Luye

Luye（鹿野鄉）

Luye a sakuwan ku Taitung. kumud nu kalesakan, 79.75 km². （kalesakan nu linpanti 17.39 km², kalesakan nu pawliwti 74 km²）, u kasabinawlan, 3,727 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 1,397 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 1,998 ku ingcumin a tademaw. u kasabinawlan, Pakalatu 54% (Pangcah) ku kasabinawlan. u tademaw ilabu nu siyang u paylang ku alumanay.

nikasakuwakuwan

Luye mala 7 a cuwen atu 7 ku niyazu’. kina 7 a niyazu’sa, Parayapay（和平部落）, Rekat（永昌部落）, Efong（瑞源部落）, Pakala’ac（瑞興部落）, Pailasan（八伊拉善部落）, Salinliw（山領榴部落）, Kanao’pu（卡拿吾部部落）.

鹿野鄉，位於臺灣臺東縣中部，北臨關山鎮，西北鄰海端鄉，東鄰東河鄉，西及南接延平鄉。

u Luye a kenis sa, i ti Taywanay Pusung hananay a kakitidaan kalatebanan ku eneng, pasaamis mitatepal tu ya Guanshan hananay a kenis, nutipan kalaamisan sa micapi tu ya Haiduan hananay a kenis, pasawalian sa mililis tu ya Donghe hananay a kenis, nutipan atu satimulan sa matadepit tu ya Yanping a kenis ku kasaidaw.

nu kenisay a nikasasiduma a nipasilac (行政區劃)

目前鹿野鄉總人口數約為八千人左右，閩南人佔40%，客家人佔30%，平地原住民佔20%，其他佔10%，族群多樣且各具文化特色。鹿野鄉共轄有鹿野、龍田、永安、瑞隆、瑞源、瑞和、瑞豐等七村，農業人口約佔七成左右，是一個典型的農業鄉鎮。

i aydaay kaidaw nu Luye a kapulungan nu tademaw sa hakay makaala tu waluay nu malebut kayadah, nu Layakay a tademaw sa 40% hatini kayadah micapi tu pangkiw a sausian, nu Ngayngay sa makaala tu 30%, nu yincumin sa 20%, mikilul i nudikudan sakacumelak, u nu dumaay sa 10% kaidaw, macacamul ku nikaudip tu sikacaay kalecad nu binacadan, sidikec amin tu masasidumaay micidekay a lalangawan ku sikaudip. ina Luye hananay sa pulung han idaw ku ya Luye, Lung-tin, Yung-an, Zewi-lung, Zewi-yin, Zewi-he, Zewi-fung pituan nu niyadu’, u malukay sa makaala tu pituan a palasubu, u sakahenulanay a mamalukay aca a kenikenisan a kakitidaan.

sakay nu laylay (歷史沿革)

鹿野於清領時期屬於廣鄉轄區，日治時期改為臺東廳關山郡鹿野庄，戰後改制成立「鹿野鄉」，惟原屬雷公火的上野、中野、下野合併為鸞山村劃歸延平鄉。鹿野地名之由來有二，一說此地昔日為荒野之地，時有群鹿棲息其間，故稱為「鹿野」；另一說法雷公火的上野，日治時期，日本人於此區設置移民村，因招募新潟縣鹿野農民移住，日人遂將原地名鹿寮改為鹿野，故戰後設鄉時沿用為鄉名。

ina Luye sa iti nu hungtiay henay nu Hulam a mamikuwanay a kakitidaan, iti kaDipunan sa pasumad han tu nu Pusungay ya Kuwa-san-cing Luye a niyadu’ han, nadikudan nu nikalalais sa padumaen aca tu ya (Luye a kenis), uyda sa masa nu ya Liye-kung-fuoay a ipabaway itebanay atu makasasaay a niyadu’, hamin han a misaupu palacacayen a masaniyadu’, nu aydaay tu a nipangangan sa ya Luwan-san (鸞山) han, ya ying-ping a yakuba ku mamikuwanay. satusa ina Luye a kenis kaidaw nu pipangangan sa, malatusa ku nikalekalan tu kasingangan, sakacacay sa i kasumamadan u masacebecebeday a bukebukelalan, kiyu luyaluy sa ku ngabul itida a misalamit, kakayda satu sipangangan nu tademaw u "Luye" han; nu dumaay a nakamuwan sa i kaDipunan a nipikuwan, u Dipun i tini a patideng tu kabulawan nu tademaw tu niyadu’, namitakus tu nu Dipunay tu ya Sing-siye a kenisay, mamimalukay tu a tademaw tayni, kiyu sipangangan han tu ya Luye sipasumaden tu kiya pangabulan hananay a nipangangan. nadikudan tu a nikalalais sa lihida hantu a masangangan katukuh pikuwan nu yakuba.

