Equatorial Guinea

Equatorial Guinea (赤道幾內亞)

u Equatorial Guinea (赤道幾內亞) sa i labu nu Feico, itiza i 2 00 N, 10 00 E.

u ahebal nu lala’ mapulung sa izaw ku 28,051 km².

u ahebal nu lala'ay sa izaw ku 28,051 km², u ahebal nu nanumay sa ti'kuk ku km².

hamin nu tademawan sa 759,451.

kakalukan umah sa 10.10%, kilakilangan umah sa 57.50%, zumaay henay umah sa 32.40%.

Equatorial Guinea (赤道幾內亞) a masakaputay kapulung a kanatal, u nipanganga Equatorial Guinea (赤道幾內亞) ( Spain (西班牙) a kamu: Cuine Equatorial; fo a kamu: Guinee equatoriale; Portugal (葡萄牙) a kamu: Guine Equatorial ) , nu layakay a nipanganga sa Ce-ci (赤幾), i Africa nu teban kya kitidaan. 2019 a mihcaan u tademaw makaala tu 93 a mang 5,983 a tademaw. kinanganga nu kanatal kanaha tu idaw ku telek a dadan a sulid, nika tatenga tu u telek a dadan micaliwa dada tu lala’ atu nu bayu, sakay caay tangsul sa micaliway tina lala’an nu kanatal.

(u kamu nu Hulam:赤道幾內亞共和國，簡稱赤道幾內亞（西班牙語：Guinea Ecuatorial；法語：Guinée équatoriale；葡萄牙語：Guiné Equatorial），中文亦簡稱赤幾，位於非洲中部。2019年人口為93萬5983人。該國國名雖然帶有赤道字樣，但實際上赤道只通過其領土之間的海域，並未直接穿過該國陸地領土。)

tapang tusu nu kanatal (首都)

u tapang tusu nu kanatal sa u Malabo (馬拉博).

kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)

kakining nu kanatal demiad sa 12 bulad 10 demiad.

tabakiay a tapang nu kanatal (元首)

u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Teodoro Obiang Nguema Mbasogo(特奧多羅·奧比昂·恩圭馬·姆巴索戈), micakat a demiad sa i 1979 a mihca 8 bulad 3 demiad.

u cunli nu Equatorial Guinea (赤道幾內亞) ayza sa ci Francisco Pascual Obama Asue, micakat a demiad sa i 2016 a mihcaan 6 bulad 22 demiad.

laylay (歷史)

Equatorial Guinea (赤道幾內亞) sakay i talu u nu kasumamadan hen nu muenengay u Pygmies a tademaw (俾格米人), u lala’ nu heni tu nadikudan maalaw nu Bantu a tademaw (班圖人). 1471 a mihca katukuh i 1472 a mihca. u Portugal (葡萄牙) sibalungaay Ci Fernao do Po ( 斐南·德·波) mikilin tu dadan nu sakatayda i ing-tu a dadan nu balunga micaliway makaadih tu Fernandobo (斐南多波) a subal , kiyu sipangangan han tu “Formosa ( 福爾摩沙 )”. u an-nu-pen a subal naw i piusiwkacuan makaadih han , sakamahini kiyu singanganay.

(u kamu nu Hulam: 赤道幾內亞大陸部分的原始居民為俾格米人，他們的領地後來被班圖人占有。1471年至1472年，葡萄牙航海家斐南·德·波（Fernão do Pó）在尋找通往印度的航路過程中發現了斐南多波島，將其命名為「福爾摩薩」（Formosa）。安諾本島是在新年發現的，並由此得名。)

1499 a mihca , sakahini “Todesillas a nikasasulitan (托德西利亞斯條約)”, sakay i si-cin (西經) 50 tu i satipan nu lala’ nu Spain (西班牙), i sawalian a lala’ nu Portugal (葡萄牙), u Portugal a tademaw (葡萄牙人) namakayni mialaw tu Asia (亞洲) atu Africa (非洲) a kenis, u etipay a Amilikaan (南美洲) hamin u nu Spain (西班牙) amin. kyu malingatu ku kalung mababaliay, u Portugal a tademaw (葡萄牙人) sacacay sa midepung tu Africanay (非洲的) a kalung nu tayniay atu tahkalay a nipikuwan . sikahini malinges tu ku Spain (西班牙), u Spain (西班牙) milungus maydih tu kalung i Africa (非洲) a kakididaan.

