ci kung-ce

ci kung-ce

ci kung-ce/ci kung-ce (kamu nu Hulam: 孔子)

kakiliman

Kung-ciw “nuayawan nu 551 a mihca 9 ay a bulad 28 a demiad , nu ayawaw nu 479 a mihcaan 4a bulad 11 a demiad u ngangan ce, tatangahan kung ngangan ciw sulit cungni, nudukudan atademaw pangangan han kung-ce atu kungbabalaki, nilecuhan i 魯國邑, kakawsan sa 宋國 kakitaan, nu misiwbayay nu kakawsan , nay 東周春秋 nu dikuda tu u 魯國 nu sapalangaw atu 哲學家, nay魯國 malasakakaay nu talakaway, miliyas cunida tu魯國 hidasatu tatacuwa sabaw tu sepat a mihcaan, sadikuday sa ci魯哀公 patayni nida pataluma i 魯國, pangangan han nukanatal angangan “ni awama”

孔丘（前551年9月28日—前479年4月11日），子姓，孔氏，名丘，字仲尼，後代敬稱孔子或孔夫子，生於魯國邑，祖先為宋國貴族，即殷商遺族後代，東周春秋末期魯國的教育家與哲學家，曾在魯國擔任官府要職，離開魯國後週遊列國十四年，最終魯哀公將其迎回魯國，賜封國老，稱「尼父」。

nilaculan

ci kung-ce sudikud sa malingatu misulit tu mutulik “sasingsingan pasabaan”a cudad, u nayay ku nganagn a sapicilil a kakawaw, pangangan han tu “ 素王” ci kung-ce u maniketay milangatay tu kawaw nu maudipay u kasenengan a tademaw cinida, uheni sasepat u sitangahay kiya pangangan hatu “至聖”duma sa u matinengay nami kuheni tu nu luma’ tu cacanan u satalakaway kuheni.

孔子隨後開始編修《春秋》一書，是以無天子之名而行天子之事，號稱「素王」。孔子為儒家創始人兼主要代表人物，在儒家四大聖人之中被奉為「至聖」，其地位為儒家聖賢之中最高者。

palekal kuheni tu tademaw sakasikad sananay,pakayni I kamu tu misulit hida u cuda tu “論語” han u sakasenengan nu sapaadih tu katuuday,u nidatengan nu heni atu tidaay a belabelawan, u 朝鮮 nu subal, Liwkiw, Dipuen, Eynan, nuwalian atu timulan atu nutawan a tademaw malakalak icuwacuwa idaw ku ni kacalilawan nu heni, itiniay nikalakalak nu tademaw pangangan han tu nu kapahay a daduducan nu lalangawan.

倡導仁義禮智信，以其言爲主的言論彙編《論語》為儒家重要經典之一，其思想對鄰近地區，如：朝鮮半島、琉球、日本、越南、東南亞以及海外華人分布圈等地區皆有深遠影響，此等地區也被稱爲儒家文化圈。

patay satu ci kung-ce, nudikuda atademaw u kasenengan cinida kiya pangangan han tu kaeylayan a saydan, hadaadauc a saydan, patidengsatu tu biyu sapi salisin cinizaan.

孔子逝世後，後人尊稱其為至聖先師、萬世師表，並建孔廟以祭祀。

nu sadipaan nida早年經歷

u wama ni kung-ciw ci su-liang-ci yu tuluhenay ku mihcaan cinida mapatay tu. namapatay ci su-liang-ci, ci in-se malimad tayda i 曲阜闕里, itida pahabay tahbalaki.

孔丘的父親叔梁紇在其三歲時便去世。叔梁紇死後，顏氏移居曲阜闕里，將其撫養成人。

ci kung-ciw sayaway mangelu’ ku nikaudip, kiya yadah tu kini sakakawawan, nika pakayni i nu tademawan akawaw micidek ku namuh, hina alal tu sapisalisin a canan u “俎豆” hananay apatinankay,sapisalama.

孔丘早年生活困苦，因此從事了多種工作。但對於禮儀相關的事務特別有興趣，常將祭祀用的禮器（俎豆）擺設起來，練習行禮演禮，作為一種遊戲。

ci in-cen nayi sabaw tu pitu kumihcaan nu kung-ciw mapatay, ci kung-ce maydih paladay tuy na tu wama pulungen mutadem, nika ci inse yu maudiphenay cay pasubanan tu ci kung-ciw an tu lunem.

顏徵在於孔丘17歲時去世，孔子希望將父母合葬，但顏氏生前未將墓的所在地告訴孔丘。

mitatengil cinida tunitadem tuwama, padeng han nida ku tagulan i dadan, mitatengil tu miculilay, ci in-cen mitatengil I biyawtu nitadem nu wama, sakamusa ci kung-ce an u lunem ni su-liang-ci a kitidaan ci kung-ce imahini kiya pulung han tu nida mutadem i timulan nu luku a buyu’.

為了打聽父親葬處，他將母親棺殯停於路口（五父之衢），向路人打聽。顏徵在的鄰居曼父之母，告訴孔子叔梁紇的墓處，孔子這才將父母合葬於魯國東部的防山。

sakatusa amihcaan ci kung-ce musikul henay tu nikapatay nuyna sa, ci ci-sun-se muawaw miukuli tu cabay. tayda cu kung-ce, cay kadih akanahan ni ci-sun-se kyu cay pisaebet. nika katuud kupabaliway tinakawaw.

第二年，孔子在為母親守喪時，季孫氏宴請士一級的人（饗士）。孔子前往，不想卻被季孫氏家臣陽虎訓斥並拒絕。但後世學者多懷疑此事有偽。

sabasiwa ku mihcaan, ci kung-ciw mala luku nu kakitaan malamisulitay, u wiyli atucen-tin a mikawaw, mikuwanay tu suku atu nipahabay.

19歲時，孔丘為魯國貴族季孫氏做文書、委吏和乘田等小吏，管理倉儲和畜牧。

siacawa tu in-kuwan-se, sakatusa amihcaan siwawa kuheni. ci lucaw-kung muculcul tu tademaw patayda tu buting apanubu, inawawa hantu u ngangan nida sa ci kung-li, usulit sa ci pu-ey.

娶宋人亓官氏為妻，第二年亓官氏生子。魯昭公派人送鯉魚表示祝賀，該子便名為孔鯉，字伯魚。

ci kung-li ku ayaw mapatay tu ci kung-ce, idaw ku cayay henay a lecuhi a wawa ci kung-si, sulit u se.tusaidaw ku tulu nu mihcaan ci kung-ce malingatu i niyadu’ muwalal tu adiwawa amicuda, ci in “inhuy a wama”, cen-ti “ce-sa a wama” ci zan-ken mala sayaway ni kung-ciw a micudaday.