Cambodia

makayzaay i Wikipitiya

Cambodia(柬埔寨)

Flag of Cambodia.svg
u hata nu Cambodia (柬埔寨)
Cambodia

u siwkay nu kanatal[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

u Cambodia sa i labu nu (柬埔寨), itiza i 13 00 N, 105 00 E

u ahebal nu lala’ mapulung sa izaw ku 181,035 km2

u ahebal nu lala'ay sa izaw ku 176,515 km2, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 4,520 km2

hamin nu tademawan sa 15,957,223.

kakalukan umah sa 32.10%, kilakilangan umah sa 56.50%, zumaay henay umah sa 11.40%

tapang tusu nu kanatal (首都)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

u tapang tusu nu kanatal sa u Phnom Penh (金邊).

sapadateng nu kanatal demiad (國家紀念日)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

sapadateng nu kanatal demiad sa 9 bulad 11 demiad.

tabakiay a tapang nu kanatal (元首)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Norodom Sihamoni, micakat a demiad sa i 2004 a mihca 10 bulad 14 demiad.

u kulit nu hata nu Cambodia sa, si sepat ku kulit, u sumilaway, u sumanahay, u salengacay atu lumeni'ay.

u hata(國旗)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

u kulit nu hata nu kanatal, sisepat ku kulit. u sumilaway u sumanahay u sangelacay atu lumeni'ay. si luma' i taban nu hata.

u sulit nu zuma a kamu(各國名稱)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

  • u sulit nu Hulam: 柬埔寨
  • u sulit nu Lipun: カンボジア王国
  • u sulit nu Amilika: Cambodia

u siwkay niza(簡介)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

Cambodia hung-ti a kanatal(柬埔寨王國)(Kaw-mian a kamu, ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា, Roma a kamu, Preăh Réachéanachâk Kâmpŭchéa, singangan tu Cambodia(柬埔寨)(Kaw-mian a kamu, កម្ពុជា,Lu-ma a kamu, Kâmpŭchéa)i tini i Tepan timul nu bayu, u kahenulan u Cin-pan, u sakaput pulung kanatal a tademaw atu kawali atu timulan Asia (東南亞) a kanatal sia siy-huy a tademaw.

(u sulit nu hulam: 柬埔寨王國(高棉語:ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា,羅馬化:Preăh Réachéanachâk Kâmpŭchéa),通稱柬埔寨(高棉語:កម្ពុជា,羅馬化:Kâmpŭchéa),位於東南亞中南半島,首都金邊,為聯合國會員國及東南亞國家協會成員國。)

Cambodia(柬埔寨) nutipan atu nutipan nuwamisanan matatulus tu Tay-kou a lala’, nuwalian nuamisan tu Liyw-kou salikeluhan, nuwalian atu nuwalian nutimulan atu Yue-nan macapiay, nutimulan, nutimulan masasuayaw tu Xian-luo-wan. Cambodia(柬埔寨) a lala’ masasalaay a masahenulay a lala’, masaliyuk ku tuluay a buyubuyu’an, tepan nu kanatal ahebal usidamekay a enal, u hekal nu lala’ pakala’ tu sepat pakala tu tuluay, lalabu nu lala’ izaw ku Mey-kung a sauwac atu nuwalisan nutimulan u satawakiay banaw u Dung-li-sa’ a banaw “u ngangan sa Cing-bian a sauwac.

(u sulit nu hulam: 柬埔寨西部及西北部與泰國接壤,東北部與寮國交界,東部及東南部與越南毗鄰,南部則面向暹羅灣。柬埔寨領土為碟狀盆地,三面受丘陵與山脈環繞;中部為廣闊而富庶的平原,占全國面積四分之三以上。境內有湄公河和東南亞最大的淡水湖-洞里薩湖(又稱金邊湖)。)

