Ni-ku-la-s.Aw-to
kakiliman[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
Ni-ku-s.Aw-to “Nicolaus Otto, 1832 a mihca 6 a bulan 11 a demiad-1891 a mihca 1 a bulad 28 a demiad”, lecuh i Hay-te-ti a kitizaan How-al-ce-how-sen, nu Te-kowke-sye-cya, 1876 a mihcaan nisanga’an tu se-cong-cen maniyul i labu mapasimal ku kikay. iza musakamu, caay ku se-cong-cen maniyul i labu mapasimal ku kikay uyni iayaw ciniza ku nisanga’any, u se-cong-cen i kauzipan niza a mihcaan hakay izaw tu. nika saayaway miyung ciniza. asaca sakay iza ku kazizeng tu amicuzuh. zuma ci ce-Ku-s-ta-bu.w-to sakay BMW nu palekalay a tademaw.
尼古拉斯·奧托（Nicolaus Otto，1832年6月11日—1891年1月28日），生於海德地區霍爾茨豪森，是一位德國科學家，1876年發明了四衝程循環內燃機。也有報導稱，非四衝程內燃機此前已由他人發明，且四衝程在他在世的年代可能也已經存在，但他首次將其實用化。並且為汽車的誕生產生了推動作用。 其子古斯塔夫·奧托為BMW創辦人。
nilaculan[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
kasakapahan a mihcaan[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
u malukay ku wama, namahiza mikawaw tu tizaay nu paiyubinay. ciniza mala u i Ba-lan-ke-bu atu Ke-lung misiwbay minalay tu misiwbayay. Mabulaw tayza i Ke-lung izakuz migingkiw tu adidi’ay sapaakuti’ a kikay, mitanam misumad tu ni Ay-ti-an.Le-nu-wa a nisekyean a miales tuyni a kawaw. acawa ci An-na.ke-si, tatudungay tu hulic pit uku wawa, zuma ci ce-ku-s-ta-bu.Aw-to zikuz mala u misanga’ay tu hikuki.
其父為農民，同時經營當地郵局。他作為一名在法蘭克福和科隆經商的商人學徒，遷回科隆後為研究小型熱機、嘗試改進艾蒂安·勒努瓦的設計而辭去職務。 配偶是安娜·戈西，合法生有七子，其中一子古斯塔夫·奧托後來成為飛機製造者。
taliyuk ni Aw-to[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
Aw-to-se sapihaka a kikay misekye tu satezep a sapahaka, cung-cen how-say i labu nu ingzing isasa anucaay i pabaw kinacacay. zikuz miyung tu kazizeng nanisumadan tu se-cung-cen, saayaway i sasa misulup tu bali cung-cen-taneng a akuti’ atu bali malamlam micumud i ingzing, saka tusa , pubaw a sapenec cung-cen-pulabu sapenec tabeng paakuti’ tu malamelay a bali, saka tulu sasa mikawaw cung-cen-silamal malikat taneng pakaakuti’ tu malamelay bali, saka sepat pabaw sapatahkal tu bali cung-cen-patahkal tu bali la’cusay a bali nu ingzing.
奧托四衝程發動機設計為靜止發動機，一衝程為活塞在氣缸內上行或下行一次。後來為用於汽車而經過修改的四衝程為：（1）下行吸氣衝程——可燃氣體和空氣的混合氣進入氣缸；（2）上行壓縮衝程——活塞壓縮可燃混合氣；（3）下行做工衝程——電火花點燃可燃混合氣；（4）上行排氣衝程——排出氣缸內廢氣。
Aw-to se-cung-cen sapahakaa a kikay[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
Aw-tu saapahaka a akikay au ci Ni-ku-la-s.Aw-ku-s-te.AW-TO, i 1867 a mihcaan atu ci Aw-ken.la ng-en makakadum palekal tu cacay sapaakuti a asaapahaka aaa kikay-uyza caay katenes zikuz muculal ku se-cung-cen sapahaka a kikay a nuayawan-zikuz muliyaw migingkiw tu cacay uyni u se-cung-cen atu tusa cung-cen macacayatay a sapahaka.
