Lu-te-wi-si.Ban.Pey-tow-ben
kakniliman[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
Lu-te-wi-si.Ban.Pey-tow- ben “Ludwig van Beethoven”, 1770 a mihca 12 a bulad 16 a demiad katukuh 1827 a mihca 3 a bulad 26 a demiad”, lecuh i lamadacay Low-ma-ti-kow-Ke-long nisengkiwan nu huw-kow a Pu-en, Wi-ye-na-ku-ten-le-pay nu situngusay a tademaw, O-cow-ku-tyen sibalucu’ay a zidayan nu sinmung misanga’ay tu dadadiwan.
路德維希·凡·貝多芬 （Ludwig van Beethoven， 1770年12月16日或17日—1827年3月26日），出生於神聖羅馬帝國-科隆選侯國的波恩，維也納古典樂派代表人物之一，歐洲古典主義時期作曲家。
Pey-tow-ben i kaedes kakatal nu wama a pasubana’ tu wawa henay a nikauzip, atekak ku balucu’, hinamatapal macuwacu’ ku wayway niza. 22 ku mihcaan tahazikuz ku nikauzip mueneng i Wi-ye-na, misabaluhay misanga’ i 1803 a mihcaan katukuh i 1804 a mihcaan tu “sakatulu cyaw-syang-ci” pabacu tu misabaluh a misanga’ micumud tu zuhem a nangatuan. namahiza 20 tu ku mihcaan, yadah ku nisanga’ tu dadiw maawas icelang ku nikalalid tu nalimaan atu tabaki ku ngangan, sibalucu’ay tu ku-tyen a dadiw a pacakaten, paliayaw patahkal tu 19 lasubu a mihcaan tu katayni nu sibalucu’ay misanungki a dadiw. 1827 a mihca 3 a bulad 26 a demiad, ci Pye-tow-ben mapatay i Wi-ye-na, 57 ku mihcaan.
貝多芬在父親嚴厲苛刻的教育下度過了童年，造就了他倔強、敏感激動的性格。22歲開始終生定居於維也納，創作於1803年至1804年間的《第三交響曲》標誌着其創作進入成熟階段。此後20餘年間，他數量眾多的音樂作品通過強烈的藝術感染力和宏偉氣魄，將古典主義音樂推向高峯，並預示了19世紀浪漫主義音樂的到來。1827年3月26日，貝多芬於維也納逝世，享年57歲 。
masakapahay a nicaliwayan[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
1770 a mihca 12 a bulad 16 a demiad “u kamu 17 a demiad ku pulecuhan, zayhan ci Pey-tow-ben 1770 a mihaca 12 a bulad 17 a demiad mi-si-li, kilul tawyaay a lisin, mulecuh tu wawa kalamkam han mi-si-li, nuzuma pulecuhan tuya a demiad anucaay sakatusa a demiad. sisa pulecuhan a demiad a i 12 a bulad 16 a demiad, anucaay i 17 a demiad”, Low-te-wi-si.Ban.Pey-tow-ben a pulecuhan i Te-kow pow-en.
1770年12月16日（一説17日出生，因為貝多芬是1770年12月17日接受洗禮的，按照當時的習俗，孩子出生後要儘快洗禮，一般是出生的當天或第二天。所以其生日要麼是12月16日，要麼是17日） ，路德維希·凡·貝多芬出生於德國波恩。
1775 a mihcaanay, 4 ku mihcaan ni Pey-tow-ben mapacici nu wama minanam tu kang-cin, syaw-ti-cin, u wama maydih a pacici’ cinizaan palahad mala ci Mu-ca-te-s nu matinenga a wawa 1778 a mihcaan, 8 ku mihcaan ni Pey-tow-ben a saydan makay kung-tin-law-kwan-bung-cin-s H.I-ten minanam tu dadiw saayaway a li-lun atu husu tubtub, uyza a mihcaan 8 a bulad 26 a demiad saayawa tahkal paazih.
1775年左右，4歲的貝多芬被父親逼着學習鋼琴、小提琴，其父想用強制性手段將他培養成莫扎特式的神童 1778年，8歲的貝多芬師從宮廷老管風琴師H·伊登學習音樂基礎理論及管風琴，同年8月26日第一次登台演出 。
1781 a mihcaan 11 amihca caay picudad ci Pey-tow-ben micumud i Pow-ena piigian a ye-tuy mala saydan nu adidi’ay a ye-s, singelal nanu saydan makay nipilian tu syen-ti-hu-kung-kwan-bung-cin saydan, ce-buy-cya atu cow-ci-cya ci Ke-li-s-ti-an.Ke-te=low-pu. Nye-bow, Nye-bow u palekalalay tu miunduay nu milihizaay , sakay ci Pey-tow-benan tabaki ku nikalilid tu nikauzipan.