ngangan nu kanatal(國名)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

Réachéanachâk Kâmpŭchéa), sanad 「ព្រះ」u imi sa “u kasikazanay”, 「រាជាណាចក្រ」u imi sa: hung-tiay, 「កម្ពុជា」u imi sa ”Cambodia(柬埔寨)” Cambodia(柬埔寨) uynian a kanatal a ngangan sa u fan-yu,「कम्बोजदेश」(Kambujadeśa)u imi sa “ u Yin-du-liy-kuo a giy-dsy a sabaw enemay saicelangay a kanatal a lala’”, u niu pisibed tu kamu Kaw-mian hung-tiay a kanatal atu ni palekal tu kanatal a nakamuan a kungkuan,  duduc tunian nakamuan, Cambodia(柬埔寨) namakaniyay i Yin-duay a sitinengay kasenengay a tademaw Kambu Swayambhuva malecad tu Cung-nan-pan a subalay u kakitaan a tadayna ci Mera masiacawa tu ayaw tu patizeng, Kambu Swayambhuva a wawamauyzaan u Shreshtha Varman a hung-ti.

(u sulit nu hulam: 柬埔寨的正式全稱為「柬埔寨王國」(高棉語:ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា,羅馬化:Preăh Réachéanachâk Kâmpŭchéa)。其中「ព្រះ」意為「神聖的」,「រាជាណាចក្រ」意為「王國」,「កម្ពុជា」意為「柬埔寨」。「柬埔寨」這個國名衍生自梵語「कम्बोजदेश」(Kambujadeśa),意思是「劍浮沙的土地」。這暗示了高棉王國的建國神話。根據一則神話,柬埔寨是由來自印度的聖人Kambu Swayambhuva同中南半島的貴族女性Mera結婚後建立的,Kambu Swayambhuva之子就是真臘國王Shreshtha Varman。)

laylay(歷史)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

Cambodia(柬埔寨) i Cung-nan-pan-daw u makatinengay a kanatal, izaw tu 2,000 a mihcaan a laylay.

(u sulit nu hulam: 柬埔寨為中南半島之文明古國,有2000年以上之歷史。)

celah(公元) cacay kasumamadan haw sa, Cambodia(柬埔寨) lalabu nukanatal izaw ku Fu-nan a kanatal, u Yin-du a salisin nu kanatalay a lisin, malilit katesek (影響) nu lalangawan nu Yin-du lalangawan. Fu-nan a kanatal u belaw u Ye-tu-bu-luo-cen(Vyadhapura,Fan-un, miatupay a tademaw)a tuse, i tini i ayzaay i capiay nu Po-lu-mian-san a nuyazu’ izaw kuni May-kung-he satipan nuwamisan malikit i nuwalian micumud tu bayu, i Cin, Han a mihcaan, Fu-nan atu Cung-kow malalacad a masasiwbay.

(u sulit nu hulam: 公元1世紀時,柬埔寨境內有扶南國,奉印度教為國教,受印度文化影響甚深。扶南國都是毗耶陀補羅城Vyadhapura,梵文:獵人城),在今波羅勉省附近,有湄公河西北流東入海。在秦、漢時期,扶南與中國有通商交流。)

hekal nu lala’(地理)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

uyniay a kanatal a lala’ pakala tu 181,035 ping-bang-kung-li, uynian a kanatal izaw ku tusa bataan izaw ku sepatay a 24 a pikuwanay  atu cacay a hung-tiay kahenulan a tuse,  nuwamisan macapi ku Tay-kuo Liyaw-kkuo, nutimulan macapi u Uay-nan, nutipan mutimulan macapi tu Xian-luo-wan, nadadipasan tanaya izaw ku 443 a kung-li, lalabu nu kanatal izaw ku Tung-nan-ya u satabakiay a banaw u Cung-li-sa-hu, lalabu nu banaw yadah ku kakanan, sangalep ku kahenulanay nu Cambodia(柬埔寨) a tademaway a kakanan, u liwan izaw ku yadah kunilaculan a nanum, u tasuntasunan amin.

