Liw-ciw subal
Liw-ciw subal “Taywan a kamu, Liû-khiû sū” pangangan adidi’ay a Liw-ciw “Taywan a kamu, Sió liû-khiû”, uyaanay a ngannga La-mey subal, napangangan han nu He-lan tu Cin-s subal, nu Taywan subal satip nutimulan cacay nuwaliay a subal, hamin nu hekal tungus nu Pin-tung Tung-kang kkuwan Liw-ciw Niyazu’ a sakuwan, nu sansango ba’tu a subal, u ahebal 6.802 pin-bwang-kung-li, tini i Pin-tung kuwan Tung-kang, Kaw-pin-si sacumud nu hayu satip timul a bayu pakal tu 15 kungan, subalan yadah ku abuay ba’tu a buhang, hamin nu subal i Ta-peng-wan kanatal labu a liwliw nu hekal a aazihan.
琉球嶼（臺灣話：Liû-khiû sū），俗稱小琉球（臺灣話：Sió liû-khiû），原名拉美島，荷蘭人曾稱金獅島，是台灣島西南方的一座外島，全境屬屏東縣琉球鄉管轄，為珊瑚礁石灰岩島嶼，面積6.802平方公里，位於屏東縣東港、高屏溪出海口西南方海面約15公里處，島上有許多石灰岩洞穴，全島在大鵬灣國家風景區範圍之內。
hekal a lala’ 地理
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]nalilid nu likid nu bayu, adidi’ay a Liw-ciw izaw ku hamin a hekal nu Taywan satalakaway palecad tu akuti’ nu bayu i mihmihcaan, akuti nu bayu mahizatu tu mihmihcaan i pabaw nu 25 tu, 1 a bulad palalecad tu akuti’ 25.0 tu, 7 a bulad palalecad tu akuti’ a bayu 29.4 tu. kasienawan akuti’ nu bayu kika lecad Taywan nu singanganay nu akuti’ miliwkuay tu aazihanay a Hen-cun zikuz tepad taku 22.0 tu cacay a buladpalalecad tu akuti’ 3 tu ukayadah,
受黑潮支流影響，小琉球擁有台灣全境最高的年平均海溫，海溫終年都維持在攝氏25度以上，1月平均海溫25.0度，7月平均海溫29.4度。冬季時海溫比同屬台灣著名熱帶旅遊景點的恆春後壁湖的22.0度1月平均海溫高上3度之多，
namahiza Taywan a kasienawan u matatungusay mikawaw micelem i bayu, zayhan diheku ku bayu apahabay tu malebut a lamangan tu cayay kalecad a sansangu. adidi’ay Liw-ciw Pin-tung cebu pakatineng tu landaway a bilanga tu kahenulan a pihibangan, naitapuku misasing maazih ku 805 a bilanga nu bayu.
因此為台灣冬季最適合從事浮潛等海上活動的地點之一，也因其溫暖的海水而孕育上千種以上不同的珊瑚礁。小琉球為屏東縣政府公告之綠蠵龜重要棲息地，曾空拍觀察到805隻海龜。
i Taywan subal a Yincumin nanipangangan tu Liw-ciw subal La-mey subala han, La-mey subala Yincumina atu mibutingan nu Layak misiwbay, atu Taywan subalan a Yincumin matenes tu a mihcaan mapapacakay, mitabal, zuma mapapacakay caay kasatiyung tuwca sasuazih sa.
在台灣本島的原住民原本稱琉球嶼為拉美島，拉美島原住民和漢人漁民交易，也和台灣本島間的原住民長年互相交易、出草，其交易皆以互不接觸甚至見面的方式進行。
He-lan nikiluan tu nisulitan ta-yen a tapiing a sakaput caay katineng tu kamu nu La-mey subal, u kamu nu Pin-tung enalay a Bang-su-se a tademaw u matinenga tu kamu nu La-mey subal. Ken-ce-s a nikiluan izaw ku 60 ku tademaw nu Siw-lung a tademaw mapulung atu Layak tayza i Cin-s subal misakaliyuh masasubay, kakelul a mizakep tu cacay subalay a tademaw mipacici’ mitengteng patayza i balung, amitala’ tu pinaay atilad.
