Slovakia

makayzaay i Wikipitiya
Flag of Slovakia.svg
u hata nu Slovakia(斯洛伐克).

Slovakia(斯洛伐克)

kakilimaan[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

u Slovakia(斯洛伐克) sa i labu nu O-cuo, itiza i 48 40 N, 19 30 E. u ahebal nu lala’ mapulung sa izaw ku 49,035 km2.u ahebal nu lala'ay sa izaw ku 48,105 km2, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 930 km2. hamin nu tademawan sa 5,445,802. kakalukan umah sa 40.10%, kilakilangan umah sa 40.20%, zumaay henay umah sa 19.70%.

nilacul[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

tapang tusu nu kanatal (首都)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

u tapang tusu nu kanatal sa u Bratislava (布拉提斯拉瓦).

kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

kakinging nu kanatal demiad sa 1 bulad 9 demiad.

tabakiay a tapang nu kanatal (元首)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Zuzana Čaputová (Susanna.Caputuwa 蘇珊娜·查普托娃), 1973 a mihca 6 a bulad 21 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Slovakia (斯洛伐克) ayza, micakat a demiad sa i 2019 a mihca 6 bulad 15 demiad.

cunli (總理)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

u cunli nu Slovakia (斯洛伐克) ayza sa ci Eduard Heger (伊戈爾·馬托維奇), micakat a demiad sa i 2021 a mihcaan 4 bulad 1 demiad.

Czechoslovakia likisi (斯洛伐克共和國歷史)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

捷克斯洛伐克是於1918年至1992年的歐洲國家,解體後出現兩個獨立國家——捷克共和國和斯洛伐克共和國。

Czechoslovakia (捷克斯洛伐克) i cacay a malebut siwa a lasubu cacay a bataan idaw ku walu (1918) a mihcaan katukuh i cacay a malebut siwa a lasubu siwa a bataan idaw ku tusa (1992) a mahcaan u O-cuo (歐洲) a kanatal, mabulesak satu tahekl ku tusaay misitekeday a kanatal — Czechia (捷克共和國) atu Czechoslovakia (斯洛伐克共和國).

成立於1918年,位於中歐,由捷克及斯洛伐克所組成,當時的國名是捷克斯洛伐克共和國,在一戰到二戰的期間,曾經短暫躋身為世界第七大工業國。

Czechoslovakia (捷克斯洛伐克) patideng i cacay a malebut siwa a lasubu cacay a bataan idaw ku walu (1918) a mihcaan, itida i Cuo-o (中歐), u Czechia (捷克) atu Slovakia (斯洛伐克) misakaput, tawyaay a kanatal nu ngangan u Slovensko (斯洛伐克共和國), itini i cacay katukuh tu tusaay a nikalepacawan, tawya namaka celcel henay tu saka kitakit nu saka pitu a tabakiay nu kakakulian.

在第二次世界大戰期間,捷克斯洛伐克部分地區被納粹德國占領,在工業核心區域成立了波希米亞和摩拉維亞保護國及斯洛伐克共和國兩個傀儡國,其他地區被波蘭及匈牙利所瓜分。

itini i saka tusa anikalepacawan, Czechoslovakia (捷克斯洛伐克) a niyadu hiyan nu Nacuy-Dekuo (納粹德國) midebung, itin i kakakuliyana nu kakitidaan patideng tu Bohemia (波希米亞) atu Moravia (摩拉維亞) dadiputen a kanatal atu Czechoslovakia (捷克斯洛伐克共和國) nu tusaay a dadadimawan nu kanatal, duma a niyaduan hiyan nu Poland (波蘭) atu Hungary (匈牙利) amikelic.

1960年,捷克斯洛伐克改名為捷克斯洛伐克社會主義共和國。

cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan (1960) a mihcaan,Czechoslovakia (捷克斯洛伐克) misumad tu ngangan u Czechoslovakia (捷克斯洛伐克) siakay cui kunhekuo.

sumamadan a likisi(早期歷史)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

捷克斯洛伐克地區位於歐洲的中心,在其獨立之前受哈布斯堡王朝建立的奧地利帝國統治達300年之久,1867年奧地利帝國改組成奧匈帝國,捷克和斯洛伐克地區分別劃歸奧地利和匈牙利。

Czechoslovakia (捷克斯洛伐克) a niyadu’ itida i Ocuo (歐洲) nu teban, pisitekedan sa nuheni nama hiya nu Hapu-sepaw-wancaw (哈布斯堡王朝) patidenga tu Awtili-tikuo (奧地利帝國) mikuwan makala tu tulu a pina (300) a lasubu ku tenes, cacay a malebut walu a lasubu enem a bataan idaw ku pitu (1867) a mihcaan Awtlli-tikuo (奧地利帝國) misumad tu kaput mala Aw'cun-tikuo (奧匈帝國), Czechia (捷克) atu Slovakia (斯洛伐克) niyadu’ mikelic sipabeli i Austria (奧地利) atu Hungary (匈牙利).