(u sulit nu hulam: 全國總面積181,035平方公里,全國劃分為24個行政省和一個王國首都,北鄰泰國、寮國,南與越南接壤,西南濱臨暹羅灣,海岸線長443公里,境內的洞里薩湖是全東南亞最大的淡水湖,湖中富饒的水產,更是柬國人民飲食的重要來源,其餘境內有豐富的水資源,沼澤多處可見。)

May-cung a sauwac namakayza i Cung-kow Lan-zang a sauwac micaliw tu nuwamisan nutimulan Ya-zuo limaay a kanatal, micaliw tu lalabu nu Cambodia(柬埔寨) a kanatal yasauwac kayadah ku nanum tabaki “275 mang a li-bang-mi/ ping-bang-kung-li”, taneng misupet a nanum talay a lalaculan pakala tu 83,000 cau-wa akatalakaw. malakuwit  ki ni piketun tu kilang, ayzaay a kilakilangan iayaw nu ngangayawan yakilang mitahpu namay 71% maselep tu 46% dada’ u demiad u ze-tay ci-pung a demiad, 6 katukuh 11 a bulad hinaudad, ya akuti’ se-sel pakala 28 du.

(u sulit nu hulam: 源自中國瀾滄江而流經東南亞五國的湄公河,以流經柬埔寨境內河段的地均水資源量(275萬立方米/平方公里)最大,可供開發的水電資源也高達83,000兆瓦以上。因過度的開發與砍植,目前森林的覆蓋率已經從戰前的71%降至46%;氣候為典型的熱帶季風氣候,6-11月為雨季,平均氣溫在攝氏28度。)

Cambodia(柬埔寨) itiza i Cung-nam-pang-daw i nutipan nutimulan, yalala’ izaw ku 181,035 ping-bang-kung-li, malukay a lala’ makala tu 20%, nutipanay nu kanatal katukuh i nutipan a kenis u kakuti’ay a kenis, nuwamisan a butu’ u Ban-dan  buyu’ macapi nu Tay-kou, nu wamisan u La-ta-na-ci-li-tay-ti atu Chhlong talakaway a buyu’ macapi nu Yue-nan-cung-yang-kaw-ti. nutipan u malikecuay a dadipasan a enal, nusuayaw nu Cian luo-wan a Se-ya-nu a bayu. Ban-tan  abuyu’ itiza i nuwamisan nu Dung-li-sa-liw-i’, nu Tay kouay Ce-le-tay-ti nuwamisan masakayakay tepatepadanay a buyu’, u Tay -kou atu Cian -pu-zay macapiay a kanatal.

(u sulit nu hulam: 柬埔寨位於中南半島西南部,佔地181,035平方公里,20%為農業用地。全國最南端至西邊區域地處熱帶區域,北方以扁擔山脈與泰國柯叻交界,東邊的臘塔納基里台地和Chhlong高地與越南中央高地相鄰。西邊是狹窄的海岸平原:面對暹邏灣的施亞努海。扁擔山脈在洞里薩流域北邊,由泰國的柯叻台地南部陡峭懸崖構成,是泰國和柬埔寨國界。)

cen-ce(政治)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

1993 a mihcaan nipanutekan(規定) a hulic, Cambodia(柬埔寨) u hung-ti ku pahulicay tu kanatal, patizeng tu hulic(立法) sin-cen, Se-fa, tuli mapatizeng, hung-ti tahadikud u sakakaay nu kanatal, u hitay nu kanatal u sakakaay nu mukaliday, kanatal patinaku malacacay atu tahadikud(永存) izaw tu, situngus a misakamu apaales, duduc tu sakakaay nu mukeliday, nizatengan apakalatu tu nipisulul tu (同意) ataneng maliwasak ku tatengilan nu kanatal(國會).

(u sulit nu hulam: 1993年憲法規定,柬埔寨是君主立憲制王國,立法、行政、司法三權分立。國王是終身國家元首、國家軍隊最高司令、國家統一和永存的象徵,有權宣布大赦。根據首相建議,並徵得國民議會主席同意後,可解散國會。)

mikawaway tu nu hekal(外交)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

Cung-kou u Cambodia(柬埔寨) u satabakiay miedapay a kanatal,  Cambodia(柬埔寨)  sakakaay tabang nu kanatal ci Hun-sen, tuni tawan a mikawaw tu sasungaay(親)  tu lalekuan mikawaway tu nu hekal(外交) lalekuan mikawaway tu nu hekal. satu Cambodia(柬埔寨) u piazih u Cung-kouay makakadumay(盟國) a kanatal atu liwliw pikuwanan. Buy-wey-sa-se atu laylayay masakaku midademec a kawaw, atu  Tay-kou mapilpil kuni kacacayad(關係), atu kinapina mamuwah ku adidi’ay a ngangayaw a kawaw, a sakakaay tabang nu kanatal ci Hun-sen, nakapah ku sakacacayad atu naayaway a Ta-sin, nai 2009 katukuh i 2010 a mihcaan a laed palau pipalitaan tu sikikalisiw cinizaan.

