muli

muli

muli(海葡萄)

tatangahan: muli

kakaliman:

paybulad tusa ku kapahay ku kelah, uyza u nu malukay a kuyumi tu sakacacay a demiad atu sabaw lima a demiad, maelac ku bayu u pihalhalan nu mita, u binacadan u sakapahay pibutingan, zayhan ya dipas a ba’tu maelac tu mahiza u mabi’ay tu i bayu, uyza saca anu maelac ku bayu hawsa, kya a muculal tahekal i pabaw nu nanum. i bayuay u cayay henay kaazih a nu bayuay a kakanan sa hacacaycacay satu muculal, izaw ku buting, u mahicahicaay a tuku, nu bayuay a lami’ u salul, kanasaw, satu u kanamuhan nu maku mukan sa u salul u “muli”.

nilaculan:

Taywan nu waliyan u Taypinyang a bayu wali u sadipasan han nu tademaw pangangan, na dadipasan langdaw salungan sa azihen, u sakauzip nu mita u binacadan caay piliyas tu bayu, u bayu sa u pinsiyang nu mita u binacadan, caay kahamin maala a caay kahamin makaen, u bayuay u sakapahay a katayzaan u sapihulak tu uzip atu sapilawpes tu ngelu’.

paybulad tusa ku kapahay ku kelah, uyza u nu malukay a kuyumi tu sakacacay a demiad atu sabaw lima a demiad, makelah ku bayu u pihalhalan nu mita, u binacadan u sakapahay pibutingan, zayhan ya dipas a ba’tu malenek tu mahiza u mabi’ay tu i bayu, uyza saca anu makelah ku bayu hawsa, kya a muculal tahekal i pabaw nu nanum. i bayuay u cayay henay kaazih a nu bayuay a kakanan sa hacacaycacay satu muculal, izaw ku buting, u mahicahicaay a tuku, nu bayuay a lami’ u salul, kanasaw, satu u kanamuhan nu maku mukan sa u salul u “muli” ya muli samulumulu tingalaw salungan sa azihen, mahiza u budawan a ba’tu langdaw ku kulit tingalawngalawan, mahiza u adidi’ay a badisusu’ sadipadipas sa mulangaw munanabaw i buyu’ bayu nu nanum.

paymihcaan i sepatay a bulad katukuh i limaay a bulad puu’ ku langaw numuli, tabaki ku kelah kyami hawsa tayzamin ku binawlan i niyazu’ay a tademaw paluwawa sa habelut pasayza i bayu, cayay pinunengay a wawa cay katalaw macucuk nu madicemay nu tuku a maduka ku kuku’, kalamkam sa malaalaw mukan, tangsul han patayza i laway kemkem hansa mapes sa mamin tu ku laway tu nu bayuay a sanek, mahizaay kaedeman nu balucu’ katukuhan ayza caay ka pawan kaku.

muli zepit sa i ba’tu, uyza yamuli langdaw tingalaw sa, sisa pangangan hantu muli. muli cay kasalungan dada’ mahiza u sadipadipas sanay a badisusu’ u sanek niza mahiza u pilas tawiw,sisa kanamuhan nu tademaw mukan, pangangan han tu langdaway pilas tawiw han, uyza u tingalaway a nanum atu mapacilal kya kapah ku langaw niyamuli,nika saayaw napakaazih tya muli, zayhan asu’ay tanektek ku uzip,sisa u pacakayay maydih a yadah, maseibek tu ku piala, satusa mapeci’ tu ku kakapah nu langaw, sakamu sa ku niyazu’ay a tatayna,u langaw nu muli makelultu ku mihcaan, pasaheci tu titaan kapiazih tu liwliw mauning tu ku hekal, kapidiput tu hekal,kya maenapay tu kita satu a yadah ku makay cuwacuwaay u sakauzip a kakanan.

