災問 anu masuni ku sapiciwi sa, amupaneng haw ?火災警報響起後，要不要關掉？ Tahekal aca sayaway a cuda wica hani ku suliten, matenes kaku midateng. 重出江湖的第一篇分享要寫什麼，我想了很久。 Maydih kaku musakamu tu ya cang-huwa aliwkang makatuduhay.我想跟大家談談彰化防疫旅館這場火災。 Natayda kaku miadih tu katuduhan, ya tawki maydih tuni kinsaan naku sangaen tu cuda, mahiniay sakalaluman sanga sapasubana tu katuuday kiya matinenh ku katuuday anu makayuduh amuhica ahicaen. 因我去勘查現場時，旅館老闆希望我能夠將這個悲劇做成案例，讓大家知道面對類似火災該怎麼做。 Tatenga mikukay kaku tida tawkian apalasit tu mahinaay a kawaw u kapahay a tademaw cinida. 我很感謝老闆的分享及曾經提供資訊給我的好心人士。 Inapina a mihcaan , malaluk kaku amikinsa tu mahiniay tabakiay a katuduh, mipalita kaku tu siluma;ay; “matineng kisu tu makayuduh mikisa kinapina tu namakayni yadah tu ku nicaliwayan mipasasuini,anu kinacacy aca amatineng tu kisu ahican kiya nayay ku mapatayay?” 其實這幾年，我很用心的調查了幾個重大的火災，我都問過當事人：「在您瞭解火災所有的調查資訊及經過這麼多檢討後，如果再重來一次，有把握做到零死亡嗎？」 inayay ku patucekay musakamu.沒有一個人敢說有把握。 emayhakiya umahiniay u pihacengay a sasakamuen ku mahiniay haw, 不知道大家會不會覺得這是一個很嚴重的問題， matineng tu tusasulitan sapiseking, nayay ku pisakaph a piseking haw, mahica saw ? 都已經知道題目的考試，還沒有把握把試考好，到底為什麼？ akay idaw ku musakamuay, makatudu hinasumad, ahican palutatenga. 或許有人會說，火災瞬息萬變，當然沒把握。 Nika upalitaaku ucayay kasumad sanany, anu makatudu hinasumad u cana ku li-yu.nida. 但我問的是情況不變下，如果還以火災瞬息萬變當理由， Anu mahidasa isayaway a katuduh namaminsa amilikay kita tu namahica, muhamin muulic namahica ku nikatuduh?那是不是代表當初火災過後的檢討過程，沒有將所有狀況釐清？ kilusa,pakilac kaku tu nu tidaay nu malibungay ailiwkang nikasasusakamu atida tawki; 接下來，我想分享一段跟防疫旅館蔡老闆的對話： “cay-tawki, maydih kaku milunguc tisuwan, anu miliyaw aca makatuduh, ahican nisu?” 「蔡先生，我想跟您請教，如果這個火災重來的話，你會怎麼做？」 “anu muliyaw aca, sayaway malecad tu emay hakiya u katuduh. 「如果重來，第一時間我一樣不知道這是火警。 Nika naayaw idaw kinipiecaw musakamu anu idaw ku wacah, yida sa nayay ku wacah, 當然以前演習有模擬說這邊才是有煙，那邊才是沒煙， Kapah makayda tadikud, nika anutatengan,就可以從那一邊先撤退，但是真的發生， Caay kaku katineng, upabaway a tademaw caay katineng i sasaay icuwa hakiya ku lamal. 我畢竟不知道，樓上的人不知道樓下到底是哪裡起火， isasaay a tademaw caay katineng idaw ku wacah, yida nayay ku wacah, nadikudan kiya matineng tu, 樓下的人也不知道哪裡有煙哪裡沒煙，後來都知道了， Imahini cay amin katineng namakacuwaay ku wacah.此時大家才知道原來是哪裡有煙哪裡沒煙， Widasa kapah makayda inayay ku wacah atadikud當然可以從沒有煙那邊先撤退了。 Nika sayawa a tuki maduba tasas a tademaw,但是！那個第一時間跑下去的人， matalulay, ucihek nida u lumeniay namin是冒險的，他的鼻孔都是黑的。 