(u sulit nu hulam: 中國是柬埔寨的最大援助國。柬埔寨首相洪森對外奉行親華的外交政策,因此柬埔寨被視為中國的盟國和勢力範圍。因柏威夏寺和歷史等主權爭議問題,和泰國的關係緊張,並多次爆發小規模戰事。柬埔寨首相洪森曾和前泰國首相塔信關係密切,曾於2009至2010年間聘任他為經濟顧問。)

sakikalisiw(經濟)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

Cambodia(柬埔寨) a sakikalisiw sepat ku tabakiay micukelay tu papiidangay a kawaw, misumaday a kusi atu misangaay a kusi tu zikuz, pisangaay tu lima’ atu malukay a kawaw, sala u baluhay sapalahat tu kanatal, izasatu(由於) pinaay tu a mihcaan namalilid nu ngangayaw, Cambodia(柬埔寨) a sakikalisiw palahad palalecad mahaymaw tu, paymihcaan tunikacakat nu sakikalisiw katukuh tu 7%, ayzaay tu a mihcaan , kilulu tu Cambodia(柬埔寨) tuyni pasaicelang mamicuzuh tu papiidangay a kawaw, pakala tu kapahay tu nicucuhay, kilulu tu tanetek nu pikuwang nu cenbu malaheci’ tu mililit tu Cung-kou,Han-kou,Ce-pen a kanatal taayaw pasayza a mikakadum(投資) amacakat, mala u nu Dung-nan-ya a pakakelal a kakaduman tu kalisiw.

(u sulit nu hulam: 柬埔寨經濟的四大支柱為旅遊業、加工業(製衣業)、建築業和農業。作為一個新興發展國家,由於多年來受到戰爭等因素影響,柬埔寨的經濟發展相對比較緩慢,每年經濟增長約達7%。近年來,隨著柬埔寨大力推動旅遊業,已取得有效的成績,並隨著政局穩定,成功吸引中國、韓國、日本等國家前往投資進駐,成為東南亞的新興投資點之一。)

kamu(語言)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

nu Cambodia(柬埔寨) yamin nu tademaw a kamu Kaw-man a kamu atu Kaw-man a sulitan.Kaw-man a kamu izaw kunu uzipay tu Kaw-man a sulit, i Cambodia(柬埔寨) nu Kaw-man a sulit palalecad tu sulit nu A-la-bu a sulit kasangalep amatineng masasakamu, Ha tademaw angangan a kamu nu Caw-cuw a kamu  Han a kamu, Can-cu a tademaw macalap ku binacadan angangan amacalap ku kamu, Yue-nan a tademaw anganagan nu Yue-nan nay tu kamu ,nu zuma binacadan a tademaw izaw tu ku nu uzipay a kamu, uyza sa u Fa-kou namatenes midebung tu Cambodia(柬埔寨), kamu nu, Fa-kow kamu kilulu tu Kaw-man sakatusa tabakiay a  kamu, ayzasatu nayay tu musakamuay.[1]

(u sulit nu hulam: 大多數的柬埔寨國民使用高棉語和高棉文字。高棉語且有自己的高棉數字,在柬埔寨使用高棉數字比阿拉伯數字更流通;華人主要使用潮州話等漢語方言,占族人主要使用占語,越南人則以越南語為主,其他各民族有各自的語言,由於法國曾長期殖民柬埔寨,法語曾經是繼高棉語之後的第二大語言,如今已不普遍。)

tu ihekalay atu zumaay a natinengan(外部連結)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]