ya muli langdaw tingalaw mahiza u malikatay a ba’tu, paymihcaan tu sepat a bulad katukuh i limaay a bulad mulangaw,mahiza sadipasdipas sa munanabaw, mahiza u misalukaway,salungan azihan ,kahinawalan a badisusu’ kanamuhan sa,pakaazih hawsa tangsul sa maydih mukan, muli langaw sanay i bayu, zepit sa i ba’tu, uyza yamuli langdaw tingalaw sa, sisa pangangan han tu muli.

i niyazu’ay a tademaw makelah tu ku bayu hawsa tayza tu i bayu miala tu muli, nani kingkiwan nu“ Zipun Okinawa„a kanatal itizaay a tademaw katuud ku tanaya’ay a nikauzip, uyni nikanan nu heni tu muli, sisa pangangan hatu asu’ay saka tanektek nu uzap, muli cay kasalungan dada’mahiza u sadipasdipas sanay a badisusu’u sanek niza mahiza u pilas tawiw, sisa kanamuhan nu tademaw mukan, pangangan han tu landaway pilas tawiw han, uyza u tingalaway a nanum atu mapacilal kya kapah ku langaw niyamuli, nika saayaw napakaazih tuya muli, zayhan asu’ay tanektek ku uzip, sisa u pacakayay maydih a yadah masebek tu ku piala, satusa mapeci’tu ku kakapah nu langaw, paymihcaan miala cay tu kahacica mawada’tu , pacumud han i laway tuyasa kemkem han pesi’sa musisil tu ku salang mulecekay ku sanek nu bayu akanan, tangsul satu i laway ku sanek a maydih, patengngay ya maydihay mukan patanam han tangsul asa a manamuh. uyza salang niza cupenat, izaw ku canacana iyu ilabu u sasakakapah nu uzap, a paayaw tu nu ayzaay imelang u paydemiad u kakaydihan nu uzip a asu’ay, kanahatu singanga tu landaway pilas tawiw, nika zayhan u hekalay nu bayuay a lutuk, sisa u cayay kapikaen tu titi a tademaw kapahtu mukan, nayay ku simal, caay ka talakaw ku akuti, i balucu’ay nu mistesekay a kakanen u sakakapah nu uzip.

u kakiliman nu Zipu atu Taywan a tademaw sabeleng sakalah sa a tayza, muli mulaladay a lutuk nu bayu,manamu tu labahbahay tamelacay a bayu, matalaw tu akutiay mangaleb tu cudetay a nanum,pahabay matalaw i lalabu nu nanum, matalaw aca i hekal nu nanam, a mahiza u midiputay tu mulaay awawa kapihaymaw,caay ka salami’en mukan, simanta’tustus han tu tawiw atu nu bayuay sala, patalabu han i laway, kanca kaasuan ku nu ayaway nikanan nu misu tunu bayuay,pazeng han ilaway mahiza u mibetasay tu adidiay a besu, mahiza u mabetasay mulusu’a micidekay ku mahiniay, satu u sanek bangsis mahiza u mukanay tu “Russia„a pilas tawiw, atu nayay ku anglis. katawidan aca！sisa izaw kuni pangangan tu salunganay a ngangan “landaway pilas tawiw han, a tatudung tu cayay pikan tu titi a tademaw.

muli cayay kacisimal, atu cayay ku akuti’aditek maycacay lasubu ke’ dada’sepat Kcal, anu yadah ku nikan acay kalihanaw amacunus ku baket nu uzip,namahiza ayadah alamangan ku canancanan aiyuan, ataneng micunus tu paydemiad u cayay katanenng ku asuay sakakapah tu uzip, itini i isingan hina a patahekal tu mahiniay tu ayzaay yadahay a imilangan nu tademaw apaayaw amipatezep akakapah.

muli

海葡萄

Taywan nu waliyan u Tay-pin-yang a bayu, nakamuan nu tademaw wali sadipasan han nu tademaw, uyni dadipasan langdaw salungan sa azihen, u sakauzip nu mita u binacadan caay pakaliyas tu bayu, bayu u pinsiyang nu Yin-cu-min , caay kahamin maala a caay kahamin makan, u bayu u sapisasa tu ngelu’ sapingaay tu uzip u sakapahay a kakitizaan.