ayda ladayen kuheni milaliw, caay kaku pakaladat, cay kaw hitay kamin aicuwa masaupu, 今天要帶他們逃，我也沒辦法帶，我們不是當兵說部隊在那裏集合， Cacay ku awaw mamin tu naming mu laliw,一聲令下就全部跑光， Caay kahida , hacacacacay han pasubana ku katuuday不是這樣的，一間一間通知告訴大家， Anu mamin pasubana hacuca hakiya kupicukaymas tu tuki,通知完就不知道要花多久時間， Mahida aca ukuku’ni cen-cuwn-taw adadasa, atu tusaay a waw, ahicaen nuheni amaduba mulaliw?” 那又像陳傳道腳在痛，還有兩個小孩什麼的，他們要怎麼跑？」 aku “pasumad tusasakamuen, anu muliyaw aca, cay henay kisu ahican kukawa, haw ?” 我：「換句話說，再重來一次，你還是不知道該怎麼做，對吧？」 tawki; “hang”老闆：「是。」 niadih numaku sa ina malibungay a liwkang nikatuduh sa, usasakamuen sa, usakaydihan naku amatineng apalasit tu adidi’.我認為這是防疫旅館這場火災，最需要檢討的部分，也是我最想分享的部分。 Nacila amihca namueneg tu kaku I malibungay a liwkamg, yu mitucek kaku amieneg, milunguc kaku tu ahican anu makatuduh sananay a zumayn paadihi kaku han naku milunguc, 我在去年也住了2個星期防疫旅館，訂房之前，我請旅館寄火災應變計畫及流程給我看， adih han naku tatenga caay katatudyng yadah ku sasakamuen,我一看就知道有問題， sisa pakatelay han naku kulikang nu cing-li,所以我打電話問旅館經理： anu makatuduh masuni kusapacekil tu makayudu a kikay sa,如果聽到火災警報器響起， Palitaen naku kisu hicaen amusilsil sikawaw ?請問你們應變順序怎麼做？ Maadih aku ya kawaw nuheni malecad tu cang-huwa malibungay a liwkang , 我發現其作法跟彰化防疫旅館差不多， itawya kasenun han naku musakamu kid acing-li mahidasa cay kalucek ku kawaw namu han naku. 我當時立刻跟旅館經理你們做錯了。 Paliyun kita tu sasakamuen, wini akawaw sa, wini nu katuuday naming cayay kalucek a kawaw, 換句話說，這不是個案，這是一個普遍存在的錯誤， yucahenay pakatuduh, katuuday nami dawmi ku nidateng ,在沒發生火災之前，大家都把火災想得很簡單， Mahida naming kita malucek tu ku silsil haw sa 都認為自己的應變程序沒問題， Misatineng nami ahican musumad idaw tu ku icelang sa,都認為應變能力是夠的， Tatenga makatuduh tu sa,等到發生火災之時， Kiya makaadih tu namakaadihay a sapaculi,才發現原來那些曾經認為是對的策略， Nika caay kacukaymas, ahican cay tu pakatukuh似乎都沒有用，已經來不及了。 katineng aku , ayda makatengil tu katuduh amasuniay katuuday ahicae ku kawaw, 據我所知，目前聽到火災警報器多數的作法是： Patulin han pasuni ku sapiciwi haw, atu papiadihen ku sitatudungay a tademaw miadih, 讓警報繼續響---派員至現場察看--- maadih katinengan sayaway sa mipaneng tu lamal發現火災先執行滅火--- mamin mupaneng sa malingatu palaliwasak 滅火失敗開始疏散。 ayda sayaway musakamu kaku “paduduc han ku masuniay a sapiciwi” kapah haw mahin? 今天先跟大家談「讓警報繼續響」，到底好不好？ anu masuni tu ku makatuduhay a masuniay utatengaay makatuduh?火災警報響起就代表火災發生嗎？ Palutatenga kaku titaan katuuday malecadnami ku patubeli’,我相信大家的答案應該都差不多： caay, akay idaw ku makatiyungay, aky makusiw, akay makatuduh. 不是，可能是有人誤觸、可能是故障、可能是火災。 sisa anu makatuduh hicaen kiya kapah ,idaw ku kapahay a sapasubana’ tu mikiayaw 而災害應變要做好，一個很重要的前提， patuceken ku pasebana’ tucek han.必須資訊是明確的。 