(u kamu nu Hulam: 1499年，根據《托德西利亞斯條約》，位於西經50度以西的領土歸西班牙，以東的領土歸葡萄牙，葡萄牙人由此占有亞洲和非洲地區，南美洲大部分為西班牙所有。及至奴隸貿易興起，葡萄牙人便獨占了非洲的奴隸來源和出口權。這就引起西班牙的強烈不滿，西班牙也要求在非洲得到供應奴隸的地方。)

kitidaan地理

Equatorial Guinea (赤道幾內亞) u ahebal nu lala’ i 28, 051 km², palatusa hamin han, u duma sa palu Muni a talawadawnu kenis (木尼河地區) (singangan “Mbini a kenis (姆比尼地區) ”), nengan i tukus nu African (非洲大陸) , namakay sawali satipan nu tanaya, nu timulan i amis u makitiway satadaya saan, atu Cameron (喀麥隆), Gabon (加彭) sulul pabeli, Muni a sauwac (木尼河) mibesul dina kitidaan. kina kitidana sa nu Bata (巴塔) u kahenulan a tu-su. sakatusa pasayda i satip nu amis tida i Muni a sauwac (木尼河) a kitidaan , u Ci-ni-ya-wanay i Pi-aw-keh a subal (natawya tayniay malimatay singangan tu fuy-r-na-to-po a subal), Ce-taw-ci-ni-ya a tusu u Ma-la-pul nai pi-aw-keh nu amisay a subal . namahida i Pi-aw-ke a satipan nu timul a subal 595 a kilisan idaw hen ku itiniay tu a An-zu a kenis.

(u kamu nu Hulam: 赤道幾內亞領土面積為28,051平方公里，包含兩大部分，一部分稱為木尼河地區（也稱「姆比尼地區」），位於非洲大陸，大致呈東西長、南北窄的長方形，與喀麥隆、加彭接壤，木尼河斜貫該地區。該區以巴塔為主要都市。二是位於木尼河區西北、幾內亞灣中的比奧科島（殖民地時期稱費爾南多波島），赤道幾內亞首都馬拉博即位於比奧科島北部。此外在比奧科島西南595公里處還有安諾本島。)

manamec經濟

Ce-taw-ci-ni-ya u Sa-ha-la nu dimulan a nitadasan a kakitaan. u sakay idaw ku kalisiw u paluma ku kawaw, sakasaan patahkal tu tuud u ke-ke, ancaay sa u kuhi . kina kanatal u matenesay tu i kitaki u sanai’ay a mitadas a kanatal i minkiw , nika i 1996 a mihca i Ce-taw-ci-ni-ya ilabu nubayu’ katinengan yadah ku a alaan tu simal, namahini kakayda satu kina kanatal kalankan sa tu sikalisiw . 1997 a mihca katukuh i 2001 a mihca tu paymihmihcaan u kalisiw sayadah satu 41,7 payhunpi . katukuh aca i 2004 a mihca, Ce-taw-ci-ni-ya malu nu sa-ha-la i satimulan nu Nan-huy u sakatulu a kanatal u satabakiay tahkal ku sisimalay, ya nikatahkal nu simal tu demidemiad makaala tu sabaw tulu idaw ku enen a mang nu a patangan.

