talakaway ku idang a imelang
alakaway ku idang a imelang(nu Amilika a kamu:Hypartension, high blood pressure) u talakaway ku idang caay kaadih ku i hekalay a wayway, nika sa anu matenes talakaw kya idang u 冠狀動脈 a imelang, kahung a masatedep ku sinduw, mapilpil ku balucu’, i lilisay mutiywngay a ulat maesut, nipiadih caay kakapah, mahaymaway a imelang nu buwa’ atu mahedaway ku punuw namin a imelang u sakatalawan cuduh nu idang anu epunan sa, a malatusa anu miditeksa a melawan ku nipitiyuwng nu sindu tu heci, anu mapepec mucudu, anu mabuhat mucudu uyni ku aadihan u mahpecay a nicudu u satabakiyay a niditek anu mabuhatay a nicudu u saadidiway aniditek u yadahay a babalaki i pahanhan i kahepecan mucudu itida i 100~130毫米汞柱
(duma a ngangan mmHg), anu kabuhatan nicuduh sa i 60-80 毫米汞柱. anu cudu nu idang matulin mulawit tu130/ 80 atu 140/90 毫米汞柱(收縮壓/舒張壓）a kaysi talakaway nu cudu nu idang nu wawa han tu aadihan caay kalecad tu babalaki, anu muditek tu cudu nu idang sa, aw 24 tatukiyan ku laeday a muculilay a sapiditek tu cudu nu idang (duma ngngan ABPM) kina mahiniya a mayda nu aadihan tu misaydan muditak tu cudu nu idang(簡稱OBPM) a kiyadahan ku mieciyuw.
高血壓（英語：Hypertension，high blood pressure）是動脈血壓持續偏高的慢性疾病。高血壓一般沒有症狀，不過長期高血壓為冠狀動脈疾病、中風、心臟衰竭、心房顫動、周邊動脈阻塞、視力受損、慢性腎臟病及失智症等病症的主要危險因子。
血壓分為收縮壓和舒張壓兩種，即為心臟跳動時肌肉收縮或舒張時的測量值；收縮壓是血壓的最大值，舒張壓是血壓的最小值。大部分成年人在休息時的收縮壓在 100-130 毫米汞柱（簡稱為 mmHg），舒張壓是 60-80 毫米汞柱。若血壓持續超過 130/80 或 140/90 毫米汞柱（收縮壓/舒張壓），有可能是高血壓。兒童的判斷準則和成人不同。量血壓時，採用 24 小時區間的移動式血壓計測量血壓（簡稱為 ABPM）方式會較僅採診間血壓量測（簡稱為 OBPM）來得準確許多。