Mayke.halati

Mayke.halati 麥可‧法拉第

Mayke.halati 麥可‧法拉第

kakiliman

Mayke.halati （kamu nu amilika: Michael Faraday, 1791 a mihcaan 9 a bulad 22 a demiad katukuh 187 a mihcaan 8 a bulad 25 a demiad), ingku sipunu’ay, i muhelupay a nananaman atu nu dingiki u kasenengan yadah ku paayaw nida tu cacanan a baeketay a kawaw, u sakasenengan sa nipatahekal tu sapihelut a sapaengil, sapaculi cay pihelup, a sapibuliyas tu dingki.

麥可·法拉第（英語：Michael Faraday，1791年9月22日—1867年8月25日），英國物理學家，在電磁學及電化學領域做出許多重要貢獻，其中主要的貢獻為電磁感應、抗磁性、電解。

nilaculan

kanahatu ci huwalali cayay paicuda tu tatengaay a nicudadan, alaw mala likisi a micalilaway nu tademaw usimung mikingkiway.

雖然法拉第沒有得到足夠的正式教育，卻成為歷史上最具有影響力的科學家之一。

u tatengaay sa hina patucekan nutaw u matinengay cunida tu sapitanam tu cacanan a sitangahay a tademaw. micekcek cinida miasip tu hican pasasuala ku dingki u liwliw nu kitidaan idaw ku muhelupay sapalaliw sananay  ku kakingkiwan nida, madateng nida ku sapihelup a telay kyu idaw ku mahidaay nida a dateng, sisa mapatideng nida ku sapihelup a nidatengan.

實際上他確實也時常被認為是科學史上最優秀的實驗家。他詳細地研究在載流導線四周的磁場，想出了磁場線的點子，因此建立了電磁場的概念。

ci huwalati maadih nida ku micalalaway a takelal malalid silikat, matepa nida ku tusaay a masasu hicaay. Matepa nida ku sakasasutiyung a namakacuwaay, mipuetay a sapihelup, huwalati a dingki nu kawaw.

法拉第觀察到磁場會影響光線的傳播，他找出了兩者之間的關係。他發現了電磁感應的原理、抗磁性、法拉第電解定律。

mikingkiw cinida tu cacay mihelupay malinenngay a kikay, wida sa aydaay a malinengay a nudingkiay a sapalineng. ci huwalali u malalukay cunida, umuhelupay kyu malungatu tahekal idaw ku tatengaay a sapicukaymas sakay tini i sapacakat tu nu aydaay a keci.

他發明了一種電磁旋轉機器，這就是今天電動機的雛型。由於法拉第的努力，電磁現象開始出現於具有實際用途的科技發展。

ci huwalali i huwasiy hananay idaw ku patideng nida, matepa nida ku pen hanany, kingkiwan nida tu lucinlung hanany a malalamelay a canan, mikingkiw tu pensen a tinghuy yu mahidahenay matabal idaw t uku kaku atu yanghuwa a sausi sa, itawya mucuduh pakatineng tu nutakelal atu nu duut, nudingki atu malaliyas a sasakamuen.

法拉第在化學上也頗有建樹，他發現了苯，研究氯晶籠化合物，發明了本生燈的早期形式及氧化數，同時也推廣了陽極、陰極、電極及離子等術語。

sadikuday sa mala sayaway cinida u sabaeketay a tabakiay nu mikingkiway nu hulehuwa a sasaydan

他最終當上了第一位也是最重要的大英王家科學研究所的富勒化學教授。

kanahatu u sataway cinida mala kaswnwngan a mitanamay a sasitungusa, matineng misadawmi musakamu tu mahiniay dadatengen a kamu, nika u sausi nida tada nayay ku icelang, wida acacay u matinengay micukaymas tu dawmiay a sausi,pakayda nu talakaway anipisausi mahida u tuluat ku kakimicu’ u cayay henay katineng cayay henay kananam.

法拉第雖然是一位優秀的實驗家，能夠用清楚與簡單的語言傳達思想，但其數學能力比較薄弱，只限於懂得使用最簡單的代數，對其它更高階的數學像是三角學並不熟悉。

sisa nadikudan ci canmuse.makesewiy. pulung hanida ci huwalali atu duma a sipunu’ay a tademaw mikingkiw, sulit satu makesewi a sapinanam, mala aydaay a sapihelup asasakamuen pmanekbek tuway.

所以後來由詹姆士·馬克士威，綜合了法拉第與其它學者的研究，寫下了馬克士威方程式，成為現代電磁理論的基石。

maydih mikining ci huwalatian, i nu kanatal a masakaputay sa, nu dingki a masakaputay u huwala. Cu huwalati nilecuhan i ingku luntunniwintun, micapi tu aydaay a siyangpaw. Ci huwalati u labunuluma’ nuheni ucayay kaw kakitaan cay kakapah, u wamanida cu canmuse u misangaay tu mikin u ciyulu  sangteman a labynuluma’ nay i 1780 amihcaan namaka ingkelan a nu tipan tayni i luntun. Pakuyuc ku labunuluma,kyu cunuda t uku mibingkiway mikilim tu kakatinengan. sabawsepat ku mihcaan nida sa malamisilemuday cinida tu cuda atu pacakayay a tademaw ci ciyawce.lipu i patiyamay caypalipidayi kuni culilan nida a mikuli.

為了紀念法拉第，在國際單位制裏，電容的單位是法拉。

法拉第出生於英國倫敦紐因頓，接近現在的象堡。法拉第家的經濟狀況並不好，他的父親詹姆士是個鐵匠以及基督教桑德曼派的一員，於1780年代從英格蘭的西北部來到倫敦。由於家境貧窮，因此他只好靠自學求取知識。14歲時，他成為書本裝訂商及銷售人喬治·雷伯的書店中的不支薪跑腿工。