Ireland

makayzaay i Wikipitiya
Flag of Ireland.svg
u hata nu Ireland

u Ireland (愛爾蘭) sa i labu nu Europe, itiza i 53 00 N, 8 00 W.

u ahebal nu lala' mapulung sa 70,273 km2.

u ahebal nu lala'ay sa 68,883 km2, u ahebal nu nanumay sa 1,390 km2.

hamin nu tademaw sa 4,952,473.

kakalukan umah sa 66.10%, kilakilangan umah sa 10.90%, zumaay henay umah sa 23%.

caay kau cabayay a kanatal nu Taywan.

愛爾蘭(英語:Ireland;愛爾蘭語:Éire),通稱愛爾蘭共和國(英語:Republic of Ireland;愛爾蘭語:Poblacht na hÉireann),是一個西歐國家,歐盟成員國之一。位於歐洲大陸西北海岸外的愛爾蘭島,約占該島南部的5/6面積。剩餘東北部的1/6面積屬於英國,稱北愛爾蘭。首都位於愛爾蘭島東部的都柏林。愛爾蘭在2020年時有497萬人口,是一個議會共和制國家。

Ireland (愛爾蘭) (ing-won a kamu: Ireland;Ireland a kamu: Éire,pangangan han Ireland kapulungay masakaputay a kanatal, (ing-won a kamu; Republic of IrelandIrland a kamu; Poblacht na hÉireann) u satipan Si-ou a kanatal, Ou-mung a sakaput nu kanatalan. tini i Ou-cou Ta-lu a satipan nuwamisan a sadipasan likut nu Ireland, macalap kuyzian a subal tu nutimulan u hekal pakala tu 5/6. u liwan i nuwalian nuwamisay u hekal 1/6 nu Inng-kou a lala’ pangangan han Irland. kahenulan a tuse i Ireland a subal nuwalian a Tu-po-lin (都柏林[1]). Ireland i 2020 a mihcaan hawsa izaw ku 497 a mang a ku tademaw, u cacay yi-huy kapulungay masakaputay a kanatal.

此外愛爾蘭也是歐洲聯盟、歐洲理事會、經濟合作與發展組織、世界貿易組織和聯合國等國際組織成員。愛爾蘭共和國成立於1922年的愛爾蘭自由邦,愛爾蘭獨立戰爭後簽訂了《英愛條約》,但愛爾蘭島東北方的六個郡繼續留在英國內,形成了北愛爾蘭。1949年完全結束了大英帝國統治,脫離大英國協,1973年加入歐洲聯盟前身歐洲共同體。

namahini satu u Irland nu Ou-cou a saabang a sakaput, Ou-cou li-s-huy, sakikalisiw kakadung atu sakaput a palahad, kitikit a sapaliway a kusi sakaput atu pulungay masakaputay a kanatal nu kitakit a sakaputan a tademaw. Irland kapulung masakaputay a kanatal patizeng i 1922 a mihcaan Irland nu paydang a nisakaputan, Irland misateket mingayaw hawsa misulit tu tatelek tu (Ing-ay a katatelekan ), nika Irland a subal nuwalian nuwamisan a enemay a hungti lalalid misubelid i Ing-kou mueneng, masa nuwamisan tu a Irland. 1949 a mihcaan mahamin mapahezek tu nipikuwan nu Ta-Ing-Kou,miliyas tu Ta-Ing-Kou a syehuy, 1973 a mihcaan mikaput tu Ou-cou a saabang sakaput ayaw u pulung nu Ou-cou.

tapang tusu nu kanatal (首都)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

u tapang tusu nu kanatal sa u Dublin.

kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

kakining nu kanatal demiad sa 17 bulad 3 demiad.

tabakiay a tapang nu kanatal (元首)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Michael D. Higgins (Mayke.Sikimse 麥克·希金斯), 1941 a mihca 4 a bulad 18 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Ireland (愛爾蘭) ayza, micakat a demiad sa i 2011 a mihca 11 bulad 11 demiad.

cunli (總理)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

u cunli nu Ireland (愛爾蘭) ayza sa ci Micheál Martin, micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 6 bulad 27 demiad.

