siduka’ ku banges

siduka’ ku banges皮肌炎

kakiliman

siduka ku banges “kamu nu amilika : Dermatomyositis” mikawaay tu heci nu udip tenes sa tu alaw han mala duka, u imelang nida sa mahida u tibeni, atu kilul sa tu demiad sa alaw han nayay ku icelang, alaw han kasenun sa, akay haw pinaabulad haymaw sa tahekal, u duma a imelang sa pasu heci inayay ku icelang,maselep ku bawket nu udip,akuti’ ku udip,ulalod ku bala’ atu makaadih tu takelalay sa mahicay kiya. Mapulung sa tu ku imelang pasubanges atu heci nu kayhananay masamengmeng.

皮肌炎（英語：Dermatomyositis）是影響肌肉的長期炎症，症狀包括疹，以及肌肉隨時間的日益無力，可能是突然發生，也可能是在數個月內病情發展所出現，其他症狀包括肌肉無力、體重減輕、發燒、肺部感染或是對光敏感。併發症包括有皮膚及肌肉的鈣質沉著。

nilaculan

nisausi tu, i palaay a tademaw siimelangay tu mahiniay sa caysiw amalebut nu emang katukuh picpic a malebut a emang nu sasuala, u hayali itawya sep.sep cay%katukuh sep.sep sepsa% nu teban, i Taywan tu mihmihcaan yu tahekal sa caycay a lasubu ku baluhay a imelangay a tademaw.

據估計，全球年發病率在1,900,000到7,700,000之間，盛行率在0.01%到0.002%之間 ，台灣每年大約會出現100多位新病人。

Siimelangay tu mahiniay sa u sipsep kumihcaan atu limsep kumihcaan a tademaw, u tatayna madayum tu tatama siimelangay tu mahiniay u dukanu banges hananay, u canan a mihca akay haw macalilaw tu. caywal malebut a mihcaan sayaway pasani i madukaay nu banges a musakamu.

通常發生在 40 多歲和 50 多歲的人群中，女性比男性更容易罹患皮肌炎，任何年齡的人都可能受到影響。1800年代首次有針對皮肌炎的描述。

sakaadihan a banges sa皮膚主要表現[編輯原始碼]

tinacay, sapatucek sa

一、        主要標準

tinacay. siyang-yang a tibeni “Heliotrope sign”u liwliw nu mata tahekal ku kalasumanahay atu nu kiyuay a kulit I bangws akay haw pulung I liwliw nu mata malebawa.

1. 向陽疹（Heliotrope sign）眼皮出現粉紅或紫色的皮疹，可能合併眼眶旁水腫

tinusa. Gottron u se-ciw-atibeni “Gottron papules”malakalak i puu taludu’ su kiyuay a kulit atu kalasumanahay a kulit u se-ciw-atibeni, akay mapulung masukut,ukulit mapudac, malakuwit ku si kubid, mana’na’.

2. Gottron氏丘疹（Gottron papules）分布在指節的紫色或粉紅色丘疹，可能合併萎縮、色素斑駁、過度角化、潰瘍等

tinulu. Gottron u se-cen “Gottron signs”makayni milakala i nu kiyuay sumanah aca a kulit, i kulit nu kanus, i takiki’an, i tusud nu kuku’ tu sadipa’

3. Gottron氏徵（Gottron signs）對稱分布的紫紅斑，位於指節、鷹嘴突、髕骨、內踝等

tinusa, sapatucek

二、次要標準

tinacay, nu kiyuay atu sumanahay a kulit, tahekal i cuwaay

1. 紫紅色的斑，出現在下列部位

tinusa,u tepik nu kanus saadidi’ay a caculilan nu idang macebal

2. 甲摺出現微血管擴張

tinulu, kulit nu cayay katatudung “poikiloderma”

3. 色素斑駁(poikiloderma)

lulu, lima nu misanulimaay a mikuli Mechanic’s hand

4. 技師的手Mechanic’s hand

awmay, malapulapul ku banges

5. 皮膚鈣化

tekelay,malahunu’ ku banges

6. 皮膚潰瘍

nimuya, calenget

7. 搔癢

u bala’ sat u sa肺部表現[編輯原始碼]

mahina nami nu katuuday namakayni i udip ku imelang, misinanut kita tu imelang sa, misinanut tu mucelak haw ku duma mikawa tu duma nu udiudipan, tu micumud i bala’, balucu’ buwah tu .

如同許多其他自體免疫疾病，除了應留意表徵症狀外，應留意隨著疾病進展還有可能會侵犯到全身器官：肺臟、心臟、腎臟等。

duma, u bala anu masikeda tu sa, alaw han tahekal ku balahunu’ ku bala’, anu hida han liyaw sa mahunu’ ku bala’ sa, u yadahay a masaupuay nu cin-wiy, sat u macalap ku bala nu cin-wiy sa, inayay t uku satengteng sa, alaw han cay pakasasuala ku hanhan ami kawaw.

其中，當肺臟遭到攻擊時，可能出現間質性肺炎，倘若放任肺臟反覆發炎，便會形成許多纖維組織，進而導致肺纖維化，讓肺臟失去彈性，無法完成氣體交換的任務。

namakayni inu udipay tu a silaaday a bala sa, idaw ku tinuluay a macakat ku masapulapulasay a bala nu imelang “ haymaw sa micapi amupulas tu bala’.