(u kamu nu Hulam: 赤道幾內亞是撒哈拉以南非洲的開發中國家，其經濟以種植業為主，主要的出口產品是可可，其次為咖啡。該國長期以來被列入世界最低度開發國家名單，但是1996年在赤道幾內亞領海內發現了大量石油資源，此後該國經濟快速增長，1997年至2001年的年平均經濟增長率達41.7%。至2004年，赤道幾內亞已經成為撒哈拉以南非洲的第三大石油生產國，石油產量達每天36萬桶。)

cen-ci政治

1968 a mihca Ce-taw-ci-ni-ya masakaku satu sa, u hiya ku en-kuy-ma nu luma’ ku mikawaway tu se-si-cuwn-cen masakunida ku nipikuwa.

(u kamu nu Hulam: 1968年赤道幾內亞獨立後，一直由恩圭馬家族實行世襲專政獨裁統治。)

1968 a mihca cacay a bulad , hu-lan-si-s-ke.ma-si-ay.en-kuy-ma （Francisco Macías Nguema）kalu nu ce-taw-ci-ni-ya u saayway a cung-tung . 1970 a mihca , kina kanatal patinen palawpes amin tu ce-cen-tang . 1972 a mihca , C i en-kuy-ma pacudad u aku tu ku ‘’ malacung-tungay haynikapatay ‘’ malingatu tu mahcacay mikuwan . 1979 a mihca waluay a bulad u sinawawa nien-kuy-ma , ‘’ u nu hitayay a icelang pakasikawaw tu cen-c a kalatal ‘’ u hu-pu-cang Ci te-aw-tu-lo.aw-pi-an.mu-pa-su-ke mahaka tu mababelih ku hitay , patideng tu satalakaway nu hitay a wiy-yin-huy , Ci en-kuy-ma madakep sa patayen tu.

(u kamu nu Hulam: 1968年10月，弗朗西斯科·馬西埃·恩圭馬（Francisco Macías Nguema）成為赤道幾內亞首任總統。1970年，該國宣布取締所有非執政黨。1972年，恩圭馬宣布自己為「終身總統」，並實行獨裁統治。1979年8月，恩圭馬的侄子、「國家革命人民武裝力量部」副部長特奧多羅·奧比昂·恩圭馬·姆巴索戈發動軍事政變，成立最高軍事委員會，恩圭馬被逮捕並處決。)

1982 a mihca ce-taw-ci-ni-ya palawpes tu hitay nipikuwanan , aw-pi-ang ku mala cung-tungay , mikilu tu mahcacayay a tang-ce , katukuh i 1990 a mihcan pasumaten tu yadahay a tang-ce . aw-pi-ang nikanida hansa i 1989 a mihca , 1996 a mihca atu 2009 a mihca kina tulu mala cung-tung.

(u kamu nu Hulam: 1982年赤道幾內亞取消軍事管制，奧比昂任總統，繼續實行一黨制，直至1990年改行多黨制。奧比昂此後在1989年、1996年和2009年三次再度當選總統。)

u sikaidaw nu cung-i’yin cacay a lasubu ku si- u can-i’-yin sabaw pitu idaw ku lima a si- ,ce-taw-ci-ni-ya ayda idaw i kitakiay , u satenesay nu enen a cung-tung Ci te-aw-tu-lo.-aw-pi-ang.en-kuy-ma.mu-pa-so-ke.

(u kamu nu Hulam: 下設眾議院100席參議院75席，赤道幾內亞有世界現存，在位最久的總統特奧多羅·奧比昂·恩圭馬·姆巴索戈。)