kasinganga (名稱)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

古希臘探險家皮西亞斯是目前已知最早紀錄愛爾蘭的人,在他的書中稱呼該地為「Iérnē」,羅馬時期學者托勒密則將該名轉寫為「Iouerníā」。而羅馬歷史學家塔西佗則在著作阿古利可拉傳中,將該名稱意譯為拉丁文「Hibernia(冬之地)」;在明代《坤輿萬國全圖》中,愛爾蘭島被標示為「喜百泥亞」。今日愛丁堡的球隊希伯尼安足球俱樂部亦得名於此。

kasumamadan a Si-la u simungay miazihay tu kaliyuhan a kakitizaan ci Pi-si-ya-s  imahini matineng tu iayaw izaw tu ku nisilitan tu Irland a tademaw, i cudadan niza panganga tu itiniay (Iérnē) han, Lou-ma a zidayan misulitmutesekay migingkiway a tademaw ci Tou-le-mi uynian a ngangan paniyul misulit tu (Iouernia) han. nu Lou-ma a laylay mutesekay migingkiway ci Ta-siTou nisilit tu nakamuan ni A-ku-li-ke-la, uynian a ngangan a imi nu La-tin Hibernia( kasienawan a lala’) han, i Hungtiay henay a ziday izaw tu i pulung nu kitakit a tituan, Irland a subal papaya pakatineng tu ( Si-pay-ni-ya). ayza a demiad Ai-tin-paw a mipangciway Si-pou-ni-an nu mitukuday tu mali a cilepu kasingangan tuyni.

今日的國家名稱「愛爾蘭」,是以前聯合王國和愛爾蘭間的爭議來源。會出現這些疑慮,是由於愛爾蘭島的一部份屬於英國,也使得Ireland此名稱在英國視為不適當的名稱。

ayzaay a ngangan nu kanata (Irland) han, nu i ayaway sakaput pulung nu hungti a kanatal atu Irland a nikacaculi lalekalan. izaw muculal ku mahiniay nipabaliw, uynian Irland a subal nuzuma tungusay nu Ing-kou, uyni Ireland a ngangan i Ing-kou caay ku tatungusay a ngangan.

1937年通過的《愛爾蘭憲法》明訂,這個國家的名字為愛爾蘭語:Éire,或是英語的Ireland。1948年通過愛爾蘭共和國法案,將國家改制為共和國,在第二條中說,可以「描述」這個國家為愛爾蘭共和國(Republic of Ireland)。但為了避免違憲,這個法案並沒有直接將國號命名為愛爾蘭共和國,所以憲法上國號仍是「愛爾蘭」(Ireland)。

1937 a mihcaan makaawas tu (Irland a nipahulic) nipaketunan, kuyniay a kanatal a ngangan nu Irland a kamu : Eire, atu Ing-uwn a kamu Ireland. 1948 a mihcaan maawas tu nu Irland kapulung misakaputay a kanatal hulican, asumadan ku likec kapulungan misakaputay a kanatal han, i sakatusa a cedang a kamu, taneng amitatinaku uynian a kanatal nu Ireland kapulunga a masakaputay(Republic of Ireland). nika sakacaay pilawacu tu hulic, uynian hulic a kawaw a caay kakelul a saan tuynian a ngangan nu kanatal pangangan han tu Irland kapulungan misakaputay, sisa i nihulic a ngangan nu kanatalay uyzaan tu Irland.

1989年時,愛爾蘭共和國最高法院認為,愛爾蘭共和國當局不應該強迫明訂他國使用Ireland為正式名稱。法官認為:「如果對這個國家尋求協助的等國家的法院都不願支持這項國家的憲法是正確的,但在我看來,國際公認名稱,認證權回到該等國家直到他們已經修正。

1989 a mihcaan hawsa, Irland kapulungan misakaputay a kanatal u satalakaway a huing hicasa, Irland kapulungan misakaputay cinbu tatenga’ a caay paangic amipaketun tu nu tauwan a kanatal miyung Irland u tatengaay a ngangan. hicasa ku miliclicay, anu kuynian a kanalal mikilim tu saedap a kanatal u huing caay kaydih micukel tuynian lice kanatal a hulic u tatengaay tu, nika piazih nu aku, i kitakit u katinengan a ngangan, zencen tungusay panukas tayza tunian tu a kanatalan katukuh masumad tu nu heni.