荷蘭文獻記錄大員周邊的社群並不很了解拉美島人的語言，而據說屏東平原的放索社人比較了解拉美島人的語言。甘治士記錄有60名蕭壠人聯合漢人前往金獅島假裝交易，趁機抓住一位島民強拉到船上，L將之砍成多塊。
1622 a mihcaan He-lan tung-in a kusi paculcul ci Lye-al-sen as-lin tayza midebung tu Pung-hu, 7 a bulad sakaku sa tayza miazih mikinsa tu Taywan. 7 a bulad 28 a demiad, ci Lye-al-sen makay bayu pahaazih tu La-mey subal, mahiza u sidamekay a lala’, hatu nu sayasa ku mulangaway. ci Lye-al-sen miculcul tu tademaw tatukus miala tu nanum, nika u pabelinay tu kamu a Layak makai tayza. u kamu “subalay a tademaw pakala tu 400 ku tademaw nu makatalay mukanay tu tademaw a binacadan, pakala tu ayaw nu tulu a mihcaan tulu a lasubu ku mapatayay nu Layak, saca u subal inayi’ ku tatungusa a tatukusan a kitizaan.
1622年荷蘭東印度公司指派雷爾生司令前往佔領澎湖，7月底親自前往勘查台灣。7月28日，雷爾生從海上看到了拉美島，似乎有豐腴的土地、長滿的椰子樹。雷爾生本要派人登岸取水，但漢人通譯拒絕前往，稱「島上有約400名的野蠻食人族，約三年前有三百多個漢人被殺害，而且島上沒有適合登岸的地方」。
la-mey subal a kawaw 拉美島事件
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]nisulitan nikiluan i likisi, yan-caw a ziday u Taywanatu Cung-sen a subalan pulung han kangangan u Liw-ciw han, Liw-ciw anucaay Liw-ciw, katukuh kahulaman, sumad tu ngangan Cung-sen-subal au Ta-liw-ciw han, Taywan adidi’ay Liw-ciw, cin-kang-si a mihcaan pacumun han i bacu ku Taywan zikuz, La-medy subal pangangan han tu adidi’au Liw-ciw.
史籍記載，元朝時將台灣與沖繩列島合稱琉球、嵧球或琉求，到了明朝時，改稱沖繩列島為大琉球，台灣為小琉球；清康熙年間將台灣收入版圖後，將拉美島定名為小琉球。
sakakawan 行政
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]hamin a subal sakakawan imahini izaw ku walu a niyazu’. adidi’ay Liw-ciw laed tu Tay-nan macapi tu Taywan saayaway tabakiay a tukzay Takaw, i subal taneng maazih ku talakaway a kitizaan nu tuse, asakalah sa pasayza piidangan a subal palahad, ayza mapakenis tu Ta-peng-wan kanatal hekal aazihan.
全島行政區劃為屏東縣琉球鄉，目前分有八個村。小琉球距離南臺灣第一大城高雄市相當近，在島上即能望見市區高樓，也正積極轉向觀光島嶼發展，現已劃入大鵬灣國家風景區。
piidangan 觀光 tahakay aazihan 自然景點
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]balu aazihan, u bacu nu Liw-ciw, capiay a bayu amidiput tu kitizaan u micelemay ku kapahay, amaazih ku landaway a bilanga napulung midanguy. salunganay tademaw a buhang. kiwmah cilis. bilanga ditu a buhang. bili saenalaay a liklikenan ha-pan-wan a likelikenan.
花瓶:小琉球地標，其鄰近海域為保護區亦為浮潛的最佳潛點，並可不時見到綠蠵龜共遊. 美人洞. 山豬溝. 烏鬼洞. 肚子坪潮間帶. 蛤板灣沙灘.
cung-aw likelikenan, subalan u sakapahay i likelikenan mibalakas tu nanum, tulu a mihcaan cacay a ke minabuh ci Wang-ke mililil a lisin mitakus nanum “mitakus tu hungti”, padungus tu hungti “mituduh tu balunga nu hungti a kitizaan.
中澳沙灘：島上最佳戲水的沙灘，也是三年一科迎王科巡祭典請水（請王）、送王（燒王船）的地點
San-bu a salining nu mulangaway, u malumanay a kitizaan nu hulam. Izaw ku nipatizeng tu bukub, imahini nu zazan pahuyanyan kapah micumud. buyu’ zaza nu bilanga, u satalaway nu subalay, u talakaw 87 depah. pangangnanaca tu 87 akatalakaws.
杉福生態廊道：為舊軍區，設有防空洞，目前有步道可自由進入。龜仔路山：島上最高點，海拔87公尺。又稱八七高地。
lalangawan a piazihan 人文景點
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]Pay-ta “Liw-ciw subal ten-ta”, si-yan 1929 a mihcaan patizang, u salengacay kimulmulay a tiking palamelan tu lala’ anisanga’, uyza cacay nu Taywan mibutingan anipatahkal a kulisiw patizeng tu ten-ta. Sakatusa nu tabakiay akalalais mapeci’ caay tu kalikat. Kahulaman 41 a mihcaan milimad miawaw tu situngusa tub ayu misakapah amikuwan. Lasubu titic a kilang.Ln-san-s. adidi’ay Liw-ciw pi-in-san. adidi’ay Liw-ciw san-lung-kung.
