Suriname
Suriname (蘇利南)
u Suriname (蘇利南) sa i labu nu tebanan atu timulan a Amilika (Cong-nan-mey-cuo 中南美洲), itiza i 4 00 N, 56 00 W.
u ahebal nu lala' mapulung sa 163,820 km2.
u ahebal nu lala'ay sa 156,000 km2, u ahebal nu nanumay sa 7,820 km2. hamin nu tademaw sa 585,824. kakalukan umah sa 0.50%, kilakilangan umah sa 94.60%, zumaay henay umah sa 4.90%
tapang tusu nu kanatal (首都)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
u tapang tusu nu kanatal sa u Paramaribo (巴拉馬利波).
kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
kakinging nu kanatal demiad sa 25 bulad 11 demiad.
tabakiay a tapang nu kanatal (元首)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
u tabakiay a tapang nu kanatal (cong-tung) ayza sa ci Chan Santokhi, micakat a demiad sa i 2020 a mihca 7 bulad 3 demiad.
kiwkay nu Suriname[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
蘇利南共和國位於南美洲北部，北濱大西洋，南臨巴西，東臨法屬蓋亞那，西臨蓋亞那，是南美洲國家聯盟的成員國，國名源於當地原住民蘇利南人。
Suriname (蘇利南共和國) kunhekuo itidai Na-maicuo (南美洲) amisan, amis micapi tu Ta-siyung (北濱大西洋)，timulan micapi tu Brazil (Pa-si 巴西)，waliyan micapi tu France (Fa-kuo 法國) nu Guyana (Kua-ya-na 蓋亞那), nutipan mitepal tu Guyana (Kua-ya-na 蓋亞那)，u Na-mia-cuo (南美洲) kanatal linmun a tademaw nu kanatal, knatal nu ngangan mialatu nu itidaay a yin-cu-min nu Suriname (蘇利南) a tademaw a ngangan.
該國舊稱荷屬蓋亞那，原為荷蘭在南美洲的殖民遺跡，1954年成為荷蘭王國海外自治省，1975年時獨立。
nina kanatal malumanay a ngangan nu Netherlands He-lam (荷蘭）nu Guyana (Kua-ya-na 蓋亞那), naw Netherlands He-lan (荷蘭) itidai Na-mia-cuo (南美洲) anikuwawnan nu liwan nu babalaki, cacay a malebut siwa a lasubu lima a bataan idaw ku sepat (1954) mala Netherlands He-lan (荷蘭) wankuo nu hekal a bayuay anikuwanan, cacay a malebut siwaw a lasubu pitu a bataan idaw ku lima (1975) a mihcaan amisiteked.
蘇利南無論以面積還是人口排名，都是南美洲最小的一個國家，也是西半球不屬於荷蘭王國組成體的地區中，唯一一個使用荷蘭文為官方語言者。
Suriname (蘇利南) amica aw lala' haw u tademaw haw ku sakasilsil nu ngangan, saadidi'ay namin nu Na-mia-cuo (南美洲) a kanatal, nu Si-pan-ciu (西半球) caay kaw nu (荷蘭王國) anisakaputan a niyadu'ay, nu tapang misakamuay tu Netherlands He-lan (荷蘭) a sasakamuen.
首都帕拉馬里博為蘇利南河河口的商港。蘇利南是一個種族、語言、宗教上極為多元的國家，當中穆斯林人口占蘇利南的13%，其比例在所有美洲國家中最高。
suodu u Pa’la’ma’puon(帕拉馬里博) nu Suriname (蘇利南) kakaydaan nu nanum nu caculilan nu balunga a sasiwbayan. u binacadan ku Suriname (蘇利南), kamu, pina kunipisincian a kanatalan, tademaw nu Mu-se-lin (穆斯林) miala tu Suriname (蘇利南) a tademaw tu cacay a bataan idaw ku tulu (13%) a kilacan, tu kilacan mikiyadahay tu Amilikan (美洲) a kanatal.[1]
likisi (歷史)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
早在西元前3,000年時，蘇利南地區就已開始有人類的蹤跡，在居住此地區的原住民裡，最大的族群當屬濱海遊牧民族阿拉瓦克人，以及才進入此地區的征服者、航海民族的加勒比人。
nuayawan nu si-yun tulu a malebut (3000) a mihcaan, Suriname (蘇利南) a niyadu’ idaw tu ku tademaw muenengan itida', itidaay nu muenengay a yuncumin, satabakiyay nu binacadan u micapiay tu bayu nu pahabaya tu cacana a papahabayan u A-la-waw (阿拉瓦) a tademaw, atu maheka micumuday nu midebungay a tademaw, pacunaay tu balunga a binacadan a Caribbean (Cia-le-pi a tademaw 加勒比人) a tademaw.