緊張關係結束後,在1998年耶穌受難日通過協定,協議解決的問題有關北愛爾蘭問題,及愛爾蘭共和國的聲明。之後英國接受了愛爾蘭國家名稱作為「愛爾蘭」及都柏林政府的國際協議,並使用該名稱。

kabiyalaw a kacacayat pahezek hawsa, i 1998 a mihcaan u kangeluan a demiad ni Ye-su maawas tu nikaketun, misakapah mikawaw tu patelacay pakayniay i nuwamisan Irland a bunday, atu Irland a kapungn misakaputay a kanatal musakamu. zikuzan u Ing-kou milayap tuway tu Irland a kanatal ngangan Irland han tuwaca Pou-lin cenbu a kitakit sasungaay, uyni satu ku ngangan.

laylay (歷史)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

愛爾蘭在1922年之前為大不列顛和愛爾蘭聯合王國的一個組成部分。1845年因為馬鈴薯欠收問題造成愛爾蘭大饑荒,英國政府在能進口美洲糧食的情況下卻未提供太多協助,造成愛爾蘭人口減少了四分之一,讓許多愛爾蘭人對英國產生不滿。

Irland i 1922 a mihcaan ayaw nu Ta-ley-tin atu Irland kapulung masakaput a kanatal u cacayay nisapaputan.1845 a mihcaan zayhan u malinsu caay kataneng ku nipiala a bunday satu makihkih mangalay tu ku Irland, Ing-kou a cinbu i taneng picumud tu nu Mei-cou a kakanan nu mahiniay a kawaw caay pawapen tu yadah a saedap, mawada’ tu palasepat tu cacay ku tademaw nu Irland, pakatuud tu Irland a tademaw uyni u Ing-kou caay ka edemen.

1916年4月愛爾蘭爆發了復活節起義,正值第一次世界大戰英德兩國交戰,德意志帝國為了給英國製造麻煩運送了愛爾蘭人軍火物資抗英,儘管如此,最後起義被鎮壓。1919年,大多數於1918年大選中當選的愛爾蘭議員拒絕在英國下議院任職,他們自行組成了愛爾蘭議會,並於1919年1月以獨立的「愛爾蘭共和國」的名義發布了單方獨立宣言。

1916 a mihcaan sepat a bulad Irland mabuwah tu muliyaw mauzip a demiad. tatungus tu saayaway tanakiay a ngangayaw nu kitakit Ing-kou Te-kou tusa a kanatal mangangayaw, Te-yi-ce a hungti a kanata saki pabeli tu Ing-kou misanga’ tu kalibutan miculu’ pabeli tu Irland a tademaw tu kuwang nu hitay u kakanan a tuud mipaculi tu Ing-kou, anu mahizahiza, sazikuzay a nipalekal mapenec tu.1919 a mihcaan uyzaamin 1918 a mihcaan u pisingkiwan maalaay a Irland a giing makai i Ing-kou pipatengilan ni cence mala giing, u heni sakaku sa a mipatizeng tu sakapu tu Irland a tatengilan, satu i 1919 a mihcaan cacay a bulad u misatekeday a Irland kapulung masakaputay a kanatal, u ngangan patahkal tu nizatengan a musakamu misateked.

當時,愛爾蘭沒有得到國際上的承認,但在英愛戰爭(亦稱愛爾蘭獨立戰爭)後,英愛雙方代表達成英愛條約,給予愛爾蘭合法的自治權,即自治領地位。愛爾蘭成立愛爾蘭自由邦,領土包括愛爾蘭全島,但條約允許北方六郡(即北愛爾蘭)不參加愛爾蘭自由邦。愛爾蘭自由邦憲法同時規定,愛爾蘭為君主立憲制,愛爾蘭國王由英國國王兼任,同時設立總督職位,議會實行兩院制,成立「行政委員會」(即內閣),設立行政委員會主席職務。

i tawyaw, u Irland caay palatatengaen nu kitakit, naka i Ing-ay a ngangnayaw ( pangangan aca  Irland misateket mingayaw) hawsa, Ing-ay Irland mahatatusa dayhiw malaheci ku katatelekan nu Ing-ay, pabeli tu Irland u matatungusay a hulic tu tungusay a cece. Irland patizeng tu Irlan paydang sakaput, ulala’ pasu mahamin a subal nu Irland, nika katatelekan misulul ku nuwamisan a saka enem a kenis ( u nuwamisan a Irland) caay pilihiza tu nu Irland a paydang a sakaput, Irland paydeng a sakaput a hulic malecad amilekec, Irland saki hungti patizeng tu hulic, Irland a hungti u Ing-kou a hungti a sakatusa a nikala Cungtung, malecad patizang tu cung-tu a enengan, yi-huy mikawaw tu  tusa a giing alekec, patizeng tu sin-cen uy-yen-huy (satalakaway mikawaway tu nu cin-bu) patizeng tu sin-cen uy-yen-buy mikeliday situngusay tu kawaw.

