Serbia

makayzaay i Wikipitiya

Serbia (塞爾維亞)

Flag of Serbia.svg
u hata nu Serbia (塞爾維亞)

siwkay nu kanatal[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

u Serbia sa i labu nu Europe, itiza i 44 00 N, 21 00 E.

u ahebal nu lala' mapulung sa izaw ku 77,474 km2.

u ahebal nu lala'ay sa izaw ku 77,474 km2, u ahebal nu nanumay sa ti'kuk ku km2. hamin nu tademawan sa 7,143,921.

kakalukan umah sa 57.90%, kilakilangan umah sa 31.60%, zumaay henay umah sa 10.50%.

tapang tusu nu kanatal(首都)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

u tapang tusu nu kanatal sa u Belgrade (貝爾格勒).

kakinginan nu kanatal demiad(國家紀念日)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

kakinging nu kanatal demiad sa 15 bulad 2 demiad.

tabakiay a tapang nu kanatal(元首)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Aleksandar Vučić (Yalisanta.Wucici 亞歷山大·武契奇), 1970 a mihcaan 3 a bulad 5 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Serbia (塞爾維亞) ayza, micakat a demiad sa i 2017 a mihcaan 5 bulad 31 demiad.

cunli (總理)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

u cunli nu Serbia (塞爾維亞) ayza sa ci Ana Brnabić (安娜·布納比奇), micakat a demiad sa i 2017 a mihcaan 6 bulad 29 demiad.

sakaudip (經濟)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

塞爾維亞共和國的經濟主要以服務業為主。在2008年服務業佔了國民生產總值的63%,而製造業和農業則佔了24.2%和12.3%。

現時塞爾維亞整體經濟狀況較中西歐及部分巴爾幹半島國家為差,但較阿爾巴尼亞及摩爾多瓦為好。

Serbia kapulungan a kanatal a sakaudip u mamipadan tu katuuday a kawaw ku yadah. itini 2008 a mihcaan nipipadang a kawaw han mikikaka tu nu binawlan a sakaudip tu enemay a pulu' idaw ku tulu a palasubu (%), u sasangaan atu kakalukan sa tusaay a pulu' idaw ku sepat a tusa a kilac atu sabaw tusa a tulu a kilac .

aydaay a Serbia pulung nu sakaudip mikili la’cus tu inutabenan atu saetipan nu Europe (中西歐) atu Balkans a kumay (巴爾幹半島), nika mikikapah tu Albania (A-er-pa-ni-ya 阿爾巴尼亞) atu Moldova (Muo-er-duo-wa 摩爾多瓦).[1]

Kosovo a malepacaw (科索沃戰爭)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

賽爾維亞軍事鎮壓科索沃獨立運動,引發「科索沃戰爭」。

Serbia mipenec tu Kosovo (Ke-suo-wuo 科索沃) misatekaday a laylay, patahekal tu Kosovo (Ke-suo-wuo 科索沃) a malpacaw.

科索沃本來是塞爾維亞南邊的一個自治省,下方靠著阿爾巴尼亞。但其實科索沃裡頭有 93% 的人口都是阿爾巴尼亞人,跟塞爾維亞血緣有夠淡薄。也因此,科索沃從 1989 年以來就一直很想爭取獨立,脫離這個沒有血緣的爸爸統治。

Kosovo (Ke-suo-wuo 科索沃) naw Serbia nutumulan a niyadu', i nutimulan sa u Albania (A-er-pa-ni-ya 阿爾巴尼亞). nika u labuway nu tademaw siwaw a bataan idaw ku tulu a palasubu (%) u Albania (A-er-pa-ni-ya 阿爾巴尼亞) namin a tademaw, atu Serbia a tademaw caay kapicapi. sisa Kosovo (Ke-suo-wuo 科索沃) namakayda i 1989 a mihcaan mangalay tu misateked, miliyas tu inaiay ku namaka babalakiya a idang numikuwanay.

塞爾維亞不願意,因為他們認為科索沃這塊土地是賽族的發源地,是「祖國不可分割的一部分」,所以怎樣都不准科索沃獨立出來。

nika caay kangalay ku Serbia, saku nuheni u Kosovo (Ke-suo-wuo 科索沃) a lala' sa u angangan nu Serbia a binacadan (塞爾維亞族), sisa caay pisulul ku Kosovo (Ke-suo-wuo 科索沃) amisa teked sa.