1918年第一次世界大戰結束後,奧匈帝國兵敗解體,波希米亞、摩拉維亞及斯洛伐克等地區組成一個獨立的國家,名為捷克斯洛伐克共和國。

cacay a malebut siwa a lasubu cacay a bataan idaw ku walu (1918) a mihcaan misatadas malepacaw tu hedek, Awcun-tikuo (奧匈帝國) mademec mabulasak, Bohemia (波希米亞), Moravia (摩拉維亞), Slovakia (斯洛伐克) a niyadu’ misakaput misitekeday a kanatal, pangangan han u  Czechoslovakia (捷克斯洛伐克共和國)。

國家獨立後,捷克斯洛伐克的經濟發展迅速,到第二次世界大戰前,曾在世界上十大工業化國家中排名第六。

misiteked satu kina kitakit, Czechoslovakia (捷克斯洛伐克) a sakaudip amelik satu mucelak, katukuh tu tusa anikalepacawan nu kanatal a ayawan, naytini i paykanatal nu saka cacay a bataan nu kakakulian a saka enem nu kasinganganan.

1938年,英法等國與德國和義大利簽定慕尼黑協定,在沒有捷克斯洛伐克代表參加的情況下決定將其西部領土蘇台德區割讓給德國。

cacay a malebut siwa a lasubu tulu a bataan idaw ku walu (1938) a mihcaan, Ing-fa (英法) a kanatal atu Germany (德國) atu Italy (義大利) masasulit tu Munich (慕尼黑) a kiyakuan a sasulitan, itini kainaian nu Czechoslovakia (捷克斯洛伐克) dayhiw milihida tu kawaw panutek tu nutipanay a lala' Sudetenland (蘇台德) kelicen sipabeli i Germany (德國)。

1939年3月,納粹德國以接收蘇台德區為由,出兵將整個捷克斯洛伐克吞併,德國在捷克成立波希米亞和摩拉維亞保護國,斯洛伐克則成立受德國保護的斯洛伐克共和國。

cacay a malebut siwa a lasubu tulu a bataan idaw ku siwa (1939) a mihcaan tulu a bulad, Nazi Germany (納粹德國) maalatu Sudetenland (蘇台德) aniyadu nu likucu, tahekal ku hitay hamin han ku Czechoslovakia (捷克斯洛伐克) mialaw, Germany (德國) itini i Czechia (捷克) patideng tu Bohemia (波希米亞) atu Moravia (摩拉維亞) madiputay a kanatal, Slovakia (斯洛伐克) mapatideng mahiya nu Germany (德國) madiputay a Czechoslovakia (斯洛伐克共和國).

斯洛伐克的部分地區割讓給德國的盟友匈牙利王國。

Slovakia (斯洛伐克) a niyadu’ pakilac sipabeli i Germany (德國) a cabay tu Hungary wan-kuo (匈牙利王國)。

1945年,蘇聯向東歐反攻,依波茨坦協定捷克斯洛伐克除了布拉格以西被美軍佔領外,包含首都布拉格皆被蘇聯紅軍攻佔,捷克和斯洛伐克再度合併,割讓德國與匈牙利的領土重新劃歸捷克斯洛伐克,但外喀爾巴阡州則割讓給蘇聯的烏克蘭蘇維埃社會主義共和國。

cacay a malebut siwa a lasubu sepat a bataan idaw ku lima (1945) a mihcaan, Su-lan (蘇聯) pasayda i Dun-ou (東歐) paculi, u Potsdam (波茨坦) nika sasulitan tu Czechoslovakia (捷克斯洛伐克) namaka Prague (布拉格) nutipan hitay nu Amilika (美軍) midebung, mapulung tu sudu Prague (布拉格) hiyan nu Su-lan (蘇聯) a hitay madebung, Czechia (捷克) atu Slovakia (斯洛伐克) mapulung aca, kelican nu Germany (德國) atu Cun-yali (匈牙利) ku lala’ misabaluhayaca mibenis tu Czechoslovakia (捷克斯洛伐克), nika Zakarpattia Oblast (外喀爾巴阡州) sipakelic i Soviet Union (蘇聯) a Ukrainian Soviet Socialist Republic (烏克蘭蘇維埃社會主義共和國).

1946年5月,捷克斯洛伐克在美、蘇軍隊撤走後舉行名副其實自由選舉,共產黨贏得最多選票-38.6%,儘管共產黨是最大黨但是支持的人卻只佔少數,但是反對共產黨的各個政黨彼此間也有所分歧。

cacay a malebut siwaw a lasubu sepat a bataan idaw ku enem (1946) a mihcaan lima a bulat, Czechoslovakia (捷克斯洛伐克) itini i United States (美國) Soviet Union (蘇聯) miliyas satu salihalay satu kunuheni misingkiw, kuncendan (共產黨) sayadahay ku nisingkiwan a paya tulu a bataan idaw ku walu tin enem a kilac(-38.6%), amica kuncendan (共產黨) ku satabakiay nu dan nika micukelay a tademaw caay ka papina, nika mihantaya tu kuncendan (共產黨) a pinapinanu centan caay ka balud ku balucu'.

