Ku-lye-al-mow. Ma-ke-ni
Ku-lye-al-mow. Ma-ke-ni古列爾莫·馬可尼
kakiliman[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
古列爾莫·喬瓦尼·馬里亞·馬可尼（義大利語：Guglielmo Giovanni Maria Marconi，義大利語發音：[ɡuʎˈʎɛlmo marˈkoːni]，1874年4月25日—1937年7月20日），義大利工程師，專門從事無線電報設備的研製和改進；1909年諾貝爾物理學獎得主。
Ku-liye-al-mow. Cyaw-wa-ni. Ma-li-ya.Ma-ke-ni “Itali a kamu, Guglielmo Giovanni Maria Marconi, Itali pangiha a kamu, [ɡuʎˈʎɛlmo marˈkoːni], 1874 a mihcaan 4 a bulad 25 a demiad- 1937 a mihcaan 7 a bulan 20 a demiad”, I-tali nu sipayaan a sayhu, sinmung mikawaway tu nayay telay satakus a nisanga’ay misumad atu migingkiw misanga’, 1909 mihcaan sikawlah tu u-li nuo-peyal.
nilaculan[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
馬可尼在1895年春季利用電磁波作通信試驗，但是向義大利政府請求資助未果。1896年在英國進行了14.4公里的通訊試驗成功，並取得專利。1897年起又進行了一系列的無線電通信實驗，他在倫敦成立馬可尼無線電報公司。
Ma-ke-ni i 1895 a mihca tu sadingsingan miliyung tu tyen-ce-pow mitanam tu sapitakus, nika misaluguc tu cehu nu I-tali a pipadang caay kalaheci. 1896 a mihca i Ing-kow mikawaw tu 14.4 kungliay mitanam tu sapitakus a malaheci, maala ku teked a tungus. 1897 a mihca mikawaw aca tu mahiniay mitanam tu nayay ku telay a sapitakus, i Lun-tun ciniza patizeng tu Ma-ke-ni nayay telay satakus a kusi.
1901年12月12日，馬可尼的研究小組，在紐芬蘭接收到從英國發送出來的第一個橫跨大西洋的無線電信號。1924年受封為侯爵，成為貴族。1932年發現高頻波。
1901 a mihca 12 a bulad 12 a demiad, ci Ma-ke-ni migikiway a sakaput, i Niw-Ben-lan misulup katukuh makay Ing-kow patahkal tu saayaway mibalat milakuit tu sa’tip bayuay nayay tilay dingwa a bangu. 1924 a mihcaan pala tapangen, mala u kakitaan.1932 a miha maazih talakaw ku tatebud nu ngiku.
pasubana’ay教育[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
少年時代，馬可尼並沒有接受過太多的正規學校教育，他的化學、數學、物理知識都來自於他父母聘請的家庭教師。在他的家庭離開冬季寒冷的波隆那，前往相對溫暖的托斯卡納和佛羅倫斯時，父母又為他額外聘請了家庭教師。
masakapah henay, ci Ma-ke-ni caay kayadah ku picudad tu kapahay a cacudada, u huw-sye, su-sye, u-li a tineng makayzaay amin i wama wina niza mitakus tu saydan i luma’ pasubana’. i labu nu luma’ niza miliyas tu Pow-lung-nw a sienaw nu kasienawan, tayza i dihkuay a Tu-s-ka-na atu Bow-low- lun-s hawsa, u wama wina niza mitaakus aca tu saydan a pasubana’ i luma’.
馬可尼的啟蒙導師芬賽佐·洛薩（Vincenzo Rosa），是利沃諾城市的大學物理學教師。芬賽佐·洛薩（Vincenzo Rosa）教授17歲的馬可尼，基本的物理學知識，以及最新的電學理論。18歲，馬可尼返回波隆那，結識了波隆那大學的物理學家奧古斯托·里吉（Augusto Righi），這位物理學家對於赫茲的理論有過很深的研究。里吉允許馬可尼進入他的課堂上課，同時可以進入波隆那大學的實驗室和圖書館。
saayaway pusubana’ a saydan ni Ma-ke-ni sa ci Ben-say-co.Lo-sa “Vincenzo Rosa” u Li-ow-no a tuseay nu talakaway a cacudadan u-li-sye a saydan. Ben-say-co.Lo-sa “Vincenzo Rosa” ‘ psubana’ 17 ku mihcaan ni Ma-ke-ni, utineng tu u-li-sye, atu saayaway baluhay a tyen-sye-li-lun. 18 a mihcaan, ci Ma-ke-ni panukas i Pow-lng-na, matineng tu Pow-lng-na talakaway a cacudadan u-li-sye-cya ci Aow-ku-s-to.li-ci “Augusto Righi”, uyni u-li-sye-cya sakay ci He-ce-a li-lun mutesek ku pingikiw. ci Li-ci misulul ci Ma-ke-nian micumud tu picudadan a micudad ciniza, namahini kapah micumud tu Pow-Long-na nu talakaway a cacudadan pinanaman migingkiw atu piazihan tu cudad.