除了這兩支主要的民族，在內地的熱帶雨林內尚有更多小型的部族。直到1650年時，開始有了第一批的歐洲人來到此地——由當時的巴貝多總督魏勒比爵士（Lord Willoughby）所率領的英國移民在蘇利南建立了第一個歐洲殖民地。
nina tusaay a angangan nu binacadan, itini i kacaledesan nu udaudan a kilakilangan idaw ku adidi'ay aniyadu'an nu binacadan. katukuh i cacay a malebut enem a lasubu lima a bataan (1650) a mihcaan , miteka tu sayaway nu tayniay a Europe (O-cuo 歐洲) tademaw, tawyaay a Pa-pa'-duo (巴貝多) cun-du ci Wey-Le-Bi cue-se (魏勒比爵士, Lord Willoughby）mililidaay tu Yinkelisi (Ing-kuo 英國) mabulaway tayni i Suriname (蘇利南) patideng tu misatadasay nu Europe (O-cuo 歐洲) malimaday a tademaw.
沒多久英國殖民地就遭到亞伯拉罕·克蘭生（Abraham Crijnsen）所率領的荷蘭殖民部隊攻擊，這場紛爭一直到1667年時第二次英荷戰爭結束才獲得初步的解決，在當年英國與荷蘭簽署了布列達條約（Treaty of Breda），荷蘭在曼哈頓島所建立的要塞殖民地新阿姆斯特丹與英國交換蘇利南，並且正式改名為荷屬蓋亞那。
caay ka tanes nikuwanan nu Yinkelisi (Ing-kuo 英國) debungan nu Ya-puola-han. ke'lan-sen (Abraham Crijnsen (亞伯拉罕·克蘭生) mililiday tu He-lan (荷蘭) mabulaway nu hitay amidebang, nina ni kalepacawan katukuh tu cacay a malebut enem a lasubu enem a bataan idaw ku pitu (1667) a mihcaan tu saka tusa nu IngHe (英荷) anikalepacawan tu hedek kiya siwantan, tawya masasulit ku Ing-kuo (英國) atu Netherlands He-lan (荷蘭) tu pulieta nika sasulitan tu cudad (Treaty of Breda, 布列達條約), itini i He-lan (荷蘭) Netherlands itida Man-ha-dun-subal (曼哈頓島) patideng tu angngan nu sapikuwaw tu " baluhay a Amu-sete’-dan" (新阿姆斯特丹) atu Ing-kuo (英國) malaliyun tu Suriname (蘇利南), paangangan han misumada tu He (荷) u Kay-ya-na (荷屬蓋亞那).
透過荷屬蓋亞那與加勒比海地區的其他幾個殖民島嶼，荷蘭王國壟斷了當時世界主要的蘭姆酒生產事業，歐洲人從非洲引進大量的奴隸至此地區勞動，而成為日後非裔南美人口的起源。
sipakayda i He (荷) nu-kay-ya-na (蓋亞那) atu Cia-le-pi-bayu (加勒比海) a duma nu pinaay a nikalimadan nu tademawan a subalan, He-lan (荷蘭) Netherlands pu’tan nuheni ku tawyaay a kanatal nu angangan nu misangay tu Lanmu (蘭姆) aepah, Europe (O-cuo 歐洲)) a tademaw namaka Abilika (非洲) pacumit tu katuuday a tubing tayniitini a niyadu’ mikuli, namakayda hida ku lingantu nu Fia-cuo (非洲) Na-ma (南美) a tademawan.
1799年時，趁著荷蘭被拿破崙所領導的法國併吞這機會，英國人重新獲得蘇利南的統治權，但在1816年拿破崙帝國瓦解之後又將該地歸還給荷蘭。
cacay a malebtu pitu a lasubu siwa a bataan idaw ku siwa (1799) a mihcaan , sipakayni i He-lan (荷蘭) Netherlands maala nu Napuolunn (拿破崙) mililitay tu Fa-kuo (法國) midebung, Ing-kuo (英國) a tademaw malingatu alaen nu Suriname (蘇利南) amikuwan, nika i cacay a malebut walu a lasubu cacay a bataan idaw ku enem (1816) a mihcaan ci Na-puo-lun kanatal (拿破崙帝國) malawpes satu sipabeli aca tu Netherlands He-lan (荷蘭).
雖然英國曾在他們短暫統治蘇利南的期間解放了黑奴，但是重回荷蘭統治的蘇利南，直到1863年以後才正式宣布奴隸制度的廢除，使得荷蘭成為最晚放棄奴隸制度的歐洲殖民國家。
amica ku Ingkuo (英國) apuyu kuni pikuwan tu Suriname (蘇利南) pahutin tu lumeniay a tademaw, nika patalumaenac ku Netherlands He-lan (荷蘭) mikuwan tu Suriname (蘇利南), katukuh i cacay a malebut walu a lasubu enem a bataan idaw ku tulu (1863) a mihcaan tu nikudan mihapu tu kalung amilawpes sa, sisa sadikuday ku Netherlands He-lan (荷蘭) sadikuday miales tu kalung nu kawawan nu Europe (O-cuo 歐洲) a kanatal.[2]
kakitidaan (地區) [mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
PaLa-MaLi-Puo (帕拉馬里博, Paramaribo)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
首都帕拉馬里博（Paramaribo）及其周邊地區幾乎占全國人口的一半，居住在這裡。被列入聯合國教科文組織世界遺產名錄，擁有令人愉快的歷史中心。
tapang tusu u Pala-mali-puo "Paramaribo" (帕拉馬里博) atu biyaway nu niyadu' mialatu kanatal nu pangkiw nu tademaw, itini a mueneng, mapacudad i pulung nu kanatal (聯合國) a nisakaputan nu cudada nu liwan namakababalakiay nuni sulitan a ngangan, sakahemekan sa nu laylayan.