次年,斯洛伐克的自治仍未解決,經濟困難有增無解卻又在史達林的壓力下拒絕美援,這使共產黨政府大失民心不得同意在1948年5月重新舉行選舉。

sakatusa a mihcaan, Slovakia (斯洛伐克) nuudip a kawaw caay henay ka hedaek,sakaudip

kangelu' an macunus kunikacaay ka hulak nu kawaw nika itini i Stalin (史達林) mipenec makai tunipipadan nu United States (美國), nina kuncendan (共產黨) sifu caay kanamuhi nu tademaw kaisa miduiy itini i cacay a malebut siw a lasubut sepat a bataan idaw ku walu (1948) a mihcaan lima a bulad miliyawaca misingkiw.

不過在當年2月,聯合政府的一些他黨籍的部長提出辭呈,抗議共產黨擴大警察控制而採取的措施,這進而引起政治危機,共產黨組織群眾遊行來支持其訴求.

nika tawyaay a mihcaan nu tusa a bulad, kasaupu nu sifu a dumaan nu tan a sakakaay patahekal tu sapiales, midademec tu kuncendan (共產黨) misa tabaki tu kincal misilud tu kakawawen, sisa mapalekal ku cence kabaliyawan, kuncendan (共產黨) masakaputay miawaw tu katuuday muculil palekal miyukiw tina kawawan.

這時外交部長被發現橫屍人行道上,多數人認為他是被政府派人謀殺,這等於共產黨在發動政變,他們完全地控制該次選舉,儘管總理未被替換但是政府已經完全被共產黨所掌握。

imahini u sakakaay katepaan i dadan a mapatay, katuuday sakamusa cinida niuculan nu sifu mipacuk, mahida tuwaca kuncendan (共產黨) palekal mibabelih, unuheni mikuwan tu aydaay nipisingkiwan, amica ku cungli caay sipaliyuni nika sifu mamin tu u kuncendan (共產黨) kusi kawaway.

但在1948年二月事件發生後,成為親蘇聯的社會主義國家。並加入蘇聯提倡建立的華沙條約組織和經濟互助委員會。

nika itini i cacay a malebut siwa a lasubu sepat a bataan idaw ku walu (1948) a mihcaan tusa a bulad ninakawaw sa, mala Sulan (蘇聯) a binawlan nu sehuw cui a kanatal, micumud tu Soviet Union (蘇聯) patideng tu huasa (華沙條約) sasulitan anikasakaput atu sakaudip papadang a wiyunhuw.

1960年,捷克斯洛伐克共和國改名為捷克斯洛伐克社會主義共和國。

cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan (1960) a mihcaan Czechoslovakia (斯洛伐克共和國) misumad tu ngangan u Czechoslovak malabinawlanay a sakaputan nu kunhekuo (捷克斯洛伐克社會主義共和國).

1968年,當時捷克斯洛伐克共產黨第一書記杜布切克發動了「布拉格之春」的經濟和政治改革運動,為蘇聯所不容,蘇聯入侵捷克斯洛伐克平亂,布拉格之春改革運動戛然而止,捷共第一書記杜布切克被挾持至莫斯科,蘇聯的行為受到世界各國的廣泛批評。

cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan idaw kuwalu (1968) a mihcaan, tawyaay a Czechoslovakia kun-cen-dan (捷克斯洛伐克共產黨) sakacacaya a mikawaway ci Du’pu-cieke (杜布切克) palekal tu " pulake a satingsing布拉格之春" a sakaudip atu cence' misumada a laylayan, u Sulen (蘇聯) caay ka namuh, Sulen (蘇聯) midebung tu Slovakia (斯洛伐克 ) milawlaw, pulake a satingsing(布拉格之春) namisumad tu laylay hatinitu sa, ciekun sakakaay ci Tupucieke' (杜布切克) dakepen patayda i Moscow (莫斯科), Sulan (蘇聯) a wayway kahiyaan nu kitakit sasakamuensa nu katuuday.

1989年11月,捷克斯洛伐克成功發起絲絨革命後,結束了共產黨的一黨專政,1990年,國名改為捷克和斯洛伐克聯邦共和國。

cacay a malebut siwa a lasubu walu a bataan idaw ku siwa (1989) a mihcaan cacay a bataan idaw ku cacay a bulad, Czechoslovakia (捷克斯洛伐克) milaheci ku Sezun a kawaw mahedek tu ku kuncen-dan (共產黨) misataaday a centan, cacay a malebut siwa a lasubu siwa a bataan (1990) a mihcaan, kanatal a ngangan misumad han u Czechia (捷克) atu  Slovakia lanpan-kunhe-kuo (斯洛伐克聯邦共和國).

malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]