Ye-se-bu.S-ta-lin
.jpg)
Ye-se-bu.Wi-sa-li-aw-now-wi-ci.S-ta-lin “ kamu nu E “Ио́сиф, Low-maay, Iosif Vissarionovich Stalin, pangiha, “[ɪˈosʲɪf vʲɪsərʲɪˈonəvʲɪt͡ɕ ˈstalʲɪn] （ⓘ）, Cong-kow ta-lu nisilitan Ye-se-bu.Wi-sa-li-aw-now-wi-ci.S-ta-lin, Si-yang-kang nisulitan Ye-se-bu.Wi-sa-li-aw-now-wi-ci.S-ta-lin, 1878 a mihca 12 a bulad 18 a demiad-1953 a mihca 3 a bulad 5 a demiad”, uyaan a ngangan ci Ye-se-bu.Pey-sa-li-aw-li-ni-s.ce.-Cu-cya-sen-wi-li “kamu nu Cyaw-ce-ya იოსებ ბესარიონის ძე ჯუღაშვილი. niyul a sulit Ioseb Besarionis dze Jughashvili）
約瑟夫·維薩里奧諾維奇·史達林（俄語：Ио́сиф Виссарио́нович Ста́лин，羅馬化：Iosif Vissarionovich Stalin，發音：[ɪˈosʲɪf vʲɪsərʲɪˈonəvʲɪt͡ɕ ˈstalʲɪn] （ⓘ），中國大陸作約瑟夫·維薩里奧諾維奇·斯大林，香港作約瑟夫·維薩里奧諾維奇·史太林，1878年12月18日—1953年3月5日），本名約瑟夫·貝薩里奧尼斯·澤·朱加什維利（喬治亞語：იოსებ ბესარიონის ძე ჯუღაშვილი，轉寫：Ioseb Besarionis dze Jughashvili）
Su-lin cen-ce a tademaw, cen-ce-li-lun-cyw, ke-min-cye, nu Su-lyen nipatucekan nu hulic tu saka tulu a kasitungus “tatengaay sa sakatusa” satalakaway nu mikeliday a tademaw, makay 1924 a mihcaan mikawaw tu cen-ce-katukh 1953 a mihcaan mapatay.nau lyen-mung-kong-can-tang “Pu-al-sen-ke” cong-yang-wiyen-huy-su-ci, Su-lin nu tatuuday wiyenhuy “zikuz sumad han panganngan Su-lyen-pu-cang-huy-l” cusi “u sipunu’ay nu cen-hu”, Su-lyen-kow-bang-wiy-yen-huy-cusi, sakaytusa a bataan lasubu a mihcaanay a Su-lyen atu mutesek ku kalilid nu kitakit.
蘇聯政治人物、政治理論家、革命家，為蘇聯法定第三任（實際第二任）最高領導人，從1924年執政直到1953年去世。曾任全聯盟共產黨（布爾什維克）中央委員會總書記、蘇聯人民委員會（後改稱蘇聯部長會議）主席（政府首腦）、蘇聯國防委員會主席，對二十世紀的蘇聯和世界影響深遠。
Ye-se-bu.Wi-sa-li-aw-now-wi-ci.Cu-cya-sen-wi-li lecuh i E-low-s-ti-kow a Kow-ke-li, Pahezek namicudad i Ti-bow-li-s a sen-sye-yen. mala sazikuzay nu mizatengan ni Ma-ke-s, micumud tu E-kow syakay min-cu-kung-tang, micukel ciniza tu Lye-lin a Pu-al-sen-wi-ke-pay-pye, misakaput tu 1907 a mihcaan tu Ti-bow-li-s mialaw tu gingku a kawaw sapisuped tu sakalalais a kulisiw.
約瑟夫·維薩里奧諾維奇·朱加什維利生於俄羅斯帝國哥里，畢業於梯弗里斯神學院。成為馬克思主義者後，加入俄國社會民主工黨。他支持列寧的布爾什維克派別，並組織了1907年梯弗里斯銀行搶劫案以籌集革命資金。
1913 a mihcaan malingatu micukaymas tu sapisulit tu ngangan “Se-ta-lin” “Ста́лин”. 1917 a mihcaan E-kow 10 a bulad makazemec tu lalais, zikuz ci Pu-al-sen-wi-ke-pay-pye, S-ta-lin sakay tu pitu a tademawan nu cen-ce a tademawan a cacay. S-ta-lin I Su-lyen patizeng zikuz, mala Su-kung pulung nu misulitay tu cudad.
1913年開始使用筆名「史達林」（Ста́лин）。1917年俄國十月革命勝利，布爾什維克派執政後，史達林為七名政治局成員之一。史達林在蘇聯成立後，成為蘇共的總書記。
masakapahay a nikauzip
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]Ye-se-bu.Wi-sa-li-aw-now-wi-ci.Cu-cya-sen-wi-li a tuas makayzaay Ti-pi-li-si capi nu ci-ci-Li-low a niyazu’, u ngangasawan taneng a mikilim tu baki a wamaan Ca-ca, ayaw iluciluc kasa dayday nu A-sa-ci-A-ni kakitaan nu malukay a tubang. Ca-ca kinapina milihiza tu kalalebu, milaliw, malabades nu pisaybang atu liyaw ku liyaw a malubu, sazikuzay tahkal mulaliw tu lala’ nu kakitaan, siacawa siwawa tu.