奧托發動機是由尼古拉斯·奧古斯特·奧托，於1867年與敖根·郎恩合作開發出了一種燃氣發動機——也就是不久之後誕生的四衝程發動機的前身——之後再研發的一種基於四衝程和兩衝程結構的發動機。
sakawawen[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
Aw-to se-cung-cen sapahaka maawas ku akuti’ kanca palalecad mapulungay a simal atu bali a malamen ku bali a mahaka. i pasimalan atu labu nu picumudan nu bali a husu malaa u hekalay malamelay a bali, i labu nu akuti’ masa labuay anu malamelay a bali.
奧托四衝程發動機通過燃燒以一定比例混合起來的汽油與空氣的混合氣來驅動。在化油器及進氣管內形成外部混合氣，在燃燒室內形成內部混合氣。
kasabali malamel ku labuay[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
1. sakacacay cung-cen cacay “micumun i bali”, i cung-cenan how-say makay pabaw kasatezepan limad tasasa kasatezepan. uyni how-say patasasaen milineng hawsa tabaki tu ku labuay nu ingzing, namakayza caay tu ka icelang. i caay ka icelang simal atu bali malamel ku bali maawas mawawahay micumud ku bali mahelup micumud paakuti’an. patahkal tu bali hamin micumd ku bali cung-cengan mahiza tu maedeh.
衝程一（進氣）：在衝程一中活塞從上止點移動到下止點。此間當活塞向下運行時造成氣缸內空間擴大，從而形成負壓。在負壓的作用下燃料和空氣的混合氣通過打開的進氣閥被吸入燃燒室。排氣閥在整個進氣衝程過程中保持關閉。
sakatusa cung-cen tusa “’sapa didi’”, i saka tusa cung-cenan how-say makay sasa kasatezepan malineng katukuh pabaw kasatezepan, labu nu akuti’an nu malamelay a bali namahiza mapaadidi’. malamel ku bali zayhan adidi’ tu ku kakitizaan talakaw ku mapaadidi’ u icelang atu akuti’ talakaw ku caay kaakuti’, talakaw ku kalamkam. sapihaka a kalamkam namahiza mapatalakaw, caay katalakaw ku palasawad tu simal.
1. 衝程二（壓縮）：在第二個衝程中活塞從下止點運行到上止點，燃燒室內的混合氣因此被壓縮。混合氣因空間縮小被壓縮的程度越高，則其壓力和溫度由於絕熱過程而越高，功率也越高。發動機的功率因此提高，而油耗則下降。
nika namahiza sapahaka a kikay malatabakiay, milikat a tabaki ku katalawan, zayhan akuti’ taneng katukuh 400 katukuh 500 ku akuti’ “akuti’ nu simal i 500 katukuh 600 a laed ku akuti’”.
但同時發動機的機械負荷增大，自我點火的危險也在加大，因為溫度可以達到400到500攝氏度（汽油的燃燒溫度在500至650攝氏度之間）。
2. saka tulu“milawaw”, yu how-say malineng tayza i cung-cen-al pahezek ku kitizaan hawsa, labu nu paakuti’an u saadidi’ay anipazeng. mahiniay sapaakuti’ atu baliay malamel ku bali mapalikat a akuti’. lamal pay bit’ 10 katukuh 30 mi ku dadawa mulalad, siza labu paakuti’an malamel ku bali ai 0.001 biti’ zikuz mamin tu akuti’. namahini cacay ku 50 katukuh 75 pa ku satalakaway a ngelu’ atu cacay 2000 katukuh 2500 ku akutu’ u satalakaway a akuti’.
3. 衝程三（做工）：當活塞運行到衝程二結束的位置時，燃燒室內的容積為最小。此時燃料和空氣的混合氣被火花塞點燃並燃燒。火焰以每秒10至30米的速度蔓延，所以燃燒室內的混合氣在0.001秒後就完全燃燒了，由此而產生一個50至75巴的最高壓力和一個2000至2500攝氏度的最高溫度。
