Namibia
Namibia (納米比亞)
u Namibia (納米比亞) sa ilabu nu Africa, itiza i 22 00 S, 17 00 E, u ahebal nu lala’ mapulung sa 824,292 km2, u ahebal nu lala'ay sa 823,290 km2, u ahebal nu nanumay sa 1,002 km2, hamin nu tademaw sa 2,436,469. kakalukan umah sa 47.20%, kilakilangan umah sa 8.80%, zumaay henay umah sa 44%.
tapang tusu nu kanatal (首都)
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]u tapang tusu nu kanatal sa u Windhoek(溫荷克).
kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]kakining nu kanatal demiad sa tusa bataan bulad tulu demiad.
tabakiay a tapang nu kanatal (元首)
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Hage Geingob (Hake．Kenkepu 哈格·根哥布), 1941 a mihca 8 a bulad 3 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Namibia (納米比亞) ayza, micakat a demiad sa i 2015 a mihca 3 bulad 21 demiad.
cunli (總理)
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]u cunli nu Namibia (納米比亞) ayza sa ci Saara Kuugongelwa (莎拉·庫岡吉爾瓦), micakat a demiad sa i 2015 a mihcaan 3 bulad 21 demiad.
原稱西南非洲，北同安哥拉、尚比亞為鄰，東、南毗波札那和南非，西瀕大西洋。海岸線長1600公里。全境大部分地區在海拔1000～1500米。
naw Sinan Fa-cuo (西南非洲), amisan malecad tu Anke-la (Angola (安哥拉), Zambia (尚比亞) mababiyaw, walian, timulan biyaw tu Puoca-na (Botswana (波札那) atu Na-fai (South Africa (南非), nutipan micapi tu Ta-siyung (大西洋). lilis nu bayu tanayu’ makaala tu cacay a malebut enem (1600) a lasubu a kun-li. hamin nu niyadu'ay a kitidaan nu talakaw cacay a malebut (1000) katukuh cacay a malebut lima a lasubu (1500) a lawat.
西部沿海和東部內陸地區為沙漠，北部為平原。主要河流有奧蘭治河、庫內內河和奧卡萬戈河。
nutipan mililisay tu batu atu walian nu labu a niyaduan u likennan, amis u enal. anganganan nu sauwac idaw ku Aw-lance sauwac (Orange (奧蘭治河), Ku'-nene sauwac (庫內內河) atu Awka-wan-ke sauwac (奧卡萬戈河).
15～18世紀、葡萄牙、英國等殖民者先後侵入。1890年被德國佔領。1915年，南非參加協約國對德作戰，出兵佔領西南非洲。
sabaw tu lima (15) katukuh sabaw walu (18) a seci,Pu-tawya (Portugal (葡萄牙),Ing-kuo (United Kingdom (英國) caculalculal sa midebung. cacay a malebut walu a lasubu siwa a bataan (1890) a mihcaan midebung ku De-kuo (Germany (德國). cacay a malebut siwa a lasubu cacay a bataan idaw ku lima (1915) a mihcaan, Na-fai (South Africa (南非) milihida tu Siye-Kuo (協約國) misuayaw tu De-kuo (Germany (德國) malpacaw, tahekal kuhitay midebung tu Sina Fa-cuo (西南非洲).
1920年，國際聯盟委託南非統治西南非洲。1949年，南非非法吞併西南非洲。
cacay a malebut siwa a lasubu tusa a bataan (1920) a mihcaan, kanatal lanmung paida’tu Na-fai (South Africa (南非) mikuwan tu Sinan Fa-cuo (西南非洲). cacay a malebut siwa a lasubu sepat a bataan idaw ku siwa (1949) a mihcaan, Na-fai (South Africa (南非) mialaw tu Sinan Fa-cuo (西南非洲).
1960年4月，西南非洲人民組織成立，開始進行爭取民族獨立的鬥爭。
cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan (1960) a mihcaan sepatay a bulad, Sinan Fa-cuo (西南非洲) a tademaw patideng kunuheni misakaput, malingatu mialaw tu binacadan amisiteked masasuada'.
1966年，聯合國通過決議，取消南非對西南非洲的委任統治。1968年，聯合國大會根據西南非洲人民的意願決定將西南非洲更名為納米比亞。
cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan idaw ku enem (1966) a mihcaan, Lanhe-kuo (聯合國) midui tu kawaw nuheni, alesen nuheni ku Na-fai (南非) misuayaway tu Sinan Fa-cuo (西南非洲) mamikuwan. cacay a malebut siaw a lasubu enem a bataan idaw ku walu (1968) a mihcaan, Lanhe-kuo (聯合國) tahun saansa tu Sinan Fa-cuo (西南非洲) a tademaw nabalucuan tu Sinan Fa-cuo (西南非洲) misumad tu ngangan u Namibia (納米比亞).
1978年，聯合國安理會通過435號決議，支持納實現獨立。
cacay a malebut siwa a lasubu pitu a bataan idaw ku walu (1978) a mihcaan , Lanhe-kuo (聯合國) malaheci ku sepatay a lasubu tulu a bataan idaw ku lima (435) a sasulitan, patideng tu Namibia (納米比亞) ami siteked sa.