自體免疫疾病引發的間質性肺病中，有3成會發展成漸進性纖維化間質性肺病(漸進性肺纖維化)。

mahaktahekal ku heci nu duka sa, u imelangay a tademaw tahekal ku banges atu heci, nika kilul sat u imelang tu macakat ku imelang, u duka nu banges sa muladay tu duma a imelang, sa baeketay sa u banges tu heci akay misawacu tub ala amulalid, kyu haymaw sa mana’na’,u imelangay sa tahekal ku u’h u’h maacakay a u’h u’h muculil sa hina capaka hanhan, alahican muhanhan sa utiih cay pakahanhan.

剛開始出現皮肌炎時，患者症狀大多出現在皮膚與肌肉，但是隨著病情發展，皮肌炎也會引起其他併發症，最重要的是皮肌炎可能侵犯到肺部，造成慢性發炎，而讓患者出現慢性乾咳，且走路容易喘，常喘到上氣不接下氣。

anu u heci nu duka’ ILD aimelangay atu MDA5 mapaculi ku yang-sin, tekelay a bulad kuni kaudip makaala tunemsep%.

若皮肌炎ILD病人有MDA5 抗體表現陽性，6個月存活期僅60% 。

namahica成因[編輯原始碼]

u banges nu duka namahica cayay katineng i, ayda ay a ising yu musakamu papelu sa pakilu han nuheni i nu udipay a imelang atu siduku nu malaliday sa u bena’ nu heci a imelang sa

皮肌炎的病因不明，目前醫學理論將其歸類在自體免疫性疾病或是病毒感染是一種炎性肌病。

Kinsa han nu ising ku mahiniay a imelang sa, mitanam tui dang, nu kikay a sapikulit atu heci kinsaan tu patecek, sayaway sa akay nu duku a nikalalid atu gang nipalekal, dumasa u cacayay nu namakaudipay a nipaengil.

診斷會依症狀、血液試驗、肌電圖及肌肉活檢來判斷，最初可能由病毒感染或癌症引起，其中任何一種都可能引起自身免疫反應。

nimuyaw% katukuh lusep% a banges nu heci u imelang nidasa nu gang a nimapalekal winisa akay nu udipay a nipaengil

7% 到 30% 的皮肌炎病例是由癌症引起的，可能是一種自身免疫反應。

Hinaadihay sa u gang nu sawawaan, tu cacucuwan a ngang atu bala a ngan. caywal% katukuh tulim% a inayay a heci nu imelang u siwanengay a imelangay idaw ku ngang. Atu banges nu mana’na’ay milihida tu u laecusay a lebawa I udip yu nemsep ku mihcaan nadikuda sa mangalebu ku mahiniay a omelang.

最常見的相關癌症是卵巢癌、乳腺癌和肺癌。18% 至 25% 的無肌病性糖尿病患者也患有癌症。與皮肌炎相關的惡性腫瘤在 60 歲以後更為普遍。

simahiniay a binacadan namakayni nu mana’na’ay a heci sa, u bala nu imelang hina adih tu, u mahiniay a nu bala a imelang sa “Interstitial Lung Disease, ILD” nu katuuday, kyu katuud ku mahiniay sisa u baeketay a mapulungay a i melang ku mahiniay.

·        此族群除肌肉發炎外，肺部症狀相當常見，其間質性肺疾病（Interstitial Lung Disease, ILD）佔其大宗，也是造成預後不良的重要併發症。

ayda u ILD akay tahekal ku heci nuayawan a imelang sa, nipikingkiw idaw ku “inayay ku heci a bangesay a malahunu’ay a imelang “clinically amyopathic dermatomyositis，CADM)” u simahiniay a imelang nu tademaw madayum kasenen sananay a baeketay a ILD.

·        目前ILD 除可能出現於肌肉症狀之前，臨床上有所謂「無肌肉症狀之皮肌炎 (clinically amyopathic dermatomyositis，CADM)」，此群病人尤其容易出現急性重度的 ILD。

ILD sa u IIM hananay midebung i bala’ , inaayaw mikingkiw tu binacadan atu matanam tu cayaykalecad , u katuuday makaala tu  tusep- picwal % a cay katatudung.

·        ILD 是 IIM 侵犯肺部的主要表現，過去依研究族群及偵測方式不同，盛行率為 20- 78 % 不等。

namakayni tinacudadan sa, banges nu heci a imelangay a tademaw sa sipcay% mapilung ku mahiniay a sikawaw tu sibulabulay ku bala’, nika u ya-cu a tademaw satalakaway.

·        根據資料顯示，皮肌炎患者約有41%會合併發生間質性肺病，其中以亞洲人種占比最高。

u yadahay a siheciay a malahunu’ay atu banges siimelangay a tademaw aysa u imelangay makaala tu teki’ a mihcaan ku nikaudip kyu u walsep-siwsep% kya, nika anu tapabaw ku bala malapulapul sa, akay awmay a mihcaan ku nikaudip tu nemsep. lulu%, u banges aheciay a imelangay a tademaw amaniket musikul tu bala’ nu udip ngay cay tu katahekal, anu matabal paising mikinsa tu paiyu’ sabaeketay kuyni a kawaw, pisinanut i kasawsawni misakapah tu nikaudip atu misakapah tu udip.

而多發性肌炎/皮肌炎患者目前的疾病十年存活率約為80-90%左右，但若發展成肺纖維化，其5年存活率僅餘60.4%，皮肌炎患者特別留意肺部疾病的可能性，並且強調早期診斷和治療的重要性，以提高患者的生存和生活品質。