從臺東市經省道臺9線往北行，經過狹窄的初鹿通谷，再過鹿野溪，眼前一片原野，這裡係清領時期臺東知州胡傳所稱的「臺東第一大平原」。

sipakay nu Pusungay a maycaliway tiya 台九 hananay a dadan pasaamisen a taayaw sa, idaw aca ku nipicaliwayan tu kahepucan a dihep, ya culu hanany a kakitidaan micaliway, tusa milakec tiya Luye hananay a sauwac, i nu ayawan sikadih sa u nikaahebalan a bukebukelalan, i tini sa u sakay nu kahulaman a nipikuwan.

u kakitidaan (地理位置)

鹿野鄉位於花東縱谷南段，北緯22度 55分，東經 121 度06 分，面積約88.71平方公里，東南以卑南大溪與延平鄉鸞山村為界，南隔鹿野鄉與卑南鄉相望，東側以海岸山脈之山稜與東河鄉為鄰，此處是鄉境內最高之地，北與關山鎮毗鄰，西與延平鄉相接，全鄉位於熱帶地區，可說是國內農特產及地質景觀最為豐富的鄉鎮之一。

ina Luye sa i teban nu kasabuyu’an a dihep kalatimulan nu ngatu, kaamisan balattu 22 tu 55 nu hunan, nuwalian a telektu i 121 tu enem a hunan, nikaahebalan nu kakitidaan sa makaala tu 88.71 ping-huwan kung-li, nuwalian kalatimulan sa u nu Bei-nan ya tabakiay a sauwac atu ya Yan-ping a kenis ya Luwan-san hananay a niyadu’ ku nikalalitin, u biyaw atu ya Bei-nan a kenis madadaan, i nu walian sa malalitin atu buyu’ nu Donghe (東河鄉) hananay a kenis, itini sa u satalakaway a kakitidaan, malbiyaw atu ya Guanshan a kenis, i nutipan sa malbiyaw atu Yanping a kenis, sakangaayan a maluk tu papalumaan, sidamek ku lala’, taneng a sikamu tu nikahini u sakangaayan a kakalukan atu sapaadih tu tayniay nu miidangay.

u Luye katalakawan picekulan a kitidaan (鹿野高台)

「鹿野高台」位於台東縣鹿野鄉永安村，是龍田北側的一處高地，因其特殊地形，民國五十年代初期，開發為茶葉栽植專業區，台灣省茶業改良場（現今行政院農委會茶業改良場）的台東分場也設置於此，可見產區之重要性。

"Luye hananay i satalakaway a picekulan" u kitidaan sa i Pusung ya Luye a kenis Yung-an a niyadu’, i kasaamisan niya talakaway a masaniyadu’ ya Lung-tin han, nipicidekan ku nikasaan kiyu i limaay a bataan nu mihcaan sa, u papalumaan aca tu ya uciya a caciwmungan a kitidaan, sakay nu Taywanay pikingkiwan tu sasakapah tu sikacakat nu uciya, katinengan ku nika sakahenulan nu sakaidaw.