1989年，在聯合國監督下舉行制憲議會和總統選舉，人組黨獲勝，其候選人努喬馬當選總統。1990年3月21日宣布獨立。
cacay a malebut siwa a lasubu walu a bataan idaw ku siwa(1989) a mihcaan, itini i Lanhe-kuo (聯合國) nikantukan palekal tu cesin ihun (制憲議會) atu pisinkiwan nu Cuotun, zncutan (人組黨) maala, sasinkiwan ci Nucew-ma (努喬馬) kumaalaay mala Cuotun (總統). cacay a malebut siwa a lasubu siwa a bataan (1990) a mihcaan tulu a bulat tusa a bataan idaw ku cacay a demiad mihapu tu misiteked.
溫荷克是納米比亞首都，政治、經濟、文化、商業中心，納米比亞第一大城市。
Wun-heke' (溫荷克) u Nami-yia (納米比亞) a sudu, cen-ce, sakaudip, lalangawan, telungan nu sasiwbayan, Nami-yia (納米比亞) misatekeday a tukay。
斯瓦科普蒙德--納米比亞著名海濱城市。西鄰浩瀚無垠的南大西洋，東毗綿延千里的奈米布沙漠。
Sewaw-kepu-munde (斯瓦科普蒙德)-- Nami-yia (納米比亞) sasinganganay nu hapin a tukay. nutipan micapi tu satabakiay nu Nan-taypin-yung (南大西洋), waliyan micapitu hatidaay nu malebut a Nay-mipu' likenlikenan (奈米布沙漠).
環境整潔、風景秀麗、氣候宜人，頗具歐洲風格。商業、旅遊業興旺，為納最著名的避暑勝地。距首都370公里。人口3萬多，三分之一是德裔。
masilud ku liklik, bangcal ku pala, sakadihkuwan sa ku demiad, mahida u Europe (歐洲) ku kapah. sasiwbayan, mabawbaw ku kataydaan a midang, u Nami-yia (納米比亞) ku tataydaan nu kadihkuwan aaidangan. mibatad tu sudu tu tulu a lasubu pitu (370) a kunli. tademaw han tulu (3) a mang ku pinapina, mala tulu nu cacay ku De-i' Germany (德裔) a laylay.
1892年建市。在德國佔領期間，曾是西南非洲的主要港口，後被沃爾維斯灣取代。
cacay a malebut walu a lasubu siwa a bataan tusa (1892) a mihcaan patideng tu tukay. nani debungan nu De-kuo (德國) heniay, naw Sinan Fa-cuo (西南非洲) nu anganganan a minatu, nikudan satu u Wuo-elwi-sewan 沃爾維斯灣) kumi kawaway.
Walvis dadisapan 沃爾維斯灣
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]納米比亞最大的深水港，可停泊萬噸巨輪。轄區面積1124平方公里，人口約5萬。
Nami-yia (納米比亞) satabakiay nu sailabuay a minatu, taneng pasaluimeng tu mang dun nu tabakiay a balunga. kitidaan makaala tu cacay a malebut cacay a lasubu tusa a bataan idaw ku sepat (1124) a pinfun kunli, tademaw han makaala tu lima (5) a mang ku pina.
有鐵路通往納內地和南非，有公路與周邊五國相通。又稱「鯨灣」，南極洲本格拉寒流挾帶豐富的浮游生物北上至此，漁業資源非常豐富，每年10月引來眾多鯨群，故得名。
idaw ku silamalay makayda i Nami-ti (納內地) atu Na-fai (南非),u dadan atu liklik lima a kanatal masasuala. sipangangan han tu Uyel disapan (Whale Bay 鯨灣), Na-cicuo (Antarctica (南極洲) Benguela (Penke-la 本格拉) nusienaway idaw kunipiladay tu silaculay nu munabaway a langaw taamisen katukuh itini，babutingan matatungus, tu mihmihcaan idawtu ku tabakiay a buting, kya kasinganganan.
1487年葡萄牙航海家迪亞士首先在此登陸，後相繼被英國和南非佔領，被開發為南部非洲重要港口。
cacay a malebut sepat a lasubu walu a bataan idaw ku pitu(1487) a mihcaan Putaw-ya (葡萄牙) pacunaay tu balunga a tademaw ci Diya-se (迪亞士) sayaway mkatukuh, nikudan satu malawan nu Ing-kuo (英國) atu Na-fai (南非) amidebung, palekalan Fai-cuo (非洲) u angangangan a minatu.
1990年納獨立後南非繼續佔領，直至1994年3月1日才回歸納，標誌著非洲最終實現非殖民化。
cacay a malebut siwa alasubu siwa a bataan (1990) a mihcaan Nami-ti (納內地) misiteked satu u Na-fai (南非) kina midebungay, katukuh tu cacay a malebut siwa a lasubu siwa a bataan idaw ku sepat a mihcaan tulu a balat cacay a demiad kiya panukas i Nami-ti (納內地),
pakasingangan tu Fai-cuo (非洲) sakasidatengan tu caaya kaw malimaday sa.