約瑟夫·維薩里奧諾維奇·澤·朱加什維利的祖先來自提比里西附近的濟濟-利洛村；家譜可以追溯到其曾祖父扎扎，之前世世代代是阿薩季阿尼公爵的農奴。扎扎多次參加暴動，逃亡，遭受酷刑和反覆監禁，最後終於逃出公爵領地，娶妻生子。
Ye-se-bu a baki ci Wa-now, lihalay sa amauzip tu nikauzipan. tatusa ku tatamaan a wawa ni Wa-now, ci Ke-aw-al-ci-atu- ci Wi-sa-li-ang “Pi-sow”. ci Ke-aw-al-ci cayay ku iluc, ci Pi-sow u wama ni Ye-se-bu. Pi-sow Lecuh I 1850 a mihcaan , 1861 a mihcaan E-kow Sa hunngti ci Ya-li-san-ta 2 ase pahulak tu amin nu kasa dayda nu malukay a tubang, pasayza naayaway silala’ay a patang micakay tu adidi’ a lala’.
約瑟夫的祖父叫瓦諾，得以平安度過一生。瓦諾有兩個兒子：格奧爾基和維薩里昂（別索）。格奧爾基沒有後代；別索是約瑟夫的父親。別索生於1850年，1861年俄國沙皇亞歷山大二世解放了所有世代農奴，可向以前的領主贖買一塊小份地。
ci Ke-aw-al-ci atu ciWisa-li-ang “pye-so” salikaka i 1870 a mihcaan miales tu nu malukay a nikauzip, tayza i Ke-li mauzip. 1874 a mihcaan pye-so i cabay a luma’ palabang makatineng tu Cya-mu-pa-al-su-lye a niyazu’ 16 ku mihcaan ni Cay-cay “ Yde-ka-cye-lin-na.Ke-aw-al-ci-ye-bu-na.Ke-la-ce”. matabal mapatay ku wama ni Kay-kay.
格奧爾基和維薩里昂（別索）兄弟於1870年代放棄了農民的生活，到哥里謀生。1874年別索在朋友家裡做客時結識了加姆巴爾蘇雷村16歲的凱凱（葉卡捷琳娜·格奧爾吉耶夫娜·格拉澤）。凱凱父親早逝。
874 a mihcaan tu sazikuzay uheni I Ke-li a kiwaki malaacawa. Ci Pye-sow kilul tu nu kusi aniciwbungan a tuud eneng sa i panan mikudepu tu kucu,ci Key-key miida tu pikuepu mibaca’ pawali tu zikuz tu sapiedap tu sakauzip, sakakaay tusa a tatamaan a wawa ci Mi-ha-I atu ci Ke-aw-al-ci, nika dadawa mapatay.
874年年底他們在哥里教堂舉辦了婚禮。別索按工廠主的訂貨坐在家門口縫鞋子；凱凱靠給人縫補洗曬衣服幫補家用。頭兩個兒子叫做米哈伊和格奧爾基，但都很快又夭折。
Ye-se-bu-lecuh I E-low-s-ti-kow Ti-pi-li sapit a kuwan satip nu Ke-li-a niyazu’ “ayzaay a Cyaw-ce-ya-sen-ta.Ka-te-li-cow—sow-bu”, saka tulu i luma’. saayaway na u kakitaan ku wama niza, yadah ku nu uzipay a kusi, nika haliepah zuma hina mitii’, patay sa miti’i tu acawa u wawa. namahiza caay tu kakapah ku zaysang labu nu luma’, kinapina mikilul tu wana mabulaw ciniza.
約瑟夫生於俄羅斯帝國提比里西省西部哥里城（今喬治亞什達-卡特利州首府），在家中排行第三。早期他父親頗為富裕，擁有自己工廠，但酗酒無度還經常家暴、毒打妻兒。及後家庭財政轉差，他隨父母多次搬家。
1907 a mihca 6 a bulad 26 a mihcaan, ciniza atu caculculan i Ti-pi-li-si a tuse labu nu pabinawlan misamamaw tu miadingay nu patayzaay i gingku a sakaput. i kakuwangan, sisangaan a abet mapung mapatay ku 40 a tademaw, ciniza atu caculculan miubi miala tu 25 mang a lu-pu ku kalisiw, caay pisubelid tu cacacay a kalisiwan, hamin han a pabeli tu masakaputay. nika itawya ci Mung-sen-wi-ke misakaku mikelid tu way-kaw-cye-so-tang a sakaput hinisa mialaw tu gingku tungus u la’cusay a waway, palasawad hantu tu tang ci S-ta-lin.
1907年6月26日，他和手下在提比里西市內廣場伏擊帝國銀行護送隊。槍戰中，自製炸彈爆炸殺死40人，而他和手下則劫取了25萬盧布，分文不留，全數上交給組織。但當時孟什維克主導的外高加索黨組織認為搶銀行屬於違紀行為，將史達林開除出黨。
namahiza S-ta-lin a acawa pihaceng tu ku imelang, uyza mapaales tu tang nayay tu ku lipida, caay kaanub tu makayzaay yadahay a kulisiw, nayi’ ku kalisiw sapingaay tu imelang nu acawa, zikjuz i 1907 a mihca 12 a bulad zayhan sipenu’ sulalisan mapatay. i kalaluman niza pinaay tu a buladan zikuz, u wawa ci Ya-ke-bu pabelien ku wina nu uzip pahabay.
此時史達林的妻子已經身患重病，由於被開除出黨領不到工資，又沒有從巨款中貪污，沒錢給妻子治病，後者於1907年12月因斑疹傷寒離世。他在悲痛中渡過幾個月後，把孩子雅可夫交給娘家撫養。