hekalay外交

1971 a mihcaan cacay bataan tusa idaw ku lima a demiad , saka tusa idaw ku enenmay u masakaputay a kanatal a kayki i ce-taw-ci-ni-ya hamin tusa idaw ku tuluay akanatal pacudad patahkal “a palekal tu” Cung-huw-zen-min a masakaputay mapulung a kanatal nu hulicay a nipikuwan’’, matatengil henay a palima’. sadikuday u sabaw pitu idaw ku enen nu makawitay, tuluay idaw ku lima nu makai’ay, sabaw cacay idawku pitu nu mialesay sisa makungku. ya nasulitan sa “nu kapulungan nu kanatal a hulic” atu nikapulungan a nikayki tu kawaw a nikasasulit, ya nikasasulitan nikahanian u malaheciay tu, sakusaan “u mapulungay a nikayki 2758 bangku nu sapalucek”. Cung-huw-min-kul, Ma-er-ti-fu, A-man kina tuluay a kanayal caay henay patupa. u daykiw nu Cung-kul tatenga’ay nu Cung-huw-min-kul a sihu, u way-ciw-pu-cang Cu-su-kay ku midayhiway, talayaw a palucek tu tatukian sa, i nipikaykian sakaku sa miales i masakaputay nu kanatal. tu nadikudan nu demiad, u Cung-huw-min-kul a sihu salucek han tu paketung han tu “caay kaw u kung-fuy ku Cung-huw-min-kul”.

(u kamu nu Hulam: 1971年10月25日，第26屆聯合國大會就赤道幾內亞等23國所提出的「恢復中華人民共和國在聯合國的合法權利」議案進行表決。最終以76票贊成、35票反對、17票棄權的結果通過。根據《聯合國憲章》和聯合國大會議事規則，提案通過即成為正式決議，是為《聯合國大會2758號決議》。中華民國、馬爾地夫、阿曼等3國未投票。代表中國正統的中華民國政府，以外交部長周書楷為代表，在表決之前數小時，於大會上主動宣布退出聯合國。日後，中華民國政府將此決議稱為「排我納匪案」。)

Cung-huw-min-kul atu Ce-taw-ci-ni-ya ni kalcabay (中華民國與赤道幾內亞關係)

u Cung-huw-min-kul atu Ce-taw-ci-ni-ya nikalcabay u nu masakaputay kapulung a kanatal tu Cung-huw-min-kul atu Ce-taw-ci-ni-ya ku heni. kina tusaay a kanatal sa caay kaw u tungus ku way-ciyaw, ayda kina tusaay nai’ ku ta-si-kuwan nipadeng i tusu tu tungus sapikawaw nu dayhiw a malpadang . sakay i ce-taw-ci-ni-ya a tatungus nu kawaw u nu i Si-pan-ya i taypak nu sapikalisiw a laylay a nikuwanan mikawaw.

(u kamu nu Hulam: 中華民國與赤道幾內亞關係是指中華民國與赤道幾內亞共和國之間的關係。兩國無正式外交關係，目前也沒有在對方首都互設具大使館性質的代表機構。對赤道幾內亞的相關事務由駐西班牙臺北經濟文化辦事處兼轄。)

u sacumud a cudad簽證

kina tusaay a kanatal nu tademaw wamasasulid aca a misinsi’ tu nikasasulitan kya taneng macacumud tayni i nu mitaan a kanatal . anu midikec tu cung-fuw-min-ko a fu-caw atu nipacudad muawaw kya tu cung-fuw-min-koay a tademaw kiyu taneng i ce-taw-ci-ni-ya u nipadeng i si--pan-ya yin-ko , fuw-ko, atu amilika nu lin-se-kuw a misinsi’ tu sapidang atu sang-u’-cin-cen . anu idaw tu ku ce-taw-ci-ni-ya a fu-caw nu ce-taw-ci-ni-ya a tademaw tayni i taywan milabu tu kitakiay a nikayki , miungduay a kawaw u sapacakay a kawaw kiyu taneng u dingkiay a ciyA-cen micumud tayni i cung-fuw-min-ko , nikatayni i tini sa sayadahay nu demiad tulu a bataan lacus misataad u teki nu demiad .

( kamu nu Hulam: 兩國公民皆須申請簽證方可入境對方國家。持中華民國護照與邀請函的中華民國公民可至赤道幾內亞駐西班牙、英國、法國與美國的使領館申請觀光和商務簽證。持赤道幾內亞護照的赤道幾內亞公民抵臺參加國際會議、運動賽事、商展活動，則可以電子簽證入境中華民國，停留最多30天並不得延期。)

malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan (外部連結)