sazikuzay a nisanga’[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
1781年，11歲的貝多芬輟學，進入波恩劇院樂隊當小樂師，有機會師從選帝侯宮廷管風琴師、指揮家和作曲家克里斯蒂安·戈特洛布·聶弗 ，聶弗是位啓蒙運動的參與者，對貝多芬一生影響很大 。
1814 a mihca 2 a bulad 3 a demiad, “saka 7 cyaw-syang-ci” “kalepacaw a cyaw-syang-ci” kakilukilul muliyaw paazih, mala Wi-ye-na-kuwng-ze a kawaw. hakay makay 1819 a mihcaan malingatu, caay tu pakatengil. 1824 katukuh 1825 a mihcaan, saayaway paazih tu “saka 9 a cyaw-syang-ci” atu pulung mudadiw,1825 a mihca 3 a bulad, malepun ku nisabaluhayan a nisanga’ tu “cwang-yen-mi-sa-ci”. 1826 a mihcaan “selep tu ta-tyaw-ye-se-cung-cow” malepun tya paazih, u dadamudadi paazih “Bey-te-li-aw” sazikuzay anipatahkal.1827 a mihcaan, Lon-tun ay-le-le sakaput paini ci Pedy-tow-benan tu 100 ing-pang, mitakus cinizaan misulit tu dadiw tu sakay ya-tuwn-pu-sye tu “sakay10 cyaw-syang-ci” caay kalepun a malepun, ci Pey-tow-ben uyzaan a mihca 3 a bulad 26 a demiad mapatay 57 ku mihcaan niza.
1814年2月—3月，《第七交響曲》《戰爭交響曲》相繼再度上演，成為維也納狂熱事件 。大約從1819年開始，聽力完全喪失。 1824至1825年，首次公演《第九交響曲》及其合唱；1825年3月，創作完成《莊嚴彌撒曲》 。1826年，《降B大調絃樂四重奏》完成並公演，歌劇《費德里奧》最後版本予以發行 。1827年，倫敦愛樂樂團贈予貝多芬100英鎊，邀請他為樂團譜寫《第十交響曲》，未及完成，貝多芬於同年3月26日與世長辭，終年57歲 。
labu nu luma’[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
u wama niza ci Ye-han.Pey-tow-ben nu Ke-lung syen-ti hukung-tin nu talakaway a ngiha nu mudadiway, mitan-kang-cin atu mudadiway a saydan, zayhan haliepah tatu malilid tu ku nikauzip nu lalabu nu luma’. wina ci Ma-li-ya. ma.ke-ta-lin-na 43 a mihcaan ku nikauzip. Pey-tow-ben sakatusa a wawa “sakakaay malawacu 6 a demiad dada’ ku nikauzip mapatay tu” namahiza wina ci Ma-ke-ta-lin lalid sahaca mulecuh tu lalima a wawaan, nika tatusa ku tatama a wawa ci Ka-s-pow-al.An-tung.Ka-al, Ni-ku-la-s.Yey-han balakitu, u heni i Pey-tow-benan a dadiwan nikauzipan u kahenulan a tademaw masasungaay a mauzip.
他的父親約翰·範·貝多芬是科隆選帝侯宮廷的男高音歌手，兼鋼琴與唱歌教師，因嗜酒影響全家生活。其母瑪麗亞·瑪格達琳娜只活了41歲。貝多芬是家中的第2個孩子（第一個早夭只活了6天），此後其母瑪格達琳娜還相繼誕下5個孩子，但只有兩個男孩卡斯帕爾·安東·卡爾、尼古拉斯·約翰長大成人，他們在貝多芬的音樂生活中扮演着重要的角色 感情生活。
ci Pey-tow-ben caay pakatepa tu tahazikuz a saacawaan, tahazikuz caay ka siacawa, nika nizateng sikayadahay ku nicaliwayan. 1800 a mihcaan, ci Pey-tow-ben maenep nu 16 ku mihcaan nu kakitaay a limecedan ci Ci-li-ay-tay. uyza nilecuh nu uzip u masazumaay caay kalecad, sazikuz malaliyas tu. uyni itawya malawlaw nu adada nu tangila ci Pey-tow-ben adidi’ tu a kinapatay ciniza, nika uduka nu balucu’ misabaluhay misanga’ tu “C a siw-tyaw adadiw yey-kwng”. 11804 a mihcaan ci Pey-tow-ben atu madapunuhay ci Ye-se-ben sibalucu’ amaidih, nika tatusa sazikuz zayhan caay kalecad ku nikauzip, sacaliway sa.
貝多芬始終沒有找到終生伴侶，終生未娶，但是其情感經歷是相當豐富的。
1800年，貝多芬被16歲的貴族小姐琪麗愛泰迷住。由於出身的天壤之別，最終他們勞燕分飛。而這一結局使當時深受耳疾煩擾的貝多芬差點為她自殺，但也因情傷為她創作了《C小調月光奏鳴曲 。11804年貝多芬與寡婦約瑟芬產生了感情，但二人最終因身份地位相差懸殊，失之交臂 。