最大的衝突發生在 1998 年,塞爾維亞當時的總統竟然以軍事方式對付科索沃獨立運動者,直接屠殺當地平民,引發科索沃境內 80 多萬民阿爾巴尼亞裔居民逃亡。

u sakaaadaan nu kakalingatuwan itini i 1998 a mihcaan, Serbia nu tawyaay a cung-tun u hitay kusapi kasasulaecus tu Kosovo (Ke-suo-wuo 科索沃) misateked a laylay, sababuy han nuheni ku tademaw amipatay, palekaltu ku Kosovo (Ke-suo-wuo 科索沃) a tademaw walu a pulu' a mang nu Albania (A-er-pa-ni-ya 阿爾巴尼亞) a tademaw milaliw.

這次塞爾維亞做得太過頭了,美國和北約看不下去,決定武力介入,結果爆發「科索沃戰爭」。

tada malakuud tu ku kawaw nu Serbia, Amilika (美國) atu NATO (North Atlantic Treaty Organization 北約) caaytu ka hademhem amiadih, mangalay tu amilihida masasuada', aca mabakuhac ku Kosovo (Ke-suo-wuo 科索沃) u langaw nu sakalepacaw.

科索沃獨立獲國際承認,成為歐洲最年輕國家,後來發動攻擊的塞爾維亞總統被抓,日後也被國際法庭以種族清洗罪起訴。

misateked satu ku Kosovo (Ke-suo-wuo 科索沃) kaadihan nu kitakit, mala masa wawaay nu Europe (歐洲) a kanatl, nikudan satu mikiayaway malepacaway a Serbia cungtun madakep, nikidan satu pataydaen i kitakit a tudu'ay sa "nu binacadan a palilucan" (種族清洗) ku sapipulul cinidaan.

在經過俄羅斯調停後,科索沃改由聯合國接管,名義上雖然還是塞爾維亞的領土,實際上卻享有高度自治,國內的獨立氛圍就在和平氣氛下越來越濃厚。2007 年,主張獨立的塔奇 Hashim Thaçi 選上科索沃總統。

namakayda i Er-luo-se (俄羅斯) masaluemen satu, u lekec nu kanatal (聯合國) tu mikuwanay tu Kosovo (Ke-suo-wuo 科索沃), amica ku kakitidaay nuheni a nganga i Serbia, tadenga lihalay kunuheni, nu pasay kanatalay a tademaw kapahkapah masasungay naming. 2007 a mihcaan misatekeday a ci Hashim Thaçi (塔奇) maala mala Kosovo (Ke-suo-wuo 科索沃) a cung-tun.

塔奇 2008 年 1 月 9 日才剛就職,2 月 17 日就立刻在科索沃議會宣讀「獨立宣言」,接著議會就在 53 分鐘後全員簽屬同意。科索沃獨立了。

ci Thaçi (塔奇) i 2008 a mihcaan cacay a bulad siwa a demiad mahka patideng, tusa a bulad sabaw tu pitu a demiad kalamkam sa itini i I-huay (議會) sakamusa "misiteked a sasakamuen", kilul sa i yihuy (議會) nu lima a pulu’i daw ku tulu a tatukiyan mamikay tademaw midui tu sasulidan. misiteketu ku Kosovo (Ke-suo-wuo 科索沃) sa.

科索沃獨立不過是 13 年前的事,科索沃宣布獨立後,雖然美國、英國、法國在隔天就承認科索沃的地位,還宣布建立邦交關係,但塞爾維亞一直大哭我不依我不依,立刻召回所有與科索沃建交的大使,並以叛國罪起訴塔奇。

sabaw tulu a mihcaan a misiteked ku Kosovo (Ke-suo-wuo 科索沃) nu ayawan a kawaw, amica kuni kasiteked nu Ke-suo-wuo (科索沃) sa, amica ku Amilika (美國) United Kingdom (英國), France (法國) tu anucila palu tatenga tu Kosovo (科索沃) a ngangan, patideng tu sakakapah, nika u Serbia caay pisulul sa caay kahademhem ku nabalucu'an, amelik sa patatiku tu katuuday atu Kosovo (科索沃) anipatidengan a tademaw, sa pala mihantaya ku cumihan ci Thaçi (塔奇).