Anu masuni ku kikay nu makatuduhay ,sayaway anu caay pakatucek nawcima ku makatiyungay sa, makusiw, atu makatuduh,火災警報響起，一開始根本無法確認到底是有人誤觸、故障或火災， nu katuuday amasuniay muungalacacay, caay pasubana’ sakapina akaytati ,且多數警報只會叫，不會告知發報樓層， imahini sa pakedaha masumi,此時讓警報聲繼續響， Mipahengday a cacay pakabiyalaw,只是製造恐慌， Pakayni ikatuduh nayay kupiedap,對災害應變不僅沒有幫助， widasa nipicalilaw kida suni, sapakacaay sa papulu’.還會在警報聲干擾下，造成溝通交流的障礙。 sisa misaicelang kaku , anu masuni ku sapasubana; makatuduh sa, 所以我強烈主張，當火災警報器響起時， Umikuliay misakalamkam miadih anu icuwa ukukayhaw mitaneng misakalamkam mutucek anu icuwa, 服務人員應該立刻察看受信總機確認發報區域， Kilusa panengen ku masuniay, umikuliay nu ayawa sakapahen tu misulit kusasakamuen anu makatuduh, 接下來關閉警報音響，服務人員依事前寫好的廣播稿， Kiya micumud malingatu pahusu, hinin “ ayda i OOOpinaay a kaytati masuni ku makatuduh a kikay , miadh henay kiya patucek , amana kabaluduh , halhalen ku pahusu aku.” 進行人聲廣播，範例如下：「現在本大樓第○○樓出現警報訊號，正在確認中，請勿慌張，等候進一步廣播。」 Mahida tahekalay aca kaku yu musakamu madateng aku , u kapah laecus singucih, 就像我在重出江湖宣言中提到，安全不能有缺口， Kanahatu lasubunu siwa a bataan, yaliwan tu cacay a bataan a ngucih, 那怕對了百分之90，剩下那百分之10的缺口， aky sikawaw tu pihacengay hica han tu ku dikud.就有可能會帶來嚴重的不幸後果。 yu makatengil tu makayuduh masuni ku kikay sa, yu mahinisa malingatu midateng ahican, 尤其聽到火災警報器響起，代表這是應變的始點， anu sayaway cakalucek ku kawaw, nudikudan sa aky mangaleb caykaw dadatengn kumahiniay a kawaw. 如果一開始就做錯，後果不堪設想是可預見的。 sisa anu kapah nu udip, pasakamukaku tu katuuday usiluma’ay u kaytatiay a luma’, u mikuwanay 所以為了自身安全，建議大家可以主動詢問您住家的大樓管理員、 u tatukiay nu liwkang, kusi nu misebengay ; “ anu lasuni ku kukay nu makatuduh sananay ,mahini sa apanengen ku pahusu haw ?”旅館的櫃臺、公司的警衛：「如果聽報火災警報器響起，請問你要不要關警報音響？」 Anu patubeli’ hanaku ; amana, mahiniay sa asikawaw yu anu tatenga makatudu hicahantu , 如果答案是：不要，那就代表這個場所的災害應變有問題， Sisa apacekil kita tu nuhenian amana pipaneng tu kikay pasunanaay amakatuduh a kikay, sisa pahusu.您應該提醒他們要先關警報，然後廣播。 anu yaan tucacay ademiad, makatengi naming ku katuuday masuni ku makatuduh akikay, 萬一有一天，大家聽到火災警報響起， Usapiciwi matenes caay panengi, mahinai sa ina kiyidaan cay kataneng ku piecaw tu mikuliay cakakapah.警報聲很久都沒有關掉，哪也代表這個場所安全教育訓練沒做好。 Kanahatu ita caay kaw mikawaay tu makatuduhay a tademaw,雖然我們不見得是執行災害應變的人， pakay nipipalita a icelang,, palutatenga kaku musumad tu aydaay a laecus, utademaw nami malecad nami maydih pakakapah odaw naming ku balucu’ mangalay a pain. 但透過詢問的力量，我相信我們能夠改變現在普遍存在的錯誤，每個人一樣能為安全盡一份心力。 datengen, anumasuni ku makatudu akikay, panengen kiya pakingcal, satu pahusu , kiya utatengaay. 記得：火災警報器響起，先關警報，然後廣播，才是上策。