nutipanay a dadipasan (西海岸)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
西海岸以其鳥類生活而聞名，Bigi Pan自然保護區可以成為蘇利南旅遊的絕佳亮點。
nutipan a dadipasan kitidaan nu ayam maud kunikasi nganganan, Bigi Pan saka lihalay a dadiputen a kitidaan mala tataydaan nu midangan nu tademawan。
waliay a dadipasan (東海岸)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
東部地區前殖民地種植園，仍然在使用，有些則被遺棄大部分被破壞。沿著海岸，會發現西大西洋所有海龜最為突出的築巢海灘。
wali a kitidaan nu malimaday ni palumaan tu kilakilangan, katukuh ayda cukaymasen tu, idaw kuni alesan atu nipipecian. mililis tu dadipasan, maadih numita i Si-Ta-si-yun (西大西洋) nu bilanga picedekan nu dadibuan a bayu.
sakaudip (經濟)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
蘇利南從原本以農業生產為主的國家，轉變為礦業生產國，目前也是全世界最大的鋁樊土輸出國，而鋁樊土是煉鋁最重要的原料。
nuaw malukay henay ku Suriname (蘇利南) a angangan a kanatal, masumad mala ba’ba’tuwan nikasilaculan a kanatal, aydanu satabakiyay nu kitakidan a li-fan-tu (鋁樊土) sakatahekalan, u li-fan-tu (鋁樊土) u angangan nu lainli (煉鋁) sakae'timan nu kakatahekalan.
lala' atu demiad (土地與氣候)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
蘇利南大部分為丘陵和低高原，從北方的沿海地勢是低地，向南之後的地勢越來越增高，森林面積佔全國面積約75%，屬熱帶雨林氣候。
Suriname (蘇利南) u masabuyuay atu apuuay a buyan, nama amis a dadipasan apuyu ku lala', pasayda i timulan haymaw sa a talakaw ku buyu’, kilangkilangaan mikiyadah tu kanatal nu lalaan tu pitu a bataan idaw ku lima a kilac (75%), u kacaledesan a maudaday a kilangkilangan a demiad.
蘇利南北邊濱臨大西洋，南面與巴西緊臨著，東邊與蓋亞那接壤，西面與法屬圭亞那為界，只是與法屬蓋亞那相接的馬羅尼河出海口，部分邊界還有爭議；與蓋亞那的部分海洋邊界也有爭議。
Suriname (蘇利南) amisan mitepal tu Ta-si-yung (大西洋), timulan atu Pa-si (巴西) mababiyaw, walian atu Kay-ya-na (蓋亞那) malalitin, nutipan atu Fa-kuo (法國) nu Kua-ya-na (圭亞那) mababenis, uyda a cacay atu Fa-kuo (法國) nu Kay-ya-na (蓋亞那) malalitin tu Ma-luo-ni sawac (馬羅尼河) a talawadaw, madademec henay tu aalawan tu lilisan, atu Kay-ya-na (蓋亞那) lilisan a bayuan maaalaw henay.
kaudadan a kilangkilangan nu Suriname (蘇利南雨林)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
蘇利南的內陸地區是亞馬遜地區的一部分，幾乎完全覆蓋著熱帶雨林。西南部是Sipaliwini熱帶草原地區。
Suriname (蘇利南) a labu nu niyadu' u Ya-ma-sin (亞馬遜) a kitidaan, mamin matahepu' nu kacaledesan a maudaday a kilangkilangan. nutipan timuan u "Sipaliwini" nu kacaledesan nu lutuklutukan a kitidaan.
在中部和南部是山脈，但最高的山峰Julianatop只有1280米高。大多數美洲印第安人和馬龍人生活在這個地區，其中許多人以原始的方式生活。Brokopondo水庫是世界上最大的水庫之一。
i teban atu nutipan u buyubuyu'an, nika satalakaway a buyu' u Julianatop makaala tu cacay a malebut tusa alasubu walu a bataan (1280) a lawat ku talakaw. katuuday nu Ma-cuo (美洲) nu In-ti-an (印第安) a tademaw atu Ma-lun (馬龍) a tademaw itini namin maudip. katuud henay ku masa mukasiay kuni ka udipan. Brokopondo nina banaw han satabakiay nu kitakit a sauwacan.