Sesriem likenlikenan 蘇絲斯黎沙漠
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]世界最古老的沙漠，納米比亞最具特色的景觀之一。位於奈米布沙漠中部，距納納首都溫荷克約500公里。沙丘含有豐富的鐵元素，在陽光照耀下通體緋紅，故名「紅沙漠」。
i kitakit numukasi hena a likenlikenan, Nami-yia (納米比亞) nupicidekan a aaidangan. itida i Nay-mipu likenlikenan (奈米布沙漠) nu teban, micapi tu Na-na (納納) suodu nu Wen-heke' (溫荷克) tu lima a lasubu a kun-li. masabuyuay nu liken yadah ku mukin. mapacilal satu sumanah saan, singangan sa "sumanahay a liken"
該地偶有降水，生長著耐旱沙漠植物，常有羚羊、大象、犀牛和獅子等出沒。這裡有世界最高的沙丘，高達325米。
alahican sinanum, mulangaway sa u caay katalaw tu kedalay nu likenlikenan a langaw, sawsawni idaw ku sidi, zu, katalan atu tula a tahekal. itini nu kitakitan satalakaway a masabuyu'ay a liken, makaalatu talakaw han tulu a lasubu tusa a bataan idaw kulima (325) a lawad.
「45號」沙丘因距離公園入口約45公里得名，以其婀娜身姿和迤邐風光被譽為世界最美沙丘。
sepat a bataan idaw ku lima (45) a banggu nu masabuyu'ay a liken silaad tu sacumud nu aaidangan sepat a bataan idaw kulima (45) a kunli ku sasinganganan, tada bangcal tu ku taykaku atu bangcalay demiad sisa pangangan han tu kitakitay a bangcalay nu masabuyuay a likenlikenan.
「死亡谷」（Dead Vlei）是蘇絲斯黎沙漠中一處低洼鹽鹼地帶，是觀看日出、日落和千年古樹化石的好去處，每年吸引大批歐美遊客和攝影愛好者來此觀光。
"kapatayan nu dihep (Dead Vlei 死亡谷" u Suse-seli a likenlikenan (蘇絲斯黎沙漠) nu i sasaay a cikacikahan, tataydaan miadih tu katahekalan nu cidal, tahceleman nu cilal atu malebutay nu kilang a ba’tuay nu tataydaan midang, tu mihmihcaan kutuud ku namakaydaay i O-mia (歐美) miliwkuay atu manamuhay amisasingay nu tayda tayni itini midang.
Aytaw-sa kanatal a aidangan 艾淘沙國家公園
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]非洲最大、歷史最悠久的野生動物園之一，面積達2.2萬平方公里。1907年成為動物保護區，此後保護區面積不斷變化，至1956年達10萬平方公里，一度成為世界最大的野生動物保護區。
satabakiay nu Fai-cuo (非洲), satenesay nu likisi a pahutinan a aadupan, kakitidaan makaala tu 22,000 km2. cacay a malebut siwa a lasubu idaw ku pitu (1907) a mihcaan mala dadiputan nu aadupan, nina dadadipudan ahebalahebal ku kitidaan, katukuh tu cacay a malibut siwa lasubu lima a bataan idaw ku enem (1956) a mihcaan makaala tu 100,000 km2, namala nu satabakiay nu kitakit a papahutinan a dadiputan nu aadupan.
園內有一處面積達5000平方公里的巨大低洼鹽鹼地——「愛淘沙盆地」。 雨季時有水注入，周圍常年生活著約300多種非洲野生動物，包括許多瀕危物種如黑犀牛、黑臉羚羊和非洲大象等。
ilabu idaw ku cacaya a kitidaan makaala tu 500 km2 nu tabakiay isasaay nu cikahcikahan Ay-tawsa enal (愛淘沙盆地). kaudadan idaw ku nanum micumud, liklik tu mihcaan idaw ku tulu a lasubu ku maudipay nu Fai-cuo (非洲) pahutinan a aadupan, malamel tu kainaian tu nu lumeniay a katalan atu lumeniay a bihid nu sidi atu Fai-cuo (非洲) nu zuan.
園內共棲息著340餘種鳥類。該地還是南部非洲火烈鳥的重要繁育地之一。每年雨季時，數以百萬計的火烈鳥來此繁衍後代。遊客可自駕車在公園內觀賞野生動物。
ilabu kapulungan nu ayam han makaala tu tilu a lasubu sepat a bataan ku pinapina a aayaman. nina niyadu u Na-Fai-cuo (南非洲) a Huole-ayam (火烈鳥) nu kadabuan pisawawaan a kitidaan. tumihcaan kaudadan sa, pina nu magan a Huole-ayam (火烈鳥) taynitini madabu mulecuh. tayniay midang taneng makadideng micumud miadih tu aadupan.
malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]- CIA
- 外交部
- List of current heads of state and government
- https://zh.m.wikivoyage.org/zh-tw/%E7%BA%B3%E7%B1%B3%E6%AF%94%E4%BA%9A