Taywan東邊是太平洋，人稱東海岸，這片美麗的蔚藍海岸，族人生活總是離不開海洋，這大海是原住民的大冰箱，取之不盡而用之不絕，也是族人消除疲勞療癒的好地方。

paybulad tusa ku tabakiay kapah ku malac, uyza u nu malukay a kuyumi tu sakacacay a demiad atu sabaw lima a demiad, uyza dada’ tabakiay ku malac, ku bayu u pihalhalan nu mita, u binacadan u sakapahay pibutingan, zayhan ya dipas a ba’tu malenek tu mahiza u mabi’ay tu i bayu, uyza saca anu malac ku bayu hawsa, kya a muculal tahekal i pabaw nu nanum. i bayuay u cayay henay kaazih a nu bayuay a kakanan sa hacacaycacay satu muculal, izaw ku buting, u mahicahicaay a tuku, nu bayuay a lami' u salul, kanasaw, satu u kakaydihan nu maku mukan sa u “muli”, ya muli samulumulu tingalaw salungan sa azihen, mahiza u budawan a ba’tu landaway ku kulit tingalawngalawan salungan sa azihen, mahiza u adidi’ay a badisusu’? sabaliling sa mulangw munanabaw i buyu nu nanum.

每個月有二次的大退潮，農曆初一十五，只有在大退潮的時候，才會浮現出來，有魚、海貝類、海菜、海膽，其中有我最愛吃的海菜「海葡萄」，外型晶瑩半透明像翠綠色的寶石，像一串一串漂浮在水面中的小葡萄！

paymihcaan i sepatay a bulad katukuh i limaay a bulad u puu’ nu pilangawan nu muli, namalac, kyami hawsa tayzamin ku binawlan i niyazu’ay a tademaw paluwawa sa belut pasayza i bayu, cayay pinunengay a wawa caay katalaw macucuk nu madicemay nu tuku a maduka ku kuku’, tabaki sa ku mata misawantan, pakazih tu kakanan kalamkam sa malaalaw mukan, kabilil han patayza i laway kalat tu “muli” langdaway sa ku salang mapes tahkal sa mamin tu ku laway tu nu bayuay a sanek, mahizaay namalemeday nu balucu’ katukuhan ayza caay kapawan kaku.

每年4月到5月是海葡萄生長季節，大退潮後，族人大大小小奔向大海，調皮的小孩不畏懼被尖貝殼剌傷腳，拚命放大眼晴掃描，看到食物搶著快速放入口中，那種滿足感至今難以忘懷。

muli mahiza buting tawiw, kanamuhan nu tademaw amin,langdaway pilas nu buting tawiw han, “muli” manamuh tu tamelacay pacilal a nanum, yadahay ku asu’ay. namakazih tu muli hawsa, zayhan asu’ay a kakanan sakatanektek nu uzip, nasakayadah ku piala, kyu sikapeci’ tu ku kakapah nu langaw, paymihcaan ku piala malingatu tu maselep.

海葡萄味道像魚子醬，很受人們喜歡，被稱為綠色魚子醬。海葡萄需要純凈的水陽光生長，營養豐富。不過在剛被發現時，因為好吃健康營養，被大量採摘，因此破壞了正常生長規律，年採收量開始減少。

u kamu nu binacadan a tatayna, “muli” paymihmihcaan caay tu kayadah ku langaw, kita kapiazih tu nipauning tu hekal, kapidiput lali’, kay yadah ku sakauzip a kakanan tu canacanan a lihalay, kapidiput tu hekal, kya maenapay tu kita satu a yadah ku makay wacuwaay u sakauzip a kakanan.

族人婦女說，海葡萄的產量一年比一年少，表示我們應該重視環境被過度消耗的問題，愛護地球，我們才有安全多樣的食物來源生活下去。

namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (外部連結)