patizeng tu ulic nu tapuku ci Kaypulel
patizeng tu ulic nu tapuku ci Kaypulel (開普勒的天空理論)
sapuelac nu ulic
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
ngatu cacay
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]azihan ku i tapukuway waswas sa ku tatuni’ nu bunac nayi’ ku elic, yu musaungay ku heni nayi’ hakya ku ulic daduducen? u nisanga’an kalalayan masinanud ku nikasilac, wicanan kuza duducen nu milimekay i nuzikuzan nu bunac a bunac tu「ulic ｣ saw?
ngatu tusa
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]i sabaw pitu a syki, cacay kya simmung nu duwic ci Kaypulel(開普勒) madepuc miazih i tapuku tu bunac, mizateng aca tu sazateng, mateces tu ciniza muzating tina munday. kinacacay pakayzan niza i nakamuwa ni Kepayni(哥白尼) tu sakimuluway a zazan sananay a kamu masausin niza ku zazan nu lamalay a bunac, ya nisausiyan niza atu niazihan niza madadebung, nika 八弧分 tu ku caah. tina 八弧分 nay a caah anu patatuki han sa 0.13 ku caah ni kalineng. anu pakaynin i nu tademawan a nizatengan hatiniyay a caah u tanengay tu saan, nika ci Kaypulle caykahiza ku niza. palutatenga’ ciniza tuni azihan niza u tatengaay, sakapalu tatenga’ niza tu nika malucekay. sali ngatu satu misadimel mikingngyutui tu ilabuway, sadikudday madih tu nida kuna kamuwan ni Kupayni tu nika izaw henay ku patelac, u culil nu bunac muliuliu tu cilal a zazan caay kaw masakimuluway, u masatadaya’ kunikasa kimulu, u cilal itini imasa tadaya’ay anika sakimulusa sa, ma na muh ci Kaypulu sakamu sa ： ina 八弧分 nay a caah palisumaday tu zazan aku miazih tu cudad nu tapuku. namahiza sa hatizan twaca kunipiazih cikasa ci kay pu lu, ma ngaleb kunika sadep micekul, makazih tu zazan nu bunac caay amin kalecad, namakayza kyu katinengan ku sakatusa a zazan nu bunac muculil：u culil nu bunac atu cilal malecad kuni kalalitin i tuki malecad ku ni kayzaan ka a hebal.
ngatu tulu
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]natahekal satu ku sakatusa a kakayzaan, itawya tanetaneng sa ci Kaypulel i kalpacawan, pakuyac kanikauzip nu luma’, nika caay piales ciniza pacici tu, pacic tu misacukacukay, muhemhem pades nu nikauzip, sakangelu’an ku laecus nu sakauzip itaway, tanetaneng sa cacay a bataan ku mihcan, sazikuzay namakay 億萬個 ku kayadah nu niazihan tya makazih tu sakatulu a kakayzaan：u hamin nu bunac yamasatadayu’ay ku nikasakimulu a zazan sa nu長半軸的三次方 atu 公轉周期的平方比值 malecad amin. makazih tu tuluway a kakayzaan nu bunac, mabuhat ku uzip nisaungay nu tapuku aniemec, pasubana’ ci Niutunnan tu sakapatizeng tu ku 萬有引力.
u cudad nu Kaypulel
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]- 《ilabu'ay 秘密 nu tapuku宇宙》（Mysterium cosmographicum，1596）
- 《miedaw》（De Fundamentis Astrologiae Certioribus，On Firmer Fundaments of Astrology; 1601年）
- 《tapuku kasasubana' nu edilay》（Astronomiae Pars Optica，1604）
- 《baluhayay a bunac》（De Stella Nova in Pede Serpentarii，1606）
- 《baluhay tapuku kasasubana'》（Astronomia nova，1609）
- 《sakatulu a kamu》（Tertius Interveniens，1610年）
- 《sasukamu tu caculculen nu bunac》（Dissertatio cum Nuncio Sidereo，1610年）
- 《edilay a kasasubana'》（Dioptrice，1611）
- 《suleda nu enemay a ngawa'》（De nive sexangula，1611年）
- 《tina mihmihcaan》（De vero Anno, quo aeternus Dei Filius humanam naturam in Utero benedictae Virginis Mariae assumpsit，1614）
- 《paymihcaay a sulit》（Eclogae Chronicae，1615年，和《與星夜信使的對話》一起發表）
- 《miasip tu misaheciay》（Nova stereometria doliorum vinariorum，1615年）
- 《Kepayni tapuku sasubana'ay》（Epitome astronomiae Copernicanae，從1618-1621年分三部分發表）
- 《kitakit a sasungaay》（Harmonices Mundi，1618）
- 《tapuku kahemekan a ilabu'ay》（第二版，Mysterium cosmographicum，1621年）
- 《Lutawfu bunac cudad》（Tabulae Rudolphinae，1627）
- 《simpi'》（Somnium，1634年）