白燈塔（琉球嶼燈塔）：建造於西元1929年，為白色圓形鋼筋混凝土結構，是台灣唯一一座由漁會出資建造的燈塔。二次大戰時受損停止發光。民國41年移請海關修復管理。百年榕樹. 靈山寺. 小琉球碧雲寺.小琉球三隆宮
saculilan 交通
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]adidi’ay Liw-ciw a saculilan u balunga dadecdec sa, apuyu ku culil nu balunga, katukuh tusa a bataan a saculilan, taneng yadah kuniculu’ tu midangay a labang atu tuud, palalecad tu sanasay atu Butud, adidi’ay Liw-ciw caay ka iza k utu pinaay a demiadan a maketun ,ku saculilan amanikaw ku tuud kakanan,
小琉球的交通船班非常密集，且航行時間短，至多二十餘分鐘，可以大量輸送遊客與物資，相較綠島蘭嶼，小琉球幾乎不會有交通多日中斷發生物資缺乏的情形。
palecad tu sanasay atu Butud zayhan mabatad ku laed tabaki ku laying katuud ku masinawalay amawada’ ku midangay, caay ku pananukasay tayza i adidi’ay Liw-ciw a balunga caay tu kawzih ku mauta’ay a tademaw, uyni adidi’ay Liw-ciw a saculil u kapahay. zuma a subalan iza ku nu Takaw a basu 601 a zazan ku mialaay a basu miliwku tu subal,
對比綠島蘭嶼因距離遠風浪大會使多數人暈船減損遊興，單程小琉球船班亦難見到有人嘔吐，這也使小琉球的交通相形更具優勢。另島嶼上也有高雄客運601線環島接駁公車，
hatu hamin tayzaay subal nu midangay a labang micaliw tu subalay a kazizeng atu utubay, hina maazih ku tayzaay miala tu nu uzipay a utubay pakacaw tu blunga. Iayaw naami kawaw tu pananukasay tayza i Ta-pung-wan, Takaw minatu, Bunng-pi-tu mibutingay a minatu a pikacawan, nika imahini caay tu paculil.
絕大部分登島旅客以租用島上汽車或機車為主，亦常見旅客自行攜帶機車搭船前往。過去曾開辦往返大鵬灣、高雄港、鳳鼻頭漁港的航班，但目前均停駛中。
tung-Liw a zazan 東琉線
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]izaw ku nu tung-Liw a zazan saculil pabalungaay, pananukas i Tung-kang-s timul a tukusan Pin-tung a kuwan Tung-kang z niyazu’ Tung-kang nu mibutingay a minatu, pasazuma iza ku Liw-sin a kusian mikawaway tu saculil nu balunga “nuayawan, u Sin-tay-haw pihalhalan tu balunga,
設有東琉線交通船航線，往返於東港溪南岸的屏東縣東港鎮東港漁港，分別有琉興有限公司經營的公營交通船（其前身為；欣泰號候船室，
i sakatusa a balunga saculil nu balunga kapah ku nisanga’an apasumad” u Tung-sin, cin-cyang, cin-cyang, bey-ma, sapiidang lima ku balunga a kusi mapulung misiwbay tu “tung-Liw zazan a saculilan nu balunga mapulung misuwbay a kitizaan, atu “Tay-bu kanatala balunga” hamin tungus nu Tay-bu cacay a bangu, Tay-bu tusa bangu, Tay-bu tulu bangu hatini ku saculil nu balunga.
於第二艘交通船打造完成後改組），與東信、競強、眾益、飛馬、觀光五家輪船公司聯合經營的「東琉線交通船聯營處」及「泰富國際輪船」所屬的泰富1號、泰富2號、泰富3號等交通船行駛。
yen-Liw a zazan 鹽琉線
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]2020 a mihcaan 7 a bulad 6 a demiad “Ta-bu-Liws-ciw nu miculu’ay” hamin tungus nu Ta-bu cacay bangu, Ta-bu sakatusa, Ta-bu sakatulu ku saayaway pabalanga, pananukas i Tung-kang sauwac amis a tukus Pin-tung sakuwan Sin-yen niyazu’ Yen-pu-mibitingay a minatu tu Liw-ciw Sin-kang, misused tu katuud a tademaw nu Tungkang tayza i Liw-ciw saculil a balunga. Pabalunga pawapen tu tuud atu miculu’ay a tademaw.
2020年7月6日「大福琉球航運」所屬的大福1號、大福2號、大福3號首航，往返於東港溪北岸的屏東縣新園鄉鹽埔漁港及琉球新港，紓解東港至小琉球交通船的人潮。航線提供物資及人員運輸。