satakus kawawan 電報事業[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
早年，赫茲發現的電磁波引起了馬可尼的興趣。後來他被允許短暫地繼承奧古斯托·里吉的研究，波隆那大學的一位物理學教授也曾與馬可尼一起進行研究。
位於瑞士的「馬可尼石」曾是1895年實驗無線電波的現場 henay, ci He-cec-maazih ku tyen-ce-po malilid manamuh ci Ma-ke-ni. zikuz mapasulul ciniza caaykatenes a micaluk tu niAow-ku-s-to.li-ci a gingkiw, Pow-lung-na talakaway a cacudadan cacay u-li-sye pasubana’ namapulung aci Ma-ke-ni migingkiw.
1902年12月17日，新斯科舍省的格萊斯灣的馬可尼站的傳輸站發出了信號，讓加拿大成為世界上第二個從北美發出無線電信號，跨越大西洋的國家。
1902 a mihcaan 12 a bulad 17 a demiad Sin-s-ke-se-senay Ke-lay-s-wanay a Ma-ke-ni-can a pasulucan patahkal tu satakus, Cya-na-ta pala i kitakitan saka tusa makay Pey-mye patahkal tu yanay telal a satakus, milakiit tu walibayua kanatal.
1904年，馬可尼建立了一個商業服務機構，向訂購了服務的船發送晚間新聞摘要，這些受到信息的船，將這些摘要信息添加到船上發行的報紙裡面。1907年10月17日，愛爾蘭克利夫登(Clifden, Ireland)和格拉斯灣( Glace Bay)之間終於開始了一項定期的跨大西洋無線電報服務，但馬可尼的公司仍在努力提供更可靠的通信系統服務。
1904 a mihcaan, ci Ma-ke-ni patizeng tu cacay misiwbayay kawaw a sakaput, micakay tu saedap patayza tu sandeb nisulitan a sinbun, kuyni nisulitan a sapatakusa micunus sakatukus i balunga’ kuyni nisulitan a sapatakus sacunus katukuh I balungaan patahkal tu labuay nu tatipeluk.
Ma-ke-ni nayay telay a nisanga'an tu tye-ta-ni-haw 馬可尼的無線電設備與鐵達尼號[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
無線電報在鐵達尼號（Titanic）的災難中扮演重要的角色。當這艘英國豪華郵輪在1912年於北大西洋撞到冰山時，船員就是透過馬可尼的無線電設備發送求救訊號給在紐約的接線生。
nayay telay a satakus i Tye-ta-ni-haw “Titanic” a satebucan u kahenulan a kawaw. yu uyni balungan Ing-kow sakapahay a balunga i 1912 a mihcaan satip bayu masetul ku kuli a buyu’ hawsa, misakakawaway nu balunga uyza pakay Ma-ke-ni a nayay telay a dingaw patahkal tu salunguc pauzip a satakus pabeli i Niw-yeay nu mitulesay tu telay.
kabalakian a mihcaan晚年[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
nu uzip a nikauzip個人生活[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
馬可尼有個哥哥阿方索，和一個同父異母兄弟，路易吉。並有兩任妻子。
在墨索里尼掌權義大利政權時期，馬可尼曾積極支持法西斯的思想和行動。
ci Ma-ke-ni tusa ku kakama ci A-bang-su, atu cacay padek nu wama a sabama , ci Lu-yi-ci. tatusa ku acawa. i Muw-so-li-ni situngus mikuwan tu I-ta-li a zidayan, ci Ma-ke-ni nasakalamkam sa micukel tu nizateng ni Ba-si-s atu mikawaw.
pikiningan紀念[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
1968年，為紀念馬可尼對廣播事業的貢獻，並且感謝馬可尼無線電報公司於1962年協助香港發展超短波廣播，香港政府把九龍塘廣播道其中一條支路——高雅道（Clare Road）命名為馬可尼道以作紀念。另外，其家鄉波隆那的國際機場命名為古列爾莫·馬可尼國際機場作為紀念。
1968 a mihcaan a sapakining ci Ma-ke-nian sakay nipaayawan nu pahusuay a kawaw, aca mikukay ci Ma-ke-nian tu nayay telay satakus a kusi i 1962 a mihcaan miedap tu Sya-kang palahad tu sapuyu’ay pelat nu pahusuay, Sya-kang cen-hu Ciw-lung-tang a pahusuan zuma cacay a zazan nu Kaw-ya a zazan “Clare Road” pangangan han Ma-ke-ni zazan mala pikiningan. zuma, zumaay a niyazu’ Pow-lung-na kitakit a pahikukian pangangan han Ku-liye-al-mow. Ma-ke-ni kitakit a pahikukian mala pikiningan.