高台海拔高約三百五十公尺，相對溼度夠、日夜溫差大，冬茶產季比高山茶晚一個月，春茶又比高山茶早一個月，成為本區茶葉特色，這裡的茶被稱為「福鹿茶」，為民國七十一年省主席李登輝親臨鹿野，品茶後索命之，因此聲名大噪，民國84年，進一步定為觀光茶園。

nikatalakawan nu buyu’ sa makaala tu 350 a depah, kasataneng ku nikasengetan, u demiad atu labi sa talakaw ku kasasiduma nu akuti’, nu kasienawan a uciya atu nu buyubuyu’an a uciya kautangan tu cacayay a bulad.

nikaidaw nu itiniay a uciya sa sipangangan han tu ya “Hu-lu a uciya han" iti 71 a mihcaan sa ya tapang nu Taywan ci Li-ten-huy tayni, kakayda hantu a sipangangan balangbang satu a katinengan nu katuuday, alaw mala u aidang nu tayniay mizizaw ku nikacakatan.

由於觀光茶園的發展，周邊遊憩設施也逐步發展起來，因著特有地形之利，鹿野高台的飛行傘運動也是新北市萬里飛行傘基地之外，唯二較早推廣飛行傘運動。高台擁有廣達7.4公頃的飛行傘體驗場與專屬降落場，每每吸引同好專業玩家群聚之所。

navsipakayni i uciya a silacul kiyu nu liwliwan sa kakayda satu a mukelaw, sikaidaw nu micidekay a kakitidaan sa, kiyu u hinamisalamaay tu kalbahelan a lakasang a mamisiwbayay tatuletules sa patideng tu kasasilacul nu kitidaan tu mahiniay a kawaw, itini sa sakatusa tu i Taywan a kakitidaan mamikilulay tu ya Wan-li hananay a sasalamaan tu lakasang, u kitidaan nina katalakawan a nikaahebal sa makaala tu 7.4 a kubu nu lala’, mahsataneng a cacumudan atu sikalebu nu misalamaay tu lakasang, sanisani mapacepcep ku milihidaay nu sibalucu’ay a tademaw a tayni masaupu misalama.

隨著2011年，首次舉辦國際熱氣球嘉年華（每年六月底至九月初），對大眾遊客而言多了一種可高空鳥瞰縱谷綠野河川的好機會，藝術節期間，熱氣球體驗分為「繫留體驗」與「自由遊覽」，前者直上直下，單次體驗十分鐘，每天僅有清晨與傍晚兩場次；後者，約半小時的專業飛行，據說可從鹿野飛至池上，360度全視野欣賞龍田縱谷山脈與平原美景。

matenesmatenes sa i 2011 a mihcaan idaw ku nikadadesdesan tu nu kitakitay ya nulamalay a paakuti’nay maycuduh a mupawpaway nu mali, (i paymihcaan enem a bulad katukuh i siwaay a bulad maedem), misuayaw tu katuuday miidangay a labang sa, idaw aca ku nicunusan tu sipakay takubuan micekul tu sikabangcalan nu Luye atu sauwac, mitanam tu nikalangdaw nu kenis nu Pusung, pitanengan sa i sananal a tapabaw tasasa atu kunida sa a mizizaw tu canancanan nika kinacacay tapabaw sa makaala tu cacay a sasulitan nu tatukian, cacay a demiad sa i sananal matabal atu mutanam, nu sansandeban sa makaala tu pangkiw nu tatukian a tapabaw mizizaw, nakamuan nu mitanamay sa nikabahelan sa taneng namakay i Luye katukuh i Chishang sa, mamin a saliyuten ku kabangcalan nu kenis atu dihep kalalitinan nu buyubuyu’an atu enalay a salunganay a nikahida.

別忘了往北永安、往南龍田，尚有許多有趣的小店、餐廳、古蹟，等著遊客慢行挖掘鹿野的美麗！

anu maedem tu a misalama tu nipalamalan a mali sa, amana kapawan i ayaw nu pananukas sa taydaen i kaamisan nu Yung-an atu satimulan nu Lung-tin a niyadu’ itida sa yadah henay ku musiluyay a nipatiyam atu kakaenan pasu u kasumamadanay a tuudtuud, muhalhal tu nikatayni nu midangay a paazih sakasibek nu tayniay a katawitan a mapa’ngaw.

namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan

• 內政部戶政司全球資訊網
• 原住民族委員會全球資訊網統計資料
• 鹿野鄉
• 鹿野鄉公所
• 萬物糧倉 大地慶典