cen-ce (政治)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

愛爾蘭為單一制共和國,實行議會共和制。愛爾蘭總統為國家元首,任期為7年,直選產生,可連任一屆。總統並無實際行政權,但在愛爾蘭國務院的建議下有一定的權力和職務,包括解散國會。愛爾蘭總理由國會提名,總統任命,一般上由第一大黨黨魁或聯合政府首領擔任。

Ireland u cacayay a lekec a kapulungan misakaputay,mikawaw kalacapuan tatengilan mamulung milice. Ireland a Cung-tung u talakaway a tapang nu kanatal, u kala Cung-tungan pitu a mihcaan, kakelul a misingkiw taneng a matulin tu cacay a lekal. Cung-tung caay ka situngus mikawaw tu nu hulic, nika Ireland satalakaway situngusay tu kawaw nu kanatal patahkal tu nizatengay izaw saca ku tungus tu kawaw, pasu maliwsakay kalacapuan tatengilan. Irland ku situngusay mikeliday nu kalacapuan tatengilan ku panganganay, u Cung-tung ku situngusay. uzuma u saayaway tabakiay sakapaut nu caculculan nu sakaput atu mipulung tu cenbu u tabakiay mikeliday nu kanatal ku situngusay.

hitay (軍隊)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

愛爾蘭國防軍包括陸軍、海軍、空軍和儲備國防軍。軍隊規模小但是裝備精良,有近10,000名現役軍人。1922年建軍,國防力量分為常備部隊(PDF)和後備役部隊(RDF)。常備軍包括路、海、空三軍,後備役部隊則由陸軍後備部隊和海軍後備部隊組成, 總統為武裝部隊最高統帥。

Ireland u mipuputay tu kanatal a hitay pasu tukusay a hitay, bayuay hitay, hikukiay a hitay atu zikuzan mipuputay tu kanatala a hitay. hitay caay ka katuud nika sicadeng tu kapahay a sapingangayaw a tuud nu hitay, macapi 10,000 ku tademaw nu ayzaay a hitay nu tademaw.1922 a mihcaan patizeng tu hitay, mipuputay tu kanatal a hitay u icelang paliwasaken tu tanayu’ay a kalahitay (PDF) atu mialesay tu a hitay (RDF). tanayu’ay a kalahitaya pasu zazanay, bayuay, hikukiay tulu ku kasahita mialesay tu a hitay u tukus a hitay a mialesay tu a hitay atu bayuay a hitay mialesay tu a hitay ku palacapuen. Cungtung ku mikeliday tu hitay u satalakaway nu mikelida.

hekal a lala’ (地理)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

愛爾蘭島面積為84,421平方公里,其中愛爾蘭共和國約占70,273平方公里,其餘部分為英國所轄的北愛爾蘭。愛爾蘭島西臨大西洋,東北隔北海峽與蘇格蘭相望,東臨愛爾蘭海,東南隔聖喬治海峽與威爾斯相望,南臨凱爾特海。

Irland a subal u hekal 84,421 pin-hang kungli, nuzuma Irland kapulungan misakaputay a kanatal pakala tu 70,73 pin-hawng kungli, u maliwanan nu Ing-kou a sakuwan a kenis tu nuwamisana  Irland. Irland a subal satipan micapi tu tipanbayu, nuwalian nuwamisan silaed tu nuwamisan a bayu atu Su-ke-lan mapapauwang. nuwalian micapi tu Ireland a bayu, nuwalian nutimulan silaed tu Sen-cyaw-ce a bayu atu Uy-al-s a mapapauwang, utimulan micapi tu Kay-al-te a bayu.

sakikalisiwan (經濟)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

愛爾蘭經濟規模較小,主要依賴出口貿易。1995年至2000年之間,愛爾蘭取得了10%的經濟增長率,在歐洲名列前茅,2003年成為世界上人均GDP排名第二的國家(僅次於盧森堡),因而贏得了凱爾特之虎的美譽。農業的主導地位已被工業所取代,而工業占GDP的38%,總出口量的80%,以及勞動力資源的28%。雖然出口貿易依然是愛爾蘭經濟的主要支柱,但近年來國內消費額的提高以及建築業和投資方面的復甦也帶動了經濟的持續發展。