科索沃大部分人口信奉伊斯蘭教,所以科索沃又得到阿爾巴尼亞、土耳其等伊斯蘭老大哥的相挺,塞爾維亞也拚不過他們。

Kosovo (Ke-suo-wuo 科索沃) a tademw u Islamkiw (伊斯蘭教)  kuyu sinciw nuheni, sisa mapadang nu Albania (A-er-pa-ni-ya 阿爾巴尼亞) atu Turkey (Tu-el-ci 土耳其) sa u tabakiay a kanatal nu

Islamkiw (伊斯蘭教) ku Kosovo (Ke-suo-wuo 科索沃), u Serbia a tademaw caay tu pakalisapen tu tawan.

塞爾維亞覺得孤單寂寞覺得冷,只有俄羅斯和中國站在他這邊。所以塞爾維亞雖然口頭上強烈譴責科索沃,卻也只能忍氣吞聲,甚至答應西方國家不會以武力解決科索沃的獨立問題。

caay ka sicabay tu kanatal nu tau ku Serbia, u Russia (El-luo-se 俄羅斯) atu China (中國) dada kumitepalay tunu heniyan, sisa Serbia amica hatidatu kuni kaynah tu Kosovo (Ke-suo-wuo 科索沃), hemhem hantu nuheni kuyu linges, paceba satu misulul tunuheniyan a caay kaw lacu ku sapihedek tina nu Kosovo (Ke-suo-wuo 科索沃) ami siteked tina kawawan.

科、塞兩國外交破冰,希望爭取加入歐盟資格,時間快轉到兩年前。2018 年,科索沃總統塔奇,和塞爾維亞總統武契奇 Aleksandar Vucic,竟然共同拋出一個解決辦法。

Kosovo (Ke-suo-wuo 科索沃), Serbia nina tusaay a kanatal masasulaecus, mangala micumud i Europe a malasacabayay (歐盟). tala naayaway tu tusa a mihcaan. 2018 a mihcan Kosovo (Ke-suo-wuo 科索沃) cung-tun ci Taci (塔奇), atu Serbia cungtun ci Wu-Ci-Ci (武契奇, Aleksandar Vucic), mapulung ahican mihuway kinakawaw sa.

這兩個國家的總統可以好好講,但他們提出來的解決辦法歐洲覺得不妥。他們所提出的方案,叫「邊界修正」,交換領土。就是將科索沃北邊和塞爾維亞一個山谷做領土轉移,反正這兩個地區面積相近、人口也差不多。

nina tusaay a kanatal nu cungtun kapahtu kuni kasasakamu, nika nu tahekalay nuheni a kamu kaisa ku Europe (O-Cuo 歐洲) mitengil. yayu nipatahekalan nuheni a kamu sa (misa kapah tu lilis sa), mahida u palaliyunay tu lala'. u Kosovo (Ke-suo-wuo 科索沃) nu amisan atu Serbia nu cacaya a buyu a lalalaan ku saka laliyun, u tademaw nuheni atu lala macacap ama sasuala.

會這樣做,主要是因為這裡頭住的正好是彼此的民族。但歐洲國家說,若塞爾維亞和科索沃想成為歐盟合格的會員國,應該學著尊重少數民族,而不是沿著民族線重新劃分邊界。

kyamahini kina kawaw, u muenengan nu itiniya a tademaw nuni kapulungan nu binacadan a tademaw. satu ku Europe (O-Cuo 歐洲) a kanatal, anu Serbia atu Kosovo (Ke-suo-wuo 科索沃) mangalay mala sakapahay nu Europe a malasacabayay (歐盟) micidekay nu kaput a kanatal, aminanam ku nuheni mi kakasikadan tu binacada, acaay pisa baluhay misababenisay tu binacadan.

但歐洲是有其道理的。他們害怕像希特勒那樣的純粹民族主義者再次降臨。如果國家內只能容納一個民族,那他的多元性、包容性將會大大降低,也容易和其他民族組成的國家起衝突。到時候,巴爾幹半島恐怕又會再成為火藥庫了。

Europe (O-Cuo 歐洲) u siduliya. matalaw tu ku nuheni mahida ci Hitler (Si-Te-Le 希特勒) a nikaedas amakina cacatu amihida. anu nucacaya a kanatal cacay ku binacadan, nu katuuday atu amawada' ku dadadiputan, hinadayum atu nutaw a binacadan tu  pulungan a kanatal masasuada’. katukuh i Balkans kumay (巴爾幹半島) alaw a mala sulu nu lacu.[2]

malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]