Irland a sakikalisiw caay ka yadah adidi’, angangan miida tu nipatahkalan nipaliwalan i nu tauwan tu nisangaan a tuud. 1995 a mihacaan katukuh 2000 a mihcaan, Ireland pakala tu10% ku nikacakat nu sakikalisiwan, i Ou-mong nipasilucan tu ngangan u saayaway, 2003 a mihcaan mala u i kitakitay a tademaw palalecad tu GDP a pasiluc tu ngangan sakatusa nu kanatal (kinacaca dada’ i Lu-sen-paw), zayhan namapakademec pakal tu Kai-al-te a tula’ a nganga. malukay ku kawaw mapakutay tu nu kusi, u kusi macalap ku GDP tu 38%, pulung nu nipatahkalan a kayadah 80%, atu mangelu’ay a kawawnilaculan tu 28%. kanahatu nipatahkalan tu nipaliwalan mahiza tu u Irland a sikikalisiw u angangan nu hecek, nika ayzaay tu a mihacaan tayniay i kanatal mipalapesay tu kalisiw macaka tu atu misangaay tu luma’ makakadumay tu kalisiw mahiniay mulekala aca mikelid tu sikikalisiw a tulin palahad.

根據愛爾蘭中央統計局2006年出版的人口年鑑,截至2006年4月,全國人口達到420多萬,自2002年以來增長了8.1%,這是由於近年來,愛爾蘭出現了一些移民,其中來自歐盟以內的主要是英國人、德國人、法國人、羅馬尼亞人、波蘭人,來自歐盟以外的主要是美國人(位於美國的愛爾蘭人高達4,000萬名)、奈及利亞人及華人。

tademaw (人口)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

根據愛爾蘭中央統計局2006年出版的人口年鑑,截至2006年4月,全國人口達到420多萬,自2002年以來增長了8.1%,這是由於近年來,愛爾蘭出現了一些移民,其中來自歐盟以內的主要是英國人、德國人、法國人、羅馬尼亞人、波蘭人,來自歐盟以外的主要是美國人(位於美國的愛爾蘭人高達4,000萬名)、奈及利亞人及華人。duduc tu Irland cungyang nipulungan nisulitan nu hukusiw i 2006 a mihcaan patahkal tu nikingsaan tu mihcaan a tademaw, katukuh 2006 a mihcaan sepat a bulad, mahamin i kanatalay a tademaw katukuh tu 420 a mang  ku katuud, makay 2002 a mihcaan macunus tu 8,1%, uyni nu ayzaay a mihcaan, Irland muculal tu ku  zumaay nu micumuday a tdemaw, uzuma makayniay i Ou-mungan u angangan u Ing-ku a tademaw,Te-kou a tademaw, Bea-kou a tademaw, Luma-ni-ya a tademaw, makay Ou-mungay caay dada’ angangnan u Mei-kou a tademaw (  i Mei-kou u Irland a tademaw katukuh tu 4,000 a mang ku tademaw) Nai-ci-li-ya a tademaw atu tung-nan-yaay a tademaw.

sakauzipan (生活)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

singku (宗教)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

天主教為愛爾蘭的主要信仰,約占人口84%。愛爾蘭是歐洲少有的幾個虔誠信仰宗教的國家之一,1973年時定期彌撒出席率超過90%。天主教教義是愛爾蘭社會和生活方式的基礎,人工流產則是違法的,就算是因為健康因素都無法實施。近年宗教有衰落趨勢。1990年代,天主教會也經歷了一系列的性醜聞。1995年,愛爾蘭公民投票以50.28%的得票率決定廢止一項延續了58年的禁離婚法。

singnku tinsikiw u angangan nu Ireland (愛爾蘭) a lisin. pakala tu 84% ku tademaw.  Irland nu Ou-cu caay kakatuud ku mikilulay tu kamisama u cisingkuay a kanatal, 1073 a mihcaan panusek ku mimisaay u milabuay mangasiw’ tu 90%. tinsikiw u sakakiwkanan nu Irland a syakay atu angangan nu sakauzip, uyni u papialaay mipatayay tu wawaw u micuisay tu hulic, anu mahiniaytu zayhan pakayniay a tanektek ku uzip ancaay pikawaw tu mahinian. ayzaay tu a mihcaan u sangku mahiza a malasawad tu. 1990 a namihcaan, u tinsikiw a kiwkay namilawat tu mahiniay kacikian a sinbud.1995 a mihcaan, Irland misingkiwan a tademaw i 50,28% a paya pakala paketun palasawan tu cacay lice lalidasa tu 58 a mihcaan pahulic tu la’cus milikung.

愛爾蘭教會(愛爾蘭聖公會,為基督教新教的一派)為第二大教,20世紀衰落,最近天主教又有反彈的趨勢,新教同時一些基督教的小教派以及伊斯蘭教信徒也有增長的趨勢。愛爾蘭的猶太教社區人口有下降趨勢。

Irland a kiwkay (Irland sin-kou-huy, baluhay nu ciwluay kasa ciwlu) u saka tusa nu tabakiay a ciwlu, kasumamada tu 20 a mihcaan haymaw satu a malawpes, nu ayzaay tu a tinsikiw panukas kuni ka selep, namahini baluhay a ciwlu tu adidi’ay a kanaciwlu atu I-s-lan cyaw mikilulay tu kamisama macakat tu aca.Irland a Yu-tay cyaw a kenis nu tademaw hamaw satu maselep.

caculilan (交通)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

愛爾蘭的三個主要國際機場位於都柏林、香農和科克,也有許多歐洲和洲際航線的定期和包機服務。其中倫敦與都柏林之間的航線是歐洲最繁忙的國際航線,每年有450萬人在這兩個城市之間的飛行,2006年,愛爾蘭航空為愛爾蘭的國家航空公司,但瑞安航空卻是愛爾蘭全國最大的航空公司。瑞安航空公司也是歐洲最大的廉價航空公司,在乘客數量方面是世界第二大。

Irland nu tuluay ku angangan  nu kitakiday a pahikukian tini i Tu-pou-lin (都柏林), Sing-nung (香農) atu Kek-ke (科克), katuud aca ku nu Ou-cou atu Cou a kitakit a zazan nu hikuki tanusek tu demiad a mibaw tu ku hikuki, u zuma Lun-tun (倫敦) atuTu-pou-lin (都柏林) a laed u zazan nu hikuki nu Ou-cou u cayay ka silawad a zazan nu hikuki a kanatal, paymihcaan izaw ku 450 a mang ku tedemaw itini na tusaay a tuse a laed mubahel, 2006 a mihcaan, Irland a pahikukian nu Irland a kanatala a pahikukian a kusi, nika Luy-an a pahikukian tatenga’ nu Irland i kanalat amin u satabakiay pahikukian a kusi. Luy-an hikuki (瑞安航空) a kusi nu Ou-cou u satabakiay mayasuyay ku aca a pahikukian a kusi, i pikacaw nu labang a katuudan i kitakit u sakatusa nu tabakiay.

milatlat (體育)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

蓋爾式足球和板棍球是愛爾蘭最流行的兩項運動,是由蓋爾運動協會所推動的四大蓋爾運動當中的兩項。此外足球亦是極受到普羅大眾歡迎的運動,愛爾蘭國家足球隊亦是國家的象徵之一。

kai-al a tukud mali atu sapad culay mali nu Irland (愛爾蘭) masawaywayay nu tusa lice a undukay, ni kai-al a undukay syehuy ni cuzuhan tu sepat tabakiay kai-al a undukayan tu satusa a lice. caay kuyni dada’ mitukuday tu mali u kakaydihan nu  pu-luw a binawlan u kanamuhay a undukay,Irland a kanatal tukud mali a sakaput u tinaku nu kanatal.

2011年歐洲聯賽決賽在5月18日舉行,在愛爾蘭都柏林英傑華體育場進行。由於歐洲足協避免球場以贊助商冠名,球場將會在決賽時改稱「都柏林球場」。

2011 a mihcaan Ou-cu mapulung a madademec i lima a bulad sabw walu a demiad palekal, i Irland Tu-pu-li-ing-cye a kadubaan malingatu. uyza u Ou-cou tukud syehuy sakacaay pimalian u mipadangay nu misiwbayay a pangangan, pimalian a itiza tu pidademecan pasumad a pangangan Tu-pou-lin pimalian.

malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

  1. https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%83%BD%E6%9F%8F%E6%9E%97